Gloriosissimis imperatoribus Honorio duodecimo et Theodosio 
 octauo consulibus duodecimo Kalendas Octobres Caesareae 
 in ecclesia maiore cum Deuterius episcopus metropolitanus 
 Caesariensis una cum Alypio Tagastensi, Augustino Hipponiensi, 
 Possidio Calamensi, Rustico Cartenitano, Palladio Tigabitano 
 et ceteris episcopis in exedram processissent praesentibus presbyteris 
 et diaconibus et uniuerso clero ac frequentissima plebe, 
 adesset etiam Emeritus partis Donati episcopus, Augustinus 
 episcopus ecclesiae catholicae dixit: Fratres carissimi, qui ab 
 initio catholici fuistis et quicumque ad catholicam ex Donatistarum 
 errore uenistis et pacem huius sanctae ecclesiae catholicae 
 cognouistis et ueraci corde tenuistis et qui adhuc forte 
 de catholicae unitatis ueritate dubitatis, audite nos sollicitos 
 pura dilectione pro uobis. quando uenit ad hanc ciuitatem 
 die nudiustertiana frater noster Emeritus Donatistarum adhuc 
 episcopus, perlatum est ad nos subito eum esse praesentem. 
 et quoniam caritate quam deus uidet desiderabamus eius praesentiam, 
 ad eum uidendum continuo conuolauimus. inuenimus 
 eum stantem in platea; facta inuicem salutatione admonuimus, 
 quod durum esset ac turpe eum in platea remanere, ut ad 
 ecclesiam nobiscum ueniret. at ille nobis sine ulla recusatione 
 consensit; ubi nos putauimus eum ita communionem catholicam 
 non recusaturum, quemadmodum uel spontaneum obtulit 
 aduentum uel ad ecclesiam uenire minime dubitauit. illo autem 
 in peruersitate haeretica quamuis intra ecclesiam catholicam

 1 anno 418 

 De praescriptione codicis r cf. Praefatio De Gestis cum Emerito Donatistarum 
 episcopo, Liber unus f 1 duodecimum fv teodosio r 2 octauumfv 
 Octobres scirpsi -bris rfv Caesariae/ 3 maiori rfo (at maiore F 
 in Retract. capitulo) 4 Caesareensis v Alipio rf Thagastensi v 
 ipponiensi T Hipponensi fv 6 presbiteris P 7 diaconis / 9 krtii l1 
 
 
 diutius remorante allocutus sum dilectionem uestram, sicut 
 meminisse dignamini. multa dixi, quae audistis et quae sine 
 dubio quantum potestis etiam meministis, multa de pace, 
 multa de caritate, multa de sanctae ecclesiae catholicae quam 
 deus promisit et praestitit unitate. in quo meo sermone et 
 uos alloquebar et illum exhortabar et, quantum in me poterant 
 uiscera caritatis, omnes in periculo animae suae constitutos 
 in illo meo sermone parturiebam et parere domino cupiebam. 
 hoc enim et beatus Paulus apostolus dixit quibusdam: filioli 
 mei, quos iterum parturio, donec Christus formetur 
 in uobis. sed etiam post sermonem nostrum cum adhuc in 
 illa sua perduraret pertinacia, nec sic desperandum putauimus; 
 sed nec de quoquam, quamdiu uiuit in hoc corpore, homine 
 desperandum putamus. neque enim sic dixi nudiustertius me 
 non desperasse, ut hodie audeam desperare.