AC Eusebius, qui a beato Pamfilo martyre eognomentum sortitus est, post decem ecclesiasticae historiae libros, post temporum canones, quos nos Latina lingua edidimus, post diuersarum uocabula nationum, quae quo modo olim apud Hebraeos dicta sint et nunc dicantur exposuit, post chorografiam terrae Iudaeae et distinctas tribuum sortes, ipsius quoque Ierusalem templique in ea cum breuissima expositione picturam, ad extremum in hoc opusculo laborauit, ut congregaret nobis de sancta scriptura omnium paene urbium, montium, fluminum, uiculorum et diuersorum locorum uocabula, quae uel eadem manent uel immutata sunt postea, uel aliqua ex parte corrupta. unde et nos, admirabilis uiri sequentes studium, secundum ordinem litterarum ut sunt in Graeco posita, transtulimus, relinquentes ea quae digna memoria non uidentur, et pleraque mutantes, semel enim et in temporum libro praefatus sum, me uel interpretem esse uel noui operis conditorem, maxime cum quidam uix primis imbutus litteris hunc eundem librum ausus sit in Latinam linguam non Latine uertere: cuius imperitiam ex comparatione eorum quae transtulimus, prudens statim lector inueniet. ut enim mihi excelsa non uindico, ita terrae cohaerentia supergredi posse me credo. De Genesi. Ararat Armenia. siquidem in montibus Ararat arca post diluuium sedisse perhibetur, et dicuntur ibidem usque hodie eius manere uestigia. 1 ff. vgl. TU NF VIII, 2,16 f. 13 ff. Hier, chron. ed. Schoene I, 3 sciendum etenim est me et interpretis et scribtoris ex parte officio usum. 21 ff. vgl. Hier. comm. in Jes 37,36 ff. 0 in nomine trino diuino incipit liber locorum a beato Hieronymo editus Α Incipit Prefacio eusebii Sophronii Jeronimi in libro locorum ab eusebio pamphilo cesariensi episcopo prius edito quidem in greco sed a prefato Jeronimo post modum diligentius ad Latinum stilum translato Β incipit prologus locorum et nominum C 18 credo] + explicit Α + explicit praefatio, incipit liber locorum (so Β) et nominum C ΑC meminit horurn montium et Iereraias || in uisione contra Babylonem. Iosefus quoque in prirno antiquitatum Judaicarum libro saecularium litterarum historicos proferens »animaduertens« inquit Noe »terram diluuio liberatam septem alios dies abire permisit, et uniuersa animalia bestiasque patentibus claustris emittens ipse cum sua prole egressus est, immolans deo hostias gaudensque cum liberis. hunc locum Armenii exitum uel egressum uocant; siquidem ibi cultores illarum regionum arcam primum sedisse testantur et lignorum quaedam superesse monumenta. arcae huius et diluuii omnes qui barbaras scripsere historias recordantur, quorum est unus Berosus Chaldaeus, qui super diluuio referens haec locutus est: dicitur huius nauis in Armenia propter montem Carduenorum pars aliqua permanere, et quosdam bitumen ex ea auellentes circumferre: quo utuntur uel maxime hi qui lustrantur et se expiant. sed et Hieronymus Aegyptius, qui antiquitates Foenicum pulchro sermone conscripsit, et Mnaseas, et multi alii. Nicolaus quoque Damascenus in nonagesimo sexto libro refert: est in Armenia super Minyadem mons nomine Beris, ad quem multos in diluuio confugisse autumant. ibique esse saluatos, alios uero in arcae alueo supernatantes ad eius uerticem peruenisse, et usque ad multas aetates ligna arcae monstrari solita: quos quidem ego puto non esse alios nisi eos quos Moyses legifer Iudaeorum in suis uoluminibus edidit«. Achad urbs regni Nemrod in Babylone. porro Hebraei hanc esse dicunt Mesopofamiae ciuitatem quae hodie uocatur Nisibi, a Lucullo quondam Romano consule obsessam captamque, et ante paucos annos α Iouiano imperatore Persis traditam. Aggai ad occidentalem plagam uergit Bethelis, non multum ab ea distans. sita est autem Bethel euntibus Aeliam de Neapoli in laeua 22 ff. vgl. Hier, quaest. in Gen S. 16, 17: Achad, quae nunc dicitur Nisibis 3 historicus Α historicis C 22 Achar Α Archat Β Acath C AC parte uiae duodecimo circiter miliario ab Aelia, et usque hodie, paruus licet uicus, ostenditur. sed et ecclesia aedificata est ubi dormiuit Iacob pergens Mesopotamiam, unde et ipsi loco Bethel, id est domus dei, nomen || imposuit. Aggai uero uix paruae ruinae resident, et locus tantummodo demonstratur. et sciendum quod in Hebraeo G litteram non habet, sed uocatur Ai, scribiturque per elementum quod apud eos dicitur Ain. Astaroth Carnaim terra gigantum quondam in supercilio Sodomorum, quos interfecit Chodollagomor. sunt hodieque duo castella in Batanaea hoc uocabulo, noueni inter se milibus separata, inter Adaram et Abilam ciuitates. Arboc. corrupte in nostris codieibus Arboc scribitur, cum in Hebraeis legatur Arbe, id est quattuor, eo quod ibi tres patriarchae, Abraam, Isaae et Iacob, sepulti sunt, et »Adam magnus«, ut in Iesu libro scriptum est: licet eum quidam conditum in loco Caluariae sitspicentur. haec est autem eadem Chebron, olim metropolis Filistinorum et habitaculum gigantum, regnumque postea Dauid, in tribu Iudae ciuitas sacerdotalis et fugitiuorum, distat ad