καὶ οὐ μόνον τοῖς ἐλευθέροις, ἀλλὰ καὶ δούλοις ἤδη που τοῦτο τὸ δίκαιον συγγνώμην ἐνήνοχε. καί τις, οἶμαι, δεσπότης πρᾴως ἔχων ὤφθη πρὸς ἁμαρτίαν οἰκέτου νέου. ἔοικε γὰρ ἡ μὲν νεότης θαλάττῃ κεκινημένῃ, τὸ γῆρας δὲ γαλήνης ἡσυχίᾳ. καὶ τοῦτο οὐ παρὰ μὲν ἡμῖν οὕτω νενόμισται, συγγνώμης δὲ ἀπεστέρηται παρὰ τοῖς βαρβάροις, ἀλλ’ ὅπουπερ ἀνθρώπων γένος, ἐκεῖ καὶ παραίτησις τοῖς νεωτέροις ὁ χρόνος. φέρε, εἴ τις ἁλοίη τῶν πρεσβυτέρων μεθύων καὶ παροινῶν καὶ μαχόμενος ὑπὲρ ἑταίρας καὶ τύπτων καὶ πληγὰς λαμβάνων, ἆρ’ οὐκ ἂν τοῦτο μείζω ποιοῖ τὴν κατηγορίαν, ὅτι σωφρονεῖν δέον καὶ τῆς ἡλικίας ῥᾷστον αὐτῷ | τὸ σωφρονεῖν ποιούσης RIV 394 ἔξωρος ὢν τὰ τῶν νέων πλημμελεῖ; εἶτα τοῖς πρεσβυ- τέροις οὐ μεταδώσομεν συγγνώμης ὧς τῶν νέων τοῦτο ὄν, πάλιν δ’ αὖ τοῖς νεωτέροις ἀσυγγνώμονες ἐσόμεθα 20 Luc. Tim. § 22 22 Dem. p. 547, 8 1 νέων om I | ταῦτ’ — 15 χρόνος praemissis τῆς θεμι- στοκλέους ἐκ τοῦ ἐναντίου μελέτ. κθ citat Macar tbl 85 v 2 ἀγνοεῖς ἔτι C | τέ inserui om libri edd 3 οὐ — 4 ἕτοιμος om Macar | πᾶσιν I 5 καὶ cancellavi cum Gasda | τῶν ante ξένων | 9 ἔχειν B 10 ἔοικε — 11 ἡσυχίᾳ citat floril. Nea- pol. fol 285 I μὲν γὰρ ἡ I 11 κεκινημένῃ L sed κινημένῃ in ras m 2 16 ἑτεῥας Lau 17 οὐ τοῦτο I 18 ποιοῖ scripsi e Lau ποιῇ CL sed in hoc fj in ras m2, i edd ποιεῖ BI vel ποιοίη scribendum coni Gasda 20 μὲν post τοῖς inserendum coni Gasda 21 συγγνώμονες BILau 22 οὐκ ante ἐσόμεθα I τὴν διὰ πάντων παρ’ αὐτοῖς σωφροσύνην ζητοῦντες; διαγράψομεν ἄρα τὴν συγγνώμην ὅλως τοῖς μὴ οὐκ αἰτοῦσιν[, ὧς οὐκ ἐξὸν λαμβάνειν, τοῖς δ’], ὅτι χαλε- πῶς ἔχομεν. 19. Νεοκλῆς μὲν οὖν, ὦ ξ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἔστω τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, πάσης αἰτίας καθαρὸς καὶ ὅσων βούλεται παῖς· ὑμεῖς δὲ ὑμᾶς αὐτοὺς ἀναμνή- σατε τῶν ἐπὶ τῆς νεότητος ἕργων. ἀλλ’ οὐκ ἐμισεῖσθε ὑπὸ τῶν γονέων οὐδ’ ἐξηλαύνεσθε τῶν πατρῴων οὐδ’ ἐγίγνεσθε ῥᾳδίως τῶν γεγεννηκότων ἀλλότριοι. θαυ- μάζω δὲ εἰ μεθύουσι μὲν ἀνθρώποις καὶ λυπουμένοις] καὶ θυμουμένοις ἔσται συγγνώμη πλημμελοῦσι διὰ τούτων ἕκαστον, τῇ νεότητι δὲ οὐκ ἱστᾶι <ἐν> s γε οὔσῃ μέθῃ καὶ ἰσχυροτάτῃ κατὰ τὸν ἀληθῆ λόγον. 