PLINIVS C. Plinius k v a. S SECVNDVS VESPASIANO CAESARI cesari d T ( subscr. in R ). cfr. II 89. ind. auct. II. ( XXXIII ). X 120. domino e. om.r. ( tota inscrip- tione omissa INcipit PRologus a ) SVO S. (v. 7) Catull. 1, 3. 4. — (v. 11) idem 12, 17. Libros Naturalis Historiae, novicium Camenis
Quiritium tuorum opus, natos natus a Murb. -tum p v a.S apud me proxima fetura
licentiore epist u la narrare constitui tibi, iucundissime Imperator
; sit enim haec tui praefatio, verissima, dum maxim
 i maximi B ( D ). -me dTeaql J 2 . -mo pk v ( H ) consenescit in patre. namque tu solebas nugas nugas D cum Hauptio ( Herm. Ip. 128 ). meas Ge Catullo. om. ea. putare rv ( S ) 
esse aliquid aliquid esse dT meas meas om.G putare putare D cum Hauptio. putare(-re ee a )nugas ea G. nugas rv ( S ) , ut obiter obiter k B ( D ). obicere (- r ē a ) ll.v ( H ) emolliam emolliam G cum Rhen. ( D ). molliam (-ia in a ) ll.B. moliar pk i v ( H ) Catullum
conterraneum meum (agnoscis et hoc castrense verbum):
ille enim, ut scis, permutatis prioribus syllabis syllabis (sill- aqk ) ll.v ( D ). sittis l. saetabis H cum Alicato duriusculum
se fecit quam quem p. quoniam k H volebat existimari a Veraniolis uernaculis d 3 epklz va. Verc. suis suis Verc. tuis ll.v et 
Fa b ul l is. fabullis Verc. famulis ll.v simul ut hac mea petulantia fiat quod proxime
non fieri questus es in alia procaci epist u la nostra, ut in in ( pro ut) k 
quaedam acta exeat exeat cod. Prag. G cum Rhen. ( J ). exeant . ll .( H ) -am Ven. sciantque omnes quam ex aequo tecum

 

vivat imperium. triumphalis et censorius tu sexiesque sextumque v a. ( Rhen. ) G 
consul ac tribuniciae potestatis particeps et, quod his nobilius
 fecisti, dum illud patri pariter et equestri ordini
praestas, praefectus praetorii eius omniaque haec rei publicae
 p??? ( pro publicae) Ea Murb. es es ego. es et Rhen. est et Ea Murb. et rv : nobis quidem qualis qualis p k v. -li E a Murb. -le d T q in castrensi contubernio,
nec nec apk i v. ne r quicquam in te mutavit fortunae amplitude, nisi nisi G. in his (iis v ) nisi G. in his (iis v ) nisi ll.v. cunctis nisi D ut
prodesse prodesset Eak tantundem tantum idem D posses posses pkl v. -sset ll e t et v ( G ) D. ut ll. Ven. ( H ) velles. itaque cum quom k ceteris
in veneratione uenerationem dq (?) Ven. tui pateant omnia a lia alia ego. illa ll.v -ntis r. -tibus k. om. p , nobis ad colendum
te familiarius audacia sola superest: hanc igitur tibi imputabis
 et in nostra culpa tibi ignosces. perfricui faciem
nec tamen profeci, quoniam alia via occurris ingens et
longius etiam summoves ingenii ingenii d 2 I v. fascibus. fulgurar e fulgurare Müller emend. I p. 3. -gorari pk. -ati deal. -gurati T. -rat q v in nullo ullo E S 
umquam verius dicta vis uis deq v. bis r eloquentiae, tribunicia tribunicia potestas D cum Mommseno ( Herm. Ip. 128 ).-ciae -tatis ll.v potestas
facundiae facundia va.S . quanto tu ore patris laudes tonas! quanto
fratris amas amas ll.v. famas D. mendum nondum sublatum ! quantus in poetica es! o magna fecunditas
animi! quem ad modum fratrem quoque imitareris excogitasti
. Sed haec quis possit posset pk intrepidus aestimare subiturus
ingenii tui iudicium, praesertim lacessitum? neque enim
similis est condicio publicantium et nominatim tibi dicantium
. tum possem dicere: 'Quid ista legis, Imperator?
humili vulgo scripta sunt, agricolarum, opificum turbae,
denique studiorum otiosis. quid te iudicem facis? cum cum v. quom ( q? ) D. quam dTea. quia pkl 
hanc hunc dTa cum dicerem E 2 epkl operam condicerem, no n e r as non eras v. noenias 1. noemas qk . 1 neonias T. neomas d. nenias e. nenias Ea. uen- pk in hoc albo aluo Ea . Maiorem

