καὶ περὶ τῆς αἰτίας δέ, ὦ Ἀθηναῖοι, τῆς πολλῆς ταύτης, ὡς ἄρα ἐγὼ πόλεμον ἐποίουν ἐξὸν εἰρήνην ἄγειν εἶπον καὶ τὰ πράγματα ἐξήτασα καὶ διορίσας τὸν ἀμυνόμενον ἀπὸ τοῦ κινοῦν- τος πόλεμον οὐδαμοῦ λύων εἰρήνην ἐφάνην, ἀλλ’ Εὔβοια, Πελοπόννησος, τὰ πλοῖα, Μέγαρα, Ἑλλήσπον- τος, μικρά, μείζω, πάντα με ταύτης ἐλεύθερον ἐποίει τῆς μέμψεως. ἐγὼ μὲν οὖν σιωπήσας ἤλπιζον μάστιγας καὶ κέντρα καὶ πῦρ καὶ τὸ τελευταῖον, σφα- γήν, ὁ δὲ μικρὸν ἐπισχών, ἀφίημί σε, φησί, καὶ ποιῶ κύριον τῆς ὅποι βούλει πορείας, καὶ σώζου καὶ μένε μέν, εἰ τοῦθ’ ἥδιον, ἐν ταῖς ἐμαῖς πόλεσι, βάδιζε δὲ Ἀθήναζε καὶ κομίζου τὴν οἰκείαν, εἰ τοῦτό σοι κατὰ νοῦν. καὶ μειδιῶν ἄμα καὶ βλέπων εἰς τοὺς παρόντας, ἐπιμελοῦ δέ, φησί, καὶ τοῦ Ἐλέου βωμοῦ. παρ’ ὑμῖν γάρ ἐστι τοῖς ἡμέροις, ἡμεῖς δὲ ὠμοί τε καὶ βάρβαροι. 4 cf. p. 277,12 sq 7 cf. p. 277,12 sq. 10 cf. ad p. 270, 10 16 cf. p. 320, 2; t. II 88, 1 1 χρῆμα Vi | βῆμα <λαμπρότατον α διὰ> α σεμνῶν coni Re scripsi μεστὸν VaB omreliqui libri edd Ι καλῶν καὶ σεμνῶν CI | σεμνὸν καὶ σεμνῶν Μα sed σεμνὸν inser m 2 Ι καῖ inser V 2 2 ὀμο- λογεῖν Wolf Ferr 3 δέ om Lau 5 ἐπῆγον Lau | καὶ ante εἷπον MaCI 6 ἐξήτασα Va sed ἐζήτησα in marg m 2 ἐζήτησα HVCWolfViMaCl Ferr scriptura in Cr parum certa 8 πελο- πόνησος VC 9 μετ’ αὐτῆς Ma 11 τὸ om MaCI 13 ὅπη Va 15 πόλεσιν Cr 16 οἰκίαν HVCVaBViMaClLau Mor sed in hoc γρ οἰκείαν in marg scriptura in Cr parum certa 19 ἡμέροις Va sed καὶ τοῖς ἐλευθέροις suprascr m 2, Mor sed γρ ἐλευθέροις in marg ἡμετέροις Lau ἐλευθέροις CrH VC WolfMa sed in hoc ἡμέροις καὶ τοῖς in marg praepos m 2, Cl Ferr 17. Τί δὴ τὸ τῆς μεταβολῆς αἴτιον καὶ τοῦ χάριν ὅν ἔσπευσε λαβεῖν ἔχων ἀφῆκε, τὸ μὲν ἀκριβὲς αὐτὸς ἂν εἰδείη καὶ πρὸς ἄλλον ἂν εἴποι, τεκμαιρομένῳ δὲ πολλά, ὦ Ἀθηναῖοι, φανείη. καὶ γὰρ ὧς ἀπέχρησεν αὐτῷ γενέσθαι κυρίῳ καὶ ὡς ἡττήθη τῶν δικαίων καὶ ὡς ἠλέησε τὴν τύχην καὶ ὧς ἔδεισε τὸ τοῦ μέλλοντος ἀφανὲς καὶ ὧς δόξαν