meridianam plagam ab Aelia milibus circiter uigintiduobus. et quercus Abraam, quae et Mambre, usque ad Constantii regis Imperium monstrabatur, et mausoleum eius in praesentiarum cernitur, cumque a nostris ibidem ecclesia iam extrueta sit, a eunetis in circuitu gentibus terebinthi locus superstitiose colitur, eo quod sub ea Abraam angelos quondam hospitio suseeperit. haec ergo primum Arbe, postea a Chebron, uno filiorum Chaleb sortita uocabulum est. lege Uerba dierum. Ailath in extremis finibus Palaestinae iuneta meridianae solitudini et mari rubro, unde ex Aegypto Indiam et inde ad Aegyptum nauigatur. sedet autem ibi legio Romana cognomento deeima. et olim quidem Ailath a ueteribus dicebatur, nunc uero appellatur Aila. sed et Aela- 2 f. Gen 28,19 11 ff. vgl. Hier, quaest. in Gen S. 35,23 ff.: nomen quoque ciuitatis Arboc paulatim a scribentibus legentibusque corruptuni est . . . . sed dicitur arbee, hoc est quatuor, quia ibi Abraham et lsaac et Iacob conditus est et ipse prineeps humani generis Adam: ut in Hiesu libro apertius demonstrabitur 13 f. vgl. Hier. ep. 108, 11: Chebron, haec est Cariatharbe, id est oppidum uirorum quattuor, Abraham, lsaac, Iacob, et Adam magni, quem ibi conditum iuxta librum Iesu Naue Hebraei autumant etc.; vgl. ep. 46, 3 (Paulae et Eustochii ad Marcellam); comm. in Matth 27,33; comm. in Eph 5,14 13 Jos 14,15 25 vgl. Hier, comm. in Ez 47,18 ff.: lingua maris rubri, in cuius littore Ahila posita est, ubi nunc moratur legio et praesidium Romanorum 3 ipse Α 12 Arbee Va 18 Mamre C 20 instrueta Α 22 Arbee Va (C) 23 a Va < AC 26 Aegypto] + ad Α. AC mitarum quondam natio fuit, cui imperauit Chodollagomor, cuius in Actibus quoque apostoloruin fit nientio. et in Regnorum libris urbs quaedam Palaestinae Aelam scribitur. Adama una de quinque ciuitatibus Sodomorum, euersa cum ceteris. Asasonthamar. in hac habitaant quondam Amorraei quos interfecit Chodollagomor, iuxta eremum Cades. est et aliud castellum Thamara, unius diei itinere a Mampsis oppido separatum, pergentibus Ailam de Chebron, ubi nunc Romanum praesidium positum est. Allus regio Idumaeorum quae nunc Gebalene dicitur, uicina Petrae ciuitati. Aenam euntibus Thamnam nunc desertus locus et proximus Thamnae uico grandi, qui situs est inter Aeliam et Diospolim. est et fons in supradicto Aena loco: unde et Aenam, id est fontis, nomen accepit: in quo stans idolum maxima illius regionis ueneratione colitur. porro Hebraei affirmant, Aenam non loeum significare, sed biuium, tibi certo intuitu necessarium sit ad unam e duabus uiis eligendam. Areaatad locus trans Iordanem, in quo planxerunt quondam Iacob tertio ab Iericbo lapide, duobus milibus ab Iordane, qui nunc uocatur Betbagla, quod interpretatur locus gyri, eo quod ibi more plangentium circuierunt in funere Iacob. De Exodo. Aelim castra filiorum Israel et locus in deserto, in quo duodecim et septuaginta palmarum arbores Moyses de mari rubro exiens repperit. 2 Act 2,9 1 cui] qui Α quam C 2 quoque < C 11 Aenan Va 13. 15 Aenan La 17 Areaatat Α ( C) 19 domus gyri Va AC Aelus in deserto, ubi filii Israel castra metati sunt. De Numeris et Deuteronomio. Aseroth pars heremi, ubi Maria et Aaron contra Moysen locuti sunt, habitauerunt autem quondam Euaei in Aseroth usque ad urbem Gazam. uerum haec loca non Aseroth, sed Aserim appellari Hebraei putant. Asemona castra filiorurn Isrel in deserto. Aetharim, pro quo Aquila et Symmachus exploratorum uiam interpretati sunt, ubi aduersum Chananaeum, qui ab austro contra Israel eruperat. in solitudine dimicatur. Aie quae et Achalgai. pro hac Symmachus interpretatur in collibus. est autem e regione quondam Moab, nunc Areopoleos, ad orientalem plagam. Arnon rupes quaedam in sublime proiecta in finibus Amorraeorum inter Moab et Amorraeos. Moab uero Arabiae ciuitas est quae nunc Areopolis appellatur. ostendunt regionis illius accolae locum uallis in praerupta demersae satis horribilem et periculosum, qui a plerisque usque nunc Arnonas appellatur extenditurque ad septentrionem Areopoleos. in quo et militum ex omni parte praesidia distributa plenum sanguinis et formidinis testantur ingressum. hie quondam Moabitarum fuit, et postea Seon rex Amorraeorum iure belli eum obtinuit, sed et terra filiorum Israel trans Iordanem ineipiens ab Arnone usque ad montes Aermon et Libanum extenditur. Ar locus uel oppidum Arnonis, quod a Septuaginta interpretibus per extensam uocalem Er dicitur. Aesimon locus deserti. denique et ipsum uocabulum incultam terram desertamque significat. Abelsattim locus in deserto ad meridiem Moabitarum. 