 

te sciebam, quam ut descensurum huc putarem.' C ic. de or. II 6, 25. de fin. I 3, 7. praeterea
est quaedam publica etiam eruditorum reiectio. utitur illa
et M. Tullius extra omnem ingeni i al e am ingenii aleam v. -nitaliam ll positus et, quod
miremur, per advocatum defenditur: nec doctissimis haec doctissimum va. H .
Manium nam Gaium L Müller Lucil. sat.p. 78 Persium haec legere nolo, Iunium Congium Laelium v a. H congium ( codd. B ) D. cfr. Herm. XXXII p. 332. -gum ll. H. decimum v e Cic. de orat. II 6, 25 
volo. quod si hoc Lucilius, qui primus condidit stili
nasum nasum v. nasum quasi abusionem et uituperationem. primus enim satyricum carmen scripsit in quo utique uituperatio unius cuiusque continetur. Nasum autem dixit quod uituperationis signum uel maxime declarandum ll , dicendum sibi putavit, Cicero si cicero E 3 va.D mutuandum, praesertim
 cum de re publica scriberet re prescriberet (-rē a) Ta. cfr. p. 2,4 , quanto nos causatius excu- satius T ( cfr. XXXVII 200 ) 
ab aliquo iudice defendimur defendimur pkl Ber. mus ll.H diffidimus v ( G ) ? sed haec haec & (?) E. haece coni. O Rossbach ego mihi nunc
patrocinia ademi nuncupatione, quoniam plurimum refert,
sortiatur hunc ( pro an) Eea aliquis iudicem an eligat, multumque apparatus
interest 'apud invitatum hospitem et oblatum. cum apud
Catonem, ilium illud dea ambitus hostem et repulsis tamquam honoribus
 ine m ptis inēptis ( anon.ap.Rhen. ) J. ineptis ll.v ( H ). indeptis ( B ) G gaudentem, flagrantibus comitiis pecunias
deponerent deponere Ea. -one d candidati, hoc se facere, quod tum quod tum om.va.S cum T. an tum testimonium? de dictione cfr VII 109. 111. 112. 114.116. 127 pro pro ll.v. populo Romano coni. D Herm.l.l. innocentia
e x ex ego. & E. om.rS. quod in v rebus humanis summum esset esset l v. esse ll , profitebantur. inde illa
nobilis M. Ciceronis suspiratio: O te felicem, M. Porci,
a quo rem inprobam petere nemo audet audebat p ! cum
tribunos appellaret L. Scipio Asiaticus, inter quos erat
Gracchus, hoc adtestabatur vel uel pkl v ( H ). se uel ll.G inimico iudici se probari se prob- pk Ber. ( H ). ad (ab d T q) se probari ll. se approbari C. -re v. se [posse] prob- I 

