Oblatrantem te et aduersus Deum qui unus et uerus est ore sacrilego et uerbis impiis obstrepentem frequenter, Demetriane, contempseram uerecundius et melius existimans errantis inperitiam silentio spernere quam loquendo dementis insaniam prouocare. nec hoc sine magisterii diuini auctoritate faciebam, cum scriptum sit: in aures inprudentis noli quicquam dicere, ne quando audierit inrideat sensatos sermones tuos, et iterum: noli respondere inprudenti ad inprudentiam eius ne similis fias illi, et sanctum quoque iubeamur intra conscientiam nostram tenere nec inculcandum porcis et canibus exponere loquente Domino et dicente: ne dederitis sanctum canibus neque miseritis margaritas uestras ante porcos, ne inculcent eas pedibus suis. nam cum ad me saepe studio magis contradicendi quam uoto discendi uenires et clamosis uocibus personans malles tua inpudenter ingerere quam nostra patienter audire, ineptum uidebatur congredi tecum, quando facilius esset et leuius turbulenti maris 7 Prou. 23, 9. 9 Prou. 26, 4. 12 Matth. 7, 6. INCIPIT AD DKMETRIANVM (AMKN odd. R) WRMB; AD DEJfETEIANVM Lactantius imtit. V c. 4, ADVERSVS DEMETBIANVM Hieronymus ad Ma- gnum epist . 83 2 et W 8. I. m. 2, om. M 3 obstrepentem te M 4 contempsi ex contempsere B m. 2 et] ac e 5 silentius Ml 6 hoc JH 8. I. m. 2 magisterio BM diuinae auctoritatis M, diuini et nominis auctoritate v 7 scriptum sit ex scripsit W m. 2 8 insensatos B 9 iterum dicit M 10 inprouidentiam B illi fias W 14 inculcent JRMBV, conculcent W pedibus suis WRMBV, pedibus et conuersi elidant uos v 16 personans] perstrepens V inprndenter B 17 gerere W 18 esse B turbnlentis B concitos fluctus clamoribus retundere quam tuam rabiem tractatibus coercere. certe et labor inritus et nullus effectus offerre lumen caeco, sermonem surdo, sapientiam bruto, cum nec sentire brutus possit nec caecus lumen admittere nec surdus audire. Haec considerans saepe conticui et inpatientem patientia uici, cum nec docere indocilem possem nec impium religione comprimere nec furentem lenitate cohibere. sed enim cum dicas plurimos conqueri et quod bella crebrius surgant, quod lues, quod fames saeuiant, quodque imbres et pluuias serena longa suspendant nobis imputari, tacere ultra non oportet, ne iam non uerecundiae, sed diffidentiae esse incipiat quod tacemus, et dum criminationes falsas contemnimus refutare, uideamur crimen agnoscere. respondeo igitur et tibi, Demetriane, pariter et ceteris quos tu forsitan concitasti et aduersum nos odia tuis maledicis uocibus seminando comites tibi plures radicis adque originis tui pullulatione fecisti: quos tamen sermonis nostri admittere credo rationem. nam qui ad malum motus est mendacio fallente multo magis ad bonum mouebitur ueritate. Dixisti per nos fieri et quod nobis debeant inputari omnia ista quibus nunc mundus quatitur et urguetur, quod dii uestri a nobis non colantur. qua in parte qui ignarus diuinae cognitionis et ueritatis alienus es illud primo in loco scire debes senuisse iam saeculum, non illis uiribus stare quibus prius steterat nec uigore et robore ipso ualere quo antea praeualebat. hoc etiam nobis tacentibus et nulla de scripturis sanctis praedicationibusque diuinis documenta promentibus mundus ipse iam loquitur et occasum sui rerum labentium probatione testatur. non hieme nutriendis seminibus tanta imbrium copia est, non frugibus aestate 1 auctos Rl 2 affectus W1 efferre W 4 posset WlB (possit brntus M) lumen adm.] nidere M 5 patientiam MlR 6 compri-. merem — cohiberem W 8 et om. Mv 9 seninnt W quotq. imbrea. B, imbres quoque M pluuiae M 12 refntare) reputare expunctum WI R 14 forsitam B tuis] suis R 15 radices R adque] et M 16 tui M, tuae WRBv; cf. l. 27 et de mortal. c. 25 17 ratione R qui ad ab his incipit 8 18 fallentem R ueritate cogente v 19 et W 8. 