13 f. vgl. Hier, in Jes 16, 2: Arnon. . . qui est terminus Amorrhaeorum et Moabitarum 4 autem Va < AC 13 porreeta Va 19 testantur Va ostenditur Α temptantur C 27 meridiem] occidentem? Vallarsi AC Azor siue Iazer terminus urbis Amman, quae nunc Filadelfia dicitur, diuidens eam Amorraeorumque regionem. et est in octauo circiter lapide eius ad solis oecasum uicus Iazer usque in praesentem diem per- manens. Aroer oppidum Moabitarum, quod situm est super ripam torrentis Arnon, possessum olim a gente ueterrima Ommim, et postea retentum a filiis Lot, id est a Moabitis, cum priores accolas subuertissent. et ostenditur usque hodie in uertice montis illius. sed et torrens per abrupta descendens in mare mortuum fluit. cecidit autem Aroer in sortem tribus Gad contra faciem Rabba. Astaroth antiqua ciuitas Og regis Basan, in qua habitauerunt gigantes: quae postea cecidit in sortem tribus Manasse: regionis Batanaeae, et sex milibus ab Adra urbe || Arabiae separata est. porro Adra a Bostra uiginti quinque milibus distat. diximus et supra de Astaroth Carnaim. Agri specula mons Moabitarum, in quem adduxit Balac filius Sefor Balaam diuinum ad maledicendum Israel super uerticem, qui propter uehemens praeruptum uocatur excisus, et imminet mari mortuo haud procul ab Arnone. Araboth Moab ubi secundo numeratus est populus, quod Aquila interpretatur humilia siue aequalia Moab, hanc habens consuetudinem ut eremum propter planitiem ομαλήν, id est aequalem interpretetur et planam. denique Symmachus pro Araboth Moab campestria Moab transtulit. et est usque hodie locus iuxta montem Fogor, euntibus a Liuiade in Esbun Arabiae contra Iericho, qui ita appellatur. Araba. hanc ut supra Aquila transtulit planam, Symmachus interdum campestrem, interdum inhabitabilem, Theodotion occidentalem. ACH Ataroth ciuitas olim Amorraeorum trans Iordanem quae postea cecidit in sortem tribus Gad. uocatus est autem Ataroth et filius Salma siue Salomon, ut in Paralipomenis scriptum est. Ataroth Sofan. et haec ciuitas tribus Gad. 3 Zazer Α (auch Ζ. 1) Iar C 16 mons] + est Va | Sefor La (B) Beor AC 24 Esbon AC 28 f. Astaroth C 30 Salmon Α 31 Atroth (C) Η ACH Arad ciuitas Amorraeorum uicina deserto Cades, et usque nunc ostenditur uilla ab oppido Malathis quarto lapide, a Chebron uicesinio, in tribu Iudae. Asemona ciuitas in deserto, ad meridiem Iudaeae, diuidens Aegyptum et sortem tribus Iudae ad mare usque tendentem. posui et supra Asemona, castra filiorum Israel. Acrabbi terminus Iudaeae prouinciae ad orientem respiciens, tribus Iudae. est autem et uicus nunc usque grandis nouem milibus a Neapoli contra orientem descendentibus ad Iordanem et Ierichum per eam quae appellatur Acrabbitene. sed et confinium Amorraeorum Acrabbim dicitur, de quo loco non exterminauit alienigenas tribus Nefthalim, ut in ludicum libro scriptum est. || Asadada confinium Iudaeae respiciens ad aquilonem. Arad terminus et ipse Iudaeae distans a Chebron milibus uiginti ad meridiem, de quo supra positum est. Asarenam terminus Iudaeae ad septentrionem. Asernai terminus et ipse Iudaeae. Arbela terminus Iudaeae ortum solis adspiciens. est et usque hodie uicus Arbel trans Iordanem in finibus Pellae ciuitatis Palaestinae, et alius hoc uocabulo in campo pergrandi, distans ab oppido Legionis milibus nouem. Aulon non Grraecum, ut quidam putant, sed Hebraeum uocabulum est. appellatur autem uallis grandis atque campestris in immensam longitudinem se extendens, quae circumdatur ex utraque parte montibus sibi 22 ff. vgl. Hier. ep. 73, 9: uallis regis, siue ut Septuaginta transtulerunt campus, quem hodie Aulonem Palaestini uocant 1 Arath AC Arat Η 2 Malathis] + in Α 14 Arath C Arat H 15 positum] scriptum Α 18 ortum] ad ortum Va (A) ACH inuicem succedentibus et cohaerentibus, qui incipientes a Libano et ultra eum usque ad desertum Faran perueniunt. suntque in ipso Aulone, id est in ualle campestri, urbes nobiles Scythopolis, Tiberias stagnumque propter eam, sed et Iericho, mare mortuum et regiones in circuitu, per quas medius Iordanis flait, oriens de fontibus Paneadis, et in mari mortuo interiens. Amalecitis regio in deserto ad meridiem Iudaeae trans urbem Petram euntibus Ailam, cuius et scriptura recordatur dicens: » Amalec babitat in terra ad austrum«. sed et iuxta eum alius Chananaeus qui et dimicauit contra filios Israel in deserto: de quibus scribitur » Amalec auteni et Chananaeus habitant in ualle«. Araba. Aquila planam, Symmachus campestrem interpretantur, sicut supra dictum est. porro est et alia uilla Araba nomine, in finibus Diocaesareae, quae olim Safforine dicebatur, et alia tribus milibus a Scythopoli contra occidentem. Amman quae nunc Filadelfia, urbs Arabiae nobilis, in qua habitauerunt olim Rafaim gens antiqua, quam interfecerunt filii Lot, habitantes pro eis in Amman. Argob regio regis Basan Og super Iordanem, quae cecidit ǁ in sortem dimidiae tribus Manasse. et est usque hodie uicus circa Gerasam urbem Arabiae, quindecim ab ea milibus distans contra occidentem, qui Arga appellatur. quod interpretatur Symmachus mensuram. Asedoth urbs Amorraeorum, quae cecidit in sortem tribus Ruben. appellatur autem addito cognomento Asedoth Fasga, quod in lingua nostra resonat abscisum. Abarim mons in quo mortuus est Moyses. dicitur autem et mons esse Nabau in terra Moab contra Iericho supra Iordanem in supercilio Fasga. ostenditurque ascendentibus de Liuiade in Esbun