Exaudi, deus. uae peccatis hominum! et homo dicit haec, et misereris eius, quoniam tu fecisti eum et peccatum non fecisti in eo. quis me commemorat peccatum infantiae meae? quoniam nemo mundus a peccato coram te, nec infans, cuius est unius diei uita super terram. quis me commemorat? an quilibet tantillus nunc paruulus, in quo uideo quod non memini de me? quid ergo tunc peccabam? an quia uberibus inhiabam plorans? nam si nunc faciam, non quidem uberibus, sed escae congruenti annis meis ita inhians, deridebor atque reprehendar iustissime. tunc ergo reprehendenda faciebam, sed quia reprehendentem intellegere non poteram, nec mos reprehendi me nec ratio sinebat. nam extirpamus et eicimus ista crescentes. nec uidi quemquam scientem, cum aliquid purgat, bona proicere. an pro tempore etiam illa bona erant, flendo petere etiam quod noxie daretur, indignari acriter non subiectis hominibus liberis et maioribus hisque, a quibus genitus est, multisque praeterea prudentioribus non ad nutum uoluntatis obtemperantibus feriendo nocere niti quantum potest, quia non oboeditur imperiis, quibus perniciose oboediretur? ita 4] cf. Iob 25, 4. be 1 dicet 8 2 misereris (be add. m. 2) M qfim*** (qñm ras.) P peccato W1 3 me] i mihi M* supr. lin., mecum b conmemoret CDM infantiae] in facie W1 4 qñiñ* P ne infans D e 5 unius est uita diei uita M, est diei unius u. G commemorat (corr . V m. 2) D 6 quilibet (T m. 2) C, quislibet M nunc] non D 1 7 peccabam] p. plorans G an] hanc W huberibus G, uberius M1 8 iniabam SV, inhibam H1 plorans] om. G si] et si V nunc] c eras. H 9 congruendi W1 inians SV, inhiens G, & inhians H, ut hians F deriderabor S, deribor M adque 001 10 repraehendar SW; sic semper reprehendenda* (s ras.) W 11 reprehendentem] nte in ras. GW reprehendendi DaFGaHOaPaQVW 12 nam] naro et H eiciamus D, iecimus F 13 crescentes add. G m mg., crescendo FG 1 aliquit S, sic semper; aliqua V, aliud M 14 purgabat CDM illa bona-etiam] om. F 16 liueris D, sed liberis B et maioribus liberis F 18 uoluptatis W optemperantibus 0*Q nititur W potest (st add. m. 2) M 19 oboedietur O1, oboediretur FO* perneciose M\'J, pernetiose B oberiretur Fl imbecillitas membrorum infantilium innocens est, non animus infantium. uidi ego et expertus sum zelantem paruulum: non-\' dum loquebatur et intuebatur pallidus amaro aspectu conlac-i suum suum. quis hoc ignorat? expiare se dicunt ista matres atque nutrices nescio quibus remediis. nisi uero et ista innocentia est, in fonte lactis ubertim manante atque abundante1 opis egentissimum et illo adhuc uno alimento uitam ducentem\' consortem non pati. sed blande tolerantur haec, non quia nulla uel parua, sed quia aetatis accessu peritura sunt. quod licet probes, cum ferri aequo animo eadem ipsa non possunt, quando in aliquo annosiore deprehenduntur. Tu itaque, domine deus meus, qui dedisti uitam infanti et ; corpus, quod ita, ut uidemus, instruxisti sensibus, conpegisti membris, figura decorasti proque eius uniuersitate atque incolumitate omnes conatus animantis insinuasti, iubes me laudare te in istis et confiteri tibi et psallere nomini tuo, altissime, quia deus es omnipotens et bonus, etiamsi sola ista fecisses, quae nemo alius potest facere nisi tu, une, a quo est omnis modus, formosissime, qui formas omnia et lege tua ordinas omnia. hanc ergo aetatem, domine, qua me 16] Ps. 91, 2. 1 infantium B 2 uidi] u. enim F paruulum] puerum B 4 ista] om. W; istę 01 5 remediis] modis G1, af remediis G\'ił in mg . 6 ubertl a ex ubera corr. 0* manente M; corr. m. 2; manantS W *abundante i v (h ras.) M 7 opis (0 in ras.) 0, opes C, opibus PQ, opus G, opus opelentissimum M 8 blandae S, ualde V tolerantur 0% in ras . 