Nec. solum sanctus Noe abundauit filiorum generatione, sed F etiam uniuersa se effudit eo quam maxime tempore generatio. quod non otiosum uidetur. secuturo enim diluuio non debuit aestimari defuisse gratiam fecunditatis illi generationi, quam diluuia absorbuerunt, ut quod fuit humani generis abundantia diuinae deputetur gratiae, quod diluuium secutum est nostris 230 A adscribatur iniquitatibus, qui peccatis nostris auertimus domini misericordiam. sic et in posterioribus inuenies quod secuturam Aegypti sterilitatem praecessit totidem annorum fecunditas. principale est enim uirtutis inchoare a beneficiis et praeseminare gratiam. unde et Dauid ait: misericordiam et iudicium cantabo tibi, domine. praecedit beneficii gratia, sequitur censura sobriae disciplinae. diuinum est igitur quod praemittuntur bona, nostrum quod mutantur. ipse hoc B 15 Gen. 6, 1 Philo Quaest. I 89 22 Gen. 41, 29 sq. 25 Psalm. C l 2 elatius P (e eras.) 3 plurimas P (s s. ų.) 6 acie T aciei P (i alt. 8. u.) cet . 7 etiam 8. u. P 11 perfectiori N 12 habent P (n in ras. m3) ualidae P (ae ex a) 13 iapheth B iafyph P wl iafeth P m3 cet . 14 latinae P 16 effundit PT\' maximae P 18 gratiam N gratia cet . 21 auertimus om. T dnij dl N 28 bona praemittuntur N declarat deus dicens: non permanebit spiritus meus in hominibus, quia carnes sunt. spiritus sanctus spiritus sapientiae est, spiritus cognitionis. habet ergo sapientiam:, habet et disciplinam, sicut et de Beseleel, qui sacrum tabernaculum diuino oraculo iussus est facere, ait scriptura quia repletus est spiritu prudentiae et disciplinae. hic ergo spiritus datur hominibus, sed non permanet. qua ratione autem non permaneat causa proditur quia caro sunt; carnis enim C natura disciplinae repugnat, quia uoluptati optemperat. denique de solo domino Iesu scriptum est: super quem uideris spiritum descendentem de caelo et manentem super eum, hic est qui baptizat spiritu sancto. in eo enim manebat quem nulla corruptelae carnalis inpedimenta reuocabant, quominus incorruptae et inpermixtae ordinem disciplinae teneret cuius caro non uidit corruptionem. 7b Per unum igitur dominum Iesum salus uentura nationibus 278 declaratur, qui solus non potuit iustus esse, cum generatio omnis erraret, nisi natus ex uirgine generationis obnoxiae priuilegio minime teneretur. ecce inquit in iniquitatibus conceptus sum, et in delictis peperit me mater mea dicit is qui iustus prae ceteris putabatur. quem igitur a 1 Gen. 6, 3 Philo Quaest. I 90 5 Exod. 31, 3 10 Ioh. 1, 33 19 Psalm. L 7 2 carnes P (es ex ie m2) caro N 4 beselehel T\' (h s. u.) N 6 sps T 8 quia in ras. B 14 ante ordinem add . m P, quod eraaum post u. 15 in archetypo excidit folium, cuius partem seruauit Augustinus duobus locis, contra duas epist. Pelag. IIII 11, 29 (uerba Per unum ... teneant) et contra Iul. Pelag. II 2, 4 (locum totum). prius ex- cerptum littera A, alterum littera A\' significabo 16 igitur om. A\' 17 non liber Floriacensis, om. codd. cet. A et A\'; cf. Augustinus contra sec. Iul. resp. I 66, quo loco haec ex libro de Noe profert: quomodo solus potuit iustus esse, cum generatio omnis erraret, nisi natus... teneretur? 18 erraret non ob aliud nisi quia natus libri quidam Gallici A interpolati XXXII. Ambr. pars 1, fasc. 1. 27 iam iustum dixerim nisi horum liberum uinculorum, quem naturae communis uincula non teneant? omnes sub peccato ab Adam, in omnes regnabat mors. ueniat solus iustus in conspectu dei, de quo iam non cum exceptione dicatur: non peccauit in labiis suis, sed: peccatum non fecit. . Gigantes autem erant in terra diebus illis. non 230 D1 poetarum more gigantas illos terrae filios uult uideri diuinae scripturae conditor, sed ex angelis et mulieribus generatos adserit quos hoc appellat uocabulo uolens eorum exprimere magnitudinem corporis. et consideremus ne forte gigantum similes sint homines cultu studentes carnis suae, animae autem nullam curam habentes, sicut illi qui de terra secundum poeticam orti fabulam mole corporis sui freti feruntur habuisse contemptum superorum. an dispares aestimandi sunt qui, cum F ex anima constent ac