Quid mea interest quid sis, cum ego enim haec dicam 
 quae audiuit ab apostolo ille qui agnitus est pseudopropheta 
 fuisse? talem etenim ego habeo te Constantium imperatorem, 
 qualem habuerint gloriosi Paulus et Barnabus 
 Bariesuban Iudaeum? sic etenim tu contrarius inueniris esse 
 nomini domini, quomodo et ille fuerit; sic tu resistis 
 ueritati, ut ille restitit; sic tu non uis credere homines in 
 dei unicum filium, <sed) tibi atque illi ludaeo pseudoprophetae, 
 nisi quia sic tu aduerso spiritu agaris, quomodo et 
 ille ageretur. cum enim audis proconsulem uirum fuisse 
 prudentem et cupientem ab apostolis beatis se instrui, quo 
 posset uiam conprehendere ueritatis, et illum cuius tu 
 imitator es restitisse apostolis, ne proconsulem ad credendum 
 in dei filium perduxissent, manifestum est talem te esse. 
 qualis ille fuerit Iudaeus pseudopropheta. item cum Paulum 
 dicat scriptura sancta repletum spiritu sancto illam dixisse 
 inuectionem, debes intellegere Iudaeum illum pseudoprophetam 
 inmundo fuisse spiritu plenum. sicut ergo ille aduerso 
 actus spiritu contradicebat, quia et tu ita instinctu aduersarii 
 resistere inueniris, non te alium esse debes iudicare nisi 
 Bariesuban Iudaeum pseudoprophetam. igitur quia te alterum 
 Bariesuban Iudaeum pseudoprophetam esse intellegis, quotiens 
 fuerit dictum ore tuo sacrilego: deus non habet uerum 
 filium, ne moleste feras, si dicantur tibi a nobis illa quae 
 sunt dicta ab apostolo praedecessori tuo Iudaeo pseudoprophetae: 
 plenus omni dolo et fallacia, filius diaboli, inimicus 
 omnis iustitiae, qui non desinis peruertere uias domini rectas, 
 si fueris motus cur haec tibi dicantur quae fuerint dicta illi,

 ,28 Act. 18, 10 . 

 1 instructus d*icturum 8 quid v, qui V enim scripsi, ei 
 Vv10eedaddidasuadenteLatiniop(pm.ait.) 
 17 iste v 21 instintu 25 tuo- illo sacrilego V test. Coletis 
 41 u 
 26 cantor O m. alt.) 27 prodecessori 30 illiclllius (ius it, ras.) 
 
 
 cuius sis tenens iter mortis, multum te insulsum ostendes, 
 qui uelis hoc esse quod filius ille Iudaeus pseudopropheta et 
 nolis te illis nominari uocabulis nominum quibus fuerit et ille 
 uocatus. iterum et hortor et deprecor, ut et moneo, ut tibi 
 uelis consulere, ne aeterna te accipiat poena. si enim ille 
 ita meruit excaecari, quia temptarit resistere, conspice quae 
 tibi homicidae, quae sacrilego, destructori dei religionis possint 
 mala repraesentari et in hac uita et in perpetuum. accipe 
 adhuc ea quae te formare possunt non esse contumeliosos 
 nos, sed ueraces. Antiocho septem illi gloriosissimi fratres 
 restiterunt, nempe ut nunc tibi nos restitimus. legisti quartus 
 quid responderit conpestilenti tuo, qui me contumeliosum 
 dignaris clamitare, quia dicam tibi quod nisi conuersus fueris 
 ad deum, in aeternum sis interituru.s; nempe dicit: potius 
 est ab hominibus morti datos spem expectare a deo iterum 
 ab ipso resuscitari; tibi enim resurrectio ad uitam non erit . 
 si a nobis tu tyrannus audis quod ad uitam sis resurrectionem 
 non accepturus, si in hac incredulitate manseris, quod 
 non ad requiem, sed ad poenam sis resurrecturus sempiternam, 
 quae contumelia est? quintus quoque cum admotus 
 fuisset et uexatus, dixisse loquitur scriptura regi: potestatem 
 inter homines habes, cum sis corruptibilis, facis quod uis; 
 noli autem putare genus nostrum a deo esse derelictum. pa.. 
 tienter sustine et uide, magna potestas illius qualiter te et 
 semen tuum torquebit . quid tibi uidetur, quia tali constantia 
 dei seruus inuectus fuerit in contyraunum tuum? numquidnam 
 iniuriosum fuisse cultorem dei diaboli iudicabis cultor? 
 illum uera dicentem negabis superbum, nec me debes iudicare 
 insolentem, quia dicam tibi non derelinqui nos a deo, 
 propter quem haec sustineam, te contra, nisi fueris correctus, 
 cum corruptibili gloria tua ad nihilum uenturum. quid etiam

