tertium tempus est in Moysi lege et ceteris prophetis. 
 deficiet enim me tempus enarrando de Gedeon 
 Barac Sampso, [Salomone] Dauid et Samuel et 
 ceteris prophetis, Anania Azaria Misael Daniel 
 Helia Helisaeo, qui per fidem deuicerunt regna, 
 operati sunt iustitiam, perfecerunt repromissiones, 
 obstruxerunt ora leonum, extinxerunt uirtutem 
 ignis, effugerunt acies gladii, eualuerunt 
 de infirmitate, fortes fuerunt in bello, castra F 
 ceperunt exterorum. non inmerito igitur in his species 
 fortitudinis est. secti enim sunt, sicut infra habes, temptati, 
 in mactatione gladii mortui. circumierunt

 7 Galat. 3, 16 11 Hebr. 11, 32-34 20 Hebr. 11, 37 eq. 

 1 est CC, om. V, et R (s. u. m2) cet . 4 isac M repromissionem 
 V (pro 8. u. m2) datus est (est s. u.) M tam s. u. M, tam... R 
 corporis B 5 pa§tus P (r s. 9 m2) praeferens munus B 
 7 promissiones CC\' 8 et om. PV, ex B 9 qui] id B 10 moysen 
 BV\' moyse M lege om. BMV in ceteris RBY\' 11 enim om. 
 BY\' enarrandi SBP\'CC\' enarrando quando BV\' 12 barach ItMBP\' 
 bara V arac C, om. C" sampao PVM sampson V\' (p s . u.) samson 
 BSB sanson CCP salomone P" (a ex o) eet., seclusi et pr. om. B samuel 
 PVBCC\' samuhel cet . 13 misahel MSP1 et misahel BY\' danihel 
 RMSP V\' et daniel B 14 elia PVC et heliseo BBCV eliseo 
 PVC 15 perceperunt SBI* 16 obstruxerunt P (r pr. s . u. m2, a s. 
 x m2) 17 effugarunt R (a ex e m2) BP\' conualnerunt RP" pualuerunt 
 M ualuerunt V 18 infirmitate sua MP 19 coeperunt BMP 
 cęperunt B uerterunt S (in mg. ml ceperunt) P" 21 circuierunt MBC 
 
 
 in caprinis pellibus, egentes, angustati et doloribus 
 adflicti, quorum meritis non erat dignus orbis, 
 in solitudinibus errantes, in montibus et in speluncis 
 et in foueis terrae. recte igitur in his speciem 
 fortitudinis conlocamus. 
 
 Secundum euangelium autem digna est figura iustitiae, 
 quia uirtus est in salutem omni credenti. denique ipse 15-3 A 
 dominus ait: sine nos implere omnem iustitiam, quae 
 quidem parens ceterarum est fecunda uirtutum, quamuis in 
 quo aliqua harum quas diximus principalis est uirtus, in eo 
 etiam ceterae praesto sint, quia ipsae sibi sunt conexae concretaeque 
 uirtutes. nam utique Abel iustus et fortissimus ac 
 patientissimus Abraham et prudentissimi prophetae et Moyses 
 eruditus in omni sapientia Aegyptiorum maiorem honestatem 
 aestimauit Aegypti thensauris obprobrium Christi. et quis B sapientior 
 quam Danihel? Solomon quoque sapientiam poposcit et 
 meruit. dictum est ergo de quattuor uirtutum fluminibus, 
 quorum potus est utilis. et quia Phison aurum bonum terrae et 
 carbunculum et lapidem prasinum habere dictus est, hoc quoque 
 quale sit consideremus. 
 uidetur enim nobis tamquam aurum 
 bonum Enos, qui prudenter dei nomen scire desiderauit. Enoch 
 autem, qui translatus est et mortem non uidit, carbunculus c 
 quidam est lapis boni odoris, quem operibus suis sanctus Enoch 
 deo detulit gratiam quandam factis et moribus spirans. Noe 
 uero tamquam prasinus lapis uitalem colorem praetulit,