μεγαλοψυχίας ἐδίωξεν ἐχθροῦ φειδόμενος καὶ ὧς ἐξῄτησε φιλανθρωπότερος νομισθῆ- ναι τοῦ δήμου τῶν Ἀθηναίων ζητῶν. ἀκούομεν δὲ αὐτὸν καὶ πρὸς τὰς Ἀπολλοφάνους θυγατέρας ποιῆσαί τι παραπλήσιον. ἀφεῖναι γὰρ αὐτὰς Σατύρῳ τῷ τῆς κωμῳδίας ὑποκριτῇ τοῦ πατρὸς τῶν κορῶν ἀπεκτονό- τος αὐτῷ τὸν ἀδελφόν. 18. Περὶ μὲν οὖν τῆς ἐμῆς σωτηρίας τοιαῦτα ἄν τις ὑπολάβοι, λελυμένος δὲ ἤδη καὶ τετυχηκὼς ἀδείας οὐκ ἂν φαίην ὧς ἐβουλευσάμην ὅποι χρὴ τραπέσθαι. R IV 260 | καίτοι παρὰ πολλοῖς τῶν Ἑλλήνων ἦσαν εὐερ- γεσίαι μοι κείμεναι, καὶ μετέδωκαν ἀσμένως ἄν μοι καὶ πολιτείας καὶ γῆς καὶ τῶν ἄλλων ἀγαθῶν, ἀλλ’ 10 sq. cf. IV 36, 5; t. IV 320, 11 R. Dem. fals. leg. § 194 sq. p. 401, 25 sq. 18 Thuc. I 129, 3. Plat. rep. I p. 345 A 2 οὖν ante ἀκριβὲς Lau 3 τεκμαιρομένων Vi 4 ἂν post πολλὰ Β | ὦ ἀθηναῖοι πολλὰ ViMaCl 8 ἐδίωξεν scripsi auctoribus lacobsio Lect 103 Achill Tat 889 Rev 4 et Weiskio hyp II 46 ἔδειξεν libri edd naut λήψεσθαι ἔδοξεν aut ἐθήρασεν“ Re 8 ἐξῄτησε in marg inser Μα 2 om Οἶ’ ἐζήτησε CVaB Lau Re scriptura in Cr parum certa 9 τῶν] τοῦ ΗC scrip- tura in Cr parum certa | „ζητῶν abesse ” Re 10 αὐτὸν om HVCWolf Ferr scriptura in Cr parum certa 11 τῷ om Ferr 12 πατρὸς — ἀπεκτονότος in ras V 2 Ι τῶν κορῶν om HCWolfVa sed in hoc τὴν κορῶν in marg m 2, Β Ferr | ἀπο- κταινόντος Η ἀποκτανόντος CWolf Ferr 14 τοιαῦτα scripsi e BViLau ταῦτα HVCWolfVaMaCl edd 16 ὅπου MaCl 18 μοι om CrHVC Ferr οὐκ ἦν ταῦτα τῆς ἐμῆς ψυχῆς, ἀλλ’ εὐθὺς οἴκαδε ἠπειγόμην. οὕτως ἰσχυρὸς ἔρως ἐντέτηκέ μοι τῆς πα- τρίδος καὶ οὐδ’ ἡ ἔκδοσις αὐτὸν καταπαῦσαι δύναται. τὴν τοίνυν πορείαν ὧς μάλιστα λανθάνων ἐποι- ούμην τοῦ μὴ πάλιν ὁρᾶσθαι παρὰ τῶν Ἑλλήνων μηδὲ ἀναγκάζεσθαι πικρῶν ἀκούειν καθ’ ὑμῶν ῥημάτων. ἦσαν γάρ, ἦσαν οἱ παραβάλλοντες τῇ ἐκδόσει τὴν ἄφεσιν, τοῖς Ἀθηναίοις τὸν Φίλιππον, τοῖς πολίταις τὸν ἐχθρόν. ἃ καὶ νῦν μὲν ἀνάγκη πολλαχοῦ λέγεσθαι τῆς Ἑλλάδος. ἐγνωσμένων γάρ, οἶμαι, καὶ τούτων κἀκείνων εἰκὸς ἑκατέρῳ γίνεσθαι τοὺς προσήκοντας λόγους. ὅπως οὖν μὴ πολλοῖς ἐντεύξομαι τοῦ βωμοῦ μεμνημένοις, εἰς ὅσον οἶόν τ’ ἦν, κρύπτων ἐμαυτὸν ἐχώρουν. ἥκων τοίνυν ἓν τοῦτο ὅπερ ἔφην πολιτεύο- μαι πολίτευμα καὶ γράφω τὸν ἑστηκότα τηνάλλως ἀνατρέπειν. 