I. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟΛΟΓΙΑ. οὐδ’ εἰ πλείους, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τῶν R III 1 νυνὶ τούτων αἰτιῶν ἐπάγοι τις Σωκράτει πείθων ὑμᾶς ὡς ἀνάγκη κακῶς οἰκεῖσθαι τὴν πόλιν μὴ τούτου δόντος δίκην, οὐκ ἄν μοι δοκῶ τὸ μὴ οὐ φίλος αὐτῷ καὶ γεγονέναι καὶ πάντα χρῆσθαι τὸν χρόνον ἐν ὑμῖν ἀρνήσασθαι. οὔτε γὰρ ἧς ἐφ’ ἑκάστου καὶ λόγου καὶ C = codex Chisianus Α = Monacensis olim Augustanus Ma = Matritensis 4679 (N-49) Ath = Athous Laurae S. Athanasii U = Vaticanus Urbinas gr. 126 Va = Vaticanus gr. 81 Β = Barberinus II 41 2 Dem. p. 550,22 1 Inscr. στοχασμὸς ἀπλοῦς ἐκ πολλῶν ὁ διάφορα πράγματα ἐφ’ ἐνὶ προσώπῳ τῷ Σωκράτους ζητῶν, τήν τε περὶ τὸ θεῖον ἀσέβειαν καὶ τὴν τῆς πόλεως ὕβριν καὶ τὴν τῶν νέων διαφθο- ράν in marg A 2 (??)δ΄ ante σωκράτους Α, post ἀπολογία C sed in hoc ξέ in ras in marg, μα in marg 1 Ἀθηναῖοι inserui e Ma cum Rog coll p. 34, 13 et 55, 13 om reliqui libri Mor Re 2 ἐπάγοι scripsi ex Α auctore Gasda ἐπάγει CMa Mor Re ἐπάγοιτό reliqui libri Rog 4 φίλον Mor καὶ (1)] πάλαι coni Cobet ὑμῖν U sed υ eras ἡμῖν Va Mor ἔργου δικαιοσύνης αὐτῷ σύνοιδα τὴν τῶν ἀδίκως ἐπ’ αὐτὸν συνεστηκότων βλασφημίαν καλῶς <ἂν> εἵχεν ἰσχυροτέραν ἡγήσασθαι πολλῆς τ’ ἂν ἦν κακίας ᾧ συνῆν τε πρότερον καὶ περὶ τῶν ἐμαυτοῦ σύμβουλον ἐποιούμην, τοῦτον, ἐπειδὴ πάσχει κακῶς, ἐγκαταλείπειν. οὕτω δὲ ἔχοντα γνώμης πρέποι μὲν ἂν καὶ συν- εύχεσθαι Σωκράτει καὶ τοὺς θεούς, οἱ κάλλιστα τὸν τοῦδε βίον ἐπίστανται, καλεῖν ἐπὶ τὸν παρόντα ἀγῶνα, δεῖ δὲ ἴσως καὶ λόγῳ βοηθοῦντα φαίνεσθαι καὶ μηδὲν ἀφ’ ὧν ἂν δόξαιμι τὰ δίκαια ποιεῖν παρελθεῖν. καὶ γὰρ ἂν εἴη δεινὸν ἐπὶ μὲν Μελήτῳ καὶ ταῖς παρ’ ἐκεί- νου λοιδορίαις Ἄνυτον ἀναβῆναι λόγον κακοήθη τε καὶ μακρὸν κομίζοντα καὶ πάλιν ἐπὶ τούτῳ Λύκωνα μηδεμιᾶς ἀποσχέσθαι τέχνης, ὅπως εἶς ὑμῶν ἀποθάνῃ, ἡμᾶς δέ, οὓς λυπεῖν ὡμολόγηκεν Ἄνυτος τοῖς κατὰ R III 2 Σωκράτους λόγοις, ἀφώνους | ὡς οὐκ ἀνιωμέ- νους ἑστάναι καὶ γενέσθαι χείρονας τῆς τῶν κατη- γόρων ἐλπίδος, ἄλλως θ’ ὅτε ἐν τῷ τὰ προσήκοντα 9 cf. t. IV 16, 7 sq. R 11 sq. cf. p. 115, 19 sq. Plat. apol. p. 