XXXVI. DE EPISTVLA AD THESSALONICENSES. Ipsi scitis, fratres, introitum nostrum ad uos, quia non inanis fuit: sed ante passi et contumeliis affecti, sicut scitis, Philippis, fiduciam habuimus in deo nostro loqui apud uos 20 I Thesa. 2, 1-14 4. refloruiſ τι MC1 ocupari M 5 autem ante propter] del. P*, om. Rav autem ante didici] enim Sav 8 uerba pati - - confortat om. Pl omnia] add . aurem S 9 confortat] add . xpf P1 feciſ τι MC1 10 τ ribula τιο ne MC1 filipenTef MC 12macedoma CRSav 13 et ante Thessa1.] m S, et in a Tefalomcam S\' et ante semel] om. R 15 habundanrum MC in oraTione ueſ τ ra P*, in ratione ueftra a 16 et] om. P1 epafrod ιτο M, ephafrod ιτο CR, ephaphrodiro S 17 odorem] m odorS R ■ accepTabilem Sa domino] deo Sav EXPLICIT DE PHILIPPENSIS (atr.) INCIPIT AD THESSALONICEN (min.) II S, de epliā∗ad Theffalomcenfef pnma beari pauli apofroh R 19 ThefalomceNsef C 21 passi] add . multa a scitis] add . in P1Rv 22 habemuf (pro e s. I. ui pos. pr. m.) M ad. P\'Sav . euangelium dei in multa sollicitudine. exhortatio enim nostra non de errore neque de inmunditia neque in dolo: sed sicut probati sumus a deo, ut crederetur nobis euangelium, ita loquimur, non quasi hominibus placentes, sed deo, qui probat corda nostra. neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis, sicut scitis: neque in occasione auaritiae, deus testis est: neque quaerentes ab hominibus gloriam, neque a uobis, neque ab aliis, cum possimus oneri esse ut Christi apostoli: sed facti sumus paruuli in medio uestrum, tamquam si nutrix foueat filios suos. ita desiderantes uos cupide uolebamus tradere uobis non solum euangelium dei, sed etiam animas nostras, quoniam carissimi nobis facti estis. memores. enim estis, fratres, laboris nostri et fatigationis: nocte et die laborantes, ne quem uestrum grauaremus, praedicauimus in uobis euangelium dei. uos testes estis et deus, quam sancte et iuste et sine querella uobis qui credidistis fuimus: sicut scitis, qualiter unumquemque uestrum tamquam pater filios suos deprecantes uos et consolantes testificati sumus, ut ambularetis digne deo, qui uocauit uos in suum regnum et gloriam. ideo et nos gratias agimus deo sine intermissione, quoniam cum accepissetis a nobis uerbum auditus dei, accepistis non ut uerbum hominum, sed sicut est uere uerbum . dei, qui operatur in nobis qui credidistis. uos enim imitatores facti estis, fratres, ecclesiarum dei, quae sunt in Iudaea, in Christo Iesu, quia eadem passi estis et uos a contribulibus uestris sicut et ipsi a Iudaeis. Et alio loco: De cetero ergo, fratres, rogamus uos et obsecramus in domino Iesu, ut quemadmodum accepistis a nobis quomodo uos oporteat 26 I Thess. 4, 1-12 2 de ante inmund.] om . P1 5 adolariomf MPC 8 poffemus Bav, add . nobis av 9 paruoli M tamquam si] τ ā ſi M, ra P1 11 etiam] om. R 12 km ̃ι MPCRS 13 enim] om. M, add . facti a 14 in] enim P 15 uobis] uof S τ eſ τι ſ P1S1a 16 fuimus] affuimus a 19 ambulanTes R 21 cum] om . P1C1 22 uerba accepistis - - dei om. B accepistis] add . illud av 23 im ιτ a το reſ∗∗∗ (mel ras.) P ambulare et placere deo, sicut et ambulatis, ut abundetis magis. scitis enim quae praecepta dederimus uobis per dominum Iesum. haec est enim uoluntas dei, sanctificatio uestra, ut abstineatis uos a fornicatione, ut sciat unusquisque uestrum suum uas possidere in sanctificatione et honore, non in passione desiderii, sicut gentes quae ignorant deum, ut ne quis supergrediatur neque circumueniat in negotio fratrem suum: quoniam uindex est deus de his omnibus, sicut praediximus uobis et testificati sumus. non enim uocauit nos deus in inmunditiam, sed in sanctificationem. itaque qui haec spernit, non hominem spernit, sed deum, qui etiam dedit • spiritum suum sanctum in uobis. de caritate autem fraternitatis non necesse habemus scribere uobis: ipsi enim uos a deo didicistis ut diligatis inuicem. etenim facitis illud in omnes fratres in uniuersa Machedonia. rogamus autem uos, fratres, ut abundetis magis et operam detis, ut quieti sitis et ut uestrum negotium agatis et