Si salutem times perdere, scito te mori posse. porro autem contemnenda tibi mors est, cui Christus occisus est. ante oculos tibi quoque concurrant dominicae promissionis exempla, concurrant oblata et 1 et] sed M (et Q) debeneficia T b in ras . 2 ardore QT sit ista] et sitis QT, sit v dicendum P1 3 meocritas T posset Q 4 sanguini nostro b . gehenna T inter omnia c, inferiorum omnium Oxon . gloriarum LNP, gloria T Oxon., gloriae v \' 5 signatus QT, signatum LNP 6 sic Q m. 2 in Marg., sit LMNPQlT triumphabilis QT milea LT\' 7 gaudent L, gaudens NPQT idiu nauta] diuina aut a T 8 contegerit QT 9 et enim Q profectio Q, profectioni T, profectionis MP nisi om. M*PQT 10 sunt cuncta L 11 quo modico] quomodo id LMPQ*T, quod in isto N in ras., quomodo hic Q7, quomodo breui v ardorem Q 12 debes Q*v (debemus MQ\') 13 aut] ut LMNQiT ted T s. 1 . capissendae T\', cupis inde M in ras . poena N . 14 formido stas] formidolositas T lo 8. l., formido sita Q, formido hinc a M sed hinc in ras., forsitan LN, forsitam P inter] sinister Q, smistra M ra in ras . et] ac v propera Q inter ow. LNPQ 15 que eras. in M (exh. Q) inde] hinc M M ras . (inde Q) 17#emori T, memori Q 18 tibi quoque aeripsi, tibi quae T, tibique LNPQ, tibi quaeso v 19 concurrent QT (eorcurrant M), concurrunt N promissionis] passionis n m A 3 praemia et parata discrimina, quantamque inter se habeant difficultatem res utrasque conspicito. nec enim poteris confiteri nisi scias quantum noceas, si negaris. caelo martyres gaudent, ueritatis inimicos ignis adsumet. paradisum Dei testibus floret, negatores gehenna conplexa aeternus ignis inardescit. et ut de ceteris taceam, hoc nos utique magis debet hortari quod confessio uocis unius Christi perpetua confessione seruetur, sicut scriptum est: qui me confessus fuerit in terris coram hominibus, et ego confitebor eum coram patre meo et coram angelis eius. adhuc accedunt ad gloriae cumulum ornamenta uirtutum. ait enim: fulgebunt etiam tamquam scintillae in arundinetum discurrentes, iudicabunt nationes et dominabuntur populis. Magna est enim claritas, fratres carissimi, uitam salutis aeternae aeternae passionis ornare, magna sublimitas ante ora Domini aspectumque Christi potestate summa tormenta contemnere nec horrere. sic Daniel minas regis et leonum frementium rabiem per substantiam fidei suae uicit, dum adorandum nulli alii esse quam Deo credidit. sic in camino pueris constitutis in se arsit incendium, dum ignes iusti tolerant, quod de gehenna Domino credendo metuebant. unde et retulere condigna, non in posterum tracti, non salutis aeternae praemio reseruati. fidem illorum Deus uidit, ut quod sibi post exitum promiserant uiuere mererentur in corpore. nec enim poterit aestimari 7 Luc. 12, 8. 10 Sap. 3, 7-8. 1 et quantamque M\'PQI, et quantam M2 Nv 2 conspicio T, conspice Q ne enim T, non enim MQ1 3 t noceat L negaueris v 4 absumet v paradisns v, cf. pag. 28, 17 5 aeternusque N ardescit M (inardescit Q), inardescet v hoc nos] hoc nos (nos corr. in non M) taceam hoc nos Q 8 in terris om. Q 10 commulum T uirtutium Q fulgebunt iusti b etiam corr. in et Qm. % (etiam M), om. v 11 harnndineto NP 13 caritas f. c. QT, fratres carissimi claritas v 14 hora LN, . ora Q, horam M :15 potestate s.] potestatis humanae QT v ∗∗nec Q, ∗∗nec ne T 16 regis om. QT constantiam M2 v 17 nullum alium esse quam deum 3Pv credit N 18 in se senit M in ras . (in se arsit Q), nil lesit N in ras . dum om. T ignis L 19 quod] quos v 20 t. non] tracti ∗∗N de aeternae T 22 uidere mererentur c, nt uererentur QT nec] haec LP, hinc N quanta