I. DE SITV HIERVSALEM. Situs urbis Hierusalem paene in orbem circumactus non paruo murorum ambitu adsurgit, quo etiam montem Sion quondam uicinum intra se recipit, qui a meridie positus pro arce urbi supereminet. Et maior pars ciuitatis infra montem iacet in planitie humilioris collis sita. Post passionem quippe Domini a Tito imperatore destructa, sed ab Helio Adriano Caesare, a quo etiam nunc Helia uocatur, instaurata multoque amplior effecta est. Unde est, quod, cum Dominus extra portas urbis passus sepultusque sit, modo loca passionis et resurrectionis illius intra eiusdem moenia cernuntur. Cuius in magno 13 Eucher. p. 125, 11 19 Eucher. p. 125, 7 23 Adamn. p. 224, 6 3 in quod M 4 lucustis M mel AM de fonte PY 5 sychem V 6 tyberiade A tyberiate V nazaret A de ante locis om. AV 7 ibidem otn. A sanctis om. V 8 taborPF 10 nylo V 11 constantinopolim V 12 Eiplic capitula. Incipit ipse libellus de locis scs feliciter M Expli. ciunt capit. Incipit liber de locis sanctis PV Eipliciunt cap. Item ipse liber A 13 Hierira M ierhn A ierusalem PV 14 in margine rubris litteris: Eucherio A 15 morum A in montem M syon PY 16 recepit M 17 arce] parte P nrbis AM urbiė. Et maior Y in margine eucheP M 18 planicie AM planitia P collis om. M quippej itaque PV 20 caesare om. M 23 cernantur A murorum ambitu LXXXIIII turres, portae uero sex uisuntur: Prima porta Dauid ad occidentem montis Sion, secunda porta uillae fullonis, tertia porta sancti Stephani, quarta porta Beniamin, quinta portula, id est paruula porta (ab hac. per gradus ad uallem Iosaphat descenditur), sexta porta Thecuitis. Celebriores tamen ex his sunt tres exitus portarum, unus quidem ab occasu, alius a septemtrione, tertius ab oriente. A meridie autem aquilonale montis Sion supercilium supereminet ciuitati et ea pars murorum cum interpositis turribus nullas habere portas comprobatur, id est a supra scripta Dauid porta, usque ad eam eiusdem montis Sion frontem, quae praerupta rupe orientalem respicit plagam. Situs quippe ipsius urbis a supercilio aquilonali montis Sion incipiens ita est molli cliuo dispositus usque ad humiliora aquilonalium orientaliumque loca murorum, ut pluuia ibidem decidens nequaquam stet, sed instar fluuiorum per orientales defluens portas cunctis secum platearum sordibus raptis in ualle Iosaphat torrentem Cedron augeat. II. DE LOCIS IN EA SANCTIS. Ingressis ergo a septemtrionali parte urbem primum de locis sanctis pro conditione platearum diuertendum est ad ecclesiam Constantinianam, quae Martyrium appellatur. Hanc Constantinus imperator, eo quod ibi crux Domini ab Helena matre reperta sit, magnifico et regio cultu construxit. Dehinc 6 Eucher. p. 126, 5 20 Eucher. p. 126, 6 22 cf. etiam Adamn. p . 234, 1 1 uisuntur] insunt A 2 syon sic semper PV porta. 44 uille I fulonis P 4 portula] porta M 5 iosaphath A thecuites M tecuitis PY 6 exitus uiarum portarum, sed uiarum eadem manu deleto V . 7 tercius A 8 aquilonali A 9 ea pars] capars P 10 scripta] dicta PY cf. Adamn. p. 224, 19 13 aquilonali in rasura positum V aquilonalis M 14 cliuo] diuo P 15 loca om. PY 16 pluuiorum A 19 eucherio P EVCHERIO V euch A in margine 21 sanctis om. A 22 §cclesiam AP martyrum A 24 a uocabulo Dehinc noua periodus incipit PV in margine ARCVLES P ARCVLFS Y ab occasu Golgothana uidetur ecclesia, in qua etiam rupis apparet illa, quae quondam ipsam adfixo Domini corpore crucem pertulit, argenteam modo pergrandem sustinens crucem, pendente magna desuper aerea rota cum lampadibus. Infra ipsum uero locum dominicae crucis excisa in petra crypta est, in qua super altare pro defunctis honoratis sacrificium solet offerri, positis interim in platea corporibus. Huius quoque ad occasum ecclesiae Anastasis, hoc est resurrectionis dominicae, rotunda ecclesia tribus cincta parietibus duodecim columnis sustentatur, inter parietes singulos latum habens spatium uiae, quae tria altaria in tribus locis parietis medii continet, hoc est australi, aquilonali et occidentali. Haec bis quaternas portas, id est introitus, per tres e regione parietes habet, e quibus quattuor ad uulturnum et quattuor ad eurum spectant. Huius in medio monumentum Domini rotundum petra excisum est, cuius culmen intrinsecus stans homo manu contingere potest, ab oriente habens introitum, cui lapis ille magnus adpositus est, quod intrinsecus ferramentorum uestigia usque in praesens ostendit. Nam extrinsecus usque ad culminis summitatem totum marmore tectum est; summum uero culmen auro ornatum auream magnam gestat crucem. In huius ergo monumenti aquilonali parte sepulchrum Domini in eadem petra excisum longitudinis VII pedum, trium mensura palmorum pauimento altius eminet, introitum habens a latere meridiano, ubi die noctuque XII lampades ardent, quattuor intra sepulchrum, octo supra in margine dextro. Lapis, qui ad hostium monumenti positus erat, nunc fissus est, cuius pars minor quadratum altare ante hostium nihilominus eiusdem monumenti , 7 Adamn. p. 227, 16 2 afixo A 3 sustenens ////cruce erasum uidetur ns P 4 desuper magna P ipsius A 5 cripta AMV scripta P 6 sacrifitia solent A 8 licasa P ecclesiae om. A inastasis P 9 rotunda M 12 id est A 14 et quattuor ad uulturnum (sed erasum) et quattuor ad eurum M 15 in om. P medium A 18 feramentorum P 20 tectum] tactum M 22 turuuli A aquilonea A parte] porteitf 23 palmarum A 25int