operemini manibus uestris, sicut praecepimus uobis, ut honeste ambuletis ad eos qui foris sunt et nullius aliquid desideretis. nolumus autem uos ignorare, fratres, de dormientibus, ut non contristemini, sicut ceteri qui spem non habent. Et post paucos uersus: Igitur non dormiamus, sicut ceteri : sed uigilemus et sobrii simus. qui enim dormiunt, nocte dormiunt, et qui ebrii sunt. nocte ebrii sunt. nos autem qui diei sumus sobrii simus, induti loricam fidei et caritatis et galeam spem salutis. quoniam non posuit nos deus in iram, sed in adquisitionem salutis per dominum nostrum Iesum Christum, qui mortuus • 22 I Thess. 5, 6—22 1 sicntj fic av ambola∗ τι ſ (ras . f) P, ambulaſ τι ſ C, ambule τι s Rav 2 dederim Sav 6 sicut] add . & Sav qui R utj er RS\'av 8 dominus v praedm C 10 m inmundicia (in marg. add. al. m.) ... fcTficanone S 13 habuimuf Sa uos] om. R 14 etenim] ſicu τ eT R illud] om. MP\'C 15 in ante uniuerea] om. MPlC macedoma CR 17 operamim MPlC 19 deſidera τι ſ M 20 sicut] er add. P2RSav 21 paucos] aliquos a 22 sicut] & add, Sav 24 diei] dei R 25 galea MC 26 uerba quoniam - - salutis om. Pl fed ad inquiſ ιτιο ne ̅ M est pro nobis, ut sine uigilemus, siue dormiamus, simul cum illo uiuamus. propter quod consolamini inuicem, et aedificate alterutrum, sicut et facitis. rogamus autem nos, fratrem, ut noueritis eos qui laborant inter nos et praesunt nobis in domino et monent nos, ut habeatis illos abundantius in caritate propter opus illorum: pacem habete eum eis. rogamus autem nos, fratrem, corripite inquietos, consolamini pusillanimes, suscipite infirmos, patientes estote ad omnes. uidete ne quis malum pro malo alicui reddat: sed semper quod bonum est sectamini in inuicem et in omnes. semper gaudete, sine intermissione orate, in omnibus gratias agite. haec enim uoluntas dei est in Christo Iesu in omnibus uobis. spiritum nolite extinguere. prophetias nolite spernere. omnia autem probate: quod bonum est tenete. ab omni specie mala abstinete uos. XXXVII. DE EPISTVLA AD QVOS SVPRA. Gratias agere debemus deo semper pro uobis, fratrem, ita \' ut dignum est, quoniam supercrescit fides uestra, et abundat caritas uniuscuiusque omnium uestrum in inuicem: ita ut nos ipsi in uobis gloriemur in ecclesiis dei pro patientia uestra et fide in omnibus persecutionibus uestris et tribulationibus, quas sustinetis in exemplum iusti iudicii dei, ut digni habeamini regno dei, pro quo et patimini, si tamen iustum est apud deum retribuere tribulationem his qui uos tribulant, et uobis qui tribulamini requiem nobiscum in reuelatione domini 17 H Thess. 1, 3-12 \' lllllllil . 5 habundan τι uſ∗∗∗ P 7 ̷ puſſillanimeſ P1 10 fecrarmni (s. lin. corr. eluta) M inℱmiſione M 18 erringuere (exr in ras.) P, \'//////// ſ τι nguere M 14 Tenae (correctura eluta) M EXPLlCIT AD TНES- SALONICENSES (atr.) I INCIP DB EPLA AD OVOS SVPRA (min.) | S, de eplā beari pauli fcdS ad xeffalomcenfes B 17 ita] iraq; MC, om. R 18 fupcrefcer Sa 19 omnium] del. P*, om. Rav in ante inuieem] om. B 20 dei] om . P1 28 regno] uerbo MP1C, m regno Sav et] om. B 24 rnbulanone S1 . XII, Aug. 3, i. 16 Iesu de caelo cum angelis uirtutis eius et flamma ignis dantis uindictam his qui non nouerunt deum et qui non oboediunt euangelio domini nostri Iesu Christi. qui poenas dabunt in interitum aeternas a facie domini et a gloria uirtutis eius, cum uenerit glorificari in sanctis suis, et admirabilis fieri in omnibus qui crediderunt, quia creditum est testimonium nostrum super uos in die illo. in quo etiam oramus semper pro. uobis, ut dignetur uos uocatione sua deus noster et impleat omnem uoluntatem bonitatis et opus fidei in uirtute: ut clarificetur nomen domini nostri Iesu Christi in uobis, et in illo uos, secundum gratiam dei nostri et domini Iesu Christi, Et alio loco: Denuntiamus autem uobis, fratres, in nomine domini nostri Iesu Christi, ut subtrahatis uos ab omni fratre ambulante inordinate et non secundum traditionem, quam acceperunt a uobis. ipsi enim scitis quemadmodum oporteat imitari nos: quoniam non inquieti fuimus inter uos, neque panem gratis manducauimus ab aliquo, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus. non quasi non habuerimus potestatem, sed ut nosmet ipsos formam daremus uobis ad imitandum nos. nam et cum essemus apud uos, hoc denuntiabamus uobis, quoniam, si. quis non uult operari, nec manducet. audiuimus enim inter. uos quosdam ambulare inquiete, nihil operantes, sed 12 n Thess. 