QVOD DEVS SOLVS COLENDVS SIT. Sicut scriptum est: Dominum Deum tuum adorabis et illi soli seruies. item in Deuteronomio: non erunt tibi dii alii absque me. item illic: uidetc, uidete quoniam ego sum, et non est Deus praeter me. ego 2 Sap. 15,15 sq. 12 Ex. 20, 4. 13 Sap. 13,1 sq. 23 Dent. 6,13. 24 Ex. 20, 3. 25 Dent. 32, 39. 1 sint illis WBV, illis sint R, illis fiant Mv omnes W, hi jr, om. RBv 3 nec W osculorum Rl uisos V, usus WMRBv 4 spiritum j spem R, om. B 5 neque v 7 is om. v 9 finget M 10 ipse om. B his] iis v 11 illi autem v 13 item] iterato R de elementi. om. MR 15 sed et R 16 aut 1.] et lunam W; cf. test. III59 17 deos] rectores orbis terrae deos Cypr. I. c . 18 his] iis v dni sit R, sit dnš B 19 et] aut M minati R 20 ipeis] his R 22 solus M s. I . m. 2 23 est] in deuteronomio add. v 24 illi] ipsi MR item om. M deuteronomio] exodo v 25 item illic dns M, item in deuteronomill Oxon . quia Rv 26 alius deus R interimam) occidam M interimam et uiuere faciam, percutiam et ego sanabo, et non est qui eripiat de manibus meis. item in Apocalypsi: et uidi alium angelum uolantem medio caelo, habentem euangelium aeternum, ut adnuntiaret super terram per omnes nationes et tribus et linguas et populos, dicentem uoce magna: metuite potius Deum et date illi claritatem, quoniam uenit hora iudicii eius, et adorate eum qui fecit caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt. sic et Dominus in euangelio commemorationem facit primi et secundi praecepti dicens: audi Israel, Dominus Deus tuus Dominus unus est, et: diliges Dominum Deum tuum de toto corde tuo et de tota anima tua et de tota uirtute tua. hoc primum et secundum simile huic: diliges proximum tuum tamquam te. in his duobus praeceptis tota lex pendet et prophetae. et iterum: haec est autem uita aeterna ut cognoscant te solum et uerum Deum et quem misisti Iesum Christum. QVAE COMMINATIO DEI SIT ADVERSVS EOS QVI IDOLIS SACRIFICANT. In Exodo: sacrificans diis eradicabitur, nisi Domino soli. item in Deuteronomio: sacrificauerunt daemoniis et non Deo. item aput Esaiam: adorauerunt eos quos fecerunt digiti eorum, et curuatus est homo et humiliatus est uir, et non laxabo illis. et iterum: illis fudistis libamina et illis inposuistis sacrificia. super haec non indignabor? dicit 3 Apoc. 14, 6 sq. 11 Marc. 12,29. 12 Mattli. 22,37 sq. 17 Io. 17, 3. 22 Ex. 22,19. 23 Dent. 32, 17. 24 Es. 2, 8. 27 Es. 57,6. 3 in medio WlMv 5 per WMRBV, ot super v 6 et populos Ws. I. m.2 magnA et uitae potius R 7 dum M, dru R 9 et (ante mare) om. B 11 deus unus Bv 12 dcum om. Wv 13 de] ex R 15 tuum] tibi W te ipsum B 20 idola W 22 in] legitur in v diis M 8. 1. trio 2 23 item om. M demonis W\' 24 esaian R saepius ut hieremian 27 iterum dicit M 28 haec add. m. 2 in W, haec ergo v 21* Dominus. item aput Hieremiam: nolite ambulare post deos alienos ut seruiatis eis, et ne adoraueritis eos et ne incitetis me in operibus manuum uestrarum ad disperdendos uos. item in Apocalypsi: si quis adorat bestiam et imaginem eius et accipit notam in fronte sua et in manu, bibet et ipse de uino irae Deimixto in poculo irae eius et punietur igne et sulphure sub oculis sanctorum angelorum et sub oculis agni. et fumus de tormentis eorum in saecula saeculorum ascendet: nec habebunt requiem die et nocte quicumque adorant bestiam et imaginem eius. NON FACILE IGNOSCERE DEVM IDOLOLATRIS. Moyses in Exodo pro populo rogat nec impetrat: precor, ait, Domine, deliquit populus hic delictum grande, fecerunt sibi deos aureos et argenteos. et nunc si dimittis eis delictum, dimitte: sin autem, dele me de libro quem scripsisti. et dixit Dominus ad Moysen: si qui deliquit ante me, deleam eum de libro meo. item cum Hieremias pro populo deprecaretur, Dominus ad eum loquitur dicens: et tu noli orare pro populo hoc et noli postulare pro ipsis in prece et oratione, quia non exaudiam in tempore quo inuocabunt me, in tempore adflictionis suae. Ezechiel quoque hanc eandem denuntiat indignationem Dei eis qui in Deum delinquunt, et fuit, inquit, uerbum Domini ad me dicens: fili ho. minis, terra quaecumque peccauerit mihi ut delinquat delictum, extendam manum meam super eam 1 Hier. 25, 6. 4 Apoc. 14, 9 sq. 13 Ex. 32, 31 sq. 20 Hier. 11, 14. 24 Ez. 14, 12-14. 16. 