In catalogo uirorum illustrium id est in libro, quem beatus Hieronymus inchoauit, sed Paterius discipulus eius perfecit, ibi legitur quia fuerit iste Sedulius. Fuit enim primo laicus saeculari sapientiae deditus; postea ad Deum conuersus scripsit hunc librum quasi per dirocheum id est duplicem refectionem, de ueteri et nouo testamento. Et sciendum, quia prius prosaice fecit, postea metrice composuit et praetitulauit eum paschali carmine, consecrans Macedonio presbytero. Mos enim erat apud antiquos, ut sua scripta sapientibus et nobilibus conferrent, ut eorum auctoritate roborarentur et ab aemulis saluarentur. Docuit autem in Asia . Epist. p. 1, 8 partim in Italia. Modo facit epistolam ad Macedonium. Decurso finito, participium est sine uerbi origine. Censeas iudices. Seueritatis grauiditatis. Obiurges reprehendas. Suffultus adiutus, fulcio est adiuuo inde fultor dicitur ab adiuuando. Paschalis euaugelicae. Maiestatis i. Christi, sicut apostolus ait: Pascha nostrum immolatus est 16 I Corinth. 5, 7 A = cod. Monacensis (ol. Tegerns.). 19456 8 . X. B = cod. Monacensis (ol. Windberg.) 22307 8. XI . INCIPIT EXPOSITIO REMIGII IN OPVS CARMINIS PASCHALIS A, INCIPIT GLOSA SVPER SEDVLIVM B; cf. Prol . 5 dyrocheum A cf. Prud. Ditt. I (ed. Dressel) id est A, B (passim) 6 quod A1 corr. m. 2 7 ctl B 12 add. A\\ om. B 13 grauitatis INT A 14 aduiuo (u a m. 2) A\' Christus. Pelagus, pelagus dicitur profunditas maris, sed hic pro profunditate diuinitatis ponitur. Tyro, nouellus miles p. 2, 1 et rudis, qui nouiter ad militiam Christi uenit. Lintre, nauicula; translatinis uerbis utitur metaphorice. Superius dixit \'inmensum pelagus\' profunditatem mysterii paschalis, modo dicit parua lintre\' pro \'paruo ingenio\'. Expurgem, excusabo. Modo se excusat apud Macedonium, qualiter ausus fuit prosaice hunc librum componere, post metrice. Audacem, praesumptuosum. Deuotum, humilem. Portum ideo pectus nuncupat, quia sicut in portum multae conueniunt naues, ita et in pectore multae geruntur cogitationes. Naufragium nullam heresim incidisse. Occupatus, detentus... Non utilitati non doctrinae spiritali. Sed inani saeculari sapientiae. Deprehenderem tribuerem. Lusibus, ludos uocat saecularia carmina. Fabricam me fabricatum ab eo. Condiuit, saliuit, repleuit. Oculos cordis uisum animi dicit. Dicitur autem oculus quasi ocior lux, quod cito intenta respiciat, siue quod palpebris occulentibus probatur occultus. Sentes: sentes sunt spinae, dum similiter dicuntur truncatiue spinae et pluraliter declinantur, inde dumosi agri spinosi. Per sentes dumosi agri per saecularem doctrinam. Nisu conamine. Cultum obsequium. \' Procella, sollicitudine; procella dicitur unda a percellendo p. 3, 7 percellendo, eo quod mentes hominum percellat. Aegros anhelitus suspiria similiter sicut et uos. Quamuis ipsi: honorat Macedonium dicens ipsi\' pro \'ipse\'. Igniculum in me: uos, inquit, cogitatis me habere aliquem igniculum prudentiae. Silicis: silex est petra durissima, ex qua ignis egreditur. Ne p. 4, 3 non carerem ut non carerem. Creditam datam mihi a Deo. Ingenium suum uocat quantitatem unius talenti; euangelicam parabolam tangit, ubi dicitur : homo quidam peregre proficiscens uocauit seruos suos e. d. d. t. a. d. a. n. Per V. talenta V. sensus corporis intelleguntur, per duo intellectus et operatio, per <1. intellectus tantum, quia quidam sunt quibus datur intellectus sine gratia operandi. Hi sunt qui quasi fodiunt illud 8 an postea? psumptuosum A 12 detentus] Excerpta incipiunt in terram, quando aliis non manifestant, hoc est quod dicit \'lue non carerem\', culpa illorum scilicet, qui talentum infodiunt. Procliuioris lubrici inclinationis. Vnum accipitur pro fixo, quasi diceret \'procliuioris lubricitatis\', non est in usu. Lubrum dicitur rasile lignum non planum, unde lubrica res non plana, unde labimur, sed hic pro peccato ponitur. Clipeus dicitur maius scutum; clepte graece furari, inde clipeus α̉ϰὸ τον̃ p. 5, 9 ϰλὲπτειν τὰ ϭώματα furando corpora. Mellitum, dulcoratum. Viam libertatis appellat catholicam fidem, ubi est uera libertas. Qua occasione