 14 n Mach. 7; 14 21 ib. 7, 16 

 1 ostendi v 7 destructore 8 accipe** (re eras.) 15 ominibus 
 17 si te a 19 resurrecsurecturus m. 1 22 habena fort . 28 si 
 illum fort . ne 31 uenturum coni. Latimius, uenturus Vv; contra 
 te qui — sis ad nihilum uentnraa, coni. Coleti 
 
 
 sextus dixerit inspice, et inuenies nos eo cuneo reniti tibi 
 turbido procellae quo illi fuerunt renitentes: noli frustra 
 errare; nos enim propter nosmet ipsos haec patimur peccantes 
 in deum nostrum, et digna admonitione facta sunt; tu autem 
 ne te existimes inpune futurum, cum contra deum pu- 
 gnare temptaueris . probant epistolae meae mediocritatis et 
 libri rustico licet sermone descripti me saepe dixisse, quod 
 peccata quidem fecerint nostra, ut in tuas antichristi praecursoris 
 ueniremus manus, te tamen pugnare contra deum et 
 idcirco, nisi tibi prospexeris, te quidem ut istum Antiochum 
 in aeternam poenam futurum, nobis uero propitiaturum dominum.\' 
 Dolens es, cur commissis nobis te et quisnam sis 
 reuelemus et quod sit dignum antichristi umbram te calcari 
 a cunctis Christi militibus. qui me, inquis, calcare potuerunt ? 
 illi quos, cur se Christianos fateantur, carceribus retines 
 reclusos, patrimonio priuas, facis extorres, torques, interficis. 
 hinc nos insolentes esse censes, quod cunctos nobis creditos 
 deprecemur diaboli calcare caput, sacrilegos conatus tuos 
 uirtute passionum Suarum inlatarum pro Christo dei unico 
 filio deducere ad nihilum. sit tibi et illa gloriosissima mater 
 septem horum filiorum insolens, quia ad coamentem tuum 
 uincendum Antiochum suos inlicere dignata filios dicens: 
 nescio qualiter in utero meo apparuistis, neque ego spiritum 
 donaui uobis et uitam et singulorum membraturam non ipsas 
 conpegi; sed enim mundi creator, qui formauit hominis natiuitatem 
 quique omnium scrutatur originem et spiritum uobis 
 cum misericordia iterum reddet et uitam, sicuti nunc uos 
 ipsos despicitis propter leges eius . haec dicere non destitit 
 filiis religiosa mater, fortiter filios diligens, quoad usque 
 cunctos aduertisset interfectos. nos contra, quos praedixerat

 2 n Mach. 7, 18. 19 24 ib. 7, 22. 23. 

 \'4 admiratione Sabatier; & £ ut aavpuo(iov LXX 11 fatnr\' 
 17 faces 19 capnd conatos 22 coamentem V at Poncius coni., 
 eonamentum v 23 dignata sit coni. Latinius, dicata V m. 1 
 27 scrutatur scripsi, scrutator Vv originum v . 
 
