"Redite ergo, quia fuga uos nec dum essetis agrestes eripuit: currite ad ouile, ne luporum uos exponatis insidiis, ne per moram amittatis gratiam sponte uenientum, quia contemptam inuitationem gehenna subsequitur. ego si quid dulcedinis ut pater debui, si quid districtionis ut adtributus a deo magister inpleui, prouidete ne diutius qualemcumque crucis meae angulum rara Leuitarum corona circumdet, ne dolenda etiam extraneis in longum solitudo dominetur, ne labor uteri mei sterilitatis uice hostilem peperisset 1 filii ALRTV 2 adiuratam Rm, adinrata A 3 eclesia B 4 aera] secura R currectio A scit ex sicut? corr. L 5 quęlitis L, quesitis T dispicere AB 6 praetio B, precio LTV conparatus V1, conparatis L 7 disperantem B 8 est T 8. I. m. 2 simmacham AT praessuris BV 10 succendit Ll, succedet m splendissimi LV 12 sillogismos AT, syllogis∗∗mos L scemata BT 13 utor rete BV1, ut horret A, horret Rm; sermone add. T exp. corr . post hominem inchuit Schottus, om. c in rixam T 14 cymbulam m, cymbam coni. Schottus 15 captionem ARm 16 cernites B 19 uenientium Tm 21 dulcidinis B 22 magister a deo T 23 and gelum ARm leuuitarum B 24 dolenta V 26 sterelitatis B ptrat b .. familiam et numerosa proles per sinistros actus infecunditatem parientis ostendat. pauca sunt quae adserui, sed quanta ex his pendeant aestimate. uenite, fili, audite me: timorem domini docui uos. Romam respicite, quam ab idolorum seruitute sine auri , sine argenti pretio liberam sanguinis Christi fecit effusio, cui etiam meam seruuli sui mortem iussit inpendi, quae per multa tempora famosis cultum delubris exhibuit, quae diu uenerata est in imaginibus daemonum quem laborante censu indiderat manus magistra terrorem, quae suspexit potestatem numinum emptam pretio metallorum, cui sublimiores deos peperit exercitatior manus artificis et diuinitatem quam homo per fabricam contulit apud homines dei habuit forma maiorem. ecce iam Christo propitio ad nouas fornaces simulacra redierunt : ecce iam de obsoleta superstitione usus uester accipit quod laetetur, dum de ueteri tonante noua merito uascula praeparantur. quid hanc adnitimini interrumpere quietem? quid ludere uanis intentionibus felicitatem ? excusationem non habet furor iste, si creditis: non interest quibus itineribus ad mundi principem currat qui a sancta unitate desciscit: pingues hostias litat diabolo qui contristat ecclesiam. uanas ergo repudiate tendiculas: simplicem habet defensionem pacis affectus: nimis armatus est qui illa quae aduersarius concordise ministrat tela contemnit: sufficit contra omnia iacula iurgiorum fidei nuda oppositio. quid Eulali et 3 Ps. 33, 12 1 familia* (m eras.) T numerosa∗ (m eras.) L prolis B sinistro B actos B, factus B infoeconditatem R, infundi- tatem L 2 parentis ALRTV 3 pendant AR filii ALBV me t. d. d. u, T 4 docebo A 5 precio ALTV liberam B 8. h, liberati A 8 imagaibus Lx quem] quae in Rm 9 indierat AR errorum Pb 10 emtam B, ep ͂ mtam Rm 11 sublimioris B 18 propicio LV 14 superfactione A 15 urt A, ar/// L accipiat B, aocepit m de om. L 16 praepa- ■ rantur] ppa A adnitemini B 17 ledere B 18 credis L 19 currat] tendat m a* T 20 diBciscit BLPV, dicescit T, discordat Am, deecordat B diabulo B 21 repudi∗ate (t eras.) L 23 contempnit ABLBV 24 eulalii ABTV, eu∗lalii (l eras.) L Bonifaci tempora, dum malorum solacium quaeritis, reuocatis in medium ? quid incrementis excessuum praesentatis uetusta contagia et per iniquam uoluntatem senectuti in operiendis delictis facitis nil licere ?alia tunc fuit causa discordiae, et nisi narrando cogerer sustinere transacta, ostenderem uobis nullum euenire solacium de conparatione factorum, quia illos, quos ad pontificale fastigium intentioni