sine per metrum siue per prosam; prosa p. 6, 2 uero est soluta oratio. Egregius dicitur quasi e grege electus, qui pro suo merito et sanctitate segregatur a grege, et sicut eximius ab eximendo separando. Remissioribus alis inmissioribus pennis. Aquila quando alte uolat, extensas tenet alas, quando uero ad terram, retrahit sibi alas, ita et tu non debes semper altas legere scripturas. Hoc dicit propter suum carmen. p.7,4 Antistare dicimus praecellere, inde antistes dicitur eo quod anteit praecellens omnes. Tyrocinio id est primo tempore; tyrocinium dicimus primum tempus militiae; tyrones dicuntur rudes milites pueri, qui exercebant se ad palum in campo Martio et faciebant ictus aliquando caesim, aliquando punctim, et qui eos instituebat campidoctor uocabatur. Pacatus pacificus, quia eo tempore, quando Sedulius fecit hunc librum, Alani et Wandali uastabant Italiam. Astutiam prudentiam, astutia dicitur p. 8. I ab \'astu\' nomine indeclinabili. Gallicanum aeque similiter presbyterum sicut alii. Mitissimum ualde mansuetum, mitis dicitur quasi mutus. Eruditus rudis dicitur nonus, inde eruditus quasi de rure sublatus ab ignorantia ductus et in doctrinae sinibus collocatus. Simplicitatem columbae s. habet Laurentius, quia ad hoc uigilat, ut non alium decipiat, ab alio non decipiatur sicut columba. Vere felicem: alludit de nomine poeta. w 3 inclinationis A corr. m. 2 6 cljppeus B 7 clepte] fort . clepere cf. Anecd. Helv, p. 238, 12 clepsin to somata A, clypayn to 8. B 11 e] a AB 12 segregatua A 21 caesi-puncti AB 22 campidoctor (u a m. 3) A 28 qn A, qum B alani (man a m. 2) A Wantandali A 24 auston A, austu B 25 indeclinabile B -.. Idoneos formates, idos graece, forma latine. Hieronymus ad nobilee et praeclaras feminas ecclesiasticas transmittebat sua scripta, quales fuerunt Chromatius et Heliodorus, Paula et Eustochium. Domicilium, domicilium dicitur solarium proprie t. 9, i eo quod in superiore parte domus sit uelut cilium in eminentiori parte corporis. Syncletices, praenomen. Ministrae, diaconissae. Syncletos graece consul uel senator, inde Syncletia senatrix. Allecta associata. Alludit ad nomen, cum dicit senatu, quia sena uocabatur in praesenti, in futuro angelico senatu perfrui mereatur. Castum restrictum; castum dicimus strictum, econtra incestum dissolutum. Refertum repletum. Posset et docere etiam, et apostolus prohibet mulieres docere in ecclesia dicens: mulier es in ecclesia taceant. Nomine meritoque: p. 10, 8 alludit de nomine. Perpetua enim erat nomine et perpetua merito. Teneram, iuuenculam. Nuptae sponsatae, quia nupta mulier ornatos debet habere habitus. Huc usque ea persona Mace- p. 11, 2 donii loquitur, hinc ex sua persona. Deterreas timere facias; deterrere enim est aliquem minando expellere. Implesti per syncopam pro impleuisti. Omnia omnibus factus es, sicut apostolus: Factus sumludaeis tamquam Iudaeus, gentilibus tamquam gentilis. Omnia omnibus factus sum ut omnes saluos facerem. Non dicebat hoc, ut eos inuitaret, sed quia uolebat, ut omnes salui fierent. Iactura damnum; iactura proprie dicitur, quam p. 12, i faciunt nautae in mari. Tempestate enim orta (onera) proiciuntur in mare, ut leuigetur nanis. Ne pigeat ne pigrum te faciat. Anchoram f???rmitatem. Metaphoram sernat, quia superius dixit gurgitis profunditatem paschalis carminis, modo dicit \'anchora\' pro fortitudine. CKVPA graece manus, inde anchora manus ferrea, quae mordens terram facit stare nauim inmobilem. Pascha\' nostrum. Pascha Iudaeorum erat, quod ad uesperam immolabatur. Pascha nostrum est Christus, qui immolabatur pro peccatis nostris, 13 I Cor. 14, 34 20 cf. I Cor. 9, 20. 22 1 latine] AB 3 scriptura AB eliodorus AB Pala 1 B 6 sincletices B pnom (i a m. 2) A, pnom B 24 onera addidi 26 leuaur A1 26 infirmitatem A\'B sicut dicit \'Pascha nostrum\' Christianorum, non Iudaeorum \'immolatus est Christus\'. Illi habebant pascha pecuinum, nos uero p. 12, 1 diuinum. Cum dicit cum patre et spiritu sancto demonstrat eos in diuinitate esse aequales, quia Arriani dicebant \'gratia patri in filio, filium minorem patre asserentes.