 
 ore prophetae futuros pastores gregi suo dicens: et dabo uobis 
 pastores secundum cor meum, et pascent uos pascentes cum 
 disciplina, tacere decuerat, ne tibi ad mactandas uenienti 
 rabido lupo dei oues fuissemus uisi insolentes? mulier eo usque 
 corda incendit dei amore filiorum, ut eorum interitu 
 gladii fuisset potita uictoriarum; et nos Christi dicere militibus 
 fuisse congruum arbitratus es: nolite arma sumere contra 
 Constantium diaboli satellitem, nolite resistere templo omnium 
 daemonum; magis autem facite quaecumque fieri praeceperit 
 . quae haec est nostra contumacia, si officium nobis 
 delegatum a deo nitamur implere, si denique istius mulieris 
 imitatores fuerimus inuenti? tu uis diabolo placere cuius opus 
 inueniris celebrare, nos minime uis deo haec te gerendo 
 contra fieri acceptissimos. si te adhuc mouet, cur quod ea 
 uoceris a nobis, accipe etiam ab illo septimo huius mulieris 
 sic clamitatum contra Antiochum filio: Antiochus autem contemni 
 arbitratus et eius quae increpabat uocem despiciens, 
 cum adhuc adolescentior superesset, non uerbis hortabatur 
 tantum, sed etiam cum iuramento adfirmabat diuitem et beatum 
 facturum, translaturum a patriis et hospitem habiturum 
 et res necessarias crediturum. sed ad ista adolescente non 
 intendente uocauit matrem et suadebat, ut adolescenti fieret in 
 salutem. cum autem multis esset hortatus, suscepit suadere 
 se (filium. itaque inclinata ad illum derisit, crudelem tyrannum 
 et ait patria uoce: fili, miserere mei, quae te in utero 
 mensibus decem portaui et lac triennio dedi et alui et in 
 aetatem istam perduxi. peto, nate, aspidas in caelum et in 
 terram et omnibus quae in eis Sunt inspectis intellegere quia 
 ex nihilo fecit illa deus et hominum genus ita (fit, ut non 

 1 Hier. 3, 15 16 II Mach. 7, 24-38 

 6 gaadii coni. OaUcmdius 9 quarocumque V, em. v 11 deligatum 
 13 interpunctionem post minime sustuli te contra uel contra 
 te h. g. exspectes 16 contempni 18 ortabatur 20 translaturum 
 V, translatorem v sed translaturam in notis adf. Tilius 21 adolescentem 
 non intendentem Vv, em. Coleti 28 omnibus v, omnia V 
 29 post genus distinguit v, sed cf. Cypriani ad Portun. p. 341, 7 
 fiet v 

 xnn. 

 17 
 
 
 timeas carnificem istum, sed dignus fratrum effectus suscipias 
 mortem, ut in illa misericordia cum fratribus te recipiat. 
 cum haec illa dixisset, ait adolescens: quem sustinetis ? um 
 oboedio regis imperio, sed praecepto legis obaudio, quae data 
 est nobis per Moysen; tu uero, qui inuentor omnis malitiae 
 factus es in Hebraeos, non effugies manum dei. si enim 
 propter increpationem et correptionem dominus noster nobis I 
 uiuis modice iratus est, sed iterum reconciliabitur semis suis; 
 tuque, o sceleste et omnium hominum flagitiosissime, noli 
 frustra extolli uanis spebus in seruos eius inflatus; nondum 
 enim omnipotentis, omnia conspicientis dei iudicium effugisti, 
 nam fratres nostri modico nunc dolore sustentato sub testamento 
 dei aeternae uitae recciderunt; tu uero iudicio dei 
 instas superbiae poenas exsolues. ego autem sicut et fratres 
 et animam et corpus trado pro patriis legibus, inuocans deum 
 maturius genti nostrae fieri propitium teque cum tormentis 
 <ac) uerberibus confiteri quod ipse est deus solus. in meum uero 
 et in fratribus meis statuere omnipotens ira, quae super 
 omne genus nostrum iuste superducta est ._
 Quid, Constanti, a nobis plus audisti quam ea quae 
 ab hoc dei sunt dicta fideli seruo ? si ille dixit ad Antiochi 
 satellites: quem sustinetis? non obaudio regis imperio, sed 
 praecepto legis obaudio quae data est nobis per Moysen; et 
 nos tuis dicimus: quid est quod nos ad Constanti antichristi 
 praecursoris uoluntatem posse facere existimatis Arrianos? 
 ut sumus Christiani, semper erimus . si ille Antiocho dixit: 
 tu uero qui inuentor omnis malitiae factus es in Hebrum 
 non effugies manum dei; et tibi nos diximus atque sumas 
 dicentes, quod enim, quia te potior nullus umquam fuerit 
 persecutor sacrae legis dei, quia sis non effugiturus dei 
 manum. si audit Antiochus, quod arguendi gratia suis tunc 
 dominus fuerit iratus et quod iterum esset reconciliaturus se