 7 Rom. 1, 16 8 Matth. 3, 15 16 Reg. III 3, 8 sqq. 20 cf. 
 Philo Legg. alleg. I 25 et 26 (59 et 60; I 82 C.) 21 Gen. 4, 26; 5, 24 

 1 angustiati C et (i pr. 8. u. m2) MP\' 8 post sine add . modo sic 
 enim decet B (in quo enim nunc, n tert. 8. u.) SP\' et C (qui om . nos) 
 C\' (in quo nos decet) omnem om. ItV 9 quamuis R (m ex a m2) 
 M quasuis V quadamuis P (uis in ras.) V, om. CI, quadam ui cet . 
 11 sint PV sunt cet . 12 namque B utique et BSV\' et (etiam fill 
 8. utique) P4 utique etiam M 13 profetae PV 15 thesauris libri 
 16 daniel C salomon libri 20 qualis M (e s . iş) R 21 enoch 
 C (h 8. u. m2) enoc M 23 quidem B odoris q; moribus JK 
 24 cara deo SBP\' 
 
 
 siquidem diluuii tempore solus uelut ad futurae constitutionis 
 uitale semen in illa arca est reseruatus. ergo bene paradisus, 
 qui pluribus fluminibus inrigatur, secundum orientem, non 
 contra orientem, hoc est secundum illum orientem, cui nomen 
 est oriens, id est secundum Christum, qui iubar quoddam D 
 aeternae lucis effudit, et est in Edem, hoc est in uoluptate. 
 : Et adprehendit deus hominem, quem fecit, et 
 posuit eum in paradiso operari et custodire. uides E 
 quoniam qui erat adprehenditur; erat autem in terra plasmationis 
 suae. adprehendit ergo eum uirtus dei inspirans 
 processus et incrementa uirtutis. denique in paradiso eum 
 conlocauit, ut scias adprehensum quasi adflatum diuina esse 
 uirtute. quo loci illud aduerte quia extra paradisum uir factus 
 est et mulier intra paradisum, ut aduertas quod non loci, 
 non generis nobilitate, sed uirtute unusquisque gratiam sibi 
 conparat. denique extra paradisum factus, hoc est in inferiore F 
 loco uir melior inuenitur et illa quae in meliore loco hoc 
 est in paradiso facta est inferior repperitur; mulier enim prior 
 decepta est et uirum ipsa decepit. unde apostolus Petrus 
 subiectas fortiori uaso mulieres sanctas uiris suis uelut dominis 
 oboedire memorauit. et Paulus ait quia Adam non est 
 seductus, mulier autem seducta in praeuaricatione 
 fuit. deinde contuendum quia nemo debet sibi facile praesumere. 
 nam ecce illa quae in adiumentum facta est uiro 
 praesidio uirili indiget, quia uir caput est mulieris, ille autem

 5 Matth. 24, 27 7 Gen. 2, 15 19 I Petr. 3, 1 et 7 21 I Tim. 
 2, 14 24 Gen. 2, 18 25 I Cor. 11, 3 

 1 adfuturae BSBP1 acfuturae P afuturae V (i 8. a pr.) MV affuturae 
 CC\' 2 uitalis PSCC et (le m2 s . lis) R 8 orientem est B 
 4 post orientem tn mg. ml add . plantatus est M 6 aedem MS et 
 (aeden corr.) PP\' aeden B (in ras.) V eden cet . 10 inspirans PVCC 
 spirans cet . 12 adflatu R diuing seruitutis R diuine seruituti V 
 13 loci (0 8. i) P loco SBG\'P\' 16 inferiori MP" inferiore in ras. P 
 17 in om. B meliori SBP\'P"V\' 18 facta est om. RV 20 uasi 
 R (i ex 0. 8. 0 m2) P\' (i ex 0 m2) uase (se in ras. m. rec.) C sea-s 
 P (ta eras.) scatas V (ta del.) 24 facta ... adiumentum om. B 25 uirili] 
 uiri SP\' 
 
