Inter omnes diuinas auctoritates, quae sanctis litteris continentur, euangelium merito excellit. quod enim lex et prophetae futurum praenuntiauerunt, hoc redditum adque conpletum in euangelio demonstratur. cuius primi praedicatores apostoli fuerunt, qui dominum ipsum et saluatorem nostrum INCIPIT SCT AUG DE CONSENSU EUANGLTAR LIBER PRIM. B2, INCIPIT LIBER SCI AUG DE CONSENSU QUATTUOR EUAN- GELISTARUM T, om. RD, INCIPIT LIBER PRIMUS C, INCPT LIB PRM AVRELI AGVSTIN EPI DE CONCORDIA EVANGTR (lift. implex.) P, Incipit liber primos aurelii augustini de consensu euangelistarum V, laesa membrana defic. FM, AURELll AUGUSTINI EPISCOPI EC- CLESIAE CATHOLICAE INCIPIT LIBER PRIMUS DE CONSENSU EUANGELISTARUM. DO GRATIAS AMEN 0, INCIPIT LIB -I- SCI AVGVST DE CSENSV IIII or EVANGELISTARV. N\', IN XPI NOMINE INCIP LIBER SCI AUG EPI DE CONSENSU EUANGELISTAR Q, itucr. om. H, + AVRELI AGVSTINI EPI DE CONSV EVANGELI- STARV INCIPIT LIBER PRIM A (corr. AVRELH et CONSENSV A2), + AVRELI AGVSTINI EPI DE CONSENSV EVANGELISTAB INCI- PIT LIBER PRIMVS 8 (corr . AVRELII 82), AURELII AUGUSTINI DOCTORIS HYPONIENSIS EPISCOPI DE CONSENSU EUANGELI- STARU LIBER INCIPIT Es, AVRELI AGVSTINI EPI DE CONSENSV __ EVANGELISTAB INCIP LIB T (litt. implex.) L, Aurelii Augustini doctoris Ipponiensis epl De consensu euangelistarom liber primus incipit T 6 sacris V tenentur R, contenentur C 8 futurum] add . esse VI redditum] reuelatum E* arsp 10 et ipsum N* XXXXIir AUI. Sect. III pan 4. 1 legum Christum etiam praesentem in carne uiderunt, cuius non solum ea, quae ex ore eius audita uel ab illo sub oculis suis operata dicta et facta meminerant, uerum etiam quae, priusquam illi per discipulatum adhaeserant, in eius natiuitate uel infantia uel pueritia diuinitus gesta et digna memoria siue ab ipso siue a parentibus eius siue quibuslibet aliis certissimis indiciis et fidelissimis testimoniis requirere et cognoscere potuerunt, inposito sibi euangelizandi munere generi humano adnuntiare curarunt. quorum quidam, hoc est Mattheus et Iohannes, etiam scripta de illo, quae scribenda uisa sunt, libris singulis ediderunt. Ac ne putaretur, quod adtinet ad percipiendum et praedicandum euangelium, interesse aliquid, utrum illi adnuntient, qui eundem dominum hic in carne apparentem discipulatu famulante secuti sunt, an hi, qui ex illis fideliter conperta crediderunt, diuina prouidentia procuratum est per spiritum sanctum, ut quibusdam etiam ex illis, qui primos apostolos sequebantur, non solum adnuntiandi, uerum etiam scribendi euangelium tribueretur auctoritas. hi sunt Marcus et Lucas. ceteri autem homines, qui de domini uel de apostolorum actibus aliqua scribere conati uel ausi sunt, non tales suis temporibus extiterunt, ut eis fidem haberet ecclesia adque in 20 cf. c. FanBt. 11, 2. 22, 79; c. Adim. 17. 2. 5; c. adu. leg. et pr. 1, 20 1 etiam] audierunt et SUg cuiua] qui V μσ l m, et ξπψ p2 eius ore B ab illo] ab a illo B\', alio p S operata] add . uel P1, add . aut Y et facta om. CPV 4 prius (om . quam) Q disciplinatum p adhaeserunt E* r 5 diuinitus] diuina RT 6 quibuslibet BaRTD ONaMQ HALSUg, a quibuslibet CPY Εγ praelm aliis quibuslibetN* aliis] aliis et RTD 7 cognuscere C et MC saepissime 8 potuerant N* inposito-curarunt in mg. B7 10 iohannis 01 12 ac] at RlTD a e l 15 famulantes Q hii A1 S g, ii E* γ t m conperta] conscripta p 16 procuratum