3, 6—15 1 eine] add . cit uener ιτ C et ante flamma] ia P2av 3 in interitum] in τ er ιτ um P1, in τ er ιτ uſ S1a, m in τ er ιτ u P2S2v 5 glorificari om. MCR ammirabiliſ MP\'CS1 8 uocatione nos edd . 9 bonitatis fuae a 10 clarificetur] glorifice τ ur P uerba in nobis -- Chriati om. PICB, sed uerba in uobis et in illo uos sequuntur. paulo infra in C 11 not. in illo Sav 14 àbulan τ ē mordina τ e. bon ιτι ſ & op\' fidex m uirruTe UT clarifica ̃ noñi dm lhQ ipi m uob & m illo uof fecundE TradiTione qua accepei a nob qm n inquiai fmm\' ab aliquo C Tradic τιο nē M 15 uerba ipsi e. s q. o. imitari nos om. MP\'CR 16 uerba inter. uos n. p. g . manducauimus om. C 17 gra τι ſ panem Sav 18 ac] & CBSav 19 graueremuſ 81 non quasi] om. P1 post quasi add . nos R 20 hnni || τ andū M, imm ιτ andū C 21 et om. R 22 ///nec M 23 qaosdam mTer uos R ambulanTef P* operaarif M curiose agentes. his autem qui eiusmodi sunt denuntiamus et obsecramus in domino Iesu Christo, ut cum silentio operantes suum panem manducent uos autem, fratres, nolite deficere benefacientes. quod si quis non oboedierit uerbo nostro per epistulam, hunc notate, ut non commisceamini cum illo, ut confundatur. et nolite quasi inimicum existimare, sed corripite ut fratrem. XXXVIII. DE EPISТVLA AD COLOSSENSES. Igitur, si conresurrexistis eum Christo, quae sursum sunt quaerite, ubi Christus eat in dextera dei sedens: quae sursum sunt sapite, non quae super terram. mortui enim estis, et uita uestra abscondita est cum Christo in deo. cum Christus apparuerit uita uestra, tunc et uos apparebitis cum illo in gloria. mortificate ergo membra uestra, quae sunt super terram, fornicationem, inmunditiam, libidinem, concupiscentiam malam et auaritiam, quae est idolorum seruitus: propter quae uenit ira dei super filios incredulitatis. in quibus et uos ambulastis aliquando, cum uiueretis in illis; nunc autem deponite st uos omnia, iram, indignationem, malitiam, blasphemiam: turpem sermonem de ore- uestro ne emiseritis. nolite mentiri inuicem, expoliantes uos ueterem hominem. eum actibus eius et induentes nouum, eum qui renouatur in 10 Col. 3, 1-25 et Coi. 4, 1—6 1 agenref (a in ras. 3 litt.) P hunsmodi B 2 etj om. P* 4 quod] qm P1 5 ut] ex P2RSav non] ne Rv 6 utj add . non P1S1 . confundan τ ur S exiſ τι mare in ras. S 7 EXPLICITI | INCI- FIT DE BELA AD COLOSENSES. (min.) | S 9 de epist.] om. R MCR 10 conresurrexis τι s P2S (cod. Am.) : conAurrenTtt M, conſurrexiſ τι ſ P1CRav 13 in) Om. C cum aurem a 14 illo] ipsu CRSav 16 concupiſcen τι a mala & auar ιτι a MC 1& muter ιτι f MS1 in illis] om. Pl ataten] & (sed lineola perdux. m al) S \' 20 omnia] omaem C 21 uerba ne emiseritis om. Rx 22; men MCS m mui S 23 m agnmone MC, in agni* tionem dei a 16* agnitionem, secundam imaginem eius, qui cr.eauit eum: ubi non est gentilis et Iudaeus, circumcisio et praeputium, barbarus et Scytha, seruus et liber, sed omnia et in omnibus Christus. induite ergo uos sicut electi dei, sancti et dilecti, uiscera misericordiae, benignitatem, humilitatem, modestiam, patientiam, subportantes inuicem et donantes uobis ipsis, si quis aduersus aliquem habet querellam: sicut dominus donauit uobis, ita et uos. super omnia autem haec caritatem habete, quod est uinculum perfectionis. et pax Christi exultet in cordibus uestris, in qua et uocati estis in uno corpore: et gratia estote. uerbum Christi habitet in uobis abundanter in omni sapientia: docentes et commonentes uosmet ipsos psalmis, hymnis, canticis spiritalibus in gratia, cantantes in cordibus uestris deo. omne quodcumque facitis in uerbo aut in opere, omnia in nomine domini Iesu, gratias