Iam nunc diligenter attendite, unde monstretur quod 
 Palaestinos Pelagius fefellerit iudices, ut alia taceam, in hac 
 ipsa quaestione de baptismate paruulorum, ne forte cuipiam 
 in eo quod diximus eum sensum, in quo liberior Caelestius 
 fuit, uobis occultasse Pelagium, cum et ipse non aliter sentiat, 
 calumniari potius uel suspicari quam certum aliquid comprehendisse 
 uideamur. nempe iam superius satis claruit propterea 
 Caelestium noluisse damnare quod dicitur \'Adae peccatum 
 ipsi soli obfuisse, non generi humano et infantes qui nascuntur 
 in eo statu esse, in quo Adam fuit ante praeuaricationem\', 
 quia uidebat, si ista damnaret, confirmare se in infantibus 
 peccati ex Adam transitum. haec autem cum fuissent obiecta 
 Pelagio, quod ea cum Caelestio etiam ipse sentiret, sine ulla 
 retractatione damnauit. quod licet uos legisse sciam, tamen 
 quia non solis uobis hoc scribitur, ne pigeat lectorem ad ipsa 
 gesta recurrere uel, si ea non habet, etiam cum labore perquirere, 
 ipsa inde uerba transcribimus, quae infra scripta sunt. 
 \'Synodus dixit: nunc quoniam anathematizauit 
 Pelagius insertum stultiloquium recte respondens hominem cum

 29 cf. pag. 64, 12 

 2 correptus m. 1 Ch 3 indicio CSEL 94, 21 13 taceatur P1 
 14 piam P1 16 nobis b 19 uoluisse b dicit b 26 lectore M 
 28 transscribsimus M rescribamus V 29 sinodus MChTP anathematizauerit 
 ChTPPlVbd 30 incertum bd 
 
 
 adiutorio dei et gratia posse esse ava[iaprr|Tov, sine peccato, 
 respondeat et ad alia capitula. aliud capitulum in doctrina 
 Caelestii discipuli Pelagii ex eis quae Carthagine a sancto 
 Aurelio Carthaginensi episcopo cum aliis episcopis audita 
 sunt et commemorata: Adam mortalem factum, qui siue peccaret 
 siue non peccaret moriturus esset. quoniam peccatum 
 Adae ipsum solum laeserit et non genus humanum. quoniam 
 lex sic mittat ad regnum quemadmodum et euangelium. quoniam 
 ante aduentum Christi fuerint homines sine peccato. 
 quoniam infantes nuper nati in eo statu sint, in quo Adam 
 fuit ante praeuaricationem. quoniam neque per mortem uol 
 praeuaricationem Adae omne genus hominum moriatur neque 
 per resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat. quoniam 
 sanctus episcopus Augustinus aduersus discipulos eius 
 in Sicilia respondit Hilario ad subiecta capitula scribens librum 
 in quo ista continentur: posse hominem sine peccato esse, si 
 uelit. infantes, etsi non baptizentur, habere uitam aeternam. 
 diuites baptizatos, nisi omnibus abrenuntient, si quid boni uisi 
 fuerint facere, non reputari illis neque regnum dei posse eos 
 habere, Pelagius dixit: [de] posse quidem hominem sine peccato 
 esse dictum est superius; de eo autem, quod fuerint homines 
 ante aduentum domini sine peccato, dicimus et nos quoniam 
 ante aduentum Christi uixerunt quidam sancte ac iuste secundum 
 scripturarum sanctarum traditionem. reliqua uero et secundum 
 ipsorum testimonium <a me dicta) non sunt, pro quibus ego 
 satisfacere non debeo; sed tamen ad satisfactionem sanctae 
 synodi anathematizo eos qui sic tenent aut aliquando tenuerunt\'. 
 Ecce, ut alia omittam, uidetis anathematizasse

 5 cf. pag. 76, 16 15 cf. Ep. 157 20 cf. de gest. Pel. pag. 77, 18 

 1 anamartheton MChTP avajj.apxiav b sine] id est sine bd 2 ad 
 om. m. 1 T 3 ex eis om. M cartagine TP 4 cartaginensi TP 8 mittat] 
 intrat V 10 eo] illo MChP 12 humanum b moriatur-hominum 
 om. MChTPb 15 hilaro MCh hylario P 18 abrenuntiare C 20 de 
 inclusi; cf. pag . 77, 18 23 iuste ac sce C 24 scaru scripturarum P 
 25 a me dicta scripsimus: quia ista (işta Ch) codd. bd; cf . 77, 23; 112, 10 
 26 non debeo M: debeam ceteri 27 aut] ut m. 1 CCh, P 
 
