Ascendent.ibus nobis de montana in Hierusolima non longe ab Hierusolima uenimus in Baorin, deinde ad sinistram ad oppida Oliueti montis in Bethania ad monumentum Lazari. Nam respicientibus in ualles illas et perambulantes monasteria multa, loca mirabiliorum, uidimus multitudinem inclausorum uirorum ac mulierum in monte Oliueti. Et sursum in monte in loco, unde ascendit Dominus, uidimus mirabilia multa et cellula, ubi fuit inclausa uel iacet sancta Pelagia in corpore. In ipso monte iacet Iacobus, Zebedaeus, Cleophas uel multa corpora sanctorum. Descendentes de monte Oliueti in ualle Gessemani in loco, ubi traditus est Dominus, in quo sunt tria accubita, in quibus ille accubuit, et nos accubuimus pro benedictione. Et in ipsa ualle est basilica sanctae Mariae, quam dicunt domum eius fuisse, in qua et de corpore sublatam fuisse. Ipsa uallis Gessemani ibidem uocatur Iosaphat. De Gessemani ascendimus ad portam Hierusolima per grados multos. In dextra parte portae est oliuetum; ibi est ficulnea, in qua ludas se suspendit, cuius talea stat munita petris. Porta ciuitatis, quae 1 lingendum G in eo statum G 3 as centibus R montania B montana Br in hierosolima R hierasolimorum Br 4 ierasolima G hierosima R uenimus om. R baorin G baorim R baoridem Br deinde om. G inde Br de sinixtra oppida (om . ad) G 5 opida R 6 respicientes Br uallia G 7 multa multa R miraculorum R uidemus G inclusorum R clausam Br 8 montem G susu R rursum Br susu in monte R 10 cellola G iuclusa RBr belagia R 11 monte om. G iacob R zebedaei Br 13 discendentes G uillam Br gessemani R iessemani G locum R 14 trea G in quo G in quae Br 15 recubuit G recubuimus G 16 quam] qug G 17 in qua-fuisse om. G ualle G 18 iessemani G gessameni R iOBafa. R iessemani G gessemani R 19 hierosolimam R gradus RBr 20 porta posta G oliueti R se iudas RBr (in Br se repetitur ante BUBpendit) 21 tale astat G talia. adstant R taleas stat Br monita GR munita Br patris. Posta G cohaerit portae speciosae, quae fuit templi, cuius liminare et tabulatio stat. Osculantes proni in terram ingressi sumus in sanctam ciuitatem. in qua adorantes monumentum Domini. Quia monumento de petra est naturale excisus et † potus ex ipsa petra excisus, ubi corpus domini Iesu Christi positum fuit, lucerna aerea, quae in tempore ad caput ipsius posita fuit, ibidem ardet die noctuque, ex qua benedictionem tulimus, et reconposuimus ea. In quo monumento de foris terra mittitur et ingredientes exinde benedictionem tollent. Lapis, unde clausus monumento, ante os monumenti est, color uero de petra; qui excisus est de petra Golgotha. Nam ipsa petra ornata ex auro et gemmis, nam petra monumenti uelut molaris est. Ornamenta infinita: in uirgis ferreis pendentes brachialia, dextroceria, murenas, anuli, capitulares, cingella girata, balteos, coronas imperatorum ex auro uel gemmis et ornamenta de imperatricis. Ipsum monumentum sic quasi in modum metae coopertus ex argento † sub solas aureos. Ante monumentum altaris est positus. A monumento usque Golgotha sunt gressi LXXX. Ab 1 coierit G coerit B coherit Br limitari G limitare R liminare Br 2 trabnlacio G trabulatio R tribulatio Br tabulatio scripsi 3 in terra G 4 munumentum G quoniam Br quod coni. Gildemeister monomento petra ead. m. super-scripta uoce de G monumentum-ezciaum R monumentam-excieus Br 5 et potus-ezcisus om. GBr potus] puteus Nettleship 