antiquo hodie- 16 f. vgl. Hier, conira. in Naum 3, 8 ff.: Ammana, quae nunc uocatur Philadelphia 2 eum < Α 7 Amalecites (AB) CH 10 scribitur] ita scriptura H 13 dictum] scriptum Η 14 Safforinea Α 24 Fasgan ABCH 28 Esbum ΑΗ Eusebius III. 2 ACH que uocabulo iuxta montem Fogor nomen pristinum retinentem, a quo circa eum regio usque nunc appellatur Fasga. Auothiair, quod interpretatur ἐπαύλεις Ἰαίρ. haec est Basan, in qua sunt uici sexaginta in monte Galaad, qui ceciderunt in sortem dimidiae tribus Manasse, qui locus nunc uocatur Golan in terra Batanaea. De libro Iesu. Antilibanus. ea quae sunt supra Libanum ad orientalem plagam respicientia, Antilibanus appellantur circa regionem urbis Damasci, quae cecidit in sortem tribus Manasse. Azeca ciuitas Chananaeorum in parte tribus Iudae, ad quam usque persecutus est Iesus quinque reges, sed et hodie uocatur uilla Azeca inter Eleutheropolim et Aeliam. Aialon uallis atque praeruptum, super quod orante quondam Iesu luna stetit iuxta uillarn quae usque nunc Aialon dicitur, contra orienteru Bethelis, tribus ab ea milibus distans, haud procul a Gabaa et Rama, Saulis urbibus. porro Hebraei affirmant Aialon uicum esse iuxta Nicopolim in secundo lapide pergentibus Aeliam. Achor. Hebraice dicitur Emecachor, quod interpretatur uallis tumulthus siue turbarum, eo quod ibi tumultuatus et turbatus sit Israel. in qua lapidauerunt quondam Achan propter furtum anatbematis. est autem ad septentrionem || Ierichus et usque hodie a regionis illius sie uocatur. meminit huius Osee profeta. Asedoth. alia haec ciuitas, non quae supra, licet eodem uocetur nomine, quam expugnauit quondam Iesus, rege illius interfecto. 13 ff. vgl. Hier. ep. 108, 8 18 ff. vgl. Hier. ep. 108, 13: longum uelim de ualle Achor dicere, id est tumultus atque turbarum, in qua furtum et auaritia condenmata est 22 Hos 2, 15. 5 Golam (Bcorr) Va 14. 16 Aialun C 19 et] vel C ACH Asor ciuitas regni labin, quam solam incendit Iesus, quia metropolis erat omnium regnorum Fylistiim. est et alia uilla usque hodie Asor in finibus Ascalonis contra orientem eius, quae cecidit in sortem tribus Iudae, cuius et scriptura meminit, appellans eam ad distinctionem ueteris Asor nouam. Aermon regio Euaeorum, quam obtinuit Iesus. Hebraeus uero quo praelegente scripturas didici, affirmat montem Aermon Paneadi imminere, quem quondam tenuerunt Euaei et Amorraei, de quo nunc aestiuae niues Tyrum ob delieias deferuntur. Aalac mons quem Aquila interpretatur diuidentem montem et Symmachus leuem montem, id est limpidum siue lubricum. Aermon mons Amorraeorum, de quo nunc dictum est. quem Foenices uocant Sanior et Amorraeus appellauit Sanir, diciturque esse in uertice eius insigne templum, quod ab ethnicis cultui habetur, e regione Paneadis et Libani. sed et terra filiorum Israel trans Iordanem ad solis ortum a praerupto Arnonis usque ad montem Aermon exten ditur. Anob ciuitas quam expugnauit Iesus. et est usque hodie uilla iuxta Diospolim quasi in quarto miliario ad orientalem plagam quae uocatur Bet oannaba. plerique autem affirmant in octauo ab ea miliario sitam et appellari Bethannabam. Asdod in sorte tribus Iudae, quae nunc uocatur Azotus, in qua derelicti sunt gigantes, qui appellabantur Enacim. et est usque hodie insigne oppidum Palaestinae. Ader urbs quam expugnauit Iesus, rege illius interfecto. 3 eius < C 7 f. vgl. V zu Z 9 10 Ahalac A(B) CH 15 sed ACH Afec. et haec ciuitas est, quarn rege ipsias tracidato expug- 91 nauit lesas. Aesaf. ct contra huius rcgem Iesus pugnasse describitur, appella- turque hodie uillnla Cbsalus in octauo lapide Diocaesareae ad radicem montis Thabor in campestribus. Accaron in triba Dan. sine ut ego arbitror in tribu Iudae, ad laeuain Chananaeorum. urbs una dc quinque olim satrapiis Palaestinae. et decreta est quidem tribui Iudae, nec tanien tenta ab ea, quia habitatores pristinos nequiuit expellere. sed et usque hodie grandis uicus ciuium Iudaeorum Accaron dicitur, inter Azotum et Iamniam, ad orientcra re- spiciens. quidam putani Accaron turrim Stratonis, poslea Caesaream nuncupatam. Azotus quae supra Asdod, usque hodie non ignobile municipium Palaestinae, et una de quinque ciuitatibus Allofylorum, decreta quidem tribui Iudae, sed non retenta ab ea, quia nequaquam ueteres accolas potuit expellere. Ascalon urbs nobilis Palaestinae, quae et ipsa antiquitus una fuit de quinque satrapiis Allofylorum, separata quidem per sortem tribui Iudae, nec tamen retenta ab ea, quia habitatores eius superare non potuit. Afeca terminus Amorraeorum super Iordanem in sorte tribus Ruben, sed et usque hodie est castellum grande Afeca nomine iuxta Hippum nrbem Palaestinae. Agad sita ad radices montis Aermon. Aemath urbs quae cecidit in sortem Ruben, sed et nunc Amathus uilla dicitur trans Iordanem in uicesimo primo miliario Pellae ad meri- diem. est et alia uilla in uicinia Gadarae nomine Ammatha, ubi calidae aquae erumpunt. in Regnorum quoque libris scribitur: >ab introitu Aemath usque ad mare Araba«, hoc est deserti, quod est. mare mortuum. ego an tern iuuestigans repperi Aemath nrbem Coeles Syriae appellari, quae nunc Graeco sermone Epifania nuncupatur. 