obsequens feruor euexerat, utrosque reppuli, hunc elegi, quia de illis teste exitu nemo mihi placuit : de istis contra regulas nitentem profugum feci, prouectum legitime mundo impugnante seruaui. scitis ista nec noua sunt, quia, dum ille truditur, iste firmatur, uester mihi militauit adsensus". "Deinde cur in perniciem uestram laeditis sacerdotale concilium ? cur laceratis sententiam, in qua inspirante Christo oracula superna patuerunt ei inter deum atque homines interpres extitit lingua pontificum ? quid generalis ecclesiae dolorem facitis quamuis in principali tamen in una conmissum ? illa enim caeli curia uariarum dotibus aucta curulium et multo redemptoris nostri auro ostroque decorata nihil M illa decisione auctore se protulit, sed per humanae linguae ministerium diuino militauit imperio. intellexit non esse suum quicquid inpulsa constituit: nihil habet in illa sententia, nisi unde de sola deuotione gratuletur : peregrinum stilus sensit eloquium, inde sumens solam gloriam, quod infusa sibi et seruauit et coluit. quid his de exemplis- 1 bonifatf B, bonifatii ALRV, bonefacii T solattum ABLRTV, solatia m reuocantes B 4 nil] nulli R 5 errando congerer A 6 solatium ALRT co∗paratione (eõ ex con, pa ex pn corr.) L 7 fastidium L1TV2 intentione AV1 8 repuH f de]. ex Rm 9 regulam A 10 legitimae BV1 scites B1 11 nouas A 18 pernitiem AR leditia B 14 lacerates B1 15 potuerant A 16 interpraes B < quid] qai de B 17 in ante ana om. Schottus 18 cnria] concilium episcoporum A 8. I . add: caralium Rm, curalium A 19 pulpura auro hostroque A 20 deeisione scripsi, diciaione B, discissione LPTVb, disoeesione ARm 22 quidquid B 23 de sola] solata Rm, sola (de inolusit) Schotius 25 prius et om. P et Sirm . de B 8 . L\'\' VI. 21 euangelicis praeparastis calumniam? sicut de uobis scriptum est: errauerunt ebrietate, nescierunt uidentem, ignoranerunt iudicium. nam dam profanis memoratos uerbis caeditis, et inscitiam proditis et liuorem. isti ergo resurrectionem corporis quam praedicant non credentes haereticis se miscuere contagiis ? isti quod abiurant linguis corde sectantur ? ergo quia dixerunt, eum timendum esse, qui potest corpus occidere et animam mittere in gehennam, ideo a fide aliena texuerunt? ecce profundam inperitiam! en beatum Lucam,. cuius potestis adsertione conuinci, qui clamat: timete eum, qui postquam occiderit corpus, habet potestatem animam mittere in gehennam. quid hic locus erroris, ubi congruentia pari ductu exempli et historiae uerba concurrunt nec diuersum est ab intellectu catholico et lectionibus quod profertur? numquam bene nodus in scirpo quaeritur: non inuoluunt nebulae praedicantes lucis auctorem. resurrectionem ergo carnis non credunt, quia posse corpus confitentur occidi, quia peccatricem animam gehenna mancipari? densis cor uestrum uepribus suffocatur et interna uitia aliis certat adscribere. Iohannis etiam apostoli iactatis scripta uiolari, quia ei uerbis eius dictum est: si dicamus quod 2 Ea. 28, 7 7 of. Math. 10, 28 10 Luc. 12, 5 21 I Ioh. 1, 8. 1 praepastis V calumnia B 2 ebrietatem B 8 dam om. Rm. 4 cedetis B, ceditis LTVm, creditis Ac inscitiam (insei in ras. corr.) T, insci∗∗ntia (en eras.) L, insaniam R prodites et liborem B 5 praedicaui B hereticu ABLBTV 6 M om. m quod] quidquod A, quicquid Rm : adiurant A corpoa om. Rm a B 8. I . 9 texuerunt] resurrexerant A en] haec B 10 luci (I ei ft corr.) L, lucan V timere B 11 potestatis Å 12 quid B, quia ALBTVb 18 exempli] euan- gelii fort . 