23 E sq. p. 36 A. Diog. L. II 5, 18, 39 1 ἀδίκων Ath 2 ἂν inserui auctore Gasda cum Rog om libri Mor Re 3 πολλῆς Ma sed ῆς in ras m 2 4 σύμ-βολον Ma 5 ἐγκαταλιπεῖν MaUVaB Rog 6 δ᾿ Re | πρέ-πει Mor I ἂν om Ma Mor Ι συνάχθεσθαι UVaB 7 Σωκράτει Mor sed γρ Σωκράτη in marg 8 τούτου Mor 10 τὰ om Mor 11 Μελήτῳ scripsi ex Α sed ἴ’ supra ἡ, MaAthUB cum Rog μελίτῳ reliqui libri Mor Re Ι ἐκείνῳ Mor 13 μικρὸν ἡ UVaB 14 μὴ δὲ μιᾶς A | ὑμῶν Ma ἡμῶν UVaB 15 ὡμο-λόγησεν UVa 16 τοῦ ante σωκράτους UVaB | λόγοις inser Ma 2 18 θ’ ὅτε scripsi coll. t. III 337, 11; t. IV 211, 1 τε libri Mor Re τε καὶ ὅπου coni Re τε εἰ lacobs Lect 193 Not 2 τε εἴ τῳ Add in Athen 204) τε καὶ εἰ Gasda Rog τῇ φιλίᾳ πληροῦν καὶ <τὸ> τοὺς δικάζοντας ὑμᾶς ἐξε- λέσθαι τῆς ἐπιορκίας ἔνεστιν. ὁ γὰρ τὴν τῶν ἐπηρεα- ζόντων ἀπάτην οὐκ ἐῶν ἰσχύσαι φύλακας ἀκριβεῖς ποιεῖ τοὺς ψηφιζομένους τῶν ὅρκων. ὥστε οὐ τῷ φεύ- γοντι συνηγορήσων μᾶλλον ἀνέβην ἢ τῶν ὑμῖν συμ- φερόντων ποιησόμενος πρόνοιαν. 3. Σωκράτει μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες, βραχὺς τοῦ θανά- του λόγος, οὔτε γὰρ ἐν οἷς ἀεὶ ζητῶν διετέλει τοῦ ζῆν τὸ τεθνάναι χαλεπώτερον εὗρε τόν τε κεκρατηκότα τῶν ἡδονῶν, ὧν ἕνεκα ζῆν ἐπιθυμοῦσιν οἱ πολλοί, καὶ τὴν ἐνθένδε μετανάστασιν ἀνάγκη ῥᾳδίως φέρειν· ἔτι δὲ οἶς οὐκ ὀλίγοι τῶν φανερῶς ἀδικούντων, τῷ τε παρ’ ὑμῶν ἐλέῳ καὶ δάκρυσι τοῖς αὑτῶν καὶ παίδων ἱκετείαις, εὕραντο σωτηρίαν, τοσοῦτον ἀπέσχε διὰ τού- των αὑτὸν ἐξαιτήσασθαι, ὥστ’ ἤδη τινὰς ὑμῶν ᾐσθό- μὴν τραχύτερον ἐσχηκότας πρὸς αὐτὸν τῷ μηδενὶ τού- των ἀξιῶσαι χρήσασθαι. ἐγὼ δὲ οὐ διὰ τοῦτο τῆς συνηγορίας ἀπέστην, ὅτι σμικρός τε ὁ λειπόμενος Σω- 7 Plat. apol. p. 28 E Sq; 40 C; Phaed. p. 64 sq. [Xen.] apol. ’ξ 23 9 cf. p. 110, 16 sq. 13 cf p. 112, 5 sq. Plat. apol. p. 34 C sq. 38 D 1 πληροῦντα Ath | τὸ inserui 3 ἰσχῦσαι? at cf. ad t. IV 251, 5 6 πρόνοιαν voce des C fol. 335 Α 228 quae sequuntur usque ad ἀπειλοῦσιν p. 97, 15 om CA 7 οὖν in- serui ex UVaB cum Rog τοίνυν Ma om Mor Re 8 ζῶν Ma Va sed in hoc ὢ ex ἤτω corr m 2, Β 11 μετανάστασιν scripsi auctore Cobeto Mnem. III 