 22 n Mach. 7, 30 27 ib. 7, 81 

 4 oboedio-obaudio V, obedio-obedio v 10 spebus coni. GallaflditU . 
 speciebus Vv inflatus om. v 12 patres v 17 ac om. V, add. v 
 18 iram v 25 existimatis facere v 29 ullus SO quia abundat 
 82 reconciliaturum 
 
 
 seruis suis, haec et tu nos dicere audis. si illi dictum est 
 regi: tuque o scelerate et omnium hominum flagitiosissime, 
 noli frustra extolli uana spe in seruos eius inflatus; nondum 
 enim omnipotentis, omnia conspicientis dei iudicium 
 effugisti, haec et tu.audis a nobis, quod enim sis sceleratus 
 omnium hominum flagitiosissimus, qui idcirco haec geras ut 
 nos coapostatas facias tuos, sed tamen frustra te elatum, 
 uana instinctu diaboli in nos dei seruos spe inflatum, quia 
 neque tuos possis implere conatus malignos neque dei omnia 
 conspicientis omniaque potentis euadere iudicium. audis a 
 nobis, sicut et per illum inlustrem adolescentem audit Antiochus: 
 quod enim fratres nostri pauca perpessi sub testamentum 
 dei aeternae uitae recciderunt, tu uero quod sis 
 indicio dei iustas superbiae poenas persoluturus . audis et a 
 nobis nos ita esse paratos interfici a te carnifice pro deo, 
 sicuti iam fratres nostros interfecisti, animas et corpora nostra 
 tradere nos paratos pro Iesu Christo dei uero unico filio; 
 confidere praeterea nos de eius infatigabili pietate, quod enim 
 omnem quidem gregem suum sit maturius erepturus ex te 
 rapace lupo, ex te cane rabido; tu uero quod sis, nisi tibi 
 consulueris, semper in tormenta abiturus. quid ego plus siue 
 per scripturam siue in praesenti tibi dixerim, uolo reuincas, 
 tu nostri temporis tyrannus. si te ego carnificem dixi, dixit 
 non solum iste adolescens iustissimus, sed et eius mater Antiocho 
 coamenti tuo; si inuentor omnis malitiae dictus es a 
 me, si quod non sis effugiturus manum dei, si sceleratus et 
 omnium hominum flagitiosissimus, quia non sis omnia potentis, 
 omnia conspicientis iudicium effugiturus, sed in indicio 
 dei tu iustas poenas sis exsoluturus, haec omnia iam ab isto 
 religioso adolescente dicta fuerant collegae tuo Antiocho. 
 contumeliosum me clamitas, quia uideas digna tuis factis

 2 n Mach. 7, 34 12 ib. 7, 36 

 4 omnia conspicientis om. v \'7 quoapostatas 13 recciderint 
 14 et 8. Z . 20 sit 21 habiturus V fort. recte si reposueris sempiterna 
 pro semper in 30 aduliscente. 