agentes deo et patri per ipsum. mulieres, subditae estote uiris, sicut oportet in domino. uiri, diligite uxores et nolite amari esse ad illas. filii, oboedite parentibus per omnia, hoc enim placitum est in domino. patres, nolite ad indignationem prouocare filios uestros, ut non pusillo animo fiant. serui, oboedite per omnia dominis carnalibus, non ad oculum seruientes quasi hominibus placentes, sed in simplicitate cordis timentes dominum. quodcumque facitis, ex animo operamini, sicut domino et non hominibus, scientes quod a domino accipietis retributionem hereditatis. domino Christo seruite. qui enim iniuriam facit, recipit id quod inique gessit, et non est personarum acceptio apud deum. Domini, quod iustum est et aequum, 27 Col. 4, 1-6 2 genrilef & iuder P* 8 fcrrha MC, fchara P, fciTa R, fcyra S et ante liber om . Pl 4 dei] om. P1 et dilecti] & elecn MC1, om. R 6 uobisma P\'v 7 sicut et ab dominus om. C1 8 uosJ faciTe add. Sa 11 gra τι C2RS2av 12 omouen τ es R m pfalimf PSa 18 & hymmf P, himmf MC & can τ Pav 14 domini noftri a 15 Iesu Christi av 16 fabdm B 17 diligere P ulores] add . uestras Rav 18 fili S* 20 puldlammo MC, pu∗sillanimes P 21 uerba quasi - - timentes om. P1 22 dominum] dm P* 25 facit iniuriam a 26 . recipiet RSav inique om. B 27 et] om. MP1C seruis praestate, scientes quoniam et uos dominum habetis in caelo. orationi instate, uigilantes in ea cum gratiarum actione: orantes simul et pro nobis, ut deus aperiat. nobis ostium sermonis ad loquendum mysterium Christi, propter quod etiam uinctus sum, ut manifestem illud ita ut oportet me loqui. in sapientia ambulate ad eos qui foris sunt, tempus redimentes. sermo uester semper in gratia sale sit conditus, ut sciatis quomodo oporteat uos unicuique respondere. XXXVIIII. DE EPISTVLA AD TIMOTHEVM. Finis autem praecepti est caritas de corde puro et conscientia bona et fide non ficta. a quibus quidam aberrantes conuersi sunt in uaniloquium, uolentes esse legis doctores, non intellegentes neque quae locuntur neque de quibus adfirmant. scimus autem quoniam bona est lex, si quis eam legitime utatur: sciens hoc, quia iusto non est lex posita, sed iniustis et non subditis, impiis et peccatoribus, sceleratis et contaminatis, parricidiis et matricidiis, homicidiis, fornicariis, masculorum concubitoribus, plagiariis, mendacibus, periuriis, et si quid aliud sanae doctrinae aduersatur, quae est secundum euangelium gloriae beati dei, quod creditum est mihi. Et post paululum : Obsecro igitur primum omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus, pro regibus et omnibus qui in sublimitate sunt, ut quietam et tranquillam uitam agamus in omni pietate -11 I Тim. 1, 5—11 22 I Tim. 2, 1 et 2 8 aparear M\', opener P1 4 mis τ eriu ̃ MPS, mmi ̃ C 5 mamfefre 8, manifestum a oporreaT R 7 cond ιτ us s ιτ Sa 8 qao∗modo (ras. d) M EXPLICIT AD COLOSENSES (atr.) I INCIPIT DB EPISTOLA AD TIMOTHEVM (min.) I S 11 aatem in rlU. P cordo M 12 fida* (t ras.) 8 18 uolun τ P1 15 ea Rav 16 fci- èn τ es Ra hoc] au τ̉ 8 let non efr Sa lex in ras. 5 lift . in P 18 parricidus & ma τ homieiduf MP1CS1: -cidis P1Rav, -cudi∗s S 19\' concunb ιτο rum MC prurif mendaetb; R MCS1, piu∗∗nf P: piuns Rav., -n∗f S 22 primo S (cod. Am.) et castitate. Item post paululum: Volo ergo uiros orare in omni loco, leuantes puras manus sine ira et disceptatione. similiter et mulieres in habitu ornato cum uerecundia et sobrietate ornantes se, non in tortis crinibus ant auro aut margaritis uel ueste pretiosa, sed quod decet mulieres promittentes pietatem per opera bona. mulier in silentio discat cum omni subiectione. docere autem mulieri non permitto, neque dominari in uirum, sed esse in silentio. Et post aliquot uersus : Oportet ergo episcopum inreprehensibilem esse, unius uxoris uirum, sobrium, prudentem, ornatum, hospitalem, doctorem, non uinolentum, non percussorem, sed modestum, non litigiosum, non cupidum, suae domui bene praepositum, filios habentem subditos cum omni castitate - si quis autem domui suae praeesse nescit, quomodo ecclesiae