142 cum Rog coll t. 11 462, 16 et t. III 195, 2 μετάστασιν libri Mor Re | ἔστι Ma 13 τοῖς ante δακρύοις Ath | αὐτῶν scripsi e Ma cum Rog αὐτῶν reli- qui libri Mor Re 14 εὕραντο scripsi ex AthUVaB coll. p. 118, 6; t. II 238, 15; t. IV 273, 17 εὗρον Ma Mor Re εὕροντο Boissonade (Anecd. V 372) Gasda Rog (e Par 3017) 15 αὐτὸν Β 17 διατοῦτο Β 18 σμικρός τε scripsi ex Ath UVaB σμικρὸς reliqui libri edd κράτει χρόνος καὶ φόβος οὐδεὶς τῆς τελευτῆς, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον πρέπειν ἡγούμενος τὸν τοιοῦτον τῇ φύσει μηδὲν ἀδίκως ἐν ὑμῖν παθεῖν καὶ ἄμα τοῦ μὴ πολλὰ τοιαῦτα ἐν τῇ πόλει τολμᾶσθαι μηδὲ ἀναγκάζεσθαι τοὺς μὲν δικάζοντας ἀσεβεῖν, κοινῇ δὲ ἀδοξεῖν Ἀθη- ναίους παρεκελευσάμην ἐμαυτῷ τὴν Ἀνύτου συκοφαν- τίαν ἐλέγξαι. τοῦτο δὲ γένοιτ’ ἂν ὑμῶν ἀκούειν εὐμενῶς ἐθελόντων. καὶ γὰρ εἰ μὲν ἐμπείρως ἔχων τῶν ἐν τοῖς δικαστηρίοις λόγων Σωκράτης πρὸς τἀς τούτων παρασκευὰς ἱκανῶς ἐτύγχανεν ἠγωνισμένος, ’ίσως ἂν ὑμῖν ἐξήρκει παρ’ ἐκείνου καὶ περὶ ὧν κρίνεται R III 3 διδαχθεῖσι τὴν ψῆφον ὀρθῶς | φέρειν· ἐπεὶ δέ, ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἐργαστηρίων, οὕτω καὶ νῦν ἐν ὑμῖν δι- είλεκται, τῇ παρούσῃ μὲν οὐ συμφερόντως χρείᾳ, μίαν δ’ οὖν αὑτῷ λύσας διαβολήν, ὧς οὐκ ἄρα εἴη δεινὸς λέγειν, ἡμῶν, ὦ ἄνδρες, πρὸς θεῶν, ἀνάσχεσθε τῶν οὐ δυνα- μένων μὲν ἐξισοῦσθαι πρὸς τὸν Ἀνύτου λόγον, ἴσως δὲ ὑμῖν τι συμβαλουμένων καὶ τἀληθῆ μᾶλλον ἐρούν- των ἤ οὗτοι. 1 cf. p. 110, 16. Plat. apol. 29 A; 38 D sq. 3 Plat. apol. p. 17 B sq.; 27 B. Xen. comm. IV 4, 4 1 ᾦ ante καὶ Par. 3014 edd delevi cum Gasda Ι ὁ ante φόβος 6 Par. 3017 Gasda 2 πρέπειν ἡγούμενος scripsi e MaAthUVaB ἡγούμενος πρέπειν Par 3014 edd Ι τὴν φύσιν Ma 3 τοῦ μὴ om Β 4 μὴ δὲ MaB 5 τοὺς ante Ἀθηναίους inser Rog 11 καὶ inserui ex AthUB om reliqui libri edd 13 δικαστη- ρίων Ma Ι ὑμῖν scripsi e MaUB cum Iacobsio Not 4, Sinteni Rog ἡμῖν reliqui libri Mor Re 14 συμφερόντως χρείᾳ scripsi e MaUVaB auctore Re cum Rog συμφέροντες χρείαν Ath Mor Re δὲ Rog 15 οὖν del Iacobs Not 4 γοῦν Rog | αὐτῷ scripsi e Ma auctoribus Iacobsio Lect 193 et Gasda cum Rog αὐτῷ reliqui libri Mor Re Ἀνύτου lacobs Not 4 | οὐκ cancellavit Rog coll Plat. apol. p. 17 B | ἄρ’ Rog 17 μὲν om Β 18 ἐρόν- των Ma sed ο in ου corr m 2, Par 3017 19 οὗτος? at cf. p. 21, 12. 