13 ff. vgl. llier. comm. in Jes 20, Iff.: Azotus. quae Hebruice dicitur Ksdod. urbs fuit potentissima Palaestinae de quiuque urbibus 30 vgl. V Z. 23 τῆς κοιλάδος? 3 Asapat A Asaph 0 Ascaph II 7 olim] vgt. u. Azotus 11 turrem All 24 I. Algad 26 primo < C 27 nominem. matha II | Ammatba A Amatha C ACH || Ammon trans Iordanem in tribu Gad. haec est Amman, de qua supra diximus Filadelfia, ciuitas illustris Arabiae. Addara in tribu Iudae iuxta desertum. est quoque et alia uilla in finibus Diospoleos circa Thamniticam regionem quae a Thamna uilla usque hodie sie uocatur. Accarca uicus in deserto situs in possessione tribus Iudae pro quo Symmachus interpretatur pauimentum. Achor in tribu Iudae, de qua et supra dictum est. Adommim quondam uillula, nunc ruinae in sorte tribus Iudae, qui locus usque hodie uocatur Maledomni, et Graece dieitur ἀνάβασις πυρρῶν, Latine autem appellari potest aseensus ruforum siue rubrantium, propter sanguinem qui illic crebro a latronibus funditur. est autem confinium tribus Iudae et Beniamin, descendentibus ab Aelia Ierichum, ubi et castellum militum situm est ob auxilia uiatorum. huius cruenti et sanguinarii loci dominus quoque in parabola descendentis Ierichum de recordatur. Amam in tribu Iudae. Aser in tribu Iudae. appellatur autem et nunc uicus pergrandis pergentibus Ascalonem de Azoto. Asarsual in tribu Iudae. Ain in tribu Iudae, urbs sacerdotibus separata. est et usque hodie uilla Bethennim nomine in seeundo lapide a terebintho, hoc est tabernaculo Abraam, quattuor milibus a Chebron. Asthaol in tribu Iudae. et usque hodie uillula uocabulo Astho inter zotum et Ascalonem permanet. Asna in tribu Iudae. Adollam in tribu Iudae. et usque hodie uicus non paruus ad orientem Eleutheropoleos in decimo eius miliario hoc uocatur nomine. Adithaim in sorte tribus Iudae. dieitur autem et quae||dam uilla Adia iuxta Gazam, et alia Aditha circa Diospolim, quasi ad orientalem plagam respiciens. 9 ff. vgl. Hier. ep. 108, 12: et locum Adomim, quod interpretatur sanguinum, quia multus in eo sanguis crebris latronum fundebatur ineursibus 15 f. Luc 10, 30 4 circa] iuxta BC 9 Adomim Α Addommim ΒΗ 20 Asar saul ACH 29 uillula AC 30 circa] iuxta Β ACH Adasa in tribu Iudae usque hodie uicus iuxta Gufnas. sed miror quomodo Gufnensem regionem in tribu Iudae posuerit, cum perspicuum secundum librum Iesa in sortem eam cecidisse tribus Efraim. Ather in tribu Iudae. Asan in tribu Iudae. est usque hodie uicus noraine Bethasan ad Aeliam pertinens, in quinto decimo ab ea miliario. Asenna in tribu Iudae. Agzif in tribu Iudae. Anab in tribu Iudae, nunc usque uicus in finibus Eleutheropoleos. est et alia grandis uilla Iudaeorum nomine Anea in Daroma contra australem partem Chebronis, nouem ab ea milibus separata. Asthemoe in tribu Iudae, uicus et ipse Iudaeorum in Daroma ad aquilonem loci Anen. Anim in tribu Iudae. est uicus Anea iuxta alterum de quo supra diximus, ad orientalem plagam respiciens, cunctis habitatoribus Christianis. Afeca in tribu Iudae. Ammata in tribu Iudae. Arebba in tribu Iudae. Ataroth iuxta Rama in tribu Iosef. Ataroth ciuitas tribus Efraim. nunc uicus ad aquilonem Sebastae in quarto eius miliario Atarus dicitur. Adar ciuitas tribus Efraim. Aser ciuitas tribus Manasse. nunc demonstratur uilla descendentibus a Neapoli Scythopolim, in quinto decimo lapide iuxta uiam publicam. Ataroth ciuitas tribus Beniamin. sunt autem duae Ataroth haud procul ab Aelia. Anathoth ciuitas sortis Beniamin sacerdotibus separata in tertio 94 ab Aelia miliario, de qua et Ieremias fuit profeta. Addar ciuitas sortis Beniamin. 2 f. Jos 16, 5 ff.? 18, 24? vgl. S. 29, 7 28 f. vgl. Hier, comm. in Jer 11, 21 ὖ. . . . non es Jeremiae, qui proprie habitabat in uiculo Anathoth, qui ab Ierosolymis tribus distat millibus 2 Gofnensem ACH 3 Iesu Α1 Hesu Α*Η Hiesum C illum Β 13 Anem AC 14 est < Η* 19 Ramam C 24 lapide] miliario Α ACH Aelmon civitas tribus Beniamin, sacerdotibus separata. Ameccasis, id est uallis Casis, in tribu Beniamin. Auim in tribu Beniamin. Afra in tribu Beniamin. est et hodie uicus Efraim in quinto miliario Bethelis ad orientem respiciens. Ammoeniam in tribu Beniamin. Afni in tribu Beniamin. Arim in tribu Beniamin. est et uilla iuxta Diospolirn quae nunc usque appellatur Betharif. Amsa in tribu Beniamin. Asar in tribu Synieonis. Asan in tribu Symeonis. Amarchabob in tribu Symeonis. Ain in tribu Iudae siue Symeonis, ciuitassacerdotibus separata. Asenna in tribu Symeonis. Ammathar in tribu Zabulon. Anua in tribu Zabulon. est et alia uilla Anua euntibus de Neapoli Aeliam in decimo miliario. Anathon in tribu Zabulon. Achaseloth ciuitas tribus Issachar. appellatur autem et quidam uicus Chsalus iuxta montem Thabor in campestribus in octauo miliario Diocaesareae ad orientem respiciens, sicut supra diximus. Aefraim ciuitas tribus Issachar. est hodieque uilla Afarea nomine in sexto miliario Legionis contra septentrionem. Anereth in sorte tribus Issachar. Aemes in sorte tribus Issachar. 