9 accensu F, accesu W sint Q 10 probet probes D cum ferri] con- \' V ferri DIM, tamen ferri b 11 depraehenduntur PS, deprehendantur D 12 ab tu itaque incipit liber Parisinus no. 12191 (E) ine fantia (om . et; e add. m. rec.) V, infantia et D 13 ut] et F, om. W intruxisti S, instrucsisti CD1 14 decoronasti F atque incolumitate add. D2 in mg., incolomitate FGHMPlVW 15 conatos W **sinuasti a (in ras.) F iubet M1 16 tibi om. M 17 \'e (8 add. m. 2) M, es D\' s. I . 18 alius] om. D fecere Ml une] aq une F, une in un\' corr. P\'j, uno D 19 quo ex qua corr. F est] om. M modus ex mundus c corr. F formosissim\'e P formans W 20 ordinans W aełatem P quam me GGOVm, de qua me D uixisse non memini, de qua aliis credidi et quam me egisse ex aliis infantibus conieci, quamquam ista multum fida coniectura sit, piget me adnumerare huic uitae meae, quam uiuo in hoc saeculo. quantum enim adtinet ad obliuionis meae tenebras, par illi est, quam uixi in matris utero. quod si et in iniquitate conceptus sum et in peccatis mater mea me in utero aluit, ubi, oro te, deus meus, ubi, domine, ego, seruus tuus, ubi aut quando innocens fui? sed ecce omitto illud tempus: et quid mihi iam cum eo est, cuius nulla uestigia recolo? Nonne ab infantia huc pergens ueni in pueritiam? uel potius ipsa in me uenit et successit infantiae? nec discessit illa: quo enim abiit? et tamen iam non erat. non enim eram infans, qui non farer, sed iam puer loquens eram. et memini hoc, et unde loqui didiceram, post aduerti. non enim docebant maiores homines praebentes mihi uerba certo aliquo ordine doctrinae sicut paulo post litteras, sed ego ipse mente, quam dedisti mihi, deus meus, cum gemitibus et uocibus uariis et uariis membrorum motibus edere uellem sensa cordis mei, ut uoluntati pareretur, nec ualerem quae uolebam omnia nec quibus uolebam omnibus. pensabam memoria: cum ipsi appellabant rem 6] Ps. 50, 7. 1 ueiisse W1 de] om. D exegisse (ex, ut uidetur, eras.) 8 2 multum ista Q 3 qua BCFPQb 4 enim] om. F 5 qua E utero matris D si et] ** et (si raa.) V, et si FQb, si M, et si et W 6 iniquitatib; F 7 in utero me BFGHPQ me mater mea in utero edd . aluit] habuit G ubi domine-tuus] om. W 8 aut] et Q ommitto EiH, omitte M 9 illut S; sic semper eo] add. 0 s. l., illo F 13 habiit FW non erat] onerat W 14 fars F, fa**rer P memini (om . et) E 15 loqui didiceram] didiceram 1. W, 1. didicerim BCGHPVmo post tam aduerti M auerti G pr . 17 lit*eras M, litter§ V mentem CDIMW et i r qua V 18 iemitibus F pr . et om. E uariis om. M *uaris memborum (a eras. corr. m. 2) M 19 uoluntate W 20 paretur D181; corr. m. post . omnia-uolebam] add. M\' in mg . 21 omnibus] omnia BPQ pensabam] pensabo H1, prensabam (rgns m. 2 in ras.) 0, praesonabam EGmo, psonabam M, praesentabam V, praestabam BP, praestabat Q memoriam G BY cum] quod W- aliquam et cum secundum eam uocem corpus ad aliquid mouebant, uidebam et tenebam hoc ab eis uocari rem illam, quod sonabant, cum eam uellent ostendere. hoc autem eos uelle ex motu corporis aperiebatur tamquam uerbis naturalibus omnium gentium, quae fiunt uultu et nutu oculorum ceterorumque membrorum actu et sonitu uocis indicante affectionem animi in petendis, habendis, reiciendis fugiendisue rebus. ita uerba in uariis sententiis locis suis posita et crebro audita, quarum rerum signa essent, paulatim colligebam measque iam uoluntates edomito in eis signis ore per haec enuntiabam. sic cum his, inter quos eram, uoluntatum enuntiandarum signa conmunicaui et uitae humanae procellosam societatem altius ingressus sum pendens ex parentum auctoritate nutuque maiorum hominum. Deus, deus meus, quas ibi miserias expertus sum et ludificationes, quandoquidem recte mihi uiuere puero id proponebatur, obtemperare monentibus, ut in hoc saeculo florerem et excellerem linguosis artibus ad honorem hominum et falsas diuitias famulantibus. inde in scholam datus sum, ut discerem litteras, in quibus quid utilitatis esset ignorabam miser. et tamen, si segnis in discendo essem, uapulabam. laudabatur enim hoc a maioribus, et multi ante nos uitam istam agentes 1 aliquam] aliam quam F1 eam] meam S, meam W ad] eras. 