 
 Pelagium eos qui tenent \'quod Adae peccatum ipsum solum 
 laeserit et non genus humanum et quod infantes qui nascuntur 
 in eo statu sint, in quo Adam fuit ante praeuaricationem\'. quid 
 ergo hic aliud episcopi iudices intellegere potuerunt nisi eum 
 confiteri, quod peccatum ex Adam in paruulos transeat? quod 
 ne confiteretur Caelestius, haec damnare noluit, quae iste damnauit. 
 proinde si ostendero etiam ipsum nihil aliud sentire de 
 paruulis nisi quod sine ulla cuiusquam uitii contagione nascuntur, 
 quid inter istum et Caelestium in hac quaestione 
 distabit, nisi quod ille apertior, iste occultior fuit, ille pertinacior, 
 iste mendacior uel certe ille liberior, hic astutior? 
 ille enim nec in ecclesia Carthaginensi damnare uoluit, quod 
 in Romana postea se tenere confessus est et corrigi paratum se 
 esse professus est, si ei tamquam homini error obrepsit. iste 
 autem et illud dogma damnauit tamquam contrarium ueritati, ne 
 ipse a catholicis iudicibus damnaretur, et id sibi defendendum 
 postea reseruauit aut mendaciter damnans aut callide interpretans. 
 Sed uideo de me iam iustissime postulari, ut 
 quod promisi, utrum et ipse hoc sentiat quod Caelestius, 
 demonstrare non differam. in primo libro recentioris operis 
 sui, quod scripsit pro libero arbitrio, cuius operis in litteris 
 quas Romam misit commemorationem fecit, \'omne\', inquit, 
 \'bonum ac malum, quo uel laudabiles uel uituperabiles sumus, 
 non nobiscum oritur, sed agitur a nobis; capaces enim utriusque 
 rei, non pleni nascimur et ut sine uirtute ita et sine 
 uitio procreamur atque ante actionem propriae uoluntatis id 
 solum in homine est, quod deus condidit\'. nempe cernitis in 
 his Pelagii uerbis quod dogma contineatur amborum de paruulis 
 sine ullius uitii ex Adam contagione nascentibus. non 
 itaque mirum est, quod eos qui dicunt \'Adae peccatum ipsi

 13 cf. pag. 171, 4 

 5 in paruulos ex adam ChTP 6 ne J)ę C uoluit P 8 cuius 
 m. 1 C nascantur C 11 hic] iste C 12 cartaginensi TP 13 se 
 esse paratum C 14 obrepserit P 15 damnauerit b 17 reseruabit 3f 
 20 recensioris C 26 procreamur] nascimur C 28 hiis P istis C 
 30 sibi ipsi m. 1 C 
 
 
 soli obfuisse et non generi humano et infantes qui nascuntur 
 in eo statu esse, in quo fuit Adam ante praeuaricationem\' 
 Caelestius damnare noluit; sed multum mirum est, qua fronte 
 Pelagius ista damnauerit. si enim, sicut dicit, (malum non 
 nobiscum oritur et sine uitio procreamur atque ante actionem 
 propriae uoluntatis id solum in homine est, quod deus condidit\', 
 profecto peccatum Adae ipsi soli obfuit, quia nullum in prolem 
 transitum fecit. non enim peccatum non est malum aut peccatum 
 non est uitium aut peccatum deus condidit. dicit autem 
 iste: \'malum non nobiscum oritur et sine uitio procreamur et 
 hoc solum est in nascentibus, quod deus condidit\'. ac per hoc 
 cum peccatum Adae ipsi soli obfuisse, non generi humano 
 secundum istam suam sententiam uerissimum putet, cur hoc 
 damnauit Pelagius, nisi ut iudices catholici fallerentur? similiter 
 etiam illud dici potest: si malum non nobiscum oritur et 
 sine uitio procreamur idque solum est in homine nascente, 
 quod deus condidit, procul dubio qui nascuntur infantes in eo 
 statu sunt, in quo Adam fuit ante praeuaricationem, cui nullum 
 malum uitiumque inerat atque id solum in illo erat, quod 
 deus condiderat. et tamen anathematizauit Pelagius (qui tenent 
 aut aliquando tenuerunt in eo statu esse recentes ab ortu paruulos, 
 in quo Adam fuit ante praeuaricationem'>, id est sine 
 ullo malo, sine ullo uitio, id solum habentes, quod deus 
 condidit. ut quid ergo et hoc damnauit Pelagius, nisi ut catholica 
 synodus falleretur, ne nouus haereticus damnaretur? 
 
 Quod autem scitis et quod in eo etiam libro 
 posui, quem de gestis Palaestinis ad uenerabilem senem nostrum 
 Aurelium scripsi, illa ego responsione Pelagii totam istam 
 quaestionem consumptam esse gaudebam confessusque mihi 
 apertissime uidebatur esse in paruulis originale peccatum 
 anathema dicendo eis, qui peccato Adae ipsum solum, non

 1 non om. C 2 praeuaricationem] peccm C 3 uoluit P 5 atque 
 om. m. 1 T 7 soli om. M 9 autem] aut b 15 etiam] et b 
 22 id est om. M 24 et] ad TP 25 sydus m. 1 C hereticus 
 MCTP 28 ergo b . 
 
 
 etiam genus humanum crederent laesum et in eo statu esse 
 opinarentur paruulos, in quo ille homo primus ante praeuaricationem 
 fuit. sed postea cum legissem quattuor eius libros, 
 de quorum primo libro paulo ante commemorata uerba descripsi, 
 et inuenissem hominem adhuc contra fidem catholicam 
 de paruulis sentientem, prius mirari coepi tam impudens in 
 ecclesiastico iudicio et de tanta quaestione mendacium. si 
 enim eosdem libros ante iam scripserat, quomodo se dixit 
 eos anathematizare, qui sic aliquando tenuerunt? si autem 
 postea illud opus pollicitus est, quomodo anathematizauit qui 
 sic tenent? nisi ridicule forte dicturus est eos se damnasse 
 qui sic aliquando tenuerunt et qui sic tenent, de tempore 
 autem futuro, id est eis qui sic fuerant retenturi, nec sibi 
 nec aliis praeiudicare potuisse et ideo non fuisse mentitum, 
 quia postea deprehensus est sic tenere. sed non hoc dicit, non 
 solum quia ridiculum est, sed quia uerum esse non potest. in 
 eisdem quippe libris et contra peccati ex Adam in paruulos 
 transitum loquitur et de gestis Palaestinae synodi gloriatur, 
 ubi eos qui sic tenent ueraciter damnasse putatus est et 
 absolutionem suam fallendo furatus est..