dei diligentiam habebit ? — non neophytum, ne in superbia elatus in iudicium incidat diaboli. oportet autem illum et testimonium habere bonum ab his qui foris sunt, ut non in obprobrium incidat et laqueum diaboli. diaconos similiter pudicos, non bilingues, non multo uino deditos, non turpe lucrum sectantes, habentes mysterium fidei in conscientia pura. et hi autem probentur primum et sic ministrent nullum crimen habentes. mulier. similiter pudicas, non detrahentes, sobrias; fideles in omnibus. diacones sint unius uxoris uiri, qui filiis suis bene praesunt et suis domibus. qui enim bene ministrauerint, gradum sibi bonum adquirunt et multam fiduciam in fide, quae est in 1 I Tim. 2, 8-12 9 I Tim. 3. 2-18 3 hornaru f-ro m . ai.) S uencundia MP1 . 5 margane τι f M P\' pm ιττ enf P1 6 muhere MP1, muhere (uirg. ras.) C 8 ahquod MC, ahquando P1, aliquan τ ros P1, aliquos Ba 10 ornatum] add . pudicum P1av 11 ninolen το̄ M, u ίο lenvu ̄ R, . mnolen τ ễ S 12 l ιτι gofu ̄ MP1 cupidum] add . fed ar 13 cainrarem MPa 14 domui] om. P\' ec∗∗clefiae M neoph ιτ um MPCRS 15 ftt. porbism RSv 16 mcedar (bis) MPa diabuli (Ws) MP et illum 4 20 mi ̄ MR, mini ̄ R1C hu MPCR 28 diaconi Sav punv P1RS2v 24 mini et adqquin τ MPCR bono gradu ̄ fibi R, gradum bonum ffbi av : Christo Iesu. Et post XII uersus: Spiritus autem manifeste dicit quia in nouissimis temporibus discedent quidam a fide,, adtendentes spiritibus erroris et doctrinis daemoniorum, in hypocrisi loquentium mendacium, et cauteriatam habentium suam conscientiam, prohibentium nubere, abstinere a cibis, quos deus creauit ad percipiendum cum gratiarum actione fidelibus et his qui cognouerunt ueritatem. quia omnis creatura dei bona, et nihil abiciendum quod cum gratiarum actione percipitur. sanctificatur enim per uerbum dei et orationem. haec proponens fratribus, bonus eris minister Iesu Christi, nutritus uerbis fidei et bonae doctrinae, quam adsecutus es. ineptas autem et aniles fabulas deuita. exerce te ipsum ad pietatem. nam corporalis exercitatio ad modicum utilis est: pietas autem ad omnia utilis est, promissionem habens uitae quae nunc eat et futurae. fidelis sermo et omni acceptione dignus. in hoc enim laboramus et maledicimur, quia sperauimus in deum uiuum, qui est saluator omnium hominum, maxime fidelium. praecipe haec et doce. nemo adulescentiam tuam contemnat: sed exemplum esto fidelium in uerbo, in conuersatione, in caritate, in fide, in castitate. dum nemo, adtende lectioni, exhortationi, doctrinae. noli neglegere gratiam, quae in te est, quae data est tibi per prophetiam, cum inpositione manuum presbyterii. haec meditare, in his esto, ut profectus tuus manifestus sit omnibus. adtende tibi et doctrinae, insta in illis hoc enim faciens et te ipsum saluum facies et eos qui te audiunt. Seniorem ne increpaueris, sed obsecra ut patrem, iuuenes ut fratres, anus ut matres, iuuenculas ut sorores in omni castitate. uiduas honora, quae uere uiduae t I Tim. 4, 1--16 et I Tim. 5, 1—23et I Tim. 6, 1-14 26 I Tlm. 5, 1—25. 1 XII] aliquos α 4 hipoerifi M, ypochrisi P, hipochrifi S 10 haec] hoe R ppenenf Sa frib; fuif R errt CR rpl IH ̄ Sav 11 enu τ r ιτ us R tiarbo R es] ef τ B 14 tarba pietas — est om.P1 16 et ante futurae] m MC1 16 ſperamus Rav 21 lerione exor τ a τιο ne (exh- S) MP1CS1 et doctrine d 28 preſb ιτ ern (-n R) MPCRS1 24 omnibus] inonnb; R (fort. reete) 28 nerae P sunt si qua autem uidua filios aut nepotes habet, discant primum domum suam regere et mutuam uicem reddere parentibus: hoc enim acceptum est coram deo. quae autem uere uidua est et desolata, sperauit in deum et instat obsecrationibus et orationibus nocte et die. nam quae in deliciis est, uiuens mortua est. et hoc praecipe, ut inreprehensibiles sint. si quis autem suorum et maxime domesticorum curam non habet, fidem negauit, et est infideli deterior. uidua eligatur non minus sexaginta annorum, quae fuerit unius uiri uxor, in operibus bonis testimonium habens, si filios educauit, si hospitio recepit, si sanctorum pedes lauit, si tribulationem