Ac per hoc illa una femina non solum spiritu, uerum etiam corpore et mater et uirgo. et mater quidem spiritu 9 Matth. 12, 50 17 cf. Gal. 4, 19 1 ergo est N qunr y 2 ipse CK[SDBRENX possint 11 3 enim] etiam S uirginitas decenter PK,HSADRGTĮfENXbd decenter] dicentes B possit CPKIZBMENX posse»t S potuit yiJ 4 par 6 R poaait C2BIZN uerumptamen T illae CIZ om. R 5 sanctae om . X 6 ipse KRX sunt xpi R 7 et om. N 8 beacius G beatus II1 comemoratam E memorata R 10 pro et om. SG 11 his T propinquitatS B redimit K 12 exibet IZSRE et jet T uiros sanctos MENX 13 sanctos feminas B ereditate SR 14 eius om. MENX tota ecclesia est AG quia] quae ]\'\'(ADGT 15 gratia 2JP uti Pl 16 est eius T est om. AG pia MEX pie N eius patris S eiusl mei A 17 que E donec ex dona m. 2 H ipse in eis X eis ipse] ipsis N ipse om. E 18 ergo om. MNX fatiens K 19 pr . et om. R 22 mater est et uirgo bd non capitis nostri, quod est ipse saluator, ex quo magis illa spiritaliter nata est, quia omnes qui in eum crediderint, in quibus et ipsa est, recte filii sponsi appellantur, sed plane mater membrorum eius, quod nos sumus, quia cooperata est caritate, ut fideles in ecclesia nascerentur, quae illius capitis membra sunt, corpore uero ipsius capitis mater. oportebat enim caput nostrum propter insigne miraculum secundum carnem nasci de uirgine, quo significaret membra sua de uirgine ecclesia secundum spiritum nascitura. sola ergo Maria et spiritu et corpore mater et uirgo, et mater Christi et uirgo Christi; ecclesia uero in sanctis regnum dei possessuris spiritu quidem tota mater Christi est, tota uirgo Christi, corpore autem non tota, sed in quibusdam uirgo Christi, in quibusdam mater, sed non Christi. et coniugatae quippe fideles feminae et deo uirgines dicatae sanctis moribus et caritate de corde puro et conscientia bona et fide non ficta, quia uoluntatem patris faciunt, Christi spiritaliter matres sunt; quae autem coniugali uita corporaliter pariunt, non Christum, sed Adam pariunt et ideo currunt, ut sacramentis inbuti Christi membra fiant partus earum, quoniam quid pepererint norunt. Hoc dixi, ne forte audeat fecunditas coniugalis cum uirginali integritate contendere atque ipsam Mariam proponere ac uirginibus dei dicere: illa in corpore duas res habuit honorandas, uirginitatem et fecunditatem, quia et integra 3 cf. Matth. 9, 15 16 cf. I Tim. 1, 5 1 ipse est G est om . ffl 2 spiritualiter N crediderunt Pr HAJJ BGRMENX 3 recte B 4 membrorum om. K quo opta JR 6 corpora K capitis capitis T 7 insigna P1 10 corpore et spirita MESX et materlT et fin. om. R 11 uero] autem R 14 coniugate KB 15 uirgines deo PKjHSADRGTMENXbd dicate K 17 qui S xpi faciunt MEN X 19 xpo KMENX eacramenti R 20 imbute iisEg imbute N 21 quod RN peperint P[IKDlGlRE pererint Zl peperef N 22 dixi. C 23 integritatem A pponere CiH 24 ac] a B dei om. N illa (a s. e add.) A 25 foecunditatem R quae K permansit et peperit; hanc felicitatem quoniam totam utraque habere non potuimus, partitae sumus, ut uos sitis uirgines, nos simus matres; uobis quod defit in prole, consoletur seruata uirginitas, nobis prolis lucro amissa compensetur integritas. haec uox fidelium coniugatarum ad sacras uirgines utcumque ferenda esset, si christianos corpore parerent, ut hoc solo esset Mariae fecunditas carnis excepta uirginitate praestantior, quod illa ipsum caput horum membrorum, hae autem membra illius capitis procrearent; nunc uero etiamsi tales hac uoce contendant, quae ad hoc tantum uiris iunguntur atque miscentur, ut filios habeant, nihilque aliud de filiis cogitant, nisi ut eos Christo lucrentur, atque id mox ut potuerint faciunt, non tamen christiani ex earum carne nascuntur, sed postea fiunt ecclesia pariente per hoc, quod membrorum Christi spiritaliter mater est, cuius etiam spiritaliter uirgo est. cui sancto partui cooperantur et matres, quae non christianos corpore pepererunt, ut fiant quod se corpore parere non potuisse nouerunt; per hoc tamen cooperantur, ubi et ipsae uirgines matresque Christi sunt, in fide scilicet, quae per dilectionem operatur. Nulla ergo carnis fecunditas