 17* 
 
 
 nomina tibi inposita, illa quae iam contyrannis tuis inposuerunt 
 nostri praecessores, cultores dei uiui. Petrus beatus apostolus, 
 sobrii, inquit, estote, uigilate, aduersarius vester diabolus 
 <tamquam leo rugiens circuit, quaerens quem transuoret, 
 cui resistite firmes in fide, scientes has, easdem passiones in 
 omni hoc saeculo fraternitatem uestram perpeti . si putas quia 
 contumeliosus sum, propterea quod audias mala esse quae 
 geris, in quo inuenior diabolo resistere secundum apostoli 
 praeceptum? ecce enim uino suo hic draco ad omnem te 
 perducens ebrietatem inmisit in omnem dei gregem, ut cunctos 
 tuo regali usus adminiculo sicut ipse es efficias ebrios, 
 hoc est insanos uecordes dementesque. te etenim quia de 
 Sodomorum uite, de uinea Gomorrhae sic efficit ebrium, ut 
 temet fornicatum, sicuti sint fornicati Iudaei, non uideres? 
 in quo, inquam, resistemus diabolo, si tibi per quem ad nos 
 transuorandos semet armarit non itum fuerit obuiam? si non 
 tibi fuerit dictum a sobriis ebrio, a sospitibus aegro, ab integris 
 uulnerato, a uidentibus caeco, a stantibus eliso, a piis 
 impio, ab ouibus dei rapaci lupo, a benignissimis misericordiamque 
 diligentibus crudeli carnifici . saeuo homicidae, a 
 deum clarificantibus blasphemo, a cultoribus dei sacrilego, a 
 Christianis haeretico Amano, si non tibi fuerit dictum a nobis: 
 discede, minister aduersarii nostri, da honorem deo ? in quo 
 resistemus diabolo, si tibi uoluntatis illius sagenae pepercerimus, 
 si non uniuersis ebrietas tua, hoc est insania fuerit 
 declarata, si denique non per id quod saeuis aduersum nos 
 fueris omni orbi manifestatus, ex eo quod gerens sis haec 
 non te Christi seruum posse sentiri, sed plane mancipium 
 illius qui sit tamquam leo rugiens aduersum nos? hinc tibi 
 uidemur esse petulantes, quia dicimus tibi uino illo te factum 
 ebrium, de quo fuerint et illi ad omnem perducti

 3 I Petr. 5, 8. 9 

 2 praedecessores v 3 stote 4 tanquam v, quam V 5 ressistite 
 firmi v 10 ebriaetatem 12 uaecordes 13 uitae gomurre 
 14 sunt v 16 transuoratos m. 1 amarit 21 blasphemio 
 26 declata 
 
 
 ebrietatis dementiam, illi ad quos uel propter quos dicitur: peccauerunt 
 non ei filii maculati; natio praua et peruersa, haec 
 domino retribuistis? sic plebs fatua et non sapiens ? et infra: 
 bibit uinum et manducauit Iacob et satiatus est, et calcitrauit 
 dilectus; pinguis factus est et incrassatus est, dilatatus est et 
 dereliquit deum qui fecit eum et recessit a deo saluatore suo. 
 exacerbauerunt me in alienis, in abominationibus suis concitauerunt 
 me et sacrificauerunt daemoniis et non deo, deos 
 quos non nouerant; noui ad praesens uenerunt quos nesciebant 
 patres ipsorum. deum qui te genuit dereliquisti et oblitus 
 es deum alentem te . sic te ut Iudaeos dereliquisse deum et 
 idololatriam secutum probat quidem perfidia tua quam praedicas. 
 Sed nunc ad hoc te solum arbitratus sum perducendum, 
 ut uideres non esse nos, quia quod sis tibi dicam, 
 iniuriosos petulantes atque superbos, sed ueraces, sed praeter 
 deum timentes neminem. Iohannes beatissimus apostolus, carissimi 
 nolite, cum dicit, omni spiritui credere, sed probate 
 spiritus si ex deo sunt, quoniam multi pseudoprophetae exierunt, 
 tu mihi unus esse ex his pseudoprophetis manifeste 
 uideris, siquidem negando dei unicum filium non te habere 
 nisi antichristi spiritum in ore tuo sacrilego declares. hinc 
 efficitur, ut nec audire possis nos loquentes de diuina aeternitate 
 unici filii dei, siquidem spiritus ille qui in te manet 
 antichristi non possit sustinere et nolit se ex te pelli, sed sit 
 cupiens eo usque in te mansitare, donec te uideat ad illa 
 raptum loca, in quibus ipse sit in perpetuum futurus; dolet 
 enim te tam fidelissimum delicium suum, te omnibus desideriis 
 suis parentem ex se eripi. carissimi, inquit, nolite 
 omni spiritui credere, sed probate spiritus si ex deo sunt, 
 quoniam multi pseudoprophetae exierunt in saeculo. ex hoc 