posse. adeo summum quisque causae suae iudicem facit
quemcumque, cum cum om. lz va. H ( D ) eligit elegit d 2 E 1 ap Murb. G . (v. 7) cfr. XII 83. unde inde apk provocatio appellatur. te
quidem in excelsissimo generis humani fastigio positum,
summa eloquentia, summa eruditione praeditum, religiose
adiri etiam a salutantibus scio, et ideo ideo (adeo p ) ll. D. ideo subit H. ideo immensa praeter ceteras subit v cura n t curant ego. -ra ut ll.v. -raui pkl , quae tibi
dicantur dicentur p ut ut ego. tū ll. cum pkl v. con[digna] Ber. te G. tui D. de dictione cfr. Müller de stilo p. 17. 18 digna sint. verum dis uerum dis Tqz S. -rundis d 1 Eea. -rendis p. -recundis kla 2 admarg. uerum et dis d 2 v lacte rustici multaeque
gentes gentis Eea S. -tes supplicant v a. J et mola litant litant O Rossbach. tantum ll.v. om. T salsa salsa litant pkd 3 v qui qui ll.v. quia coni. J non habent tura habent tura dT v. -ntur Eea. -nt pkl , nec ulli
fuit vitio deos colere quoquo modo posset. (v. 10 sqq.) cfr. Mela I, 1. Meae quidem temeritati accessit hoc quoque, quod
levioris operae hos tibi dedicavi libellos. nam nec cum ( pro nec) dT ingenii
sunt capaces capa- cis d , quod alioqui i n alioqui in CFW Müller p. 21. cfr. XIV 50. -quin dpkl v. -qui r D nobis perquam mediocre
erat, neque admittunt excessus aut orationes sermonesve
au t aut v. apud ll casus causas pklz mirabiles vel eventus varios, iucunda non alia iucunda va. S ac ego klz va. G. et p dictu aut
legentibus blanda sterili sterilis D ( adseqq.referens ) materia: rerum natura, hoc est
vita, narratur, et haec ut hec dEea sordidissima sui parte a c ac ego. a.. E. aut ekl. ut daq v.om. pz plurimarum
rerum aut ac ( pro priore aut) pk i rusticis vocabulis aut externis, immo barbaris
etiam etiam dTa Murb. G. om.rv. dist. ego , cum honoris praefatione ponendis. praeterea iter
est iter est Bas. interest ll.v non trita auctoribus via nec qua qua v. qua re ll peregrinari animus
expet a t ex- petat Bas. -tet p. -ectet (-ecter a ) ll.v . nemo apud nos qu i idem qui idem ( Rhen. ) G. quidem ll quidem qui v temptaverit, nemo apud
Graecos qui unus omnia ea tractaverit. magna pars

 

studiorum amoenitates quaerimus; quae vero tractata tractata q (?) k v. -cta??? e. -cta r ab
aliis ab illis p dicuntur dicun- tur om. E 1 l inmensae subtilitatis, obscuris rerum rerum in deaq D. librorum in coni. D Herm. ll. tenebris
premuntur. An te ante ( an??? ) ego. an ll. iam v. erant O Rossbach omnia attingenda quae Graeci τῇ ἐγκυκλίου παιδείᾳ ἐγκυκλίου M Hertz. encyclio da Ber. eneydio 1. eido p. idio v. encyclo r B. cfr. Se- neca ep. 88,23 vocant, et tamen ignota aut incerta
ingeniis facta; alia vero ita multis ut multis e 1 . ita multis ita a prodita, ut in fastidium
sint sint k i l v.om.r adducta ducta l. adducantur dTq . res ardua vetustis novitatem dare, novis
auctoritatem, obsoletis nitorem, obscuris lucem, fastiditis
gratiam, dubiis fidem, onnibus vero naturam et naturae et naturam d 1 T 
sua sua J cum Durando. suam d 1 T. suae rv omnia omnia v. -ibus ll. uim pklz. omnianīs d 3 -ia. Nobis ( Rhen. ) S . itaque utique D ( errore ) etiam non assecutis assuetis d 1 . assecuti (abs- a ) ea voluisse soluisse eapl abunde
pulchrum atque magnificum est. Liv. fragm. 55 (Hertz). Equidem ita sentio, peculiarem in studiis causam
eorum esse, qui difficultatibus victis utilitatem iuvandi
praetulerint praetulerint al. -erunt rv gratiae placendi, idque iam et in aliis operibus
ipse feci et profiteor profitea. E mirari me T mirari me T. T G. -ri et ll. . Livium, auctorem
celeberrimum, in historiarum suarum, quas repetit ab
origine urbis, quodam volumine sic orsum: iam sibi iam sibi satis p v. satis iam sibi l (?) G. iam sibi ll 
satis gloriae quaesitum, et potuisse se potius sese dap. -us se lz desidere desinere ni va.S. -iderent a. -iderare ut d 2 plz ,
ni animus inquies inquies T v. -iesce dEeq. in quiete aplz D pasceretur opere. profecto enim
populi gentium victoris et Romani nominis gloriae, non
suae, composuisse illa decuit. mains meritum esset operis
amore, non animi causa, perseverasse et hoc populo
Romano praestitisse, non sibi. XX rerum dignarum cura
—quoniam, ut ait Domitius Piso, thesauros oportet esse,
non libros—lectione ex lectione l va. S voluminum circiter II , quorum pauca

