Quam sit autem patientia utilis et necessaria, fratres dilectissimi, ut manifestius possit et plenius nosci, Dei sententia cogitetur quam in origine statim mundi et generis humani Adam praecepti inmemor et datae legis transgressor accepit. tunc sciemus quam patientes esse in isto saeculo debeamus, qui sic nascimur, ut pressuris istic et conflictationibus laboremus. 1 fratricidam v; cf. p. 307,28., de eelo et l . c. 5., Quintil. inst. VIII, 6,35 5 isac S 7 fratre suo S maiora G 8 Becutorem W 9 redigit] reducit G 10 religatus SG agnoscit S 11 et om. G frumenta uenientibus WGv 12 a om. W Gv 13 isdem W 14 natiuitatis G1 15 patientia] patia S 17 cupientem G et om. S sibi ex tibi S 19 interfecti W 8.1. m. 2 20 tot] hoc S martyris S gloriosos W\' 21 patiae W1 24 patientiam quam S 25 dinosci G 27 et om. S leges S 29 in pressuris G istinc W\', isthic August. contra duas epist. Pel. IV, 8, 22 quia audisti, inquit, uocem mulieris tuae et manducasti ex illa arbore, de qua sola praeceperam tibi ne manducares, maledicta terra erit in omnibus operibus tuis, in tristitia et gemitu edes ex ea omnibus diebus uitae tuae. spinas et tribulos eiciet tibi et edes pabulum agri. in sudore uultus tui edes panem tuum, donec reuertaris in terram de qua sumptus es: quoniam terra es et in terram ibis. huius sententiae uinculo conligati omnes et constricti sumus, donec morte expuncta de isto saeculo recedamus. in tristitia et gemitu simus necesse est omnibus diebus uitae nostrae, edamus panem necesse est cum sudore et labore. Ynde unusquisque cum nascitur et hospitio mundi huius excipitur, initium sumit a lacrimis et quamuis adhuc omnium nescius et ignarus nihil aliud nouit in illa ipsa prima natiuitate quam flere. prouidentia naturali lamentatur uitae mortalis anxietates et labores et procellas mundi quas ingreditur in exordio statim suo ploratu et gemitu rudis anima testatur. sudatur enim quamdiu istic uiuitur et laboratur. nec sudantibus et laborantibus possunt alia magis quam patientiae subuenire solacia: quae cum apta sint et necessaria in isto mundo uniuersis, tum magis nobis qui diabolo inpugnante plus quatimur, qui in acie cotidie stantes inueterati et exercitati hostis conluctationibus fatigamur, quibus praeter uarias et adsiduas temptationum pugnas in persecutionum quoque certamine patrimonia relinquenda sunt, subeundus carcer, portandae catenae, animae inpendendae, gladius, bestiae, ignes, cruces, omnia denique tormentorum ac poenarum genera fide et uirtute patientiae perferenda Domino ipso 1 Gen. 3,17 sq. 2 de om. S 3 manducaris S omnibus om. S 4 tristia S 5 et spinas S 6 in] et in W sudorem S 7 terra 8 8 sumptus G et August l. c., adsumptus S, et sumptus W; cf. test. III 58 quoniam} quia v terram] terra S 10 expuncta morte v 11 sumus W 12 labore et sudore W 13 unusque WI, unusquisque nostrum v 14 quamuis ex quamquis G m. 2 16 lamentetur B mortalis] temporalia V 17 procelles G in om. W 19 stic S sudantibus et om. G 20 suuenire Wl, sublinire S; cf. de zelo et l. c. 9 21 sit GV tunc WG 24 persecutionom G1 27 bestia et orbs cruces G deneque S instruente et dicente: haec locutus sum uobis, ut in me pacem habeatis, in saeculo autem pressuram: sed fidite, quoniam ego uici mundum. si autem qui diabolo et mundo renuntiauimus pressuras et infestationes diaboli et mundi crebrius ac uiolentius patimur, quanto magis patientiam tenere debemus qua adiutrice et comite omnia infesta toleremus. Domini et magistri nostri salutare praeceptum est: qui tolerauerit usque ad finem hic saluus erit. et iterum: si permanseritis in uerbo meo, uere discipuli mei estis: et cognoscetis ueritatem, et ueritas liberabit uos. tolerandum est et perseuerandum, fratres dilectissimi, ut ad spem ueritatis et libertatis admissi ad ueritatem et libertatem ipsam peruenire possimus, quia hoc ipsum quod christiani sumus fidei et spei res est. ut autem peruenire spes et fides ad fructum possint sui patientia opus est. non enim praesentem gloriam sequimur sed futuram secundum quod et Paulus apostolus monet dicens: spe saluati sumus. spes autem quae uidetur non est spes. quod enim uidet quis, quid sperat? si autem quod non uidemus speramus per expectationem sustinemus. expectatio et patientia necessaria est, ut id quod esse coepimus impleamus et quod speramus et credimus Deo repraesentante capiamus. 