15 quod om. B scirpo (iunco 8. I. m. 2) A 16 inuolount nebule B; inuolait nebula ALRTVbm praedicantee B, praedicate LTV, praedicatae ARbm auctorem B, auctores ALRTVbm 17 qui B pouet A 18 gehennam AR, gehennae Pb ancipari V 20 iho A iactates B1F1 21 eius om. R quod] quia ARm peccatum non habemus, mendaces sumus, et ueritas in nobis non est. de codicum diuersitate nil conqueror. ideo ergo corrupta sunt apostoli monita, quia non iunxerunt : nos ipsos decipimus, et quia iunxerunt: mendaces sumus, non solum diuinae, sed etiam humanae rationis ignari? qui ueritatem non habet, mendax recte censetur, nec alia re nisi falsitate plenus est qui integritate uacuus innotescit. sed haec in nobis non curanda sunt: linguae oratione sed\' gemituum, nec magis sunt uobis exhibenda uerba quam lacrimae, quia liquido nocens est qui insontibus aut meritum culpabilis aut nomen opponit". "Reliqua obiectionum uestrarum capita non reuoluam: praestat silentio damnanda sepeliri. \' nobilitatem dat facinoribus qui uentilationem ipsorum multiplici ad aures posteras relatione transmittit. beati Pauli est sequenda sententia, qui monet per discipulum cunctos et clamat: inanes quaestiones euita. multa enim sunt in propositionibus uestris, quae ita faeculentis ulnis peccandi amor amplectitur, ut fiant indigna memoratu: plura leuitas dehonestat, dum subductis euiscerantur uerba uestra ponderibus et de religionis causis elocutio uentosa conponitur, auris congruam sortita grauitatem, quae in palearum abundantia nihil est horreis inlatura de tritico, dum infecundam frugibus culmorum 16 II Tim. 2, 23 . 1 mendaces sumus] nos ipsos seducimus ARm 2 codioum] qua dicti Rm nihil ABm conquaeror B, queror ALBTV 3 sant] eet Å 4 nos ipsos decipimus] nos ipsos sedueimus A, mendaces sumus m . non iunxerunt ARm . mendaoes sumus] nos ipsos decipimus m sumus sunt fort . 6 mendax] timendus B.m « 8 gemitum B 9 quam] que B 10 qui aliquando L autapponit T in ras. culpabiles B 11 opponet B 13 reliq. B 13 dampnandi R sepelire B, sepiliri T 15 religione B 17 snnt enim T 18 feculentis BLBT, faculentis A 19 phra B1 20 nostra\'T , religiosis L1T 21 conponetur B congruem A, congruenter Rm 22 habundantia RT ∗orrehis ex horrebis R 23 infbecundam Bm • parturet B 21* parturit ubertatem et spem de herbae luxuria mentitur agricolis. de quibus nihil lucri uentilabra reperiunt, ea sunt igni debita incendioque peritura: de his scriptum est: dormierunt nitri somnium suum, et nihil inuenerunt. nihil est, carissimi, pace dulcius, si tamen saporem eius non plenum amaritudine pectus excludat. breuiorem quidem admonitionem debueram, quam prolixam non parua uestri consideratio et diu in uobis iurgiis exercitata frons protulit usus est multa peccantium stricta adlocutione non corrigi, et effusionem plurimi quam, in delictis habuerunt, in monitoris sermonibus hanc requirunt. me satis est et diligentiae uestrae et iussis caelestibus obsecutum. in his, quae secutura sunt, locum sermonibus non relinquam, quia haec refero, mundi caput Romam per uestras intentiones esse prostratam et nutricem pontificii cathedram quasi ultimum uidere sedile despectam". . Cuius uocem beatus Paulus excepit et illa qua semper usus est eloquii intonuit libertate, apostolorum principem lenitatis incessens, quod fluxis et profligatis mentibus parentis adhuc seruaret. affectum nec in profundum ductis ulceribus ferro medicante succurreret, rescindenda docens laminis secreta morborum et manifestae desperationi salutiferum esse uulnus adhibendum, ne, dum manus medici per impietatem a sectione carnis corruptae suspenditur, de abstinentia teli inuitetur exitium, quia, dum parcit aegris dextera, curandos interficit, 3 Ps. 75, 6 1 luxuriam AR agrieulis B 2 uentelubra B1 repperiunt BLBV ea sant addidi, om. libri 8 uiri om. Bm 4 Bomnam ART km ̃ι T 6 ammonitionem BT 8 diu in] diuini Rm exicitata ABm 9 peccantum T 10 delicitis