Εἰκὸς μὲν ἦν με, ὦ Ἀθηναῖοι, τοὺς νόμους RIV 447 ὑμῖν ἀποδεδωκότα διὰ τοιαύτης σφαγῆς οἴαν οὐδεὶς ἄν ποτε προσεδόκησεν ἔσεσθαι μήτ’ ἐπὶ τῆς ἐκκλησίας ὁρᾶ- σθαι μήτε λέγειν ἐν ὑμῖν περὶ μηδενὸς ὑπομένειν, ἀλλ’ ἐν σκότῳ καθήμενον δακρύειν ἔτι τὰ Κριτίᾳ τετολμημένα· ἐπεὶ δὲ καὶ σφόδρα με τοῦτο βουλόμενον ποιεῖν ὰνα- Μ = Codex Marcianus gr. 439 La = Laurentianus LVII 44 Vi = Vindobonensis Philos. et Philol. IV 82 Ma = Matritensis 4679, olim N-49 Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus Va = Vaticanus gr. 82 Β = Barberinus II 41 1 ἄλλη μελέτη. θεωρία ante Νόμος edd delevi | τὸν inser Ma 3 om Cl 2 κάλαισχρος libri ut constanter corr Mor 3 τὸν υἱὸν τυραννοῦντα inser Ma 3 om LaViClVa 5 ἀντι- νομία ante Εἰκὸς Μ et in marg Ma 2, μελέτη δ’ La Καλλαίσχρου λόγος Β edd delevi | ἡ στάσις πραγματική in marg Mor μοι Ma | ὦ in ras 4 litt Laf | ἄνδρες La 7 ποτε in ras 5 litt Va 2 πώποτε La | μήτεπὶ La sed μήθ’ ὅλως ἀνασχέσθαι περὶ οὐδενὸς λέγειν ἐν ὑμῖν in marg y 8 μηδενὸς Va sed ὸς in ras m 2 10 με τοῦτο scripsi e MViVa τοῦτό με La edd τοῦτο MaClB στῆσαν ἄγει πρὸς ὑμᾶς ὅ μόνον, ἂν ὑμεῖς ἐθελήσητε, δύναιτ’ ἂν λυθῆναι τῶν ἡμετέρων κακῶν, δέομαι πάν- των ὑμῶν πρῶτον μὲν ἔχειν μοι συγγνώμην τοῦ δεῦρο ἐλθεῖν ὑπομεῖναι, ἔπειτα τῶν τε λόγων ἀκοῦσαι πρᾴως καὶ δοῦναί μοι χάριν ἀντὶ τῆς ἐπανελθούσης ὑμῖν πολιτείας τὸ γῇ κρυφθῆναι μικρᾷ τὸν ὑπὸ τοῦ πατρὸς δεξάμενον τὴν πληγήν. 2. Χαλεπὸν μὲν οὖν εἶξαι καὶ συγχωρῆσαι, κἂν οἱ πλείους πείθωνται, τοὺς ἀνήκεστόν τι παρὰ Κριτίου πεπονθότας, ἡ γὰρ ὧν ἠδίκηνται μνήμη πᾶν μικρὸν εἰς τιμωρίαν ἡγεῖσθαι ποιεῖ, ἐγὼ δὲ τῶν οὕτω διακει- μένων ἀλγούντων μὲν οὐχὶ θαυμάζω, τοὐναντίον γὰρ ἂν ἦν θαυμαστόν, εἰ τοιαῦτα πεπονθότες μὴ χαλεπῶς RIV 448 | ἔφερον, δέομαι δὲ ὅμως ἀκολουθῆσαι τοῖς ἄλλοις πρῶτον μὲν ἐνθυμουμένους ὅτι οὐ Κριτίαν αὐτοὺς δεήσει βέλτιστον νομίσαι τήμερον, τὸν ἐκείνου δὲ πε- παυκότα τὴν ἀδικίαν ἐλεῆσαι, ἔπειθ’ ὅτι πολὺ μείζω δόξαν οἴσονται τῶν οὐ τὰ μέγιστα ἐγκαλούντων οἱ τὰ δεινότατα πεπονθότες. μείζονος γάρ, οἶμαι, μεγαλοψυ- Χίας ἀπόδειξις τοὺς μᾶλλον ἠδικημένους