4 et est CH | Effrem BC(H) 9 Bethariph (A) CH 10 Ampsa AC 12 Ason AC 19 Annathon Α1Η 20 Acbaseluth (C) H 21 Chaslus C 23 Afraim AC ACH Achsaf in tribu Aser. Alimelecli sortis Aser. Amath in tribu Aser. 95 Abdon in tribu Aser. ciuitas separata Leuitis. Aniel in tribu Aser est quaedam uilla nomine Betoaenea in quinto decimo lapide a Caesarea sita in monte contra orientalem plagam, in qua et lauacra dicuntur esse salubria. Achran in tribu Aser. Ammon in tribu Aser. Accho quae nunc Ptolomais appellatur, sortis Aser, de qua habitatores pristinos non quiuit expellere. Achzif in tribu Aser, in qua alienigenae permanserunt. haec est Ecdippa in nono miliario Ptolomaidis pergentibus Tyrum. Amma sortis Aser. Afec sortis Aser, in qua habitatores pristini permanserunt. Ademme in tribu Nefthalim. Aseddim in tribu Nefthalim. Amath in tribu Nefthalim. Adami in tribu Nefthalim. Asor in tribu Nefthalim, quam rex Assyriorum populasse scribitur. Azanoth terminus Nefthalim. est autem et nunc uicus ad regionem Diocaesareae pertinens in campestribus. Ailon urbs sortis Dan, separata Leuitis. est et hodie uicus Alus haud procul a Nicopoli. sciendumque quod pro Ailon Septuaginta interpretes ediderunt »ubi erant ursi«. 10 f. vgl. Hier. ep. 108, 8: Acco (Acho Hss.) quae nunc Ptolemais dicitur 9 Amon ΑΗ 18 Ematha C 24 f. Ahialon (A) C Aliilon H ACH De Iudicum libro. Arad ciuitas in qua habitauerunt filii Iobab soceri Moysi in meclio Israelis. Ared fons apud quem Gedeon castra metatus est. Arisoth ciuitas Sisarae principis Iabis. est autem Iabis ǁ trans Iordanem nunc uilla pergrandis. a ciuitate Pellae sex milibus distans pergentibus Gerasam. Ares, ascensus Ares, pro quo Aquila interpretatur saltuum, Symmachus montium Aruir ubi dimicauit Iefthae. est hodieque uilla in monte sita, uicesimo ab Aelia lapide ad septentrionem. Arima ubi scriptura refert sedisse Abimelech. Aialin ciuitas in terra Zabulon, de qua fuit et ille Aialon qui iudicauit populum Israel. Abel uinearum ubi dimicauit Iefthae, in terra filiorum Ammon nam et usque in praesentem diem in septimo lapide Filadelfiae uilla Abela cernitur uinetis consita. alia quoque est ciuitas nomine Abela uini fertilis in duodecimo a Gadaris miliario contra orientalem plagam. nec non et tertia in Foenice Abela, inter Damascum et Paneadem. De Regnorum libris. Armathem Sofim ciuitas Elcanae et Samuelis, in regione Thamnitica iuxta Diospolim. unde fuit Iosef qui in Euangeliis de Arimathia scribitur. Abenezer, quod interpretatur lapis adiutorii siue lapis auxiliator. est autem locus unde tulerunt Fylistiim arcam testamenti, inter Aeliam et Ascalonem iuxta uillam Bethsamys. 21 ff. vgl. Hier. ep. 108, 8: haud procul ab ea (von Diospolis) Arimathiam uiculum Joseph, qui dominum sepeliuit 5 Asiroth Η ulg. LXX Α usw. 19 et1] < Α in Η | Abila AC(H) Eusebius III. ACH Afesdomim ubi dimicauit Saul, pro quo Aquila interpretatus est finibus Dommim. Annegeb, quod Aquila austrum, Symmachus meridiem transtulerunt. Arith ubi sedit Dauid. est uilla Arath nomine ad occidentem Aeliae. Aialim, pro quo Aquila transtulit ceruorum, Theodotion lapides ceruorum. Aendor, quae est in Iezrael, ubi filii Israel se ad proelium praeparantes castra posuerunt. et est hodieque grandis ǁ uicus Aendor, iuxta 97 montem Thabor ad meridiem in quarto miliario. AC Afec iuxta Aendor Iezraelis, ubi dimicauit Saul. Arma ad quem locum spoliorum partem misit Dauid. Athach. ad hunc quoque locum Dauid praedae partem misit. Amma in desertum euntibus Gabaon. Aethon Adasai, pro quo Symmacbus interpretatus et inferiorem uiam. Area Ornae, haec est Ierusalem. Assur ciuitas Iudaeae. quam aedificauit Salomon. Abelmaula urbs unius de principibus Salomonis, unde fuit Elissaeus profeta. est autem nunc uicus in Aulone, de quo supra diximus, in decimo a Scythopoli miliario contra australem plagam nomine Bethmaula. sed et Abeltnea uillula nuncupatur inter Neapolim et Scythopolim. Auothiair ciuitas unius de ducibus Salomonis. Ailath super litus rubri maris in terra Edom, de qua et supra dictum est. Aeloth, quam struxit Azarias. Aenda. huius expugnator atque subuersor Asa rex fuit. 1 Afesdommim Η 5 Achia alim Α Aia alim C Ahialiin Η 8 hodie C 12 Athlac C 13 deserto C 17 fuit] + et Α 10 Bethinaula Vallarsi Bethaula AC 25 Aloth Α | extruxit C AC Asiongaber. in hoc loco classis Iosafat ui tempestatis attrita est. fertur autem ipsa esse Essia haud procul ab Aila in rubro mari. Alle, Abor, Gozan nomina fluminum in terra Medorum, ad quorum niontes captiuus ductus est Israel. Abana fluuius Damasci. Aofsithe siue Afasotb, quod Aquila in libertatera uertit. Aian quam expugnauit rex Assyriorum. Aia in Assyriorum regione locus. Ameth regio Assyriorum. || Asima oppidum in terra Iudaea, quod aedificauerunt hi qui ad 98 eam uenerant de Emath. Arcem. Iosefus refert hanc esse Petram