Non ergo armorum pugna est, sed spirituum, qui iisdem utuntur; pugnant autem animarum gratia. horum in medio posita est anima, cui a principio natura sua dedit uictoriam. haec si una cum spiritu uirtutum fecerit, habebit cum eo uitam perpetuam illudque possidebit regnum, ad quod dominus noster inuitat; si uero ab spiritu uitiorum incipiat trahi et consentiat ac post consensum paenitudinem gerat, habebit harum sordium indulgentiae fontem. carnis enim commixtione ducitur, non propria uoluntate. at si cum se ipsam cognouerit, consentiat malo et non se armet contra inimicum, uoluntate sua peccauit. quam si iterum pudeat errasse, paratum inueniet misericordiarum auctorem. non enim punitur, quia peccauit, sed quia de peccato non doluit. at si cum eodem peccato sine uenia recedat, tunc excludetur, tunc uirgini stultae conparabitur, tunc heres erit sinistrae manus, tunc a domino pelletur ex conuiuio nuptiarum nigrarum causa uestium, ubi fletus erit et stridor dentium, ibitque cum diabolo ad ignem originis ipsius: quem tua mira prudentia aut ex archangelo 3 Ephea. 6, 12 9 cf. Rom. 6, 13 1 omnes b funduntur b 2 certame C subire b 4 ceztamen qln. C aduersus (ad s. I, a m. 1) C 5 que C celestibus C 6 et non] et nisi b nisi Mawr . 8 precepta C 9 manicheut C 10 quisdem C quibus b 12 cui. (m eras.) C 18 hec C nirtntem b 16 consentum C penitudinem C 17 arum C snrdium C commixtionem C 22 dc (8. 1. m. 2 uid.) C 23 \'tunç C uirgines C atulte C 24 ęręs ęrit C sinistre C a] ad C 25 comniuio C hnbi C 26 ibique Cb diabulo C factum memorat aut nihil esse fatetur. cur igitur regnabunt iusti? cur apostoli et martyres coronabuntur? totum propterea, quia uicerunt nihil? o quantum frustatur uincentis potentia, cum aduersarius nullius uirtutis esse praedicatur! muta, a quaeso, sententiam, depone punicae gentis perfidiam et recessionem tuam ad ueritatem, quae per timorem facta est, conuerte, noli his mendaciis excusare. Legit enim aliquanta exile meum et qualecumque Romani hominis ingenium reuerendae tuae dignationis scripta, in quibus sic irasceris ueritati ut philosophiae Hortensius. haec itaque cum suspenso animo agilique oculo iterum iterumque repetissem, . summum inueni ubique oratorem et deum paene totius eloquentiae, nusquam uero conperi christianum, et armatum quidem contra omnia, adfirmantem uero nihil, cum te magis scientia peritum debueris ostendere, non sermone. illud uero tacere non possum tuae patientissimae sanctitati; uisus enim mihi es — et pro certo sic est - et numquam. fuisse Manichaeum nec eius te potuisse arcana incognita secreti cognoscere atque sub Manichaei nomine persequi te to Hannibalem atque Mithridatem. ego namque fateor non tali diligentia nec tanta industria Anicianae domus micare marmora, quanta tua scripta perlucent eloquentia. hanc si uoluisses ueritate concordare, magnum utique nobis extitisset ornamentum. noli, rogo, contra tuam uenire naturam, noli esse erroris M lances, qua latus percutitur saluatoris. uides enim illum et in omni mundo et in omni anima esse crucifixum, quae anima 1 (et 2) quur C ergo Maur . regnabant C 3 frustratur b Maw . 4 aduersariis C predicatur C õ punice (J 6 que C 7 mendatiia C te excuaare b Maur . 9 tue C 10 philopblophię C 11 iterum om. C 18$loquentiae C nusqua (e in a corr. m. 1) C uere C 14 omnium C et firmantem C 17 euet C 18 maaicheum C archana C 19 cognuscere C persequi te] persequente C 20 Hannibalem] humilem b mitridatem C 21 anitian$C 22 perjucente loquentia C uoluisse C 28 uterque C nobis C ex τι tisset (ti m. 1 superscr.) C 24 pr . nolo C 26 mundo (al. nido) b que C XXV. Aug. aect. 8 (para 2). 57 numquam habuit suscensendi naturam. et tu igitur. qui ex ipsa es, dimitte, quaeso, iam uanas incusationes, superfluas relinque controuersias. tanto tempore cum parente tuo in medio tenebrarum constitutus numquam subsannasti: in medium solis ac lunae inuentus es accusator. quis igitur tibi patronus erit ante iustum tribunal iudicis, cum et de sermone et de opere coeperis te teste conuinci ? Persa, quem incusasti, non aderit. hoc excepto quis te flentem consolabitur ? quis Punicum saluabit? an emendatum in euangelio est, quod spatiosa uia non deducat in interitum ? an falsum in Paulo est, quod operum singuli suorum non erunt reddituri rationem? o utinam a Manichaeo recedens academiam petisses aut Romanorum bella, qui omnia superarunt, interpretatus