0, om. E aliquod 0 monebant (0 ex e corr.) F 2 et tenebam] om. SW 3 *uellent (v ras.) M, uellem F eos] s. l. add. F; eis P1 4 aperiebaritur E 5 ceteroque HOIW 6 actu] s. 1. Da indicantem EV affectationem G 7 penden*dis W fugendisue rebus M, fugien- 0V dis faciendisue r. H, fugiendib; uirib; W 8 sententiis 0 9 qaru V 10 in] & in F hore W per] post M enuntiabam 0, enuntiabant D1 h 11 is C *eram W 13 auctoritate parentum B nutuque] natuque EFGMOPQb 15 ibi] add. 02 s. 1 . miserias om. Q1 16 mihi recte onen BPQ b 17 optemperare 08 mentibus E 18 exellerem V, excellentiorem S, excellen**tiorem W linguiosis M artib; artibus F hominu add. E* s. 1 . & add. D3 s. 1 . 19 scolam FHMOPQSVW, scola F i ut] om. W1 20 literas B 21 si] ex se corr. M2 segnes C bapulabam D 22 hoc enim C hoc] om. F, hec W . praestrtfxerant aerumnosas uias, per quas transire cogebamur multiplicato labore et dolore filiis Adam. inuenimus autem, domine, homines rogantes te et didicimus ab eis, sentientes te, ut poteramus, esse magnum aliquem, qui posses etiam non adparens sensibus nostris exaudire nos et subuenire nobis. nam puer coepi rogare te, auxilium et refugium meum, et in tuam inuocationem rumpebam nodos linguae meae et rogabam te paruus non paruo affectu, ne in schola uapularem. et cum me non exaudiebas, quod non erat ad insipientiam mihi, ridebantur a maioribus hominibus usque ab ipsis parentibus, qui mihi accidere mali nihil uolebant, plagae meae, magnum tunc et graue malum meum. Estne quisquam, domine, tam magnus animus, praegrandi affectu tibi cohaerens, estne, inquam, quisquam — facit enim hoc quaedam etiam stoliditas — est ergo, qui tibi pie cohaerendo ita sit affectus granditer, ut eculeos et ungulas atque huiuscemodi uaria tormenta, pro quibus effugiendis tibi per uniuersas terras cum timore magno supplicatur, ita parui aestimet, diligens eos, qui haec acerbissime formidant, quemadmodum 6] Ps. 17, 3. 9] Ps. 21, 3. 1 praestruxerunt FPQb, perstruxerant W cogebatur W pr . 3 dote mine] om. F rogantes E, te rogantes Q didicimus] uidimus V1, corr. m. 2 4 aliquid EGM possis FQ, posset ElH etiam] iam H 5 exte audire] et ex. F, exuaudire Q nos et] nec non et E 6 rogarae P aarislium F 7 inuocationem tuam (om . in) F 8 rogaba* W scola BFHMOPQSVW, scolis Fa, in mg.: scolae pluraliter efferunt bapularem D; corr. in mg . 9 exadiebus (d ex u corr.) F insipientiam] i. meam F n 10 rideba*tur P, ridebatur FGQSW usque Ml, atq; M9 s. l . ab] ad D1FW . 11 accedere MIW mali* D, ! mali aliquid BPQxb nihil] non B uoleba M1 plagae meae Q 12 mal*um (i ras.) G ..t meum 6. Ne quisquam CEH 13 esne M 14 quoherens W 15 etiam quaedam V e*tiam M, enim W ergo qui] enim F pie] p V quoherendo W 16 affectus sit B, s. adfectus O1, affectus (om . sit) W1 equuleos M, eculeus EW huius modi V 17 pro] p Ml effugendis M, efiugugiendis F 19 diligens mss.: deridens M* s. l., mo, irridens b haec] om. M aceruissime DaFPaVW quemammodum GMS (sic semper) parentes nostri ridebant tormenta, quibus pueri a magistris affligebamur? non enim aut minus ea metuebamus aut minus te de his euadendis deprecabamur, et peccabamus tamen minus scribendo aut legendo aut cogitando de litteris, quam exigebatur a nobis. non enim deerat, domine, memoria uel ingenium, quae nos habere noluisti pro illa aetate satis, sed delectabat ludere et uindicabatur in nos ab eis qui talia utique agebant. sed maiorum nugae negotia uocabantur, puerorum autem talia cum sint, puniuntur a maioribus, et nemo miseratur pueros uel illos uel utrosque. nisi uero adprobat quisquam bonus rerum arbiter uapulasse me, quia ludebam pila puer et eo ludo inpediebar, quominus celeriter discerem litteras, quibus maior . deformius luderem. aut aliud faciebat idem ipse, a quo uapulabam, qui si in aliqua quaestiuncula a condoctore suo uictus esset, magis bile atque inuidia torqueretur quam ego, cum in certamine pilae a conlusore meo superabar?