 

admodum studiosi attingunt propter secretum materiae, ex ex om deal 
exquisitis auctoribus centum inclusimus XXXVI voluminibus,
adiectis rebus plurimis, quas aut ignoraverant priores aut
postea invenerat vita. nec dubitamus multa esse quae et
nos praeterierint. homines enim sumus et occupati officiis
subsicivisque temporibus ista curamus, id est nocturnis,
ne quis vestrum quid uestris ( Rhen. ) G putet his putetis Ta Murb. ( Rhen. ) G cessatum horis. dies vobis
inpendimus, cum somno valetudinem computamus, vel hoc
solo praemio contenti, quod, dum ista, ut ait M. Varro,
musinamur musitamur p. -mus dT. mussinamur 1. -itamus va.G , pluribus horis vivimus. profecto enim vita
vigilia est. quibus de causis atque difficultatibus nihil
auso promittere hoc ipsum tu praestas, quod ad te scribimus.
haec haec q (?) B ( S ). hoc p. nec dea Murb. l v ( C ) fiducia operis, haec est haec est sed dea Murb. 1 va. ( B ) S indicatura. multa valde
pretiosa ideo videntur, quia sunt sint E templis dicata. Vos uos dTq D. nos rv quidem omnes, patrem, te fratremque, diximus
opere iusto, temporum nostrorum historiam orsi a fine
Aufidii Aufidii ( add. Bassi ePlin.ep. III 5, 6 ) codd. recc. v. aut fidei dq. aut fide r.om. p . ubi sit ea, quaeres. iam pridem peracta pacta l v a. C. per acta ( i.e. testa- mentum) D sancitur sancitur pl v ( Brot. ).-tum D. sanctitur ea. sectatur dT. sarcitur H. seruatur coni.J 
et alioqui alioquin p statutum statum dea erat heredi mandare mandare heredi dT , ne quid ne quid l. v. neque ll. ne p ambitioni
dedisse vita iudicaretur. proinde occupantibus locum faveo,
ego vero et posteris, quos scio nobiscum decertaturos, sicut
ipsi fecimus cum prioribus. argumentum huius stomachi
mei habebis quod in his voluminibus auctorum nomina
praetexui. est enim benignum, ut arbitror, et plenum
ingenui pudoris fateri per quos profeceris profeceris l v. -rit ll. feceris p , non ut plerique
ex i is, quos attigi attigi d B. -ici aqpl v. ethici e , fecerunt fecerunt qp v. ferunt ll . Cic. de re publ. I 43, 66. Cic. fragm. p. 489 (Orelli). Cic. de off. III 2, 7. scito enim conferentem conferente da Murb. -te me p 