ἐν τῷ καιρῷ 1 παρ’ MaClVaB et γρ in marg Mor | μόνον ὃ Va 2 δύναιτ’ ἂν] δυνατὸν La | ἡμετέρων Va sed ἡ in ras m 2 3 μοι Va sed οἱ supra litteram, ut videtur, ἑ erasam m 2 | τοῦ δεῦρο in marg Vi 2 6 κρυβῆναι ViMaCL τοῦ inserui e Ma ClVaB om MLaVi edd 7 σφαγήν in marg coni Petrop 9 παρὰ La sed ἀρά in ras f 10 ὧν ex ὡς corr Ma 3 ἠδίκηνται Va sed v inser m 3 12 τοὐναντίον scripsi e LaVi MaClVaB τοεναντίον Μ τὸ ἐναντίον edd 13 ἂν om La Va | οἱ ViVa 14 ὅλως LaMa sed in hoc ὅμως suprascr m 2 Cl et γρ in marg Mor 15 οὖν post μὲν La sed del p 16 δεήσεις Ma sed ς add m 2 | βέλτιστον Va sed ’στ’ inser m 2 βέλτιον ΜαΒ | σήμερον Va 18 εἴσονται MMa | τὰ inserui e La sed ὅ(?) μέγιστα in marg y, cum Gasda om reliqui libri edd 19 δεινότατα Ma sed τα(2) add m 3 20 ἀπόσχεισις Va τῆς τιμωρίας ὁμοίους τοῖς οὐ τοιαῦτα αἰτιωμένοις γε- νέσθαι. 3. Εἰκότως δέ, ὦ Ἀθηναῖοι, διακόπτει μου τὸν λόγον τὰ δάκρυα. τίς γὰρ τῶν πώποτε δεδυστυχηκότων ἀνθρώπων τηλικαύτας ἔσχεν εἰς ὀδυρμοὺς ἀνάγκας; οὐ γὰρ ἐπὶ τούτοις, ὦ Ἀθηναῖοι, γυναῖκα ἠγόμην ἐγὼ καὶ παῖδας ἐπιδεῖν ηὐχόμην οὐδ’ ἐπὶ τούτοις Κριτίαν γε- νόμενον ἔτρεφον οὐδ’ ἐπὶ τούτοις ἐπαίδευον, ὅπως ἐλαύνῃ καὶ λυπῇ τὸν δῆμον τῶν Ἀθηναίων, ἀλλ’ ὅπως λειτουργῇ μὲν τοῖς οὖσι, λειτουργῇ δὲ τῇ γνώμῃ, λει- τουργῇ δὲ τῷ σώματι, δύνηται δὲ ἐν τοῖς αὑτοῦ πολί- ταις φιλοτιμούμενος ἐξαριθμεῖν ναυμαχίας, πεζομαχίας, αἰχμαλώτους, χρήματα, τρόπαια τὰ μὲν ἐν τῇ γῇ, τὰ δὲ ἐν τῇ θαλάττῃ. ἤλπιζον αὐτὸν βλέψειν εἰς τὸν Ἀριστείδην ἐκεῖνον, εἰς Νικίαν, εἰς Περικλέα. καὶ τί λέγω τοὺς ἔξω τοῦ γένους; ἤλπιζον αὐτὸν ἔσεσθαι τοῦ Σόλωνος μιμητὴν τοῦτο μὲν τῆς φύσεως αὐτῆς ἐπὶ ταῦτα ἀγούσης, τοῦτο δὲ τῶν ἐμῶν πρὸς αὐτὸν 15 cf. t. V 551, 7 15 Ἀριστείδην] τὸν Λυσιμάχου M m 1 ὁμοίως Va sed οὑς supra ὡς m 2 3 ἀθηναῖοι Va sed ηναῖοι in ras m 2 θεοὶ La 4 τὰ inserui e libris om edd 5 ἀνθρώπων om Cl | τηλικούτους Va | εἰς om MaClVa ὀδυρμῶν MaCl 6 ὦ Ἀθηναῖοι] ὦ θεοὶ La ὁ ἄθλιος ἠγαγόμην Β 7 παῖδα LaMaClB Mor | γινόμενον La 8 οὐδὲ VaB 9 ἐλαύνοι LaVi et coni Iacobs Ach Tat 544 | λοιποὶ La sed in λυπῇ corr s λυποίη