6 Ibi R corpus domini positum fuit Iesu Christi R 7 capud G ipsius om. R erat R fuerat Br ibidem et ibi G 8 tullimus G 9 monumentum G 10 benedictione GR exinde tollent R clausus GR 11 monomentum GBr monumento 22 est om. R est ante os Br uero de] uiride G petrae quae excisa est Br 13 petra om. 22 14 bracilia G dextralia R murinas G murenulas R murenas Br 15 anolis G cengella G cincella R girata G grata R irata Br belthei Br 16 et gemmis G ornamento B 17 ipsum monumentum om. G medae B coopertus R copertus G coopertum Br 18 argento corr. ex argentum G solas G solus R soles coni. Gildemeister caelos ego monumento corr. 1. m. G altarium est positum R altare positum Br 20 monumentum G usque ad G . gressus 22 Alia parte G una parte ascenditur per gradus, unde Dominus noster ascendit ad crucifigendum. Nam et locus, ubi crucifixus fuit, paret et cruor sanguinis paret in ipsa petra. In latere est altarium Abrahae, ubi ibat Isaac offerre, obtulit et Melchisedech sacrificium. Ad ipsum altarium est creptura, ubi ponis aurem et audis flumina aquarum et iactas malum aut quod potest natare et uadis in Siloa fonte et ibi eum suscipis. Inter Siloam et Golgotha credo esse miliarium. Nam Hierusolima aquam uiuam non habet praeter in Siloa fonte. De Golgotha usque ubi inuenta est crux sunt gressos quinquaginta. In basilica Constantini cohaerente circa monumentum uel Golgotha, in atrio ipsius basilicae, est cubiculum, ubi lignum crucis reconditum est, quem adorauimus et osculauimus. Nam et titulus, qui ad caput Domini positus erat, in quo scriptum est: \'Hic est rex Iudaeorum>, uidi et in manu mea tenui et osculatus sum. Qui lignus crucis de nuce est. Procedente sancta cruce ad adorandum de cubiculo suo et ueniens in atrio, ubi adoratur, eadem hora stella apparet in coelo et uenit super locum, ubi crux resedit, et dum adoratur crux, stat super ea et offertur oleum ad benedicendum, ampullas medias. Hora, qua tetigerit lignum crucis orum ampullae 15 Lnc. 23, 38 1 grados G 2 cmx fixa B parit G apparet Br 3 cruor sanguinis parit om. R altario G 4 ibat om. R eum obtulit G offerre quando temptauit eum dens, ibi et melchisedech hobtulit sacriflcium Br 5 ipsum om. G creptura GR cripta Br crepatura Gildt- B4 meister 6 melo G, 2. m. corr . milu G pomum Br potestare corr. 2. m. G 7 uadit G ailua G solua Br fonte om. G fon R fonte Br 8 sinam R sjna Br golgotham R hierosolima R 9 silua R aolaa Br fonte G 10 de om. G gressos G gressus R gressi Br 11 coerentem R 12 golgoda R atrium G cubibi cnlus R 13 ulignum corr. 2. m. G repositum G 14 capud ieen G 16 quod lignum RBr nuca G nocte R 17 procedentem sanctam crucem G ad om. GR et om. G 18 ueniente Br atria G atrium R atrio Br 19 in loco G resedit] stat G resedit-crux om. G 20 super ea G affertur RBr 21 horum G R has ampullae Br orum (= oram) scripsi, cf. Archiv f. lat. Lexik, IX, 300 mediae, mox ebullescit oleum foris, et si non clauditur citius, totum redundat foris. Reuertente cruce in loco suo reuertitur et stella; post reclausa cruce ultra non apparebit stella. Nam et ibi est illa spongia et canna, de quibus legitur in euangelio, de qua spongia aquam bibimus, et calix onychinus, quem benedixit in cena, et aliae multae uirtutes, species beatae Mariae in superiore loco et zona ipsius et ligamentum, quo utebatur in capite. Ibi sunt et septem cathedrae marmoreae seniorum.