urbem nobilem Palaestinae. Adramelech idolum Assyriorum. quod et Samaritae uenerati sunt. Aroniim iuxta Esaiam uiae nomen est in uisione contra Moab, pro quo Aquila Oronaim posuit et Symmacbus Orannim. Agallim. et huius Esaias meminit in uisione contra Moab. est autem nunc Aegalim uicus ad australem partem Areopoleos, distans ab ea milibus octo. Aelim puteus Dimon. et huius loci in eadem uisione Esaias reordatur. Ariel, huius quoque Esaias meminit, quam Aquila et Symmachus interpretati sunt leonem dei. hanc putant esse quidam Areopolim, eo quod ibi nunc usque Ariel idolum colant, uocatum ἀπὸ τοῦ Ἄρεως, id est a Marte, unde et ciuitatem dietam suspicantur. mihi autem uidetur iuxta consequentiam textumque profetiae Ariel ibi allegorice Jerusalem siue templum significare, hoc est leonem dei, quod forte regnum fuerit et potens. de hoc in libris Hebraicarum quaestionum plenius dictum est. 21 ff. vgl. Hier. ep. 108, 9: ciuitas Ariel, id est leo dei, et quondam fortissima; comm. in Jes 29, 1 ff.: igitur Arihel, id est leo dei, quondam fortissima uocatur Jerusalem siue, ut alii arbitrantur, templum et altare dei quod erat in Jerusalem 22 ff. vgl. Hier. comm. in Jes 15, 1 ff. huius metropolis ciuitas Ar. quae hodie ex Hebraeo et Graeco sermone composita Areopolis nuneupatur, non ut plerique existimant, quod Ἄρεως, id est Martis, ciuitas sit 2 procul a rubro mari Α 3 Abar ABC 9 Amech Α (B) C 14 Arnomim Α (m1 in Ras.) Armonum C 15 Arona imposuit Α 17 Agallim La Ac Adama in Esaia, pro qua Aquila et Symmachus humum, Theodol terram interpretantur. Ager fullonis. et hoc in Esaia scriptum est. ostenditur autem nunc usque locus in suburbanis Ierusalem. Asedec. et hanc Esaias profeta futuram in Aegypto uaticinatur. sciendum autem quod in Hebraeo pro hoc nomine scriptum sit Aa quod a siccitate quidam interpretantur in solem, et alii in testam transferunt, uolentes uel Heliopolim significare uel Ostracinen. sed et huius rei disputationem, quia longiorest, in libris Hebraicarum quaestionum repperies. || Arfad urbs Damasci, quam oppugnauit rex Assyriorum, sicut in 99 Esaia et Ieremia et Regnorum libris scribitur. Aneugaua. et huius Esaias meminit, quam Aquila transtulit Ane et Gaua, silicet U syllabam, quae in media nominis posita est, in coniunetionem »et« interpretatus, Symmachus uero sollicitauit et humiliauit. legimus super hoc et in Regnorum libris. Armenia in Esaia, quae est Ararat. Asael. huius meminit Zacharias profeta. Anameel turris Ierusalem, sicut in Zachariae libro scriptum est. Assaremoth in Ieremia. pro quo in Hebraeo scriptum est Sademoth, quod Aquila interpretatur suburbana. Aenioth in Ieremia. quod Aquila uertit in officinas uel tabernas. Alaoth in Ieremia. pro quo in Hebraico legitur Luith. Aethan in Ieremia. quam Aquila ualidam, Symmachus interpretatur antiquam. De Euangeliis. Aceldama. ager sanguinis, qui hodieque monstratur in Aelia ad australem plagam montis Sion. 5 ff. vgl. Hier. comm. in Jes 19, 18: Asedec . . . melius ergo transtulit Symmachus: ciuitas solis uocabitur una; Ares enim uerbum ambiguum et testa dicitur et sol, eo quod utrumque areat et siccum sit . . . alii Ares . . . urbem Ostracinem intellegi uolunt 13 ff. vgl. Hier. comm. in Jes 37, 13: Ana et Aua, quas LXX miscuerunt dicentes Anauegaua coniunctionemque et, id est uau, inter duas gentes Ana et Aua lingua posuere Hebraea 17 vgl. Hier. comm. in Zach. 14, 5: LXX Asael transtulerunt, Aquila ipsum uerbum Hebraicum posuit Asel per e breuem litteram, Theodotio per extensani 19 f.: vgl. Hier. comm. in Jer 31, 40: Si moth . . . pro quo Aquila uertit suburbana 5 Asedech AC 6—8 sciendum — Ostracinen] Übersetzung aus dem G chischen? 14 sollicitauit] desolauit? Vallarsi 27 Acheldema A Acheldemag C AC Aenon iuxta Salim, ubi baptizabat Ioannis. sicut in Euangelio cata Ioannem scriptum est. et ostenditur nunc usque locus in octauo lapide Scythopoleos ad meridiem iuxta Salim et Iordanem. C De Genesi. Babel, quae et Babylon, interpretatur confusio. erat autem ciuitas regni Xemrod, in qua eorum qui aedificauere turrim linguae diuisae sunt, quorum principem Iosefus Xemrod fuisse affirmat. testem quoque eius historiae Sibyllam Graecam exbibens, »locus« inquit »in quo turrim aedificauerunt, nunc appellatur Babylon propter confusionem sermonis eorum qui altissimam turrim omni studio fabricabantur : || siquidem Hebraei confusionem Babel uocant. de bac turri et diuersitate linguarum scribit et Sibylla in hunc modum: cum omnes mortales una lingua uterentur. quidam ex his altissimam aedificauere turrim, caelum per eam cupientes scandere: dii uero turbines uentosque mittentes euertere turrim, et propriam atque diaersam unicuique tribuere linguam, unde urbem quoque appellari contigit Babylonem«. Bethel uicus in duodecimo ab Aelia lapide ad dexteram euntibus Xeapolim. quae primum Luza, id est ἀμύγδαλον, uocabatur et cecidit in sortem tribus Beniamin, iuxta Bethaun et Gai, quam expugnauit Iesus, rege illius interfecto. porro quod quidam putant secundum errorem Graecorum uoluminum Ulammaus antiquitus nuncupatam, uehetnenter errant. 