Quis poterit unum proprie Deum nosse caelorum, Nisi quem is tulerit * * ab errore nefando? Errabam ignarus spatians, spe captus inani, Dum furor aetatis primae me portabat in auras. Plus eram quam palea levior; quasi centum inessent In umeris capita, sic praeceps quocumque ferebar. Non satis; his rebus criminosus denique Marsus B Psal. 1, 4? COMMODIANVS I EPISOOPVS APRICANVS. I CARMEX APOLOGETICVM AD- VERSVS ITDAEOB Et GENTES. Pitra; Commodiani Carmen apologeticum I adnersus Iudaeos et Paganos. Roenasch; COMMODIANI EPISCOPI AFRICANI I CARNEN APOLOGETICVM I ADVERSVS IVDAEOS ET GENTES. Ludwig; in cod. Mediomontano nulla inuenitur inscriptio 1 proprię M celorum M 2 Nisi MP1R; (Quis) nisi Ld is tulerit P\'; add . longe uel procul Ps; his tulerit M; is 〈abB〉tulerit Hilgenfeld (Zeitschr. f. wissensch. Theol. XX p. 565); is (ipse abs)tulerit R (coll. Instr. I 1, 6); is (ipae) tulerit Hanssen; is tulerit (prius) uel (primo) Lb; 〈sus〉tulerit Ld; (qu)is (ex)tulerit Huemer (Zeitschr. f. d. oesterr. Gymn. 1878 p. 31) 3 sqq . inani. I Dum .. auras, I Plus v; ego ex lege Meyeriana de paribus uersuum iungendis (Abh. p. 304 sqq.) Pitrae uerborum distinctionem reuocaui 4 portat Mart. Herte (indic. leet. Vratisl . anni 1880 p. 7) 5 lebior M inessent scripsi; adessent P1 υ ; idessent M 6 in umeris scripsi; in numeris Mj in humeris P1 υ preceps M quocumque P1 υ ; quecumque M 7 criminof* (= sus) M; criminose P1 (sine uaria lectione) v marsus M (cf. Por-ph. in Horat. epod . 5, 75: Marsi autem periti incantationum sunt; August. enarr. in psalm. LVII 5: Aspis cum coeperit pati incantatorem suum Marsum .. audite quid faciat; S. 107 p. 796); mersus P1 (s. u. l.) v 8* Paene fni factus herbas incantando malignas. Sed gratias Domino — nec sufficit uox mea tantum Reddere — qui misero uacillanti tandem adluxit! Adgressusque fui tradito in codice legis, Quid ibi rescirem; statim mihi lampada fulsit. Tunc uero agnoui Deum (unum) summum in altis, Et ideo tales hortor ab errore recedant. Quis melior medicus nisi passus uulneris aestus? Multi quidem bruti et ignoti, corde sopiti, Nil sibi proponunt cognoscere; more ferino Quaerunt, quod rapiant aut quorum sanguine uiuant. Dummodo laetentur saginati uiuere porci, 13 Esai. 57, 15 (LXX) .< 8 pęne fni I Factus erbas M 7 sq . merane, I Paene .. malignus B t domino M; Deo Pl; idem (P2) conicit Domino, quod in ipso codice reperire potuit suffic ̃ M 10 reddere I Qui M uaccillanti M 11 tradito .. legis scripsi (loeum obiecti ex uerbo adgressus fui pendentis tenet enuntiatum interrogatiuum quid ibi reacirem; cf. u.89); traditor .. legis M P1 P3; traditorupj .. legis Duebner; traditorem .. legis Lb; traditores .. legis R; tradito .. leges HUgenfeld (Zeitechr. f. w. Th. XV p. 604); tradita .. legis (uel traditas .. leges) Ld; traditos .. legis Huemer; fort . traditûs (= traditiones) .. legis; cf. u. 15 13 uero agneui deum M (cf . u. 636); uero Dominum agnoui Wilh. Meyer; uere cognoui P1 (a. u. I.) Ld; uere Dorainum cognoui JR; F* perplexe indicat nescio quem (Duebnerum ?) legere agnoai, quod est in codice; idem ibi caelis ante Deum inserendum censet; unum, quod recepimus add. Ld 15 melior M2 P1 υ ; melius M1 nulneris aestus scripsi (cf. sil. Ital . 6, 98 uulneris aestusl Expertis medicare modis; b. Gbl. 17 p. 451; in cod. M syllabus or et us haud raro confundi Pitra (Ps) in uersum 164 (163) recte adnotauit); uulneris auctor MPl; uulneris ictus Duebner, Pitra in praefat. p. XVIII, R; uulnera uictor Ld 17 Nil sibi proponunt P1 (s. u. I.) v; Nihil sibi p ̃ ponunt M 18 Querunt M sanguine uiuant P3 (coniectura) With. Meyer, Abh. p. 291 (ct. u . 176 Yiuere rapinis in gaudio sanguine fuso); sanguine bibant M; sanguinem bibant P1 υ (cf. Cic. Philipp. XI 5, 10 cuius sanguinem non bibere censetis? Saluian. gubern. 7, 39p. 164, 22 Paul.) 19 letentur M; tnr m. 2. in ras. (?) saginati uiuere P1 υ (cf. Propert. IV 1, 23 Parua saginati lustrabant compita porei); sanguinati bibere (sic !) M Ingerunt ut tumulum ferculum, dum diuitiis plaudent. f Mutabuntur paupera ueste fastidiis. Sufficeret illis utique, quod promptius edunt. Si pinguis est opibus, sibi sit; si Caesari dignus, Quid sua praeponit fragilis nec respicit ullum? Communicet immo talis bonitatem in omnes, Cui Summus diuitias, honores addidit altos. Nec enim uitupero diuitias datas a Summo, Sed culpandus erit, qui superextollitur illis. Suadeo nunc ergo altos sic et\'humiles omnes, V t legant assidue uel ista uel cetera legis.