auctores me deprehendisse a iuratissimis ex ex ego. et ll.v proximis veteres
transcriptos ad verbum neque n ominatos nominatos v. dom- ll. damna- p. , non illa Vergiliana
virtute, ut certarent, non Tul l iana Tulliana D. tuliana a 3 admarg. cecil- ll. Ciceroniana v simplicitate, qui de
re publica Platonis se comitem profitetur, in consolatione
filiae Crantorem, inquit, sequor, item Panaetium de
officiis, quae volumina ediscenda ediscenda ( Rhen. ) S. eius disc- (edisc- v ) ll.v , non modo in manibus
cotidie cottidie a habenda, nosti. obnoxii profecto animi et infelicis
ingenii est deprehendi in furto malle quam mutuum reddere,
cum praesertim sors fiat ex usura. Inscriptionis apud Graecos mira felicitas: cfr. Gellius praef. 5-9. κηρίον 
inscripsere, quod volebant intellegi favum, alii κέρας ʼαμαλθείας, quod copiae cornu, ut uelut l va.G vel lactis gallinacei
sperare spectare eaql possis posses p in volumine haustum; iam iam ἴα ( coni.H ) Brot. iamiam ll.v. iam p ( Rhen. ) G. ἰωνιά S ἴα, μοῦσαι, musae B. mos eql Murb.v. nos dT. uos ap. ἰαασμός Rhen. ῎ἴαμος O Rossbach πανδέκται, ἐγχειρίδια, enchiridialmon p. -asmon va. B λειμών, πίναξ, σχεδίων : σχεδίων S. σχέδιον H. schedion dTq. chidion el. chyd- a. tidion p. (pinacidion v ) : inscriptiones
 inscriptionis ap D , propter quas vadimonium deseri possit possit pl v. -is ll ; at cum
intraveris, di deaeque, quam inquam d nihil in medio invenies!
nostri gr av iores grauiores ego. grossiores pl J. -ris dea Murb. crassiores v. de inendo cfr. Iind. XI ( 90 ). XXIX 132. XXV 53 cum II 135. XI 229. XXVII 105 med. XXXIV 131. XXXVI 65 extr. 178 ( ubi B 2 ter ) dist. va. B Antiquitatium antiquitatium d. -tum rv , Exemplorum Artiumque
 artiumque quam va. H , facetissimi Lucubration u m lucubrationum B ( D ). -nem ll.v ( G ) , puto puto del.(B)H quia quia ll.Murb. pl S. qui ait codd. recc. v. qui ( Rhen.)G. ut qui ait B. ut qui H B ibaculus Bibaculus v ( H ). ut bac- ea Mulb. plz. uiuac- dTq J. Antias ciuis ( Rhen.)G 
erat eram pv a. G et vocabatur uocabant p. -bar. va. G paulo minus paulo minus ll. H. -lo nimis B e codd. pantomimus v. Valerius primus ( Rhen. ) G asserit asserit ll.v ( Brot. ). serio H. astruit coni.Rhen. Varro in satiris satyri sui a Murb. 

suis S esc uli xe sesculixe D. -xem B e Nonio. sustulit ll.va. G et Flex t abula flextabula. H. flexiab- eal. flaxiab- dq. flaxib- T. flexibilia p. -bula v. -las G apud Graecos desiit desit dea 
nugari Diodorus et βιβλιοθήκης bibliothecis a Murb. plva. B historiam suam inscripsit.
Apion quidem quidam e apl va.B grammaticus -hic quem Tiberius Caesar
cymbalum mundi vocabat, cum quum Bas. quom ( Rhen. ) D. qm (quoniam) ll.v pro pr i ae propriae S cum Durando. prae de Murb. pre Taq. publicae( i.e. p???. ) plv. cfr. p. 2,4 famae tympanum
potius videri posset posse Ea —immortalitate donari a se scripsit
ad quos aliqua componebat. me non ūo ( pro nō ) p paenitet nullum ullum TEal 
festiviorem excogitasse titulum et, ne in totum videar
Graecos insectari imitari dT , ex illis mox mox ll. ( Rhen. ) S. nos v. velim intellegi ping endi fingendi que pingendi fingendique G. pingique (...geque E ) ll.v. conditoribus, quos in libellis his invenies absoluta
 opera et illa quoque, quae mirando non satiamur,
pendenti titulo inscripsisse, ut APELLES FACIEBAT aut
POLYCLITUS, tamquam inchoata semper arte et inperfecta,
ut contra iudiciorum varietates superesset artifici regressus
ad veniam velut emendaturo quicquid desideraretur desideretur Ea Murb. G , si non
esset interceptus. quare plenum verecundiae illud id p. illud est R 2 l va.S ( D ) , quod quod R 2 pl v. quam r. om. T 
omnia opera tamquam novissima inscripsere et et om. pl tamquam
singulis aliquid singulis plz v a. ( Rhen. ) G fato fato Rpl ( Rhen. ) G. -to sit z v. fati r adempti adempti dR a Murb. ( Rhen. ) G. -tu Ee. -tum plz v . tria non amplius, ut opinor, absolute
 absolute quae plva. G. quae abs- z traduntur inscripta ILLE FECIT, quae suis locis
reddam. quo apparuit summam artis securitatem auctori
placuisse, et ob id magna invidia fuere omnia ea. Ego plane meis adici posse multa confiteor, nec his
solis, sed et et om. p omnibus an omnibus libris? quos quae lva. J edidi, ut obiter obiter R v ( S ). ob id rH caveam istos
Homeromastigas (ita enim verius dixerim), quoniam audio
et Stoicos et dialecticos Epicureosque epicureosque l. -os quoque rv dist. Rhen. —nam de grammaticis
semper expectavi—parturire adversus libellos, quos de

