an uos ampla extollunt atria, quae magis debent conpungere, quia cum populos capiant, uocem excludunt pauperis? quamquam nihil prosit audiri eam, quae etiam audita nil proficit. deinde non ipsa uos pudoris aula admonet, qui aedificando uestras uultis superare diuitias nec tamen uincitis. parietes uestitis, nudatis c homines. clamat ante domum tuam nudus, et neglegis: clamat homo nudus, et tu sollicitus es quibus marmoribus pauimenta tua uestias. pecuniam pauper quaerit et non habet: panem postulat homo, et equus tuus aurum sub dentibus mandit. 2 Sir. 34 (81), 8 5 Sir. 34 (31), 9 9 Sir. 34.(31), 10 21 Uerg. Acn. VII 279 1 enim om. B\' et pr. om. CB\'N\'DT illis RA et (his s. m2) B 4 pecunia RBVR\' pecunia et C et Monac. 10041 his PBBAP1 5 est hic %\'E, hic post inquit 8. u . 81 6 laudauimus P quasi] qua A 7 debeą.muB A 8 his R (h eras.) B uere (e alt. ex 0) R uere (s. e nlt. ras,) D 10 male PC11 mala VB\'su\'E (xaxa LXX) malum RBP\'DT (in A euanidwll) 11 illecebra erroris 21\' 12 nos (v s. n\' V IIlIpla P 13 debent... uocera in mg. m2 V populus P populos (os ex us) W populti P\' 14 pauperesP et (i s . e tert.) A V 15 possit P prossit V prosint RBA audire (e m2 ex i) 31 audis V ea PRBAP\' nil PP\' nihil cet . 16 quia RBAWE et (a s. u.) D 17 tamen om. RA, s. u. 1112 B parietes (es ex is m3) P uestitis auro V (auro s. u. m2) CB\'N\' homines nudatis N\' homines ueste nudatis V (ueste s. u. in2) CB\' 18 homines (e ex i m3) P exclamat PP\'DT et (ex 8. u. m2) B clamat homo nudus om. CB\'N\' 19 es luomodo V 20 tua om. eB\'..."1 21 mandet RBV sed delectant te ornamenta pretiosa, cum alii frumenta non habeant: quantum, o diues, iudicium tibi sumis! populus esurit, et tu horrea tua claudis: populus deplorat, et tu gemmam tuam uersas. infelix, cuius in potestate est tantorum animas D a morte defendere et non est uoluntas! totius uitam populi poterat anuli tui gemma seruare. Audi plane qualis diuitem deceat praedicatio. liberaui inquit pauperem de manu potentis et orphanum. cui non erat adiutor, adiuui. benedictio perituri super me uenit, os autem uiduae me benedixit. iustitiam induebar, oculus eram caecorum, pes autem claudorum; ego eram pater infirmorum. et E infra: ante fores meas non habitauit hospes, ostium autem meum omni uenienti patuit. si autem et peccaui inprudens, non celaui culpam meam neque reueritus sum multitudinem plebis, ut non adnuntiarem praesentibus eis. si passus sum infirmum exire ostium meum uacuo sinu. cautionem quoque quam habuit debitoris scissam ;;ine recuperatione debiti reddidisse memorauit. nam 5 Bas. 292 A (56 C) 7 lob 29, 12-16 13 lob 31, 32—37 1 delectant (t alt. 8. u. m2) MAV 2 sumis tibi iudicium N\' 3 populus ... uersas infra in mg. D 4 tantorum hominum V 5 et (s. u. m2) non est (est in ras.) V uolontas P 6 poterant (n del.) V anuli RBAFDTE et (8. i animi) 81\' et (ex animi; V animi C (s. al" annli) PBł\'i ! 8 orphanum WE orfanum 9( (um ex orum m2) cet . 9 adiuuet P et m2 B, om. DT pueri V 10 et os (om . autem) V beuedixit me V 11 iustitiam (m del.) PB iustitia VCB\'DT oculos P 12 et ego P\' orfanorum N\' 13 meo (as s. %) P meas (as m2 in ras ) 2f meos E 15 et om. SVE inprudens (r s. u.) P nonne elaui P 18 uacuo sinu GB\'N\' V (xevcp XCIXTCIO LXX) uacuo sinu suo A uacnos si R et (s pr. exp.) B uacuum si PP\'DT 19 si quam AVCB\'N\' habuit AV habui cet . debitorea P debitori P\' 20 debiti om. CB\'N\' reddidisse memorauit RBA . §§ reddidisse (di alt. s. u.) ipeipgrauit V (m2 exp . se et memorauit et corr . reddidi) reddedisse memorani P reddidisse memoraui PDT reddidi sine mora CN\' et Monac. 