in praesenti tributa sit merces. si saeuitia fuit, cessit: si flamma fuit, consedit. erat enim una mens omnibus quam nec uiolentia frangeret nec ira subuerteret nec a deuotionis obsequio timor mortis inhiberet. unde per gratiam Domini factum est ut sic in illis rex potius uideretur punitus esse, dum euadunt quos se crediderat occidisse. None iam ad eam rem, fratres carissimi, ueniam ex qua ostendere satis possim quanta martyrii uirtus habeatur: quae tametsi est omnibus nota proque ingenitae claritatis insignibus expetenda, tamen plus addidit necessitas temporis desiderio uoluptatis. etenim est muneris magni si eo tempore quis coronetur quo coronatum se putat, si forte moriatur. igitur cum sit sublime excelsumque martyrium, nonne magis est necessarium, cum mundus ipse subuertitur partimque orbe concusso natura deficiens ultimi exitus monumenta testatur ? nam et cum caelo imber incumbit, pluuias aer triste praetendit, et quotiens atra tempestas horrenti imminet pelago, per interaperta nubium ante coruscantium fulmina relucescunt: sed et cum magnis mare fluctibus uoluitur, paulatim unda se tollit paulatimque aequor albescit, donec cernas ita postmodum ruere, ut in illis quibus retunditur saxis spuma 1 tribnta] tribulatione Tv sed in T tione s. I., tribnlata Q saenitiae LPT, sebitiae Q fuit LNPQTI, furentis T1, fugit v cessit si LXQ. in marg. add. P, cesserit T, si cessit v 2 fuit consedit om. QT, constitit v et erat P, constiterat QT 3 denotionis] deuoationis T 4 in om. T 5 occidere LQTv; pars secunda add. L 7 eam rem] eadem QT qua] quibus M in ras . (qua Q) 8 quae tamen etsi N, qui etiam etsi Q, qui etiam si etiam T omniks est v 9 proq. N q. in ras., pro qua QT claritate is T 10 uolontatis Nv muneri magni L, muneris magnis MIQI (nis in ni eorr. М2Q2), in muneris magnis Ni, in muneribus magnis N2PTv 11 quo] qui P 12 moriantur T et excelsumque P nonne] arnc QTv 13 cum scripsi, quo LNPQT, quando v orbis M lorbe Q), ob N concursu M, concursso Q, concussa N1 14 momenta v testantur P et om. T 15 plnnia se triste QT, plQoiam tristem aer uel pluuias aer tristis v ostendit Oxon . 16horrent corr . in horrens T inter aperta nubium ante NP, interapertam humum ante L, apertam humium nocte Q, inter aperta humium necte T 17 flumina PQ relucescent M (relucescnnt Q) et owi. L nare magnis 17 18 paulatim... tollit om. Q 19 in illis] illisis Oxon. quibus] quidem N saiis] axis P spumam v 3* altius iaceat quam unda tumidum pelagus exspuebat. legis scriptum esse usque quadrantem nos ultimum reddere. sed haec res est ablata martyribus. etenim qui salutis aeternae cupiditatibus freti uitae desideria uicerunt, hos inexpertos doloris uniuersos Domini promissa fecerunt. Igitnr hinc primum, carissimi fratres, poterimus expendere quanta martyrii uirtus possit inplere. adque ut transeam cuncta, meminisse debemus quanta sit gloria ad Christum inmaculatum uenire, consortem passionis existere perpetuaque cum Domino aeternitate regnare, carere exitiis inminentis saeculi nec inter cruenta morborum populantium strage communi cum ceteris sorte misceri. adque ut sileam de corona, si tibi in his naturae lubricis malis posito uitae promitteretur excessus, nonne omni mente gauderes? si qua te in huius mundi turbinibus fluctuantem uicina arcesseret requies, nonne mortem pro\' remedio conputares ? positus inter arma carnificum ac tela probantium quaestionum, sta sublimis ac fortis considerans quanta sit poena negare eo tempore quo frui saeculo nequeas, cuius causa negaras, quoniam quidem grauia tormenta ac puniendi noxias artes in perniciem 1 cf. Matth. 