20. Κηδόμενος γὰρ σοῦ, φησιν, ἀπεκήρυττον, ὅπως γένοιό μοι βελτίων. καὶ τί δὲ ἀδίκημα σωφρονίζειν υἱόν; οὐδέν, ἀλλ’ εἰσίν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πολλοὶ τρόποι τοῦτο ποιοῦντες ἡμερώτεροί τε ἀποκηρύξεως καὶ μείζω τὴν ὠφέλειαν ἔχοντες. οἶς ὑμεῖς κέχρησθε πρὸς τοὺς ὑμετέρους αὐτῶν. εἰσὶ μὲν 2 διαγράψομεν scripsi e B διαγράφομεν CILau διαγρά- ψωμεν L sed ιαγραψωμ in ras m 2 edd | ὅλως scripsi e B ὁλωσὶ CLLau edd οὑτωσὶ I | μὲν οὐκ αἰτοῦσιν C πᾶσι τοῖς μὲν L sed πᾶσι in ras m 2, edd 3 ὧς οὐκ ἐξὸν λαμβάνειν, τοῖς δ’ in marg L 2 edd om CBILau cancellavi ὅλως τοῖς πᾶσι aut co λῷστε τοῖς πᾶσι coni Re 6 ἔσται C | ἀνθρωπείας C | καὶ ante πάσης C 7 ὅσον C ὧν B οἴων coni Gasda οἷον βού- λεται παῖδα coni lacobs Lect 119 | παῖς om I 9 οὐδὲ BLau 10 ἐγίνεσθε I | θαυμάζω — 13 λόγον citat Macar fol 86 r μεθύουσιν C I μὲν om C | καὶ λυπουμένοις ἲς suspecta vel in καὶ λυποῦσι mutanda coni Gasda ut dittographiam cancellavi 11 θυμουμένοις κοὶ λυπουμένοιςΙ I | πλημελοῦσι L 13 ἑκά- στων I | ἐν inserui om libri edd 15 γάρ σου B 17 σω- οἷς η φρονίζει I | υἱόν om I 19 οὓς C οὓς I 20 ὑμεῖς Lau | κέχρησθε scripsi auctore Gasda ἐκέχρησθε libri edd | αὑτῶν C γὰρ ὑμῖν ἀγαθοὶ παῖδες, ἀλλὰ παῖδές γε, ὦ ἄνδρες δικασταί. τοῦτο δέ ἐστι τοὔνομα τῆς οὐ πάντα ἀναμαρ- τήτου καὶ πόρρω μέμψεως ἡλικίας. δεῖ γάρ, οἶμαι, τὸν οὐχ ἁμαρτησόμενον τὰ ἐκείνων ὑπερπηδῆσαι του- τονί πως, εἰ οἷόν τε, τὸν χρόνον καὶ πρὶν ἔφηβον εἶναι γηράσκειν. πῶς οὖν ὑμεῖς ἐπανορθοῦτε τοὺς υἱεῖς; ὧς πατέρας εἰκός. ὁ μὲν καθήψατο ῥήμασιν, ὁ δὲ εἶρξε τραπέζης, τῷ δὲ ἱμὰς ἤρκεσεν, ὁ δ’ αὖ οὐ προσεφθέγξατο χρόνον τινά. πολλὰ ἂν δυνηθείη καὶ βλέμμα ἄγριον καὶ βοὴ μεγάλη καὶ τὸ τοῖς οἰκείοις ἐπ’ αὐτὸν χρῆσθαι δὶς καὶ τρίς. ἀλλὰ δεῖ τινος καὶ μείζονος· ἀπείλησον τοῦτο ὅ πέπονθα ἐγώ, τὴν ἀπο- κήρυξιν. αὕτη | δὲ μελλέτω. καὶ γὰρ ὁ τὸν νόμον RIV 395 τεθεικὼς δοκεῖ μοι τοῖς πατράσι τὴν ἀπειλὴν τεθεικέ- ναι μόνην, εἴπερ ἦν κηδεμὼν τῆς πόλεως. ἔπρεπε δέ, οἶμαι, νομοθέτῃ γε ὄντι. οὐ γὰρ ἠγνόει δήπου τοῦθ’ ὅτι πολλοὶ χείρους ἔσονται λαβόντες ἐλευθερίαν καὶ] τοῦ ποιεῖν ὅ τι δόξειεν αὐτοῖς, εἴπερ αὐτοὺς οὐδὲ τὸ ζῆν ὑπὸ τοῖς πατράσιν ἴσχυσε κατασχεῖν. τροφῆς μὲν γὰρ ἔμελλον εὐπορήσειν καὶ πολλοὺς ἕξειν τοὺς 11 cf. ad t. ni 254, 4. Plat. Phaedr. p. 235 A 13 Dem. p. 1006, 19 sq. Plat. leg. XI p. 928 D sq. 1 ἀγαθοὶ παῖδες] καὶ κακοὶ παῖδες vel οὐ μόνον ἀγαθοὶ παῖδες, ἀλλὰ καὶ κακοὶ coni Gasda 2 τὸ ὄνομα I | πάντη C 3 οὐ ante πόρρω I | δεῖ] οὐ I | οἶμαι] με B 4 τοῦτον C 5 οἰός Re 7 πατράσιν CI πατέρες Lau | γὰρ ante καθή- ψατο I 8 εἷρξε I | ἱμὰς scripsi e CI ἡμᾶς in ἱμὰς corr Lau ἱμὰς BL edd | ὁ δ’ scripsi οὐδ’ C ὅδ’ reliqui libri edd | οὐ omC 11 καὶ(1) inser L 2 om CBILau | τις C τίς BILau 12 τούτω C I πέπονθ’ C 13 μελέτω CI 16 δήπου om B 17 τοῦτο I 18 καὶ cancellavi | τοῦ scripsi τὸ libri edd I οὐδὲ τὸ ζῆν L sed τὸ ζῆν in ras m 2 οὐδὲ ζῆν B οὐδ’ ἐξῆν C sed ὧς γ’ ἐξῆν in marg, ILau 20 ἀπορήσειν C ἐπαρκέσοντας ἴ’ συγγενεῖς, ἑταίρους, συνήθεις, φίλους τοὺς ἐλεεῖν εἰδότας, ὥστε τούτου γε εἵνεκα οὐδὲν ἔμελλον ἐπιτηδεύειν βέλτιον ὄντων μὲν πολλῶν τῶν διαφθειρόντων καὶ πρὸς τὰ χείρω παρακαλούντων, κωλύειν δὲ οὐδενὸς κυρίου, τῆς ἐξουσίας δὲ ὧς πλεί- στης. ταῦτ’ οὐκ ἐλάνθανε τὸν νομοθέτην, ταῦθ’ ὑμεῖς αὐτὸν ἡγεῖσθε σαφῶς εἰδότα τεθεικέναι τὸν νόμον φόβον μὲν ἂν γινόμενον, τοῖς γένεσι δὲ οὐ πολεμοῦντα. ἥττης γὰρ οἶμαι τῆς ἐν πολέμῳ τέλος διασπᾶσθαι γονέας ἀπὸ τέκνων. ὑμεῖς οὖν καλῶς στοχαζόμενοι τῆς γνώμης τῶν γραμμάτων τοῦ μὲν ὡς ἐκβαλεῖτε πολλάκις ἐμνήσθητε, τὸ δὲ ἔργον οὐχ ὑπεμείνατε, ἀλλ’ ἐν τῷ κεκτῆσθαι ἐπεμελήθητε τῶν τρόπων. Νεοκλῆς δὲ μόνος τὰ μὲν ἄλλα πάντα ἡγήσατο ἀσθενῆ τοσαῦτα καὶ τηλικαῦτα καὶ πολλοῖς ἀρέσκοντα, μίαν δὲ νουθε- σίαν μόνην μηκέτ’ εἶναί μου πατήρ. 24. Καίτοι τήν γε φύσιν τὴν ἐμὴν αὐτός τε ἐπῄνει καὶ τὸν διδάσκαλον ἔφη θαυμάζειν ὡς μεγάλα πράγ- ματα ἀναιρησομένην καί τινα ἔχουσαν ἐν αὑτῇ γεν- 20 ναιότητα. ὅτι δὲ τὴν ὧδε ἔχουσαν οὐκ ἔστιν ἀτρεμεῖν, ἀλλ’ ἀνάγκη ποιεῖν τὸ τῶν γενναίων πώλων, τοῦτο 18 cf. ῥ’. 462, 10 19 Plat. leg. XI p. 921 A et D 1 φίλους om I 2 ἕνεκα BI 5 δὲ om C | οὐδενὸς] οὐδενὸς οὐδὲ CB οὐδενὸς cum ras 4 litt L οὐδενὸς ὄντος I sed τ’ suprascr m2 i οὐδὲ Lau corr Mor 8 φοβερὸν coni Re | inserui e CBILau ras 4 litt L om edd i γιγνόμενον L edd 9 διασπασθε Lau 10 ὑμεῖς <μὲν> i οὖν? 11 C 14 πάντα om C | τοσαῦτα I sed ὄντα suprascr m 2 16 ἱκανὴν post μόνην inserendum coni Gasda 17 τε om I 19 ἀναιρησομένην scripsi e CBILau ἀνευρησομένην L edd αὑτὴ scripsi ex Ι αὐτὴ CBLLau edd 20 τὲ C | τὴν in ras L 2 21 τοῦτ’ Lau οὐκ ἐβουλήθη λογίσασθαι. τί οὖν ἐστι τὸ ἐκείνων; σκιρτῶσι, πηδῶσι, δυσχεραίνουσι τὴν ζεύγλην, κατα- ράττουσι τὸν ἡνίοχον, ἐκβαίνουσί τι τῶν τεταγμένων. ἀλλ’ οὔτ’ ἀθυμεῖ τούτων γιγνομένων ἡνίοχος οὔτ’ ἀχρήστους ἡγεῖται τοὺς ἐγρηγορότας, ἀλλ’ ἔστιν αὐτῷ ταῦτα σημεῖα τῆς μελλούσης ἀρετῆς καὶ φέρει τὰ δύσκολα τῶν πώλων ἐπὶ τῇ τῶν δευτέρων ἐλπίδι, τοὺς δέ γε ὑπτίους καὶ καθεύδοντας | καὶ τὴν κεφαλὴν RIV 396 οὐκ αἴροντας οὐδὲ θορυβοῦντας τὸν ἐλαύνοντα οὐ πρᾴους οὐδὲ σώφρονας, ἀλλὰ νωθεῖς νομίζει.