fuisses! quam magna ibi, quam egregia conperisses, et non castus homo utique totius pudicitiae et paupertatis isses ad Iudaeorum gentes barbaras moribus. cum praeceptis inseris fabulas et adducis uxorem fornicariam et: facies filios fornicariae et: fornicando fornicabitur terra a domino, et: non lauabis manus post coitum coniugis, et: mitte m.anus super femur meum, et: macta et manduca, et: crescite et multiplicamini. an tibi leones in lacu placuerunt, quia caueae non erant ? an tibi sterilitas Sarae doluit cuius pudoris distractor maritus sororem fingens extiterat? sed forte post Daretis et Entelli certamen Iacob et ipsius pammachiam 10 cf. Matth 7, 18 11 cf. Rora. 14, 12 17 Osee 1, 2 19 Geu. 24, 2; 47, 29 20 Act. 10, 13 Gen. 1. 28 21 cf. Dan. 6, 16 23 cf. Gen. 12, 13; 20, 2 .24 Verg. Aen. 5, 362 sqq. 1 numquam [in mg . al. numquid) b susc. nat ] finem sastinendi b (al. causam succensendi) 2 qugso C 4 constitutus (s ante ti m. 2 adsuta) C numquam (in mg . al. numquid) b 5 lune C accusatur C 6 patrones (corr. m. I) C sermo (in fine lin.) C 7 deo pere C cęperit C 8 adherit C 9 punitum (t an c sit. dub.) C quod (d sup . s m. I) C 10 deducit b 11 opero C 12 adchademiam C 14 ęgręgiam C uir que C 15 prudentie C iudeorum C gentis barbare cum mor. C 10 Tum C preeeptis C inseris om. C 20 sub C 21 laeones C 22 cane ęnon C sterelitas C sarre C 23 distractur C maritos C fratrem C fmg*ens (s eras.) C 24 darethis C p.amma quam (1 eraa) C exspectare uolueras ? an numerum Amorrhaeorum, an pancarpum in arca Noe conspicere disposueras ? noui ego haec te semper odio habuisse, noui ego te semper magna amauisse, quae terras desererent, quae caelos peterent. quae corpora mortificarent, quae animas uiuificarent. quis igitur ille est, qui te repente mutauit? Quamquam haec tuae sanctitati dicere nimis absurdum sit. ipse enim non ignoras, quam pessimus sit quamque malignus quique etiam tanta calliditate aduersus fideles et summos uiros militat, ut et Petrum coegerit sub una nocte tertio dominum negare, et eidem resurgenti Thomam non permiserit credere: quae tamen uulnera curata sunt indulgentiae medicina. illud uero quam audacter molitus sit, ut domino optimum semen seminanti ille zizania miscuerit et tanto pastori Iscariotem rapuerit; et ut ad ultimum crucis subplicium ueniretur. in perniciem ipsius scribas pharisaeosque accenderit, ut Barnabam dimitti clamarent et Iesum crucifigi. euasimus igitur, quia spiritalem secuti sumus saluatorem. nam illius tantum erupit audacia, ut si noster dominus carnalis foret, w omnis nostra fuisset spes amputata. et tamen ne ipso quidem crucis obprobrio potuit satiari: quin immo insaniens hinc coegit spinis coronari, illinc aceto putari; hinc militum lancea percuti, illinc sinistri latronis ore blasphemari. at postea tantum 1 cf. Gen. 32, 24 sq. cf. Ios. 10, 5 2 cf. Gon. 7 23 cf. Matth. 26 . 27; Luc. 22 . 23; loh. 18- 20 1 nomero (corr. m. 1) C et amorreum C amorreorum b an om. C pan carpam (n ex m corr. m. 1) C 2 inllarcha noę C 3 amadisae C 4 que C desederant C deverant b que C celis C que C corpore C 5 que C 7 sfitare C 8 ipe (s euan.) C ignores (es in ras.) C 9 caliditate C fidelis C summus C 10 coęgerit C uno C ter b 11 sesurgenti C tomam C premiserit tpm C 12 que C meditina (a ex % m. 1 corr.) C 18 ob audacter C obtimum C 14 zizaniae C scariotsem C scariothen b 16 phariseosque C 17 di- \' mittere b et iesum ont. C crucifigerent b et uasimus C 18 qua C 19 e*rupit (r eras.) C audatia C 20 nostręai C fuisse C 21 obpprio C 22 coęgit C egit b acęto C potare C 23 ac Cb postea] post omnia in C 57* eius creuit iniquitas, ut et ipso et apostolis eius illuc ascendentibus diuersas conponeret quaestiones, sub eorum, quod peius eat, nomine superstitiosis omnibus, id est catholici . uocabuli diuidens dignitatem. omitto namque, quatenus unumquemque discipulorum aduersus magistros armauerit, quatenus Hymenaeum, quatenus Alexandrum deceperit, quae apud Antiochiam, quae apud Smyrnam, quae apud Iconium commiserit: illa nunc addo, quae praesens actitat multitudo, a qua tantum uirtus procul est, quantum populo clausa est nec enim uirtus est, ad quam turba peruenit et turba quam maxime feminarum. sed uereor clandestina eorum publicare, ne ab aliis ordita crimina geminentur. quamquam sapientium est utrumque ferre, utrumque ridere et ad illud tantum niti, quod beatitudinem conciliat, quod parturit uitam.