Interea cum dicat idem Manichaeus deum omnibus bonis 
 abundantem, nullo in regnis eius insignibus indigente

 .1 cf. Matth. 26, 41 7 1 Cor. 6, 3 

 1 et ante diabolo om. V 2 iniastia V 3 nibilj omnino nihil M 
 7 iudicauimns (ca 8. I.) F 8 quod iudicarent P 9 quo rei] quod rei P 
 possent M 11 dej om. VPM 13 potestate] cupiditate P 15 malum 
 esse enim n. p. n; t. P uita] nicia P 16 qui hec uicia P 17 diximus aliquos 
 P 20 uoluntati P 21 solita] sola P 22 conuincantur KP 
 25 clamat P 26 est] esse V inictl eum esse P est Y 27 cui non 
 coida P 28 deo] d<h FV asscrihere F ascripere V 29 et dominum] 
 ad do,m. P - 82 intereat V 38 nuUum VM indigente ̃ VFP * 
 
 
 aut infimo constituto, ita etiam fundata eiusdem splendidissima 
 saecula, ut a nullo umquam concuti uel moueri 
 possint. in alio loco paulo post subiungit et dicit: lucis uero 
 beatissimae pater sciens labem magnam ac uastitatem, 
 quae ex tenebris surgeret, aduersus sua sancta inpendere 
 saecula, nisi aliquod eximium ac praeclarum et uirtute 
 potens numen obponat, quo superet simul ac destruat 
 stirpem tenebrarum, qua extincta quies lucis incolis 
 pararetur. ;
 Certe ergo a nullo umquam concuti uel moueri potuerunt 
 regna dei Manichaei. si enim potuerunt, mentitus est dicendo non 
 posse regna illa ab aliquo concuti. et si concussa sunt necessitate 
 aut timore, non erit deus, qui sic concuti potuit. nam uidemus 
 deum Manichaei secundum eundem Manichaeum malo necessitatis 
 pressam, cum labes ac uastitas aduersus saecula eius inpenderet 
 aliudque quod faceret non haberet, partem suam ad pugnam dedisse, 
 ut uel hoc modo quietem lucis incolis conpararet. ipsa uero 
 pars eius, hoc est de lumine lumen, de bono bonum, de sancto 
 sanctum, de aeterno aeternum, de deo deus, de omnipotente omnipotens, 
 corrupta sit, mortificata sit, conmixta sit per omnia mundi 
 corpora a summo usque ad imum, a caelo usque ad stercora, ut 
 et meretrices in theatris et in locis turpioribus turpiores habeant 
 in se obpressum deum, qui liberari forte non possit. dicit enim 
 in fine ipsius epistulae, unde unum capitulum iam posuimus, ipsam 
 dei partem, quae conmixta est, non totam. posse reuocari ad pristinam 
 libertatem. 
 Ecce uictoria, ecce triumphus, qualem fecit Manichaei deus. 
 nam post amissam partem suam in luctu est, sicut Manichaeus 
 idem dicit, uelum contra se habet, quod dolorem eius temperet, 
 ne corruptionem partis suae uideat. hodie enim diuina quam commemorat 
 substantia subiacet genti tenebrarum ut lutum figulo. hoc 
 in eorum primo libro. Thesauri scriptum est.

 1 infirmo V constitutu P 3 paulo] om. P uera F, (a corr . 
 te e m. 2) F 4 magnahacuastitate P hac uastate (e corr. ex ae) V 
 5 lurgeret] anrgeret se fse s. I. add. m. 2) F 7 nnmen om VPM 
 ac] hac P 8 quae FV quis P 11 dei] om. P 12 aliqua P 
 18 sic] si V uero Fl 14 deumj om. Y mala P 15 eids] huius P 
 inpendereţ F* 16 aliudque] aliud FV quod om. M 17 inquolis P 
 a compar.raF19 deus] deuni V omnipotens] omnipotenteP 21 assu ̃ mo P 
 Itomo V hxmum V ad celum V stercora] terra Y 22 teatris PV 
 28 qui} om. P 24 fine FV iam] qui P parce ipsa dl por τ ãP 25 parte 
 F 28 ammissam. F admissam P luctus P lucta M 29 quodl 
 qui FP . dolore P .80 nec F patris sui P 51 lntum) nutum P 
 82 eorum (post thesauri) VPM thensaori (h s. I.) F 
 
 
 Qualis interea turpitudo, quam in eodem Thesauro gno inter 
 cetera turpia in septimo libro scripsit sic dicens: tunc beatus 
 ille pater, qui lucidas naues habet diuersoria* et habitacula 
 secundum magnitudines, pro insita sibi clementia 
 fert opem, qua exuitur et liberatur ab inpiis retinaculis 
 et angustiis atque angoribus suae uitalis. substantiae. 
 itaque inuisibili suo nutu illas suas uirtutes, quae in 
 clarissima hac naui habentur, transfigurat easque parere 
 facit aduersis potestatibus, quae in singulis caelorum 
 tractibus ordinatae sunt. quae quoniam ex utroque sexu 
 masculorum ac feminarum consistunt, ideo praedictas 
 uirtutes partim specie puerorum inuestium parere iubet 
 generi aduerso feminarum, partim uirginum lucidarum 
 forma generi «ontrario masculorum, sciens eas omnes 
 hostiles potestates propter ingenitam sibi letalem et 
 spurcissimam concupiscentiam facillime capi atque isdem 
 speciebus pulcherrimis, quae parent et mancipari hocque 
 modo dissolui. sciatis autem hunc eundem nostrum beatum 
 patrem hoc idem esse, quod etiam suae uirtutes, 
 quas ab necessariam causam transformat in puerorum 
 et uirginum intemeratam similitudinem. utitur autem 
 his tamquam propriis armis atque per eas suam conplet 
 uoluntatem. 
 Harum uero uirtutum diuinarum. quae-ad instar 
 coniugii contra inferna genera statuuntur quaeque alacritate 
 ac facilitate id quod cogitauerint momento eodem 
 efficiunt, plenae sunt lucidae naues. itaque cum ratio 
 poposcerit, ut masculis adpareant eaedem sanctae uirtutes, 
 illico etiam suam effigiem uirginum pulcherrimarum 
 habitu demonstrant. rursum cum ad feminas nentum 
 fuerit, postponentes speciem uirginum puerorum 
 inuestium speciem ostendunt. hoc autem uisu decoro 
 illarum ardor et concupiscentia crescit atque hoc modo 
 uinculum pessimarum cogitationum earum soluitur

 1 turpitudo sit (sit m. 2 add.) F suo] om. VM 4 secũ magditudinis 
 FV clementi affert F1 clemti*affert V 5 qua] que FVP 
 etJ uel P 6 e angoribus V 8 hac] ac V 10 ordinati P 11 acl 
 aut P et ideo] FP 12 specig VP inuestitl FI 14 ienere contraria P 
 eos P 17 quae] q. V apparent P 18 dissoluit P hunc] tuac P 
 20 necessaria causa P 21 intemerat P 22 atquel om. P 24 uir 
 tutê V 25 coniungii P 26 ac] hac P memento VP 27 aficiunt P 
 28 eadem VP 29 il.ico (1 ras.) F effigiam V efficiem P 80 abittl P 
 32 inuestift F1 dechoro V 
 
 
 uinaquft anima, quae eorundem membris tenebatur, hac 
 occasione laxata euadit et suo purissimo aeri miscetur: 
 ubi penitus ablutae animae ascendunt ad lucidas naues, 
 quae sibi ad euectionem atque ad suae patriae transfretationem 
 sunt praeparatae.