 

grammatica edidi, et subinde abortus facere iam decem
annis, cum celerius etiam elephanti pariant. ceu vero ceu vero nesciam ( RE? ) B. ceu beronis (her- p) etiam da Murb. pl. C. Tuberonis etiam v 
nesciam adversus Theophrastum, hominem in in om.p eloquentia
tantum, ut nomen divinum inde invenerit, scripsisse etiam
feminam, et proverbium inde natum suspendio arborem
eligendi eligende(eleg- R 1 ) R. -dum pz. -dam l va. ( Rhen. ) G . Catonis quae exstant ed. Jordan p. 80. non queo mihi temperare temperari R quo minus qui minus a. quin Ez. quia (quin p ) minus pl ad hoc
pertinentia ipsa censorii censoris R 1 Catonis verba ponam, ut appareat
etiam Catoni de militari disciplina commentanti comenanti R 1 . comminanti Eeal. concernenti p , qui
sub Africano, immo vero et sub Hannibale didicisset
militare et ne Africanum quidem ferre potuisset, qui
imperator triumphum reportasset, paratos fuisse istos, qui
obtrectatione alienae aliene(-ine R 1 ) R. -na Ea Murb. l S. -nam p scientiae famam sibi aucupantur:
Quid enim? a i t in eo ait in eo ( R?) BRhen. attineo d. atteneo Eal. -nto p. ad te in eo va. G volumine, scio ego, quae scripta
sunt si palam proferantur, multos pro multos spat. vac. In R qui mutos R 2 fore qui vitilitigent
 uitilitigent Fabricius Camers ap.B. uitii lit- d. uitilegent R. ut eligant (-gat e ) ea Murb.l. ita reprobent ut eligant pz. inuiti legant v , sed ii hii da. hi R 2 Ep. om. R 1 potissimum, qui verae laudis expertes experti Eea 
sunt. eorum ego orationes rationes p si v i siui Jordan et D. sibi ll.S. sino v. ibi J praeterfluere praeterfluere R 2 supra scr. v ( D ). cfr. Cic. Tusc. V 33,96. praetereo d 2 plz S. om. R 1 . praeter r. praeterire O Rossbach . nec
Plancus inlepide, cum diceretur Asinius Pollio orationes orationis da 
in eum parare, quae ab ipso aut libertis libertis E. -ris rv post mortem
Planci ederentur, ne ne R v. non dT. nec r respondere posset posset R v. -sse r. potuit p : cum mortuis
non nisi larvas luctari. quo dicto sic repercussit illas,
ut apud eruditos nihil impudentius iudicetur. ergo securi
etiam contra vitilitigatores uicilitigatores p. uitii (uicii a ) lit- dEa. utelit- R , quos Cato eleganter ex vitiis

 

et litigatoribus composuit—quid enim illi illi d 2 cum ras. pl v. om. R 1 . illud r aliud quam quam quod p 
litigant aut litem quaerunt?—, exequemur reliqua propositi.
 quia occupationibus tuis publico bono parcendum erat,
quid singulis contineretur con- tine .. tur E. -neatur l va. Brot. libris, huic epistulae subiunxi
summaque cura, ne legendos ne legendos codd. recc. Brot. nec leg- eapl. ne nec leg- d. negleg- R. ne perleg- v eos haberes habere El. om. p , operam dedi.
tu per hoc et aliis praestabis ne perlegant, sed, ut quisque
desiderabit desiderabit dTplz ( Rhen. ) S. -auit Rea Murb. -auerit v aliquid, id tantum quaerat et sciat quo loco
inveniat. hoc ante me fecit in litteris nostris Valerius
Soranus soranus R 2 l v. sola- r. om. p in libris libros R 1 a , quos ἐποπτίδων epothiton p. epop..cumn R inscripsit inscripsit R 2 l v. scri- r.