sanctae uirginitati etiam carnis conparari potest. neque enim et ipsa, quia uir- 19 cf. Gal. 5, 6 1 tota .41 utraque C1R71\': utraeque C2PKIZHSDB TJ.1IENbd utr aeque A utraeque X 2 uirgines ut uos sitis MENX sitis] scitis JR 3 scimus B desit GMBENX72b defuit 82 Csulitur S seruata] et lata Z e.lata I et lata ex solata (an saluata?) C 4 pplis T amissa. A 5 uox] uos T 6 solum GX 7 carnis xpi R 8 menbrorum T hae. P hae et A hec BM haec K hec HE hee G N mebra T 9 procreant KMENX etiamsi] si 7 talis K 10 ad hoc] ab hoc C1 hoboc S ob hoc PK7HADRGTMENSbd tantum] tamen MENX 11 nihilque K filis X 12 eos nos E id om. R ut om. PTA1H1 13 non-fiunt om. I eorum SAl sed ex si m. 2 H 14 quo C1 15 cui] cuius IZ 17 peperunt RX fiat T 18 quo operantur R ipse KR 21 foecunditas R uirginitate A1 XXXXI Aag. Sect. V pars III. 16 ginitas est, sed quia deo dicata est, honoratur, quae licet in carne seruetur, spiritus tamen religione ac deuotione seruatur. ac per hoc spiritalis est etiam uirginitas corporis, quam uouet et seruat continentia pietatis. sicut enim nemo inpudice utitur corpore nisi spiritu prius concepta nequitia, ita nemo pudicitiam seruat in corpore nisi spiritu prius insita castitate. porro autem si pudicitia coniugalis, quamuis custodiatur in carne, animo tamen, non carni tribuitur, quo praeside atque rectore nulli praeter proprium coniugium caro ipsa miscetur, quanto magis quantoque honoratius in animi bonis illa continentia numeranda est, qua integritas carnis ipsi creatori animae et carnis uouetur, consecratur, seruatur! Nec illarum ergo fecunditas carnis, quae hoc tempore nihil aliud in coniugio quam prolem requirunt, quam mancipent Christo, pro amissa uirginitate compensari posse credenda est. prioribus quippe temporibus uenturo secundum carnem Christo ipsum genus carnis in ampla quadam et prophetica gente necessarium fuit; nunc autem cum ex omni hominum genere atque omnibus gentibus ad populum dei et ciuitatem regni caelorum membra Christi colligi possint, sacram uirginitatem qui potest capere, capiat et ea tantum, quae se non continet, nubat. quid enim? si aliqua mulier diues multam pecuniam huic bono operi inpendat, ut emat ex diuersis 21 cf. Matth. 19, 12 22 cf. I Cor. 7, 9 1 set X est om. MEX 2 relegione K hac K et JR 3 hac K spiritalis ex spiritaliter P est-quam uo om. Z vonet (v s. I.) K uocet I 4 seruet IZ continentii K pietas R piaetatis IZ 5 prius spiritus R spiritus GJJEXN ita etiam R pudiciam BR puditiam Gl 6 in spiritu I spiritui 31EXN castite H 7 autem om. MENX pudicia B 8 in animo CIZB tamen] autem IZ non] in K carne K atque (at add. m. al) P 10 honoraptiua B 11 quam PREX qua* Aj quia B per quam H ipse B 12 carni Cx et seruatur G 13 foecunditas T 14 mancipat Bl mancip«ent H manticipant Gt 15 amisso X uirgimtaM I conpensari Ar 17 quedam Hl 20 possunt GMN pussunt EX sacra R uirginitate K 21 que G tantum om. I qui R 23 paecuniam C gentibus seruos, quos faciat christianos, nonne uberius atque numerosius quam uteri quantalibet feracitate Christi membra gignenda curabit? nec ideo tamen pecuniam suam conparare muneri sacrae uirginitatis audebit. at si propter faciendos qui nati fuerint christianos fecunditas carnis pro amissa uirginitate merito compensabitur, fructuosius erit hoc negotium, si magno pecuniario pretio uirginitas amittatur, quo pueri faciendi christiani multo plures emantur, quam unius utero quamlibet fertili nascerentur. Quod si stultissime dicitur, habeant fideles nuptae bonum suum, de quo in alio uolumine, quantum uisum est, disseruimus, et honorent amplius, sicut rectissime consuerunt, in sacris uirginibus melius earum, de quo isto sermone disserimus. Nam ne illo quidem debent continentium meritis se conferre coniugia, quod ex eis uirgines procreantur; hoc enim non coniugii bonum est, sed naturae, quae sic diuinitus instituta est, ut ex quolibet humano utriusque sexus concubitu, siue ordinato et honesto siue turpi et inlicito, nulla femina nisi uirgo nascatur. nulla tamen sacra uirgo nascitur; ita fit, ut uirgo nascatur etiam de stupro, sacra autem uirgo nec de coniugio.