1. m. 2 21 qui SR, quia v, qui sic ex quisi W m. 2 23 saeculum S, mundum WRv 24 ipso] eo v ante WR 25 praedicationibus quae SR 26 iam non W 27 sui e:c ui W m. 2 torrendis solita flagrantia est nec sic uerna de temperie sua laeta sunt nec adeo arboreis fetibus autumna fecunda sunt. minus de ecfossis et fatigatis montibus eruuntur marmorum crustae, minus argenti et auri opes suggerunt exhausta iam metalla et pauperes uenae breuiantur in dies singulos. et decrescit ac deficit in aruis agricola, in mari nauta, miles in castris, innocentia in foro, iustitia in iudicio, in amicitiis concordia, in artibus peritia, in moribus disciplina. putasne tu tantam posse substantiam rei senescentis existere, quantum prius potuit nouella adhuc et uegeta iuuenta pollere? minuatur necesse est quicquid fine iam proximo in occidua et extrema deuergit. sic sol in occasu suo radios minus claro et igneo splendore iaculatur, sic declinante iam cursu exoletis cornibus luna tenuatur, et arbor quae fuerat ante uiridis et fertilis arescentibus ramis fit postmodum sterilis, senectute deformis, et fons qui exundantibus prius uenis largiter profluebat senectute deficiens uix modico sudore destillat. haec sententia mundo data est, haec Dei lex est ut omnia orta occidant et aucta senescant et infirmentur fortia et magna minuantur et cum infirmata et deminuta fuerint finiantur. Christianis inputas quod minuantur singula mundo senescente. quid si et senes inputent christianis quod minus ualeant in senectute, quod non perinde ut prius uigeant auditu aurium, cursu pedum, oculorum acie, uirium robore, suco uiscerum, mole membrorum, et cum olim ultra octingentos et nongentos annos uita hominum longaeua procederet, uix nunc possit ad 1 torrentis S, torpendis Wl solita WR, soli.. B (Zitterae euanuerunt), solis tanta v fragIantia W uerna de SWBV, uemante Baluzitts ex 4 codd. recepit sua WRY, -II a S (litterae in fine lineae euanuerunt), sata uel sua sata v; cf. Gronou. obs. p. 324 3 effosisJR frountur W 5 uaenae W, benae R breuiantur et Wl in d. singulos om. R et delendum fort . decrescint S, decrescunt v ac om. v defecit S 6 aruia SWRV, agris v agricula S in m. nauta om. W 7 concordiam R 8 posse substantiam posse substantiam S 10 iuuentute v pollere] polliceri W (ex... ere) quidquit S 11 demergit RI 12 radio S claros R sic ex si Wm.2 13 exsoletis S 14 antea W uirides S sterili v 15 ezabundantibus S; cf. de bono pat. c. 20 16 distillatlfo 17 sententiam R occidanturii; cf. SaXlust. Iug. c. 2 19 diminuta WRv 21 imputant S, inputet R 24 nungentos SR 25 nunc] non R m. 23 centenarium numerum peruenire. canos uidemus in pueris, capilli deficiunt antequam crescunt, nec aetas in senectutem desinit, sed incipit a senectute. sic in ortu adhuc suo ad finem natiuitas properat, sic quodcumque nunc nascitur mundi ipsius senectute degenerat, ut nemo mirari debeat singula in mundo deficere coepisse, cum ipse iam mundus totus in defectione sit et in fine. Quod autem crebrius bella continuant, quod sterilitas et fames sollicitudinem cumulant, quod saeuientibus morbis ualitudo frangitur , quod humanum genus luis populatione uastatur, et hoc scias esse praedictum in nouissimis temporibus multiplicari mala et aduersa uariari et adpropinquante iam iudicii die magis ac magis in plagas generis humani censuram Dei indignantis accendi. non enim, sicut tua falsa querimonia et inperitia ueritatis ignara iactat et clamitat, ista accidunt, quod dii uestri a nobis non colantur, sed quod a uobis non colatur Deus. nam cum ipse sit mundi dominus et rector et cuncta arbitrio eius et nutu gerantur nec quicquam fieri possit nisi quod aut fecerit aut fieri ipse permiserit, utique quando ea fiunt quae iram Dei indignantis ostendunt non propter nos fiunt a quibus Deus colitur, sed delictis et meritis uestris inrogantur, a quibus Deus omnino nec quaeritur nec timetur nec relictis uanis superstitionibus religio uera cognoscitur, ut qui Deus unus est omnibus unus colatur ab omnibus et rogetur.