1 item] et M 2 eos om. W 3 manum R 4 disperdendum M, disperdos W 5 nota R 6 et in] aut in v uino] manu M -10 ascendit R ascendet in saecula s. B et] ac RBv 11 adorat R et M s. l. m. 2 12 deum ignoscere R idolatris MB, idololatriis WR 13 moysen R imperat R 14 grande om. V 15 et argenteos om. WBv; cf. test. 11 16 eis] illis WBv sin] sine B 18 quis Bv deliquerit M me om. W 22 in] eos in 3P, item in W in quo W inuocauerunt R 24 eis] his v in] ad B dclinquont M et om. B 25 filii R 26 quicumque R 27 ectendam Wl, et extendam B et obteram ątabilimentum panis et inmittam in eam famem et auferam de ea hominem et pecora. et si fuerint tres uiri hi in medio eius Noe et Danihel et Iob, non liberabunt filios neque filias, ipsi soli salui erunt. item in Regnorum. I.: si delinquendo uir peccet aduersus uirum, orabunt pro eo Dominum: si autem in Deum peccet homo, quis orabit pro eo? QVOD SIC IDOLOLATRIAE INDIGNETVR DEVS VT PRAECEPERIT ETIAM EOS INTERFICI QVI SACRIFICARE ET SERVIRE IDOLIS SVASERINT. In Deuteronomio: quodsi rogauerit te frater tuus aut filius tuus aut filia tua aut uxor tua quae est in sinu tuo aut amicus tuus qui aequalis est animae tuae latenter dicens \'eamus et seruiamus diis aliis, diis gentium, non consenties ei et non exaudies eum et non parcet oculus tuus super eum et non celabiseum, adnuntians adnuntiabis de illo. manus tua erit super eum in primis interficere eum et manus omnis populi postremo: et lapidabunt eum, et morietur, quoniam quaesiuit auertere te a Domino Deo tuo. et iterum loquitur Dominus et dicit nec ciuitati parcendum, etiamsi uniuersa consenserit ad idololatriam: aut si audieris in una ex ciuitatibus quas Dominus Deus tuus dabit tibi inha bitare te illic dicentes (eamus et seruiamus us diis aliis quos non nostis, interficiens necabis omnes qui sunt in ciuitate caede gladii et incendes ciuitatem igni, et erit sine habitaculo in aeternum. non reaedificabitur etiam nunc, ut 5 I Sam. 2, 25. 11 Dent. 13, 6-10. 22 Deut. 13, 12-18. 2 de] ab B 3 hii BB, hi W s. I. m. 2, hi iusti V et om. Mv 4 que . filias ab his incipit S sed ipsi M 5 erunt] fiunt B in] in libro v . 1. W 8. I. m. 2 peccet uir WRv 6 orabant Bl 7 in deum om. W, ad deum R 8 idolatria. B 10 suasserint W 14 alienis v 15 diis] aliis add. Sl, exp. S* 16 prius et om. S alterum non om. B 18 imprimis W 21nec] ne22 22 uniuersamB idolatriam S, idolatria B 23 audierit S 24 te om. W 25 nosti v; add. Oxon.: quaeres sollicite et si inueneris certum esse, quod dicitur 26 ciuitate...incendes om. B 27 erint S auertatur Dominus ab indignatione irae suae. et dabit tibi misericordiam et miserebitur tui et multiplicabit te, si audieris uocem Domini Dei tui et obseruaueris praecepta eius. cuius praecepti et uigoris memor Mathathias interfecit eum qui ad aram sacrificaturus accesserat. quodsi ante aduentum Christi circa Deum colendum et idola spernenda haec praecepta seruata sunt, quanto magis post aduentum Christi seruanda sunt, quando ille ueniens non uerbis nos hortatus sit sed et factis, post omnes iniurias et contumelias passus quoque et crucifixus, ut nos pati et mori exemplo suo doceret, ut nulla sit homini excusatio pro se non patienti, cum. passus sit ille pro nobis, et cum ille passus sit pro alienis peccatis, multo magis pro peccatis suis pati unumquemque debere. et ideo comminatur in euangelio et dicit: quicumque confessus fuerit me coram hominibus, et ego confitebor eum coram patre meo qui est in caelis. qui autem me negauerit coram hominibus, et ego negabo eum coram patre meo qui est in caelis. item apostolus Paulus, si enim commorimur, inquit, et conuiuemus: si toleramus, et conregnabimus: si negamus, et ipse negabit nos. item Iohannes: qui negat filium neque patrem habet: qui confitetur filium et filium et patrem habet. unde nos ad contemptum mortis hortatur Dominus et corroborat dicens: nolite, timere eos qui occidunt corpus, animam autem non possunt 14 Matth. 10, 32 sq. 19 II Tim. 2,11 sq. 21 I Io. 2, 23. 24 Matth. 10, 28. . 3 exaudieris WRv 5 matthatias R, matthias 6M, mathias Wl interficit R accessit ex erat cessit S m. 2 6 ante W s. I. m. 2 circa d. colendum om. R 7 spernda S 8 christi] circa deum colendum add. S\', exp.Sx sint S quando] quantoU perbis SWR P, uerbis tantum r 10 docuerit R 11 patienti] pati R et Baluzius 12 ille S s. I. ftl. 2 pro... passus sit om. S 14 in euuangelio comminatur WRv dixit Sl . quicumque ex qui W m. 2 15 fuerit in me W, in me fuerit R 16 eum] in ipso W in caelis est Rv; cf. test. III16 p.130 qui autem...1.18 caelis om. S, add. in vaarg. m. rec . 17 negauerit me Sv negabo et ego S 18 eum] illum W in caelis est WRv 20 tolerabimus W et conr. om. R negauerimus v 21 negauit R 24 et om. R corroborans 81 25 et anima R occidere. magis autem metuite eum qui potest et animam et corpus occidere in gehenna. et iterum: qui amat animam suam perdet illam, et qui odit animam suam in isto saeculo in uitam aeternam conseruabit illam.