10041 reddidi et sine mora B\' quid etiam illa replicem, quod in omni infirmo fleuisse se dicit et ingemuisse. cum uideret uirum in necessitate, se autem in bonis, sed tunc sibi magis fuisse dies malorum, F cum se habere cerneret et alios indigere? si hoc ille dicit, qui numquam uiduae fecit oculum tabescere, qui numquam solus panem suum manducauit et non orphano tradidit. quem a iuuentute sua nutriuit aluit instituit parentis affectu, qui numquam nudum despexit, qui morientem operuit, qui uelleribus ouium suarum infirmorum calefecit umeros, non oppressit pupillum, numquam diuitiis delectatus est, numquam gratulatus est lapsu inimicorum suorum, si qui fecit haec de 0*2 A summis coepit egere diuitiis, si nihil ex patrimonio tanto nisi solum fructum misericordiae reportauit, quid de te futurum est. qui tuo nescis uti patrimonio, qui in summis diuitiis dies sustines mendicitatis, quia nulli larg-iris, nulli subuenis? Custos ergo tuarum es, non dominus facultatum, qui aurum B terrae infodis. minister utique eius, non arbiter. sed ubi thensaurus tuus, ibi et cor tuum. ergo in illo auro cor tuum terrae infodisti. uende potius aurum et eme salutem, 1 Iob 30, 25-27 5 Iob 31, 16 sq. 17 Matth. 6, 21 Bas. 285 C (54 B; 1 replicem P repetam cet . 2 dicit PT et Jn2 B dixit B ml cet . illgemuisse se ex\' uideret (et ex it m2) B 3 magis sibi RBA, magis om. V (post dies add, s. u. m2), 8. u. D, sibi om. P1 4 cernerit P et om. CN\' indigeret P si] sed RAJFT et (si corr.) D 5 oculum fecit RCB\'.J.\\x oculos fecit V oculum facit BA tabiscere BA 6 solus panem suum PP\'l\'n panem suum solus cet . manducauit (uit ex ret tn2), om . et V orphano WED orfano cet . 7 instatuit P affectu et rei. (Cnlt . qui numquam ... operuit qui) nudi operti et uelleribus o. s. humerorum calefactorum (om . humeros... gratulatus est) et quod his maius est quod non lapsu inimicorum suorum gauisus est ai quis V 8 uellere B\' 10 est om. R, 8. U. A 11 lapsll RBAC qui rN\' quid P (d del.) quis cet . 12 agere V egredi CB\'N\'T ei (a . i egere) D si om. IiA nil P\'DT ex om. C tantum BBA 13 solum om. V relinquit V de te OB\'N\' (de s . u. W\') VDT te RAP\' et (exp.) B, om. P 15 quia] qui cod. mus. Brit. Reg. 5 F 13 16 es tuarum CB\'N\' 17 eius es RiP\' arbiter es A 18 auro (0 ex um m3) P 19 infodisti (0 ex u m3) P 19 sq . uinde (ter) P uende lapidem et eme regnum dei, uende agrum et redime C tibi uitam aeternam. uera allego, quia uerba adstruo ueritatis. si uis perfectus esse, inquit omnia quaecumque habes uende et da pauperibus, et habebis thensaurum in caelo. et noli contristari, cum haec audis, ne dicatur et tibi: quam difficile qui pecunias habent in regnum dei intrabunt. magis cum haec legis, considera quia ista tibi potest mors eripere, potestas superioris tollere, deinde quia peteris parua pro magnis, caduca pro aeternis, thensauros D pecuniae pro thensauris gratiae. isti corrumpuntur, illi permanent. considera quia hos non solus possides. possidet tecum tinea, possidet aerugo, quae consumit pecuniam. has tibi consortes auaritia dedit. uide autem quos tibi det gratia debitores: splendidum in panibus benedicent labia iustorum et testimonium bonitatis illius fiet. facit tibi debitorem patrem deum, qui pro munere, quo pauper adiutus est, faenus exsoluit quasi boni debitor creditoris. facit E 3 Matth. 