uidi ego pauperem duci, dum cogeretur soluere quod non habebat, E trahi ad carcerem, quia uinum deeset ad mensam potentis, deducere in auctionem filios suos, ut ad tempus poenam differre posset. inuentum forte aliquem, qui in illa necessitate subueniret. redit ad hospitium cum suis pauper direpta spectans omnia, nihil sibi ad cibum relictum, ingemiscens filiorum famem, dolens quod eos non potius ei qui posset pascere uendidisset. redit ad consilium, uendendi sumit arbitrium. conpugnabant tamen inopiae iniuria et paternae F pietatis gratiae, fames urgebat ad pretium, natura ad officium. commori filiis paratus quam a filiis separari saepe gradum protulit, saepe reuocauit. uicit tamen necessitas, non uoluntas et ipsa concessit pietas necessitati. Consideremus nunc patriae mentis procellas exaesiuantis quem de liberis prius traderet. \'quem* inquit \'uendam priorem? scio enim quod non satis est unius pretium ad pastum 571 A reliquorum. hoc solum fecunditas diues ad aerumnam! quem offeram? quem frumenti auctionator libenter aspiciet? 3 Mtttli. 14, 6 sqq. 13 sqq. Bae. 268 CD, 269 A (46 DE, 47 A) 1 suos 9T T 2 respergit cruore X\' 4 afferri iussit (iussit add. m2) V aliquid B\' 8 auctionem 31 actionem L 9 deferre B%\' possit OB\'N\'V forte (t s. u. m2) V quidem iV\' 10 reddat B rediit L ei (con* . redit) T dirata 9f 11 cibum] uictum LT ingemescena RBV et (i m2 s . e alt.) 31 12 possit RB 13 sumi R et (aumit m2) B 14 iniuriae om, et R et (iniuria et m2) B 15 famis VB\' urguebat CB\'N\'V 17 tamen in eo N (eo s. u.) STJ3 18 concessit] ft*cestit C cessit DLT 19 eiaestuantis RRW.\' et (e s. i m2) V exaestuantes cet . 20 primum V tradam R tradam et (et s. u. m2) B 22 solo (v s. o alt.) Y diues fecunditas CB I J..I 23 quem frumenti... offeram om. P\' aspiciet (m2 ex aspiceret) % aspicies B\' post aspiciet add. V uberior S numniue e paruo quam thesaurus e niaxpmo primogenitum offeram. sed primus me patrem uocauit. hic est maior ex filiis, quem congrue honoro seniorem. sed iuniorem dabo. at istum teneriore amore conplector. illum erubesco, huius misereor: illius gradum suspiro, huius aetatem: ille iam sentit aerumnam. iste ignorat: flectit me illius dolor, huius inscientia. ad alios me conferam. ille mihi plus B blanditur, iste plus uerecundatur: ille parenti similior, hic utilior: in illo imaginem meam uendo, in isto spem meam prodo. me miserum, non inuenio quid faciam, non habeo quid eligam. circumuallant me facies calamitatum, aerumnarum chorus. ferina haec rabies est eligere quem tradas. ferae ipsae cum periculum inminere proli ac sibi sentiunt, solent eligere quos liberent, non quos offerant. quomodo igitur discernam C affectum naturae, quomodo obliuiscar, quomodo exuam patris mentem? quomodo filii auctionem constituam, quo sermone paciscar pretium, quibus tradam manibus in seruitutem filium, quibus oculis adspiciam seruientem, quibus osculis discedenti uale dicam, quibus factum excusem sermonibus? fili, ego te pro meo cibo uendidi. funestior ergo iam pauperis mensa quam diuitis. ille addicit alienos, ego meum uendo: ille necessitatem inponit, ego adfero uoluntatem. ut sit excusabilior D causa, adiciam: fili, pro fratribus tuis seruies, ut illis quaerantur alimenta. et Ioseph a fratribus suis in seruitutem uenditus postea et ipsos et patrem pauit. respondebit ille: sed non eum uendidit pater, sed fleuit amissum, sed postea etiam. 10 Ter. Adelph. III 2; 4 1 prius DT 3 ac ex ad R ad 91 et (t s. d) P1 aut (u exp. m2) L teneriorem (m eras.) P1 teneriori LT 4 miserior R 6 inscientia RBV insipientia P\' et (insipien in ras. et tia s. u.) D inscitia eet . alios RBV alium DLT alia cet . 7 plus om. LT parentis 91 (s eras.) B\' paremib; V 9 quid £ >»•.] quod RB 10 circumuallat RBV 12 pericula RH\'V}\\\'E et (a m2 in ras.) W 13 igitur] ergo RB 17 aspiciam ... oscnlis s. in mg. m2 V osculisJ oculis RN\'P\' discedenti (de s. u.) V discendcnti (n pr. eras.) C descendenti B\' 23 suis om. 9VE uenditus RBV uenundatus est cet . 24 respondebit (eb s . u. m2 V 25 cum om. RB . ipse in potestatem diuitis uenit et uix potuit liberari. postea genus eius diuitiis Aegypti multa aetate seruiuit. uende me postremo, pater, ea condicione, ne diuites emant.\' haesi, fateor, E uerum quid faciam? nullum uendam. sed dum unum considero, omnes fame uidebo pereuntes. si unum tradam, quibus oculis uidebo ceteros de mea inpietate suspectos, ne alios quoque uendam? quo pudore regrediar domum, quomodo intrabo, quo habitabo affectu, qui mihi abnegaui filium, quem non morbus absumpsit, non mors abstulit? qua conscientia considerabo mensam meam, quam sicut nouella oliuarum in circuitu tot filii uestiebant?\' Haec pauper te praesente deplorat, et tibi auaritia aurem F obstruit nec mens tua facti miserabilis horrore mollitur. totus populus ingemescit, et solus, diues, non flecteris nec audis scripturam dicentem: perde pecuniam propter fratrem et amicum, et non abscondas eam sub lapide in mortem. et quia non audis, ideo exclamat Ecclesiastes dicens: est languor malus, quem uidi sub sole, diuitias custodiri in malum possidentis eas. sed fortasse redeas domum, cum uxore conferas, illa te hortetur ut redimas uenundatum. immo magis hortabitur, ut mundum muliebrem conferas, unde potes uel paruo pauperem liberare. illa tibi inponet sumptuum necessitatem, ut gemma bibat, in ostro 572 A 10 Psalm. CXXVII 3 15 Sir. 29, 10 (13) 18 Eccl. 5, 12 Bas. 300 A (59 D) 23 Uerg. Georg. II 506 1 sqq . ipse ... uenit... potuit RB (in qtdbus potestate) ei m1 V ipsi ... uenerunt... potnerunt V tn2 cet . 3 fatear RV 4 faciam ignoro V dum] cum CB\'N\' 5 uidebo fame WE 10 nouellae Gelenita 11 tot s. u. V uestiebant (n s. u.) V 14 ingernescit RBVP ingemescct C ingemiscit cet . et solus] solus RB solus tu V nec (ex nam m2) B nam R 15 pecuniam tuam V 16 et amicum om. T in lapide sub mortem N\' lapidem RC morte P1 17 audes R et {audis m2) B 18 langor RB pessimus (om . quem uidi) V custodirij conseruatas V 20 cum] et cum B\'L 22 potes RB potest D {t alt. eras.) cet . paruo] paupcr 2V\' pauperem] tempore D (in mg . pauperê) LT laborare LT 23 imponit WE sumptutn P4 in gemma P gemma CT dormiat, in argentea sponda recumbat, auro oneret manus, ceruicem monilibus.