Apologiam prophetae Dauid praesenti adripuimus stilo 675 A scribere, non quo ille indigeat hoc munere, qui tantis meritis B enituit uirtutibusque effloruit, sed quia plerique gestorum eius lecta serie non introspicientes uim scripturarum uel occulta mysteriorum mirantur quomodo tantus propheta adulterii primo, deinde homicidii contagia non declinauerit. ideo nobis studio fuit ipsam recensere historiam. quae patuisse peccato uidetur. namque in secundo Regnorum legimus libro C quoniam deambulans Dauid in domo sua regia prospexerit lauantem mulierem — nomen illi Bersabee - formae egregiae et gratia et uultu decoram praestantique admodum facie. quibus inlecebris delenitum potiendi eius sumpsisse affectum. erat autem mulier uiro nupta; Uri nomen marito, cui 8 Reg. II 11, 2 eqq. INCIPIT TRACTATUS EIUSDEM DE APOLOGIA PROPHETAE DAUID AD THEODOSIUM AUGUSTUM P INCIPIT LIBER SCI AM- BROSn AD THEODOSIUM AUGUSTUM DE APOLOGIA DAUID D\' INCIPIT APOLOGIA DAUID RB\'.AD INCIPIT DE APOLOGIA SANCTI DAUID TL SCI AMBROSII INCIPIT DE APOLOGIA SANCTI PATRIS DAUID C TRACTATUS SCI AMBROSII DE DAUID T. deest inecriptio in Px et spatio vacuo relicto in B\'\'. de P1 confer praefationem 1 apologian 0 apollogiam (1 exp. m2) P4 2 quod C (d t. u. m2) Bx 4 tecta PxD\'0 lecta (t t 8 . 1) Px intro aspicientes P\'ADT\' 5 misterioram P 6 primo (8. t primum) P\' primum D\' 9 regali P\'D\'OT\' regia (8. i regali) Px 10 bersabee D\'0 bethsabeae ÂBuL et (h fl. u. m2) T bersabeae cet . formae egregiae et gratia et uultu decora PBx et (in mg. m2 add . ai) T\' (eadem praebet Thuaneut recentior a Mau- rinis adhibitus, in quo legitlW decoraro, quod recepi) formae gratia (grate 0) et uultus decore T\' (in teztu) cet . 11 praestanti (om . que) P\'D\'0 facie om. P1 12 delenitum Pml delinitum Pm2 P (li ex le) cet . 13 urie P1 (e 8. u. m2) T (e eraa.) uriae PxD\'T\' uiri A (in quo uriae pro marito) n ̣ο̣ mendatis (a s. e) P\' mandatis regiis conposita scaena est necis. nam etsi nihil ad impedimentum cupiditatis, plurimum tamen ad uerecundiam adulterii obstare uita eius aestimabatur. itaque ut a planioribus D exordiamur, quem deus iustificauit ne tu diiudices. pro minimo mihi est inquit Paulus ut a uobis diiudicer aut ab humano die, sed neque me ipsum diiudico. 676 A et adhuc erat in corpore situs, adhuc temptationi obnoxius, sed ideo se non diiudicabat, quia spiritalis a nemine diiudicatur nisi a solo deo. denique subdidit: qui diiudicat me dominus est. itaque nolite ante tempus quid iudicare. sed Dauid iam tempus inpleuit et gratiam meruit et iustificatus a Christo est, quandoquidem Dauid se dici filium ipse dominus gratulabatur et qui eum ita confitebantur inluminabantur. cur hominem dei a praemio in iudicium uocas? B iudicauit iam de eo dominus, de quo dixit ad Solomonem: si ambulaueris in conspectu meo, sicut ambulauit Dauid pater tuus in sanctitate cordis et iustitia ad hoc, ut faceret secundum omnia quae mandaui ei. hic ergo iudicio dignus an praemio est, qui fecit secundum omnia mandata caelestia ambulans in sanctitate et iustitia cordis? ubi aliorum peccata et uitia delitescunt, ibi Dauid 4 I Cor. 4, 3 8 1 Cor. 2, 15 9 I Cor. 4, 4 sq. 12 Matth. 15, 22; 20, 30 sqq. 16 Reg. III 9, 4 1 regiis Px (i jpr . 