19, 21 sq. Bas. 280 B (51 D) 6 Mure. 10. 23 (Matth. 19. 23) Bas. 288 A (54 D) 11 Matth. 6, 20 Bas. 273 C (49 B) 14 Sir. 34. 23 (31, 28; 1 et pr. om. PP\'D et eme tibi CB\'N\' 2 allegoria R uerbo CB\'%E astruo uerba V 3 inquit esse P* inquit uade et uende omnia quaecumque habes V 4 pauperibus et ref. (om . et habebis ... caelo et) V 5 dicas P\' 6 et om. VE post tibi add . sicut et adulescenti illi diuiti dictum est CB\'N\'DT et in mg. m2 V qui p intf. in t magis dum V pecunias] possessiones N\' 8 mors potest Y tollere s. u. P, ex tolerare m2 31 deinde] denique RA 9 quia pateris R (corr . qui appetis) quia peaeris C quia appeteris B\' quia poteris (o ex e m2 21) N\' thensauros et 10 thensauris P thesauros et thesauris cet . gratiae uendere (uendere in mg . m3 9() N\' 11 solus non (non 8. u . 21) N\' solum B possedis P possedit P tecum] ergo CB\' ęrgQ (s. enim) 21 enim 21 \'E 12 possedit (corr. m3) P aerugo] ergo P hos V (a s . o) P\' conssortes (s pr. del.) P 14 spJendidi dum PPDT 15 fac P 16 xxx debitorem C patrem debitorem E quo extra u. m. ant . 2t 17 fenus PRAD foenus cet . exsoluet 2121 \'B\' et (it ex et) E exsolujt (e m2 8 . i) V exoluot (i s . P) D debitor ex creditor P facit Y tibi debitorem filium, qui ait: esuriui et dedistis mihi manducare, sitiui et dedistis mihi bibere, hospes eram et collegistis me, nudus et operuistis me. quod enim unicuique minimorum conlatum est sibi dicit esse conlatum. nescis, o homo, struere diuitias. si uis diues esse. esto pauper saeculo, ut sis deo diues. diues fidei diues est deo, diues misericordiae diues est deo, diues simplicitatis diues est deo, diues sapientiae, dines scientiae diuites deo. F sunt qui in paupertate abundent et qui in diuitiis egeant. abundant pauperes, quorum profunda paupertas abundauit in diuitiis simplicitatis suae, diuites autem eguerunt et esurierunt. neque enim otiose scriptum est: diuitum pauperes praepositi erunt et proprii serui dominis faenerabunt, quia diuites et domini superuacua et mala seminant. ex quibus fructum non colligant, sed \'spinas metant. et ideo pauperibus diuites erunt subditi et serui dominis spiritalia 583 A faenerabunt, quemadmodum diues rogabat, ut sibi stillam aquae pauper Lazarus faeneraret. potes et tu, diues, istam implere 1 Matth. 25, 35 sq. 4 Matth. 25, 40 12 Prouerb. 22, 7 15 Hier. 12, 13 16 I Cor. 9, 11 17 Luc. 16, 24 1 filium dei CB\'N\' et (dei 8. u. m2; V dedistis D (s alt. s. U.) dedisti T 2 manducare et re* (om . sitiui... me) V dedisti T biuere P potum C 3 operuisti B cooperuiati C et Monac. 10041 4 etenim V eetj fuerit CB\'N\' 5 collatum s. u . 21 datam CB\' nescis ... esse om. X\' 0 extra u. C instruere Y 6 a seculo V diues deo N\' deo s. u. m2 V 7 qui diues est in misericordia hic est diues in deo C\'B\'ll\'\'TlT diues est deo om. A diues est ... sapientiae om. V diues in simplicitate diues est deo CB\'N\'DT, om. pi 8 sapientiae et scientiae CB\'N\'DT diuitesj diuea est BA YCB\'N\' et (m2 diuites) B 9 abundant AB\' et (ant tn2 ex ent) B 10 pauperes ... abundauit om. V abundabunt WE 12 dinitibus P 13 fenerabunt %\'D foenerabunt T fenerabunt cet . 14 domini (0 ex u?) P mala] multa RBÂPIDT 15 non om. N\' conligunt RB colligunt (a 8. u) A et exp. A, om. CB N\' ita pauperis diuitibus preerunt B\' 16 (item in sqq.) fenerare D foenerare A fenerare cet . faencrabnnt] seminabunt BBA 17 rogabat] fenerabat N\' 18 istam om. D sententiam. largire pauperi, et domino faenerasti; qui enim largitur pauperi deum faenerat.