 1 Dent. 32, 5. 6 4 ib. 82, 15—18 17 I Ioh. 4, 1 
 29 ib. 4, 1—3 . 

 1 dementia 4 calcitauit 6 dereliquid 8 daeos 20 manifestae 
 22 sacrilegio 
 
 
 intellegite spiritum dei. omnis spiritus qui confitetur Iesum 
 Christum in carne uenisse ex deo est. et omnis spiritus qui 
 destruit Iesum ex deo non est, et hoc est quod est antichristi, 
 et infra: isti de saeculo sunt, propterea de saeculo locuntur 
 et saeculum audit eos; nos autem ex deo sumus. qui cognoscit 
 deum audit nos, qui autem non est ex deo non audit nos. 
 ex hoc intellegimus spiritum ueritatis et spiritum erroris . 
 clarum est, Constanti, te esse antichristi portantem spiritum, 
 te spiritu agi erroris. sicut enim qui dixerunt non suscepisse 
 hominem de utero beatae uirginis unicum filium dei, qui non 
 illum crediderunt incarnatum, hominem factum, habere erroris 
 adstruantur spiritum et antichristi nuncupantur, sic et uos 
 Arriani cum unicum dei filium natum uere de patre negatis, 
 hoc est de substantia patris, uerum illum esse filium cum 
 despuitis et semper illum cum patre regnasse, numquam 
 filium fuisse sine patre neque patrem sine filio cum credere 
 detractatis, cum unam habere patrem et unicum filium eius 
 deitatem negatis, cuius uos spiritu esse plenos manifestatis 
 nisi antichristi? non etenim potest dicere dei habens spiritum: 
 erat quando non erat et factus est ex nihilo, de unico 
 dei filio, cum illum sine initio credat cum patre regnasse et 
 regnaturum sine fine. itaque cum non -;-esse illum uerum dei 
 filium dicitis, cum denique atcoovacov xai , quod dicunt 
 Graeci, nos uero Romani dicimus unius substantiae cum 
 patre, illum esse destruere temptatis, utique et uos de illis 
 esse pseudoprophetis et inter antichristos pronuntiantis. 
 Non me debes contumeliosum indicare, quia dicam 
 te inmundo spiritu agi, qui dicam te antichristi praecursorem; 
 os etenim tuum te hoc esse reuelat, neque enim habens spiritum 
 dei poterit talia adstruere quae uos adseritis Arriani 
 aut cuncti uariarum sectarum uestri cohaeretici. negas deum

 4 I Ioh. 4, 5. 6 

 7 hoc 8. 1. m. alt . 14 est deest fort. auulsum initio folii 
 pratris 18 plenus 22 cum] eum v 23 OMOYCYON TQ TTPI 
 25 patrem 26 pronnntiaritis scripsi, pronuntiarit V, pronunciari r, 
 pronuntiatis coni. Poncius 31 quoheretici V, quoque haeretici v 
 
 
 uerum habere filium, dicis illum esse adoptiuum, et iudicas 
 te non intellectum, quod enim unus sis ex illis antichristis, 
 ore pronuntiantis Iohannis. reuelatus es inquam te spiritu 
 aduerso duci. inde est denique quod nec crediderimus tibi 
 dicenti de filio: factus est ex nihilo . cognouimus etenim haec 
 non potuisse dicere nisi pseudoprophetae spiritum, nisi antichristi 
 praecursorem, nisi satellitem atque mancipium daemonum. 
 non tibi haec dicenti potuimus credidisse, quandoquidem 
 spiritus sanctus et per prophetas fuerit locutus de unico 
 dei filio illum esse uerum filium dei, illum aeternum esse et 
 coaeternum patri, numquam neque filium sine patre neque 
 patrem fuisse aut esse sine filio et beati haec eadem apostoli 
 retulerint, siquidem sanctus spiritus paraclitus qui fuerit in 
 prophetis etiam in apostolis manserit, qui sanctus paraclitus 
 spiritus, quia in dei sit ecclesia et uos sitis constituti extra 
 ecclesiam dei, cum non manens sit in uobis, utique probamini 
 antichristi uos habere spiritum; qui inmundus spiritus, 
 ne haec quae ingerimus uideatis, corda haeretica uestra tenebris 
 offundit errorum caligine caeca, ne scilicet ex eius possetis 
 emergere laqueis. iudicas nos esse contumeliosos, quia 
 te qualem esse uidemus pronuntiemus. ecce etiam cum in 
 Euangelio cata Matthaeum dixisse dominum inuenio: ecce ego 
 mitto uos, sicut oues inter lupos, tu mihi esse unus ex illis 
 lupis uideris et quidem omnium luporum contra dei gregem 
 rugientium rabiem in quem uideam congestam. quis etenim 
 dei unici filii negator non gaudeat, non prae se ferat, cum 
 uideat sic te Christi depopulatum gregem? ex illis quoque 
 unum te accipio incredulis, ex illis perfidis ad quos dicitur: 
 progenies uiperarum, quomodo potestis quae bona sunt loqui, 
 cum sitis mali? nam ex abundanti corde unusquisque loquitur 
 de ore suo. bonus homo de bono thesauro emittit bona, 
 et malus homo de malo thesauro profert mala . si bona sunt,