5, 26. 1 iaciat LNPv undam v tumidus LP, tum sidus QT 2 ultimum om. Q sed] sed solis b res est N, res L 8. I. P, pars QTv 3 aeternis T freti] fieri Q, fidei M dei in ras . huiusce uite Q, uitae huiusce Tv, uice NP 4 ineipertes LNP, in inexpertis QT, expertes b dolores NPQT, doloribus L uniuersi NQv, uniuersis T, uninersa P, sunt nersi M promissa] propiis Q T, praecepta v, propitiatio Oxon . 5 fecerunt om. QT, coro- nat. Oxon . 6 hic Q, om. T expendere] exponere QTv 8 conaorte T, consortes M (consortem Q) • 9 perpetuam PTQ aeternitatem T et ut carere T \'10 exitus P imminentibus QTv cruentas M s in ras . (cruenta Q), cruentam v papulantium L, uapulantium P 11 stragem v, strages M ∗∗ communi M, in communi QT, communi communi fort . sortem P sileant T de corona] decoras QT 12 si om. QT si uitae M si s. 2. (sf om. Q) 13 omne QT qua te] qua * ∗∗ M, quales Q, inquam te v turbinis T is ex us 14 fiuctuante T, fluctante Q- arcessiret P, arcerseret L, accerseret N et requies T 16 sta] ista LQT . stans v ac fortis] adpositus N 17 nequa eas M (nequeas Q) causa] caueas QT necaras QT, negares v 18 graui QT noxios T interniciem L . nostram Dominus sciebat armari, quo fortes ad omnem tolerantiam faceret. fili, inquit, accedens seruituti Dei sta in iustitia et timore et praepara animam tuam ad temptationem. sed et beatissimus Paulus apostolus exclamauit et dicit: mihi uiuere Christus est et mori lucrum. Quam ob rem, carissimi fratres, fide firma deuotione robusta contra omnes saeculi atroces et asperos insequentium fremitus aduersa uirtute resistendum nec timendum, quorum spes aeternitatis et uita caelestis est quorumque ardor in cupidine lucis succenditur et salus de promissa inmortalitate laetatur. hoc uero quod catenis artantibus manus adstrictae et circumacti graues ceruicibus nexus solido deprimunt pondere uel quod eculeo corpus extensum candentes stridet ad laminas, non expetendi sanguinis sed temptationis est causa. nam et ipsam martyrii dignitatem quemadmodum possemus agnoscere nisi illam etiam cum damno corporis nostri cogeremur optare? sensi equidem, nec me ueritas fallit, cum saeuae incumbentium manus membra diuellerent artusque laniatos tortor saeuiens exararet nec tamen uinceret, circumstantium uerbis cmagnum istud est\' dici \'profecto nescio quid, non doloribus subigi, non poenis angentibus frangi\'. sed erant aliae dicentium uoces: (et puto liberos habet. nam est illi societas in penatibus coniux, et tamen nec uinculo pignerum cedit nec obsequio 2 Sir. 2, 1. 2. 5 Phil. 1, 21. 2 inquit om. PlTQMl, ait M* ad seruitutem px 4 beatusimiis T exclamat Q* (exclamauit MQI) dixit Pv 5 mihi on. P 6 fira kimi Q 7 omnia T, minas М2Q2v, minis MlQx atrocis LQT asperi Q 8 resistendo T, resistende Q, resistite Jf ite in ras., resistendum est b spe P I 9 est] et T arderi L\' cupidinem v accenditur b 10 inmortale MIQ\'T catenis] canis T aptantibus Q 11 manis P* strictae NTh, stricta Q 12 stridente T, stridentis Q 13 ad laminas om. Q, iam minas T non expetendi om. Q i temptionia T 14 ipsa T possomus Q, poseomus T adcognoscere L 15 damna LPQT sensic quidem P 16 fallet QT seue Q, saepe LP 17 diuellerint P artosque LXP laniatus QT tortor] ter T exarearet T 18 istudj ustus QT dici om. Qv (exk.. At) profectio NPQT 19 quod Qv subici N agentibus QT 20 uocis QT liberis QT societas] socia v 21 coniux] quoius QT pietatis abductus a proposito suo deficit \' noscenda res est, uirtus penitus scrutanda uisceribus. nec enim lenis est ista quaecumque confessio, propter quam homo patitur, et mori posse.