corpore, mentis uigorem, qua nihil habet anima pretiosius, auersantur et se carnis huius imitatores uelut maternae exhibent stoliditatis heredes? itaque in uanum laborant caelum uotis usurpantes superbis et terrenis operibus incubantes, qui electione inferioris et contemptu superioris consortii tamquam uoluntariis obnoxii peccatis grauiore condemnantur seueritate. plerumque angelos filios dei scriptura 231 A uocat, quia ex nullo homine generantur animae. itaque uiros 2 Rom. 3, 9; 5, 14 4 Iob 1, 22 5 I Petr. 2, 22 6 Gen. 6, 4 Philo Quaest. I 92 21 Gen. 6, 2 et 4 4 puto conspectum 6 in diebus T\'N 7 gigant$a P (e 8. 0) gigantea cet . 9 corporis exprimere magnitudinem N 11 sint similes N cultui P (i m2) cet . 14 superiorum PB 15 constant T et corpore B uigori. N (i alt. in ras.) quia P (i eras.) quo B qua ex quia N 16 aueraentur T aduersantur T\' 17 stoli (del. ml) stoliditatis P 19 inferis T 20 grauioii N 21 securitate N uocat scriptura N 22 animao P (a pr. in ras. m2) fideles filios suos dicere deus non aspernatus est. sicut ergo uiri probabilis uitae filii uocantur dei, ita quorum carnalia sunt opera hos filios carnis dicimus scripturarum auctoritate. dicit enim Iohannes euangelista quia quotquot Iesum dominum receperunt, dedit iis potestatem filios dei fieri qui credunt in nomen eius, qui non ex sanguinibus neque ex uoluntate carnis neque ex uoluntate uiri, sed ex deo nati sunt. ideo postea habes quia iratus B est dominus, quoniam quamuis cogitaret, hoc est sciret quia homo in terrae positus regione carnem portans sine peccato esse non posset — terra enim uelut quidam temptationum locus est caroque corruptelae inlecebra —, tamen cum haberent mentem rationis capacem uirtutemque animae infusam corpori, sine consideratione aliqua in lapsum ruerunt, ex quo reuocare se nollent. neque enim deus cogitat sicut homines. ut aliqua ei noua succedat sententia, neque irascitur quasi C mutabilis, sed ideo haec leguntur, ut exprimatur peccatorum nostrorum acerbitas, quae diuinitatis meruerit offensam, tamquam eo usque culpa increuerit, ut etiam deus, qui naturaliter non mouetur aut ira aut odio aut passione ulla, prouocatus ad iracundiam uideretur. Minitatus est praeterea quod deleret hominem. ab homine inquit ad pecus et a reptilibus usque ad uolatilia delebo. quid laeserant inrationabilia? sed quia propter D 1 Psalm. LXXXI 6, LXXXYIII 7 2 Iob 1, 8 4 Ioh. 1, 12 sq. 8 Gen. h, 6 Philo Quaest. I 93, cf. Philonis fragm. ei libr. alt. quaest. in Exod. II 669 ult. M . (VI 232 R.) 18 Philo Quaest. I 95 22 Gen. 6, 7 Philo Quaest. I 94 1 dici non est aspernatus dS N 3 dicimus carnis N auctoritateiii P 4 quia om. B dum ihm NB 5 his PB eis N.. T (is ut uidetur eras.) 6 nomen scripsi nomine libri 9 dns est N quia] quod B 10 positus in terrae NB terrae (ae ex a) P 11 posset P (s pr. s . u.! possit N 14 illapsam irruerunt (om . nliqua) B 15 cogitat dS B 16 ei P (i 8. u.), om. B 18 meruit B 19 increpauerit T 20 prouocatus P (US ex ur) 21 uideretur TT4 pryUQWetur P (uide s . pr999C9) uideatur NB 22 est s. u. m2 P deleret P (e pr. ex o) ohomine P (o pr. eras.) 23 ad pr.] usque ad N 27* hominem illa facta erant, eo utique deleto propter quem facta sunt consequens erat ut etiam illa delerentur, quia non erat qui his uteretur. sensu autem altiore illud manifestatur quia homo mens est, quae est rationis capax; homo enim definitur animal uiuum mortale rationabile. principali igitur extincto etiam sensus omnis pariter extinguitur, eo quod nihil reliqui ad salutem supersit, cum salutis fundamentum uirtus defecerit. ad condemnationem autem ceterorum et ad expressionem E pietatis diuinae dicitur Noe apud deum inuenisse gratiam. simul ostenditur quod hominem iustum non obumbret aliorum offensio, quando ipse ad totius reseruatur generis seminarium, qui non generationis nobilitate, sed iustitiae et perfectionis merito laudatur. probati enim uiri genus uirtutum prosapia est, quia sicut hominum genus homines ita animarum genus uirtutes sunt. etenim familiae hominum splendore generis nobilitantur, F, animarum autem clarificatur gratia splendore uirtutis.