A 12 secuta Rm 13 romam caput T capad B 14 pontificem T, pontificis Rm, pontificiis A 15 dispectam B 16 exceepit R qua∗ B 17 ẽ∗ T 18 incesritis Rm prolgatia B 19 apo] ne Bm 80 rescondenda B lamminis LTV morborum et maaifeeto Tin ru. 31 manifeate BRTm disperationi B, desperationis T 22 ∗∗pietatem (im cras. m. 2 ?) V, pietatem Sirm., nimiam pietatem fort . affectione A 23 innidetur L 24 aeg∗ris (e erus.) L dexteri R interfecit B nec grandis est differentia, utrum letum inferas an admittas. mortem languentibus qui cum possit non excludit inflixit. his ergo aduersus eos oris ianuam patefecit alloquiis: "Omnis qui iudicas, in quo alium iudicas, te ipsum condemnas: eadem enim agis qui iudicas. scimus autem quia iudicium dei est secundum ueritatem in eos, qui talia agunt, et iterum: beatus qui non iudicat, inquo probat se ipsum. quae malum ratio est, ut praedicet non furandum qui furatur et prodigam uerecundiae frontem nube uestiat inpugnationis alienae? nemo recte monitoris personam suscipit, nisi qui actibus suis errata condemnat et amorem innocentiae conuersatione demonstrat. nam adiacet etiam publicanis amica moribus uitia damnare sermone et sceleratioribus linguae officiis punire quod diligunt, quasi non quoddam genus sit maiorum excessuum, dare rei affectum labiis, quam mente despicias, et ingenii uirus conloquii melle uestire. haec sic ago, quasi si uobis esset pudor pudicitia uenustas affectu(s aut cu)i liceret accusare doctorem et aduersus electum oris liuidi morsus aptare, cum ante futuri praescius per epistulam ad uos datam plena uoce monuissem: quis accusabit aduersus electos dei ? deus qui iustificat: quis est qui condemnet? et iterum: o homo, qui iudicas eos qui talia agunt et facis illa, putas quoniam effugies iudicium dei ? an diuitias 4 Eom. 2, r 7 Rom. 14, 22 21 Rom. 8, 33 22 Rom. 2. 3 _ 1 letum LV, loctum R, lotum A 3 adiaquiis A, aliquis Rm 5 condempnas R qui B, quae ALRTV 6 autem om, Rm. 7 eis 9 8 malum ratio! ratio non R t prodigiam A 10 nubae A 11 recte B 12 condempnat AR 13 poblicanus AR dampnare B 14 sermone (ne ex nia ? corr.) L, Mtmo B see- leratoribus L 18 quoddam T in ras. 16 dispfcias B 17 Si om. Rm 18 uennatus R affectus aut cui scripsi, affectui AB LTV, affectu R et om. T 19 auduersus T in ras . libidi B aMare B futura Bm 20 preeciuB LTV pleni T 21 accussuit B eteetua Lx 22 condempnet ALR, condemnit B* 28 iudicasetis (eos om.) A et om. B putea T bonitatis eius et patientiae et longanimitatis contemnis ? accusatis malitiam repleti iniquitate fornicatione anaritia nequitia inuidia homicidiis condemnatione dolo malignitate, superbi elati inuentores malorum, parenti non oboedientes, insipientes incompositi sine adfectione sine misericordia. docetis fornicantibus neminem esse miscendum, adulteri Laurenti aut sequaces aut praeuii, per quos ille aut exseruit quae habebat toxica aut quae effundens monstrauit accepit. post illam inlecebrosae communionis maculam et pestem toto orbe exsecrabilem sacerdotes dei quasi obsoleta corporatos communione culpatis: reos putatis esse qui subiere consortium nullo teste conuicti, et sectamini hominem toto ecclesiasticae inscriptionis non dicam stilo sed ense perfossum. quod licet non licet et quod non licet licet. quemadmodum Iamnes et Mambres restiterunt ueritati, sic et uos mente reprobi, circa fidem proditores, proterui inflati, amantes uoluptatem magis quam deum, habentes speciem quidem pietatis, uirtutem autem ipsius abnegantes. s o uim doloris interni ! qui\' nequit expedire quod concepit, qui profundis ingestum uisceribus loquendi affectum, quem imperauit, inrumpit. nihil uobis ultra plus eloquar: quod de oratione remanet lamenta subplebunt".