est prouidentia N* 17 etiam om. RTD primo Dr 18 adnuntiandi] add, uerbum A2 U getiam om. Cl 19 auct. trib. N* hii DMS x ω g, ii E* y Im 20 uel (om. de) Qttm 21 aliquid RTD sunt uel ausi N* 22 eis] eorum N*, eisdem p ecleaia C et sic infra in auctoritate canonica BTD auctoritatem canonicam sanctorum librorum eorum scripta reciperet, nec solum quia illi non tales erant, quibus narrantibus credi oporteret, sed etiam quia scriptis suis quaedam fallaciter indiderunt, quae catholica adque apostolica regula fidei et sana doctrina condemnat. Isti igitur quattuor euangelistae uniuerso terrarum orbe notissimi, et ob hoc fortasse quattuor, quoniam quattuor sunt partes orbis terrae, per cuius uniuersitatem Christi ecclesiam dilatari ipso sui numeri sacramento quodammodo declararunt, hoc ordine scripsisse perhibentur: primus Mattheus, deinde Marcus, tertio Lucas, ultimo Iohannes. unde alius eis fuit ordo cognoscendi adque praedicandi, alius autem scribendi. ad cognoscendum quippe adque praedicandum primi utique fuerunt qui secuti dominum in carne praesentem dicentem audierunt facientemque uiderunt adque ex eius ore ad euangelizandum missi sunt. sed in conscribendo euangelio, quod diuinitus ordinatum esse credendum est, ex numero eorum, quos ante passionem dominus elegit, primum adque ultimum locum duo tenuerunt, primum Mattheus, ultimum Iohannes, ut reliqui duo, qui ex illo numero non erant, sed tamen Christum in illis loquentem secuti erant, tamquam filii 1 cf. de doctr. chr. 2, 8 7 cf. en. in ps. 103, III 2 10 cf. EUS. hist. eccl. 3, 24 19 cf. aerm. 239, 1; c. Fauat. 17, 3 1 siortl (sC in ras.) B* 2 non tales illi g illi postea add. B* 4 adque] et RTDN2 fidei regula N* 5 et om. N* sana doctrina] om. NI, sancta doctrina H, sancta scriptura A1LS1U condempnant Q 6 igitur] ergo p in uniuerso H2A2SUg, in toto sunt typ orbi M1 * 7 nouiasimi B\', notissimi (t in ras.) N* 9 et ipso sui g, ipsi suor declarant Q 10 primus B2T1MQ » γψω ,prius R1T2D CP ON* HALSUg, primo V λπο p, primum y r aelm 11 tertius Q ad ultimum Y iohannis 01 eis] illis HASU fuit eis E 8 γ p g 14 secuti] 8. I. add . sunt JR2 secuti post praesentem N* a uerbo quod est dominum incipit manus gaec. YIIII fol. 4 in E praesentem] add . ac g 15 facientem quae C1, facientem N* 19 iohannis 01 20 ut om. M reliqui] add . illi N* illo] eorum N-, illorum g 21 aecuturi N* fili RlL 1* amplectendi ae per hoc in loco medio constituti utroque ab eis latere munirentur. Horum sane quattuor solus Mattheus Hebraeo scripsisse perhibetur eloquio, ceteri Graeco. et quamuis singuli suum quendam narrandi ordinem tenuisse uideantur, non tamen unusquisque eorum uelut alterius praecedentis ignarus uoluisse scribere repperitur uel ignorata praetermisisse, quae scripsisse alius inuenitur, sed sicut unicuique inspiratum est non superfluam cooperationem sui laboris adiunxit. nam Mattheus suscepisse intellegitur incarnationem domini secundum stirpem regiam et pleraque secundum hominum praesentem uitam facta et dicta eius. Marcus eum subsecutus tamquam pedisequus et breuiator eius uidetur. cum solo quippe Iohanne nihil dixit, solus ipse perpauca, cum solo Luca pauciora, cum Mattheo uero plurima et multa paene totidem adque ipsis uerbis siue cum solo siue cum ceteris consonante. Lucas autem circa sacerdotalem domini stirpem adque personam magis occupatus apparet. nam et ad ipsum Dauid non regium stemma secutus ascendit, sed per eos, qui reges non fuerunt, exit ad Nathan filium Dauid, qui nec ipse rex fuit. non sicut Mattheus, qui per Salomonem regem descendens ceteros etiam reges ex ordine persecutus est seruans in eis, de quo postea loquemur, mysticum numerum. Dominus enim Iesus Christus, unus uerus rex et unus 3 cf. infra 2, 66, 128 18 cf. qaaest. in Hept. 1, 121 19 cf. Lue. 3, 31 20 cf. Matth. 