patientibus subministrauit, si omne opus bonum subsecuta est. adulescentiores autem uiduas deuita. cum enim luxuriatae fuerint in Christo, nubere uolunt, habentes damnationem, quia primam fidem inritam fecerunt: simul autem et otiosae esse discunt, circuire domus, non solum otiosae, sed et uerbosae, loquentes quae- non oportet. nolo ergo iuniores nubere, filios. procreare, matres familias esse, nullam occasionem dare aduersario maledicti gratia. iam enim quaedam conuersae sunt retro post satanan. si qua fidelis habet uiduas, subministret. illis, ut non grauetur ecclesia, ut his quae uere uiduae sunt sufficiat qui bene praesunt presbyteri, duplici honore habeantur: maxime qui laborant in uerbo et doctrina. dicit enim scriptura: non infrenabis os boui trituranti, et: dignus est operarius mercede sua. aduersus presbyterum accusationem noli recipere nisi sub duobus et tribus testibus. peccantes ,24 cf. Deut. 25, 4 et Leu. 10, 7 1 diſcan τ (n exp.) C, discat v4 defolura Px fperabir CRa . b ex u M, fperer P2v, fperat edd . inſ τ e τ P2Rv 5 et] ac Sb 6 hoc] om. MCR 8 negaui M, negabiT S 10 edocamr MCS1, edocun τ P1 13 luxorian τ ęP1, luxunan τ e S1 15 in τ ā M, umTam P eese] om. Rav 16 circQire Ba 17 ergo] om. C, autem a 20 ſa τ hanam R , qua] quis Rv, qui a fidelef S 22 prefbirem MCS1 digm habeanrur P2Rv 24 infrenabis] al. alligahis a in marg. (ef.- v) 25 aduerſum Sa preſb ιτ erū MPCB accuſſa τι onam (acuſſ. P),MP 26 et] auT B peccantes] add . au τ em Sa (fort. recte) coram omnibus argue, ut ceteri timorem habeant. testor coram deo et Christo Iesu et electis angelis, ut haec custodias sine praeiudicio, nihil faciens in alteram partem declinando. manus cito nemini inposueris neque communicaueris peccatis alienis. te ipsum castum custodi. noli adhuc aquam bibere, sed uino modico utere propter stomachum tuum et frequentes tuas infirmitates. quorundam hominum peccata manifesta sunt praecedentia ad iudicium, quosdam autem et subsecuntur. similiter et facta bona manifesta sunt, et quae aliter se habent abscondi non possunt. Quicumque sunt sub iugo serui, dominos suos omni honore dignos habeant, ne nomen domini et doctrina blasphemetur. qui autem fideles habent dominos, non contemnant, quia fratres sunt, sed magis seruiant, quia fideles sunt et dilecti, qui beneficii participes sunt. haec doce et exhortare. si quis aliter docet et non adquiescit sanis sermonibus domini nostri Iesu Christi et ei quae secundum pietatem est doctrinae, superbus, nihil sciens, sed languens circa quaestiones et pugnas uerborum, ex quibus oriuntur inuidiae, contentiones, blasphemiae, suspiciones malae, conflictationes hominum mente corruptorum et qui priuati sunt ueritate, existimantium quaestum esse pietatem. est autem quaestus magnus pietas cum sufficientia. nihil intulimus in hunc mundum: haut dubium quia nec auferre quid possumus: habentes autem alimenta et quibus tegamur, his contenti sumus. nam qui uolunt diuites fieri, incidunt in temptationem et laqueum diaboli et desideria multa inutilia et nociua, quae 10 I Tim. 6, 1-14 . 1 ut] ut & Sv τ eſ τι ficor S 2 electis] p elecrif C angelis] add . eraf P* 3 facias R 4 nemine MPl uerba neque c. p. alienis om. MP1CR 5 cufrode S1 8 p ̀ ceden τι ū S1 quosdam] quorundaum P1 9 quae aliter] qual ιτ er CR 10 quicumque] qmca MP1C 11 habeant] arb ιτ ren τ ur P2v (a in marg.) 12 et 14 fidelif MPl 14 qui] quia a 16 quae] qm BS 17 nihil] om. P1 19 male in marg. M 20 pnuaTe M 22 nihil] add . emm C Rv 23 quia} quin P* poſſimuſ (1 ex u inter scribendum m . pr. M) MC . \\ 25 ſimuſ RS2av temptationes a 26 in laqueum Rav diabnb MP - mergunt homines in interitum et perditionem. radix enim omnium malorum est cupiditas, quam quidam appetentes errauerunt a fide et inseruerunt se doloribus multis. tu autem, o homo dei, haec fuge: sectare uero iustitiam, pietatem, fidem, caritatem, patientiam, mansuetudinem. certa bonum certamen fidei, adprehende uitam aeternam, in qua uocatus es et confessus bonam confessionem coram multis testibus. praecipio tibi