 
 qui adiumentum uxoris habiturum se esse credebat lapsus 
 est per uxorem. unde nemo debet facile alteri se credere 154 A 
 nisi cuius uirtutem probarit nec adrogare sibi qui se pro 
 auxilio putarit adscitum, sed magis si inuenerit fortiorem, 
 cui se putabat esse praesidio, ab ipso gratiam mutuetur, 
 sicut et uiros mulieribus honorem inpertire apostolus praecipit 
 Petrus dicens: uiri similiter cohabitantes secundum 
 scientiam tamquam infirmiori uaso muliebri 
 inpertientes honorem tamquam coheredi gratiae 
 uitae, uti ne inpediantur orationes uestrae. 
 ergo B 
 positus est in paradiso uir, facta est in paradiso mulier, 
 sed etiam tunc priusquam a serpente mulier deciperetur, 
 habuit uiri gratiam, quoniam de uiro sumpta est, licet 
 hoc sacramentum magnum sit, sicut apostolus dixit, et ideo 
 causam uitae ex eo traxit. ideoque de uiro tantum scriptura 
 dixit quia posuit eum in paradiso operari et custodire. 
 non idem est operari et custodire; in opere enim quidam 
 uirtutis processus est, in custodia quaedam consummatio operis C 
 deprehenditur, eo quod quasi consummata custodiat. haec 
 duo ab homine requiruntur, ut et operibus noua quaerat et 
 parta custodiat, quod est generale. Philon autem, quoniam 
 spiritalia Iudaico non capiebat affectu, intra moralia se tenuit, 
 ut diceret haec duo quaeri, opera in agro, custodiam domus.

 7 I Petr. 8, 7 14 Ephes. 5. 32 21 Philo Quaest. I 14; cf. 
 Legg. alleg. I 28 (61, 30; I 84, 16 C.) 

 1 qui om. V, in mg. m2 P quia V\' et (a ems.) BP* 3 probarit (i 
 ex e) BV\' probauerit SBP\' 4 putarit R (ri in ras.) putauerit SBP4 
 si] etsi P\' et se B 5 cui se] si ubi se R (u in ras.) V\' gratia 
 B V\' mutne.tur P (e eras.) mutuetur (u alt. s. u.) M 6 inpertiri 
 (i tert. m2 ex e) P praecepit BP\'V\' petrus praecepit B petrus 
 praecipit C\' 8 uaso (m2 nasi) PP\' uasi B (i ex o, s . o m2) V (i in 
 ras.) muliebri B mulieri cet . 9 gratique R (m2 gratieque) Y\' 
 10 uti P ut S 12 serpentem (m eras.) B 18 uiri] uir R V\' 14 hoc om. 
 BV 15 ideo (om . que) P 16 operari in mg. m2 R 17 non ... 
 custodire om. pi 21 parta B (a alt. ex o) partu V pacta S peracta 
 BP\' fison B fylon C\' filon P (1 in ras.) cet . 22 infra PVCC 
 mortalia (s . t moralia) P\' 23 domo M in domo B 
 
 
 et quamuis paradisus operibus, inquit, ruralibus non egeret, 
 tamen quia primus homo lex posteritatis futurus erat, ideo 
 legitimi etiam in paradiso speciem suscepit laboris, ut nos D 
 ad operationem et custodiam debiti officii et hereditariae 
 successionis munus adstringeret. haec duo ergo a te exiguntur 
 siue moraliter siue spiritaliter. quod etiam psalmus te propheticus 
 docet, quia scriptum est: nisi dominus aedificauerit 
 domum, in uanum laborauerunt qui aedificant 
 eam; nisi dominus custodierit ciuitatem, 
 in uanum uigilauerunt qui custodiunt eam. uides 
 illos laborare qui in operis sunt aedificationisque processu, 
 istos uero uigilare qui iam custodiam perfecti operis E receperunt. 
 unde et dominus apostolis quasi iam perfectioribus 
 uigilate inquit et orate, ne intretis in temptationem, 
 docens perfectae naturae munus et plenae uirtutis gratiam 
 esse seruandam nec quemquam etiam perfectiorem nisi uigilauerit 
 sui debere esse securum.