1, 6 24 cf. c. Faust. 12, 33; 18, 15; 19, 31; de diu. qu. oct. tr. 61, 2; en. in ps. 26, II 2 1 ab his g 3 haebręo B* 4 suum] unum D 5 tenuisse-uelut om. B* 6 praecedenti Q 8 sed] se M1A1E1L 11 hominum] om. 4* p, hominem BTlD g 12 secutus p pedisecus (PWM AlEL, pedis eius CIP, pedissecus N3, pediasequus VS 14 solo om. N* 15 uero om. RD 16 consonantem Q, -tia A2 S2, -teia g 18 ad om. Q non regium om. E1L γ 19 texit Q, exiit D edd . 1 20 natham GPO ipse] ille p non] nam p sicut et qui om. p 21 solomonem B, salamonem E* reges om. EL γ 22 persequutus CPQx, prosecutus R2O2S2 ael, prosequutus D de quo] de E1 L, unde AeaSU y 23 mystecum CXPX numerum] ordinem RT 24 enim] add . noster p ueras sacerdos, illud ad regendos nos, illud ad expiandos, has duas personas aput patres singillatim commendatas suam figuram egisse declarauit siue titulo illo, qui cruci eius superfixus erat, rex Iudaeorum, unde arcano instinctu Pilatus respondit: quod scripsi scripsi, praedictum quippe erat in psalmis: ne corrumpas tituli inscriptionem, siue, quod ad personam sacerdotis adtinet, in eo quod nos offerre adque accipere docuit, unde prophetiam de se praemisit dicentem: tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech. multisque aliis documentis diuinarum scripturarum rex et sacerdos Christus apparet. hinc et ipse Dauid, cuius non frustra crebrius filius dictus est quam filius Abrahae et quem communiter tenuerunt Mattheus et Lucas, ille a quo per Salomonem descenderet, iste ad quem per Nathan ascenderet, quamquam aperte rex fuit, figurauit tamen et sacerdotis personam, quando panes propositionis manducauit, quos non licebat manducare nisi solis sacerdotibus. huc accedit, quod solus etiam Lucas Mariam commemorat ab angelo manifestatam cognatam fuisse Elisabeth, quae uxor erat Zachariae sacerdotis. de quo idem scripsit, quod eam de filiabus Aaron, hoc est de tribu sacerdotum, habebat uxorem. 1 cf. en. in ps. 44, n. 17 4 cf. loh. 19, 19-22; cf. Matth. 27, 37; Marc. 15, 26; Luc. 23, 38 5 Ioh. 19, 22 6 *Ps. 74, 1 8 Ps. 109, 4; cf. ep. 177, 12 10 cf. Pa. 2, 6; 44, 2; 8; Matth. 2, 2; 21, 5; 27, 11; Marc. 15, 2; 9; 12; Luc. 19, 38; 22, 2; 3; Ioh. 1, 49; 12, 13; 15; 18, 37; 19, 14; Hebr. 1, 5; 5, 5; 6; 7, 17 18 cf. Matth. 1, 6; cf. Luc. 3, 31 17 cf. Leu. 24, 9; cf. I Regn. 21, 6; cf. Matth. 12, 3 18 cf. Luc. 1, 36 20 cf. ib. 5; quaest. in Hept. 7, 47 1 regendum N* illud lec. loco] istud RTD 8 raelm expiandos] add . nos RTD 8 2 a patre RTD 8 r, aput patrem Ha, apud antiquos patree ξπχψ pel 3 egisse] gessisse N* de titulo RTD 4 respondit] dixit N- 5 praedi«c*tum H, praedic*tum A, praedicatum Er 7 accipere atque offerre N* 8 prophetam n 9 melchisedec B2R1T1 12 quem] quae RTlD 13 salamonem R 14 ad quem] a quo RDA1, aqaam L natham CP 16 et om . Q 17 solis om. e, solus Cl 18 ab angelo mariam commemorat RTD, commem. mar. ab angelo Y ab angelo om. I manifeste N3 ξψ pl 19 quo] qua p .