coram deo, qui uiuificat omnia, et Christo Iesu, qui testimonium reddidit sub Pontio Pilato, bonam confessionem, ut serues mandatum sine macula, inreprehensibile, usque in aduentum domini nostri Iesu Christi. Et post paucos uersus: Diuitibus huius saeculi praecipe, non superbe sapere neque sperare in incerto diuitiarum, sed in deo, qui praestat - nobis omnia abunde ad fruendum, bene agere, diuites fieri in operibus bonis, facile tribuere, communicare, thesaurizare sibi fundamentum bonum in futurum, ut adprehendant ueram uitam.s o Timothee, depositum custodi, deuitans profanas uocum nouitates et oppositiones falsi nominis scientiae, quam quidam promittentes circa fidem exciderunt. gratia tecum. amen.. XL. DE EPISTVLA AD TIMOTHEVM SECVNDA. Non enim dedit nobis deus spiritum timoris, sed uirtutis et dilectionis et sobrietatis. noli itaque erubescere testimonium domini nostri, neque me uinctum eius, sed conlabora euangelio secundum uirtutem dei. Et post paucissimos uersus: 12 I Tim. 6, 17—21 2S H Tim. 1, 7 et 8. 4 0 ante homo om, P1CR 8 deo om. F 9 redidit M pyla το P 11 aduen τ u C . paueiſſimeſ S 18 deoj add . umo P1v 15 opib; C τ heſaurmari 8 16 adprehendu τ MC 18 nommeſ M1 P1C1 taenna CR 20 EXFLICIT DE : (atr.) | INCIPIT DE SECVNDA (min.) I 8, de epiſ το la beari pauh apa ad τ ym οτ heū ſecunda N 25 eungelni MPC 26 un∗ τ u τ ē M pauciſſimoſ 8: pauciss ̄ P, paucif MC, paucos Ra Formam habens sanorum uerborum, quae a me audisti, in fide et dilee-tioBe in Christo Iesu, bonum depositum custodi per spiritum sanctum, qui habitat in nobis. Et paulo post: Tu ergo, fili mi, confortare in gratiam, quae est in Christo Iesu: et quae audisti a me per multos testes haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt et alios docere. labora sicut bonus miles Christi Iesu. nemo militans deo implicat se negotiis saecularibus, ut ei placeat cui se probauit nam et qui certat in agone non coronatur nisi legitime certauerit. laborantem agricolam oportet primum de fructibus accipere. intellege quae dico: dabit enim tibi dominus intellectum in omnibus. memor esto Iesum Christum surrexisse a mortuis ex semine Dauid, secundum euangelium meum, in quo laboro usque ad uincula quasi male operans, sed uerbum dei non est alligatum. ideo omnia sustineo propter electos, ut et ipsi salutem consequantur, quae est in Christo lesu cum gloria caelesti fidelis sermo: nam si commortui sumus, et conuiuemus: si sustinebimus, et conregnabimus: si negabimus, et ille negabit nos: si non credimus, ille fidelis permanet, negare se ipsum non potest. haec commone testificans coram deo. noli uerbis contendere, in nihil utile nisi ad subuersionem audientium sollicite cura te ipsum probabilem exhibere deo, operarium inreprehensibilem, recte tractantem uerbum ueritatis. . 1 n Tim. 1, 13 et 14 4 II Tim. 2, 1-17 17 E Tim. 2, 19-26 et D Tim. 3, 1-7 1 habenr ſanorum (anoram MC, fonora R) MP1C1R : habe ſanorum P2Sav audiſ τι ∗ M 8 nobIs R p\' pall P 4 fili mi] om. MP gra-na P2RaSav (cod . Amiatini correotor) 6 idoneo M (P 8 negotif F* uerta UT ei plaoear cw fe s ras. M se ait. led Pl 9 coronabit ̃ B 10 accipere] pcipere Rv 11 in τ ellec τ um M omnibuſ Sa (cod. Sangerm . et Clarom.): M omnibuſ in τ ellec τ um M PCRv (Am) 12 esto] add dim Sav reſurrenſſe gav 15 etj om. P M cum] in & 17 ſi cu ̃ mortui ſumus a cumuiumuſ M, conniumuſ P 18 ſuſ τι bmuſ N, ſuſ τι nem\'CR negauenmus Rv 19 negaur P1C1 . 21 nihili Sa, nihil° P 22 sollicite] add. autem a 26 inreprehensibilem] meonfuſibilē Sav rerte tract.] rarac τ an τ ē S profana autem inaniloquia deuita: multum enim proficient ad impietatem, et sermo eorum ut cancer serpit. Et post VI uersus: Cognouit dominus qui sunt eius, et: discedat ab iniquitate omnis qui inuocat nomen domini. in magna autem domo non solum sunt uasa aurea et argentea, sed et lignea et fictilia, et quaedam quidem in honorem, quaedam autem in contumeliam. si quis ergo mundauerit se ab istis, erit uas in honorem sanctificatum et utile domino, ad omne opus bonum paratum. iuuenalia autem