 22 Matth. 10, 16 29 ib. 12, 34. 85 

 2 te coni. Latinius, ne Vv 3 pronuntiatis coni. Latiftius 
 6 posse v 19 offundi terrorum v 19 possitis fort . 22 mattheum 
 
 
 Constanti, quae loqueris, bonum potes habere thesaurum. 
 petulans sum, quia dicam tibi tenebras tuo habitare in corde; 
 inde ex tenebrosissimis sensibus tuis, ut es, inmunda tenebrosaque 
 audes proferre. ecce etiam illud quod dictum est 
 beato Petro a domino si audias, dicturus sine dubio me contumeliosum. 
 Matthaeus sanctissimus, adhuc, inquit, ipso loquente 
 ecce ludas unus de duodecim et cum eo turbae multae 
 cum gladiis et fustibus missi a principibus sacerdotum et 
 senioribus plebis; qui autem tradidit eum dedit eis signum! 
 dicens: quemcumque osculatus fuero ipse est, tenete eum. et 
 confestim accedens ad Iesum ait: aue Rabbi. et osculatus est i 
 eum. dixit autem Iesus: ad quid uenisti amice? tunc accesserunt 
 et manus iniecerunt in Iesum et tenuerunt eum. et ecce 
 unus ex his qui erant cum Iesu extendens manum exemit 
 gladium suum et percussit seruum principis sacerdotum et 
 amputauit auriculam eius. tunc ait illi Iesus: conuerte gladium 
 tuum in locum suum; omnes enim qui accipiunt gladium 
 gladio peribunt . contumeliosum me dicas necesse est. 
 cum audieris quia, si gladio utaris, sis periturus gladio. aut 
 numquid non es usus gladio? Christianorum si nullum gladio 
 interemisti, si nullum ad mortem usque persecutus es, cur 
 dei unicum filium uerum filium fuerit esse confessus, cur 
 apostolicam atque euangelicam tenuerit fidem, cur non esse 
 Arrianus noluerit, poteris non perire gladio? audis enim dictum 
 beato Petro et utique a deo dei unico filio, omnis qui 
 gladio utitur quod gladio sit periturus. contumeliosus sum, 
 quia dixerim tibi: Christianis non licet interficere quia pati 
 non facere dignum sit iniuriam Christianos, interfici; debes 
 etenim pro Christo non Christianos se clamitantes interfice-re . 
 haec nobis dedit mandata dominus; si custodita fuerint, tunc

 6 Matth. 26, 47-52. 

 1 loquaeris 3 ex v, et V, et ex fort . 4 illut 6 matthens 
 inquid 12 quod 13 ingecerunt 20 gladio in necem Christianorom? 
 sic distinxit et suppleuit Gallandius; Christianorum cum sequente 
 enuntiato coniunxi 28 et interfici coni. Coleti 
 
 
 Christiani esse perseuerabimus. contra tu cum gladio digneris 
 eius persequi seruos, non te utique iam Christianum poterimus 
 nuncupare, sed plane latronem uel gladiatorem.