Quia ergo deus omnia, quae non de se genuit, sed per 
 uerbum suum fecit, non de his rebus, quae iam erant, sed 
 de his, quae omnino non erant, hoc est de nihilo fecit, ita 
 dicit apostolus: qui uocat ea, quae non sunt, tamquam 
 sunt. apertius autem in libro Machabaeorum scriptum est: 
 oro te, fili, respice ad caelum et terram et omnia, 
 quae in eis sunt; uide et scito, quia non erant, ex

 19 Ioh. 18, 20 24 Bom. 4, 17 26 II Mach. 7, 28 

 1 possit SLP1G dici O 3 ita om. V 4 eat facta] facta est V 
 . 5 factum sine illo b 6 quoniam] quod G 7 propriae P1 8 est 
 factum PVAL 9 alt . factum est SPLVG 10 qui autem uelint A 
 quia A 12 aliquid om. A 14 intellegeres G 15 at istij ita fit A 
 16 se om, b calumnietur P1 calampnientur A 21 omnia om. b 
 de ae non b non om. V per uerbum suumj uerbo suo G 23 qua P1 
 84 tamquam ea que sunt b 27 uide] unde b 
 
 
 quibus fecit nos dominus deus et illud, quod in psalmo 
 scriptum est: ipse dixit, et facta sunt, manifestum, quod 
 non de se ista genuerit, sed in uerbo atque imperio fecerit; 
 quod autem non de se, utique de nihilo. non enim erat aliud, 
 unde faceret. de quo apertissime apostolus dicit: quoniam 
 ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia. 
 "Ex ipso" autem non hoc significat quod „ae ipso." 
 quod enim de ipso est, potest dici "ex ipso;" non autem 
 omne, quod" ex ipso" est, recte dicitur "de ipso;" ex ipso 
 enim caelum et terra, quia ipse fecit ea, non autem de ipso, 
 quia non de substantia sua. -sicut aliquis homo si gignat 
 filium et faciat domum, ex ipso filius, ex ipso domus, sed 
 filius de ipso, domus de terra et de ligno. sed hoc quia homo 
 est, qui non potest aliquid etiam de nihilo facere; deus 
 autem, ex quo omnia, per quem omnia, in quo omnia, non 
 opus habebat aliqua materia, quam ipse non fecerat,. adiuuari 
 omnipotentiam suam. 
 Cum autem audimus "omnia ex ipso et per ipsum 
 et in ipso," omnes utique naturas intellegere debemus, quae 
 naturaliter sunt. neque enim ex ipso sunt peccata, quae ua. 
 turam non seruant. sed uitiant. quae peccata ex uoluntate 
 esse peccantium multis modis sancta scriptura testatur, praecipue 
 illo. quo dicit apostolus: existimas autem hoc, o 
 homo, qui iudicas eos, qui talia agunt, et facis ea, 
 quoniam tu effugies iudicium dei? an diuitias benignitatis 
 et patientiae eius et longanimitatis contemnis, 
 ignorans, quoniam patientia dei ad paenitentiam 
 te adducit? secundum duritiam autem cordis tui et

 2 Ps. 148, 5 5 Rom. 11, 86 23 Rora. 2, 3 sqq 

 1 no. fecit b 2 manifestom est PV manifestissimu 6 b 3 ista (a. t. 
 a m. 1) P genuerit (cotr. m. 1 ex genuit) P genuerint b 4 erat 
 enim VL ó fecerat PiLI 8 dici] dici etiam V 13 de ante ligno 
 o 
 om. PVGb 14 etiam om. b 15 in que∗ (m er; corr . m. 1) P 
 16 habet b 17 potentiam A 23 illo quod (a m. 2 superacr..s . modo 
 quo) G quod A 25 iuditium P 26 contempnis (exp. m. t) S 
 27 ignoras Gb patiencia P 
 
 
 cor inpaenitens thesaurizas tibi iram in diem irae 
 et reuelationis iusti iudicii dei, qui reddet unicuique 
 secundum opera sua. 
 Nec tamen, cum in deo sint uniuersa, quae condidit, 
 inquinant eum, qui peccant, de cuius sapientia dicitur: adtingit 
 autem omnia propter suam munditiam, et nihil 
 inquinatum in eam incurrit. oportet enim, ut sicut deum 
 incorruptibilem et incommutabilem, ita consequenter etiam 
 incoinquinabilem credamus.