desideria fuge: sectare uero iustitiam, fidem, caritatem, pacem cum his qui inuocant dominum de corde puro. stultas autem et sine disciplina quaestiones deuita, sciens quod generant lites. seruum autem domini non oportet litigare, sed mansuetum esse ad omnes, docibilem, patientem, cum modestia corripientem eos qui resistunt: ne quando det illis deus paenitentiam ad agnoscendam ueritatem, et resipiscant a diaboli laqueis, a quo captiui tenentur ad ipsius uoluntatem. Hoc autem scito, quod in nouissimis diebus instabunt tempora periculosa, et erunt homines se ipsos amantes, cupidi, elati, superbi, blasphemi, parentibus non oboedientes, ingrati, scelesti, sine affectione, sine pace, criminatores, incontinentes, inmites, sine benignitate, proditores, proterui, tumidi, uoluptatum amatores magis quam dei, habentes speciem quidem pietatis, uirtutem autem eius abnegantes: et hos deuita. ex his enim sunt qui penetrant domos et captiuas ducunt mulierculas S cf . Num. 16, 5 et Bs. 26, 13 17 n Tim. 3, 1—7 1 aotem] add . et av lnamloqui C, naniloqaia v (a in marg.) enim] om. Sa pficianr P*, pficiun τ P2R ν 3 VII R cognooit] agnou ιτ C difcedant a 4 omne! qui muecanr 8\'a \'5 sed et] fed m P* 6 nic τι ha P* honore F1 quaedam a. i. contumeliam om . P1 7 ab hiſ τι ſ M 8 honore R 9 luuemlia P2RSa ν 12 generent R ſeruu ̃ (u ̃ in ras.) M 18 hTtgan MC 16 resistunt] add . uer ιτ a τι P1 ν cognofcendam Ra ν 16 diabuli MP laquaeof P\' 17 hoc] om. C 21 ium ιτιι ſ M, ium ιττι ſ P1, inimiciſ C 22 ftne benigu ιτ a τ em MP1C uolumpTaTum M 23 dei] do Ml 25 domuf S muheculaf M oneratas peccatis, quae ducuntur a uariis desideriis, semper discentes et numquam ad scientiam ueritatis peruenientes. Et post VIII uersus: Tu autem adsecutus es meam doctrinam, institutionem, propositum,. fidem, longanimitatem, dilectionem, patientiam, persecutiones, passiones, qualia mihi facta sunt Antiochiae, Iconio, Lystris: quales persecutiones sustinui, et ex omnibus me eripuit dominus. et omnes qui uolunt pie uiuere in Christo Iesu persecutiones patiuntur. mali autem homines et seductores proficient in peius, errantes et in errorem mittentes. tu uero permane in his quae didicisti et credita sunt tibi, sciens a quo didiceris. et quoniam . ab infantia sacras litteras nosti, quae te possunt instruere ad salutem per fidem, quae est in Christo Iesu. omnis scriptura diuinitus inspirata est utilis ad docendum, ad arguendum, ad corrigendum, ad erudiendum in iustitia: ut perfectus sit homo dei, ad omne opus bonum instructus. Testificor coram deo et Christo Iesu, qui iudicaturus est. uiuos et mortuos, et aduentum ipsius et regnum eius: praedica uerbum, insta oportune, inportune: argue, obsecra, increpa in omni patientia et doctrina. erit enim tempus, cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideria coaceruabunt sibi magistros, prurientes auribus, et a ueritate quidem auditum auertent, ad fabulas autem conuertentur. tu uero uigila, 3 n Tim. 3, 10-17 et n Tim. 4, 1-8 • 1 oneranf peccanf MP\', onera peccannf C1 a] eras. in P, om. RSav 2 efciencia M 4 inſ τιτ u τ um Sa 5 paſioneſ M 6 an τ hiochie M lcomo S, ycomo R lifmf MCRS 7 omnibus] add. hif P2 8 perfecurionem P2RSa ν panenrur P(?)av 9 au τ em 8. lin. add. M pficiun τ CS 10 errore MP*C, erronf P1 pmane* P dediciPri et dedicenf MPl didifcena R quoniam] quia P1 12 Irreraf M uerba te possunt i. a. s. p. f. quae om. C poſun τ M 14 lnſcrip τ ura Pl eat] dei. P (utilis eet v) 16 pfectuf C opof bona (b in ras.) M 17 corra M 18 et aduentum] et per aduentum a, per aduentum v eiuв] ei M 19 uerba P1 20 uerba erit tempus - - auribus om . P1 21 coacerbabunr M 22 pronenref MC a uen τ a τ em MP1C 23 conuer τ un τ ur PC in omnibus labora, opus fac euangelistae, ministerium tuum imple. ego enim iam delibor, et tempus meae resolutionis instat. bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui: in reliquo reposita est mihi corona iustitiae, quam reddet mihi dominus in illa die iustus iudex, non solum autem mihi, sed et his qui diligunt. aduentum eius.