6. Οἶδα μὲν οὖν ὅτι διαβολή τις κατεσκέδασται Σωκράτους ὑπὸ τῶν ἐν ταῖς συνουσίαις τοὺς παρ’ ἐκείνου μὴ φερόντων ἐλέγχους, οἱ δικαιότερον ἂν αὑ- τοῖς ἐπιτιμῶντες, ὅτι τῆς αὑτῶν διανοίας ἠμέλουν, τὸν οὐκ ἐῶντα ῥᾳθυμεῖν περὶ τὰ μέγιστα τῶν ἐν ἀνθρώ- ποις ἐμίσουν καί τινας καθίεσαν τοὺς τὰ τοιαῦτα λέγοντας· τὸν μιαρόν, τὸν ὄλεθρον, τὸν λυμεῶνα τῶν νέων. ἃ δὴ καὶ τούτοις ἔδωκε θαρρῆσαι τὴν γραφὴν ἀπενεγκεῖν, ἐπεὶ καὶ πρῴην τινὸς προσελθόν- τος αὐτοῖς καὶ λέγοντος οὐ σφόδρα συνήδεσθαι τοῖς διώκουσιν, οὐδὲ γὰρ οὐδ’ ὁρᾶν εἰς τὸ κρατήσειν ἀφορ- μάς, τὸ τῶν δικαζόντων πρὸς τὸν κινδυνεύοντα μῖσος μεγάλην ἔφασαν σφίσιν αὐτοῖς ὑπάρχειν πλεονεξίαν. πάλαι γὰρ αὐτὸν ἐπιθυμεῖν ὑπὸ ταῖς ψήφοις λαβεῖν, ὥστ’ αὐτοῖς ἀρκεῖν φανῆναι. ἃ γὰρ αὐτὸς ἄν, εἴπερ ἐδίκαζεν, Ἄνυτος ἐποίει καὶ οἱ μετὰ τούτου, ταῦτα παρ’ ὑμῶν προσδοκᾷ. κακῶς ἐλπίζων. διὰ τί; ὅτι πρῶτον μὲν ἐν ὑμῖν οὐκ ὀλίγους ἑώρων πολλάκις ἡσθέντας, 1 cf. p. 127, 5. Plat. apol. p. 18 B cf. p. 111, 16 sq. 7 Plat. apol. p. 23 D 1 κατεσκεύασται UVaB κατασκευασταὶ Ath cf. Plat. I. I. οἱ ταύτην τὴν φήμην κατασκεδάσαντες 2 ταῖς om Ma 3 ἐκείνων Β | αὑτοῖς scripsi cum Rog αὐτοῖς libri Mor Re 4 αὐτῶν reposui e libris cum Rog αὐτῶν Mor Re 6 καὶ ante καθίεσαν Ma edd delevi | καθίστασαν? | τὰ om AthUVa 8 ἔδωκε scripsi cum Cobeto Mnem III 142 et Sinteni coll p. 116, 6 ἐδίδου 6 Par 3017 Gasda Rog ἐδόκει reliqui libri Mor Re τούτους ἐδόκει θαρρῦναι Iacobs Not 5 10 οὐ inserui ex AthUB, ut coni Re, cum Rog om reliqui libri Mor Re | σφό- δρᾶ μὲν συνήδεσθαι lacobs Not 6 συνάχθεσθαι Cobet 11 οὐδὲ γὰρ οὐδ’] οὐδὲ ἀρκούσας Iacobs I. I. | οὐδ’] οὐχ Ma cancellavit auctore Re Rog οὐδ’ ὁρᾶν coni Re 13 δὲ post αὐτοῖς Ath 17 καλῶς Ma | διατί Β 18 ὀλίγοι <κάθηνται, οὓς> ἑώρων Cobet Coll 255 ὁπότε Σωκράτης τοὺς ἀλαζόνας ἐλέγχοι, καί, νὴ Δία R III 4 γε, καὶ πρὸς ἀρετὴν διὰ τοῦτον | ἐπιδεδωκότας οὐ μικρόν.