2 Soph. El. 1311. Plat. Menex. p. 245 D 2 ἠπειγόμην Va sed ἡ in ras m 2 Ι verba οὕτως — πατρίδος ad comoediae Atticae versum οὕτως ἔρως ἰσχυρὸς ἐντέτηκέ μοι τῆς πατρίδος redire censuit Th. Kockius Fr. com. Att. III p. 489 n. 431 qua de re cf. quae dixi in Addendis et Corri- gendis ad t. I p. 79, 8 | ἐντέτοκε V 3 οὐδ’ ἡ scripsi auctore Iacobsio Add 368 Lect 103 Rev 4 οὐδὲ libri edd 5 παρὰ om Lau ὑπὸ MaCl Ι καὶ ante μὴ δὲ Vi μὴ δὲ HBViMaCl Lau 6 ἀκούειν πικρῶν MaCl πικρῶν C sed ’π’ in ras f μικρῶν HWolf | καθ’ in ras Lau 2 | ὑμῶν CMa sed ὒ in ras ὁ Ma 2 7 ἦσαν(2)] ἦπερ Re | τῇ ἐκδόσει et τοῖς Ἀθηναίοις et τοῖς πολίταις scripsi τὴν ἔκδοσιν et τοὺς Ἀθηναίους et τοὺς πολίτας libri edd 8 τῇ ἀφέσει et τῷ Φιλίππῳ et τῷ ἐχθρῷ coni Gasda 11 ἑκστέρῳ Mor sed γρ ἑτέρῳ in marg ἐκατέρων VaBViMaCl | γίγνεσθαι ViLau γενέσθαι Ma 12 ἐντεύξομαι scripsi e VMaClLau ἐντεύξωμαι HWolfVaB Vi edd scriptura in Cr parum perspicua 13 μεμνημένοις Lau sed ἲς in ras m 2 | εἰς ὅσον] ὧς MaCl | οἶόν om Lau οἷον Β οἷός Re Ι τε Vi 14 ἥκων V sed ὢν in ras m 2, Mor sed γρ ἦγον in marg ἥκω BLau ἧκον HCWolf ἤκουον Vi | ἐν] ἐνδε C ἐν δὲ Wolf Ferr Ι πολιτεύομαι ὅπερ ἔφην Ma 15 τηνάλως HCWolfViMaCl scriptura in Cr parum certa cf. ad t. V 272, 13 20. Εἶτα σὺ τολμᾷς, φησί, βωμὸν ἀρχαῖον καὶ τίμιον καὶ δόξαν ἀγαθὴν ἐνηνοχότα τῇ πόλει τῆς εἰωθυίας τιμῆς ἐκβαλεῖν; ἐγὼ γάρ εἰμι ὁ τοῦτο ποιῶν, ὦ Ἀθηναῖοι; ἐγὼ καταλύω τιμὴν κρατοῦσαν ὁ τῇ πρὸς αὐτὸν καταφυγῇ βεβαιώσας αὐτῷ τὸν νόμον; εἰρωνεία ταῦτα ἔστι καὶ παιδιὰ τῶν οὐ βουλομένων εἰδέναι δοκεῖν ὡς ἃ τοῖς ἔργοις ἤδη πέ- πρακται, ταῦτα νυνὶ τυγχάνει λόγου. τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὡς ἀπ’ ἐκείνης ἀπέρριπται τῆς ἡμέρας ὁ βωμός, ἐν ᾗ τὸν ἱκέτην οὐκέτ’ εἶχεν ἐξελέσθαι; φέρε γάρ, τίς ἡ τιμὴ τοῦ βωμοῦ; τὸν ἀδικούμενον ὡς αὐτὸν ἥκοντα σῶσαι. τί οὖν; ἤρκεσέ με ῥύσασθαι; πόθεν; οὐκοῦν ὁ μὲν λίθος ἔστηκε, τὸ γέρας δὲ πέπαυται, καὶ τῷ μὲν δοκεῖν μένει, τῇ δ’ ἀληθείᾳ κεκίνηται. τὴν γὰρ ἐκ τῶν νόμων αἰδῶ τοῖς βωμοῖς ὑπάρχουσαν ἂν ἀφέλῃς, οἴχεται ὁ βωμὸς καὶ τοῦτ’ ἔστιν ὃ πρὶν ἢ R IV 261 βωμὸς | νομισθῆναι. καὶ γὰρ τὰ τῶν θεῶν ἕδη τῶν ἄλλων τύπων αἰδεσιμώτερα ταῖς τιμαῖς, ἄνευ δὲ τούτων οὐδὲν ἀμείνω τῶν λοιπῶν ἀνδριάντων οὐδέ γε 14 cf. p. 245, 12; t. II 526, 13; V 353, 3 1 φήσει VaB Ι τις post φησί libri edd delevi 2 πά- τριον Va sed τίμιον in marg m 2, BLau 3 ἐκβάλλειν V sed λ(1) inser ἐκβάλλειν Va Re 4 ὁ τοῦτό εἰμι MaCl Ι πονῶν Lau Ι ὦ inserui e ViMaCl om reliqni libri edd | ἀθηναίοις V Ι τιμὴν] τὴν νῦν Vi 5 ὁ τῇ] ὅτι Wolf | φυγῇ ΜαCI 6 ταῦτ’ MaCI | οὐ in ras V 2 9 ἀπέρριπτο Vi ἔρριπται MaCl 10 εἶχεν scripsi ex HVCWolfBMaCI ἔσχεν VaLau edd ἔσχον Vi scriptura in Cr parum certa Ι ἐξελέσθαι om Ma 11 τοῦ βωμοῦ τιμὴ VaBLau | τὸ ante τὸν VaBLau et inser C 2 13 ἔστηκεν VCVaMa edd scriptura in Cr parum certa | πέπτωκε Lau 17 βωμὸν Va Ι καὶ ante τὰ HVCLau Mor Re scriptura in Cr parum certa delevi 18 τόπων Va sed γρ' τύπων in marg m 2, BVi et coni lacobs Lect 103 Ι τούτων ante ταῖς libri edd delevi cum Gasda τούτω, ταῖς coni Re τόπων αἰδεσιμώτερα τούτων (= venerabUiora quam alia loca quae vi- detis) Iacobs Lect 103 Rev 4 τῶν οὔπω ξεσθέντων λίθων. οὐδεὶς ἐτόλμα πρό- τερον ἅπτεσθαι τῶν ἐκεῖσε καταφευγόντων. οὐδεὶς ἤκουσέ μου λέγοντος ὅτι χρὴ τοῦτον ἀνελεῖν. ἀνῄρη- ται τοῖς εἰς ἐμὲ πραχθεῖσιν ἡ παρ’ αὐτοῦ συμμαχία. μηδ’ ὁράσθω τοίνυν ὁ βωμός, μέχρις ἂν θεραπεύηται Παναθηναίοις μὲν Ἀθηνᾶ, μυστηρίοις δὲ Δημήτηρ, τῇ λαμπάδι δὲ ὁ Πὰν καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστος θεῶν τοῖς παλαιοῖς νομίμοις.