1 Io. 16, 33. 8 Matth. 10, 22. 9 Io. 8, 31 sq. 18 Rom. 8, 24 sq. 1 hoc Wl 2 saeculo S, mundo WGv pressuram SWV, pressuram habebitis Gv; cf. test. III6 p. 119., adFortun. c. 11 p. 335 5 patimnr] quatimur S; malim, igitur per pressuras-quatimur patiam Wl 6 ct comite W s. I. m. 2 infeste G, festa W 8 salutare] saluatoris G tolerauerit inquid Gv 9 ad] in G et om. WI 10 manseritis G, permanseritis inquit v discipuli om. S 11 estis SWay, eritis v cognoscitis G liberauit W 12 et perseuerandum est Wv 13 ueritatis et om . S 14 possemus S 15 peruenire post possint ponit v 16 possint sui] posita sui S, sui possint v 17 secundum] sed uel om. v ot SWGV, om. v 18 p. apostolos S, apostolus paulus W 19 uident 81 21 ex- pectationem SWGV, patientiam v sustenemus S, speramus WGV, exspectamus v; cf. test. III45 expectatio SWV, expextatio**ยป* G, propterea exspectatio v 22 esse iam Krabinger ex 1 cod. recepit 23 credimus et speramus v repraesentante SWGV, praestante v et Win margine denique alio in loco idem apostolus iustos et operantes et de diuini faenoris incremento caelestes sibi thesauros recondentes ut patientes quoque sint instruit et docet dicens: ergo dum tempus habemus, operemur quod bonum est ad omnes, maxime uero ad domesticos fidei. bonum autem facientes non deficiamus: tempore enim suo metemus. admonet ne quis inpatiens in operatione deficiat, ne quis temptationibus aut auocatus aut uictus in medio laudis et gloriae itinere desistat et pereant praeterita, dum quae coeperant desinunt esse perfecta, sicut scriptum est: iustitia iusti non liberabit eum in quocumque die exerrauerit, et iterum: tene quod habes ne alius accipiat coronam tuam. quae uox adhortatur patienter et fortiter perseuerare, ut qui ad coronam laude iam proxima nititur durante patientia coronetur. Patientia autem, fratres dilectissimi, non tantum bona custodit, \'sed et repellit aduersa. Spiritui sancto fauens et caelestibus ac diuinis cohaerens contra facta carnis et corporis quibus anima expugnatur et capitur uirtutum suarum propugnaculo reluctatur. inspiciamus denique pauca de multis, ut de paucis intellegantur et cetera. adulterium, fraus, homicidium mortale crimen est. sit fortis et stabilis in corde patientia, nec adulterio sanctificatum corpus et Dei templum polluitur nec iustitiae dicata innocentia contagio fraudis inficitur nec post gestatam eucharistiam manus gladio et cruore maculatur. Caritas fraternitatis uinculum est, fundamentum pacis, tenacitas ac firmitas unitatis, quae et spe et fide maior est, quae et 3 Gal. 6,10. 9. 10 Ezech. 33,12. 12 Apoc. 3,11. 1 iustus 8 iustos et om. G de om. WGv diuine G 2 sibi thensauros S, thes. sibi W Gv reponentes V ut patientes om . S 3 instruet S docet] monet S; cf. p. 409, 5 6 deficiemus S 9 ceperant S, acceperant W1 11 quacunque v errauerit G, peccauerit V 13 hortatur G 20 inspicimus W 21 homicidum W 22 sed (pro sit) fortiw)) et stabili manente in corde G et nec W2c, et W1 scificato W1 24 contagio BWGV, contagione v gestatam WGV, gustata S 26 est] et G 27 et (ante spe) om. S opera et martyria praecedit, quae nobiscum semper aeterna in regnis caelestibus permanebit. tolle illi patientiam, et desolata non durat, tolle sustinendi tolerandique substantiam, et nullis radicibus ac uiribus perseuerat. apostolus denique cum de caritate loqueretur, tolerantiam illi et patientiam iuncxit. caritas, inquit, magnanima est, caritas benigna est, caritas . non aemulatur, non inflatur, non inritatur, non cogitat malum, omnia diligit, omnia credit, omnia sperat, omnia sustinet. ostendit inde illam perseuerare tenaciter posse, quod nouerit omnia sustinere. et alio loco, sustinentes, inquit, inuicem in dilectione, satis agentes seruare unitatem spiritus in coniunctione pacis. probauit nec unitatem seruari posse nec pacem, nisi se inuicem fratres mutua tolerantia foueant et concordiae uinculum patientia intercedente custodiant.