Iacobs | τὸν Iacobs | ἀλλ’ reposui e libris ἀλλὰ edd 10 μὲν inser Va 2 | σιγὴ ante τοῖς VaB 11 αὐτοῦ scripsi αὐτοῦ libri edd 14 θαλάσσῃ MaClVa | βλέπειν Va | τὸν om Ma | εὐριπίδην Ma sed γρ ἀριστείδης in marg m 3 15 ἐκεῖνον] αὐτόν Μ Mor | περικλέα Πα sed τὸν λυσιμάχου in marg m 2 16 αὐτοὺς Vi 17 τὸν Va νουθεσιῶν. οὐ γὰρ ἔστιν ὅτε ἐπαυσάμην λέγων· Κρι- τία, Καλλαίσχρου παῖς εἶ τοῦ Κριτίου τοῦ Δρω- πίδου, Δρωπίδου τοῦ Σόλωνος ἀδελφοῦ. ζήλω- σον τοὺς πατέρας, θὲς νόμους συμφέροντας, γρφάψον τοιαῦτα ψηφίσματα, μηδὲν ἡγήσῃ τῆς πατρίδος κάλλιον. ὑπὸ τοιαύτης ἤλπιζον, ὦ Ἀθη- ναίοι, γηροτροφήσεσθαι πολιτείας τοῦ παιδὸς μὲν ἃ RIV 449 χρὴ ποιοῦντος, ἐμοῦ δὲ συνευδοκιμοῦντος. | καὶ γὰρ ὑπισχνεῖτο μὴ χείρων ἔσεσθαι τοῦ γένους ὁ κατά- ρατος Κριτίας. τί οὖν αὐτὸν ἕτερον ἐποίησε; πόθεν ἡ μεταβολή; τίνος κατηγορῆσαι, τίνος καταβοῆσαί με δεῖ; ὢ πονηρὸν χωρίον Αἰγὸς ποταμοί. ὤ δυστυχοῦς ναυμαχίας ἐκείνης ἥ Λακεδαιμονίοις μὲν παρέδωκε τὴν πόλιν, ἐμὲ δὲ ἀπώλεσεν. εἰ γὰρ μὴ τὰς ναῦς εἷλεν ἐκεῖ Λύσανδρος, οὔτ’ ἂν εἴργετο τοῦ Πειραιῶς ὁ σῖτος οὔτ’ ἂν ὁ λιμὸς ἡμᾶς ἀνήλισκεν οὔτε τὰ τείχη κατε- σκάπτομεν οὔτε πᾶν τὸ κελευόμενον ἐποιοῦμεν οὔθ’ ὁ 2 sq. Plat. Charm. p. 155 A. 157 E. Tim. ῥ’. 20 E. Philostr. vit. soph. Ι 16. Diog. L. III 1, 1 7 Lys. or. XIII 45 12 cf. t. V 46, 2 15 Xen. Hell. II 2,16 14 Λύσανδρος] οὗτος στρατηγὸς ἦν Λακεδαιμονίων M m M a2 2 τοῦ ante καλαίσχρου Ma | Κριτία Vi 6 Ἀθηναῖοι scripsi e ViMa sed in hoc γρ θεοὶ suprascr m 2, Cl et γρ in marg Mor cum Cobeto Mnem. N. S. III 148 θεοὶ MLaVaB edd cf. p. 96, 2 7 γηροτροφήσεσθαι Va sed ήσε in ras m 2 γηροτροφεῖσθαι MaCl γηρωτροφήσεσθαι Μ 8 πονοῦντος La sed ante ν(1) ras 1 litt 9 μὲν ante μὴ Va 10 ἐποίησεν edd 11 βουλὴ Vi | τίνος καταβοῆσαι om Re 13 μὲν inser Va 2 | παραδέδωκε Vi 14 πόλιν scripsi e LaViMa sed in hoc γρ τύχην in marg m 2, ClVa sed in hoc τύχην suprascr m 2 τύχην ΜΒ edd | δ’ inser Ma 3 15 πειρΔως ClB πηραιὼς Va 16 ἀνήλισκεν ἡμᾶς Μ Mor | οὔτε scripsi e La cum Gasda οὐ reliqui libri edd 17 οὐ τὸ μετακίνησον Va μετακινήσων τὴν πολιτείαν ἐφάνη.