8. u.) regis RB\'ACT\' scena libri est scena LTT 2 inpedimentum (in ex im) P 8 uitae (e exp. m2) P4 aestimabatnr (8 s. u.) P 4 exordiamur BxL exoriamur cet . ne PBx et (8. u. m2) R, om. cet . diiudices P (es ex is) diiudicas PlCLOTTi et (di 8 . u.) Px iudicas AD 5 minimo (mi ex me) P diiadicer P (di ex de) D\' (di 8 . «.) iudicer AOT\' 6 indico AD 8 diiudicabat (di ex de) P\' anemi.ne B animi ne (est m2 8 . ne) B1 diiadicatur P1 (di ex de) et (e m2 8 . *) B\' 10 quid PD\'O et (d 8. u. m2) P, om. cet . diiudicare P\'PxBxD\'Т\' 12 quandoquidem (n 8. u. m2) P 18 confitebantur (n alt. 8. u.) P4 15 solomoneDi P salomonem cet . 18 secundum... ei infra in mg. P\' 19 iudicio dei P1 (dei 8. u. m.8) D\'0 an praemio est qui fecit] a peccato uidetur P\'D\' aut praemio uidetur L aut praemio uidetur ambulans T (in ras., in quo ambulans deinde deletum est) 21 uitia et peccata P\'T\' uirtutis et gloriae suae diuinum accepit testimonium. et de eius peccato disputamus otiosi, pro cuius merito et gratia c aliorum peccata reuelata sunt! nam cum offendisset Solomon, quod non custodisset mandata domini, et regnum eius disposuisset deus scindere in plurimas partes, ait ad eum: uerum tamen in diebus tuis non faciam haec propter Dauid patrem tuum. de manu filii tui accipiam illud. uerum tamen non totum regnum accipiam, sceptrum unum dabo propter Dauid seruum meum. iustificante igitur domino quis est qui tantum diiudicat uirum? quod deus inquit mundauit tu D commune ne dixeris. saluo tamen iudicio caelesti, quo etiam ipse honorifices tantum prophetam, in eius actus moresque ingredere. non miraris hominem et angelis 677 A adaequandam iudicas plurimum uitae suae, immo a pueritia in diuitiis honoribus imperiis demorantem, in multis temptationibus positum semel tantum locum errori dedisse et ei errori, quo etiam angeli caelorum, ut scriptura memorat, de sua gratia et uirtute deiecti sunt ? sane et alter legitur error ipsius, quod numerari fecerit populum. Unusquisque nostrum per singulas horas quam multa B delinquit, et tamen unusquisque de plebe peccatum suum confitendum non putat: ille rex tantus ac potens ne exiguo 6 Reg. III 11, 12 sq. 11 Act. 10, 15 18 Gen. 6, 2 19 Reg. n 24, 10 3 releuata AT\', ex reuelata ml PxBx m2 C redeitata (s. m2 releuata) 0 solomon P salomon cet . 6 hoc 0 9 post dabo excidisse uidetur filio tuo (tiji υἱψ̃ 300 LXX); tibi post dabo add. 0 s . fl., illi s. u. P\'D\', tibi add. post meum BxCDLT, post unum T\' 11 diiudicat P (di ex de) et te s. a) Px diiudicet BxT\' 12 ne commune LT 13 honori- ▼ fices (es ex is) P honorificat PD\'O actis R actis (u s . i m2) B\' 14 non ex nom L nam ABuT miraris B\' (e s . 9. m2) adaequandum P\' (um ex am) B\' (um ex 0 m2) 16 diuitiis (i ali, s . u.) honorihus (ri s. u.) P 17 locum s. u. P1 errori locum T\' errori (t eras.) B eo K eo (i 8. Q) Px, om. A 23 confitendum non PPBxD\'0 non confitendum cet . quidem momento manere penes se delicti passus est conscientiam sed praematura confessione atque inmenso dolore C reddidit peccatum suum domino. quem mihi nunc facile repperias honoratum ac diuitem, qui si arguatur alicuius culpae reus, non moleste ferat? at ille regio clarus imperio, tot diuinis probatus oraculis, cum a priuato homine corriperetur quod grauiter deliquisset, non indignatus infremuit, sed confessus ingemuit culpae dolore. denique dominum dolor intimi mouit affectus, ut Nathan diceret: quoniam paenituit et dominus transtulit peccatum tuum.\' maturitas 10 D itaque ueniae profundam regis fuisse paenitentiam declarauit, quae tanti erroris offensam traduxerit.