3 Salem A (auch Z 1) C 6. 7 Nembroth (7 Nemroth) C 14 diumo C Bethan BC doch vgl. S. 43, 3. 6 21 Ulammaus La Ulammaulus C C uerbum quippe Uebraeum et nomen ipsius czuitatulae pqriter miscuerunt, cum Viani significet prius, id est πρότερον, Luxa uero ἀμύγδαλον et sit sensus: uoeabatur autem Bethel prius Luxa. nee non et hoe quod Bethaun aliud oppidum suspicantur, Hebraei putant eandem esse Bethel, sed ex eo tempore quo ibi ab Ieroboam filio Nabat uituli aurei fabricati sunt, et a decem tribubus adorati, uocatam esse Bethaun, id est domum idoli, quae ante uoeabatur domus dei. sed et super hoc in libris Hebraiearum quaestionum plcnius diximus. Bala, quae est Segor. nunc Zoara nuneupatur, sola de quinque Sodomorum urbibus Lot preeibus reseruata. imminet autem mari mortuo, et praesidium in ea positum est militum Romanormn; habitatoribus quoque propriis frequentatur. et apud eam gignitur balsamum et poma palmarum, antiquae ubertatis indicia. nulluni autem tnoueat quod Segor eadem Zoara dicitur, eam idem nornen sit paruidae uel minoris, sed Segor Hebraice, Zoara Syriace nuneupatur. Bala autem interpretatur absorpta: super quo in libris Hebraiearum quaestionum plenius diximus. || Baianus, id est quercus, luctus; sub qua Rebeccae nutrix sepulta est. 101 Barad. inter Cades et Barad hodieque Agar puteus demonstratio. Bethleem ciuitas Dauid in sorte tribus Iudae, in qua dominus noster atque saluator natus est, in sexto ab Aelia miliario contra meridianam plagam iuxta uiam quae ducit Chebron, ubi et sepulcrum Iesse et Dauid ostenditur. et mille circiter passibus proeul turris Ader, quae interpretatur turris gregis, quodani uaticinio pastores natiuitatis dominicae conscios ante 3 ff. vgl. Hier, comm. in Hos 4, 15 f.: est autem Bethel: et quae prius uocabatur domus dei, postquam uituli in ea positi sunt, appellata est Bethauen, id est domus inutilis et domus idoli; . . . et Ieroboam filius Nabath uitulos aureos fabricatus etc 5 I Kön 12, 29 7 vgl. Hier, quaest. in Gen S. 43, 29 (vgl. S. 54 nunc loco nomen inposuit »et uocauit illum Bethel« id est domum dei, »qui uoeabatur ante Luza«, quod interpretatur nux siue ἀμύγδαλον. unde ridicule uerbum hebraicum ulam nomen esse urbis putant, cum ulaui interpretetur prius 15 f. vgl. Hier, quaest. in Gen S. 22, 4 (vgl. S. 30, 7): Bale lingua hebraea κατάποσις, id est deuoratio, dicitur . . . . siquidem Segor transfertur in paruam, quae lingua syra Zoara dicitur 22 ff. vgl. Hier, quaest. in Gen S. 55, 30: quodani uaticinic futurum iam tunc mysterium monstrabatur; ep. 108, 10: haud proeul inde (d. h. von Bethleem) descendit ad turrem Ader, id est gregis, iuxta quem Iacob pauit greges suos, et pastores nocte uigilantes audire meruerunt: »Gloria« etc. Balaa C Bethlem C C significans. sed et propter eandem Bethleem regis quondam Iudaeae Archelai tumulus ostenditur, qui scmitae ad cellulas nostras e uia publica diuertentis principium est. uocabatur autem Bethleem et filius Efrathae, id est Mariae, ut in Paraliponienon uolumiue plenius dicitur. lege dilige historiam. AC De Exodo. Beelsefon. in deserto castra filiorum Israel iuxta niare rubrum egredientibus Aegyptum. De Numeris et Deuteronomio. Baneiacan in deserto castra itineris filiorum Israel. Bamoth. ciuitas Amorraeorum trans Iordanem in Arnone, quam possederunt filii Ruben. Basan, super qua scribitur: »et Og regem Basan«. hanc Macbathi cognominauit Auoth Iair, hoc est ἐπαύλεις Ἰαίρ. ceciditque in sortem dimidiae tribus Manasse in terra Galaad: haec est Basanitis, quae nunc Batanaea dicitur. Beelfegor, quod interpretatur simulacrum ignominiae. est autem idolum Moab cognomento Baal super montem Fogor, quem Latini Priapum uocani. et de hoc in libris Hebraicarum qiiaestionitm plenius dictum est. Baean ciuitas Amorraeorum, quae et ipsa a filiis Buben tenta est. Betbamnaram trans Iordanem, quam aedificauit tribus Gad. est 102 hodieque uilla Bethnamaris in quinto a Liuiade miliario contra aquilonem. Betharran trans Iordanem, quam aedificauit tribus Gad. Beelmeon trans Iordanem, quam aedificauerunt filii Ruben. est autem uicus usque nunc grandis iuxta Baaru in Arabia, ubi aquas ca- 13 ff. vgl. Hier, comm. in Jes 2, 13: Basan regio est Arabiae, cui imperauit Og qui appellatus est rex Basan 13 Psal 135, 11? 17 ᾖ. vgl. Hier, cotrim, in Hos 9, 10 f.: Beelphegor idolum Moabitarum, quem nos Priapum possumus appellare 22 Bethamnaris Α 26 Baarau Α Baruni C AC lidas sponte hunms eifert, cognornento Beelmaus, distans ab Esbus milibus nouern, unde et Elissaeus profeta fuit. Baal trans Iordanem urbs filiorum Ruben. Buthan castra filiorum Israel in deserto, quae et Aetham nuncupatur. Bela terminus Iudaeae ad orientem respiciens, de quo et supra sub nomine Arbelae diximus. Bosor in deserto trans Iordanem, quae cecidit in sortem tribus Ruben, ad orientalem partem Ierichus, ciuitas sacerdotalis et fugitiuorum. haec est Bostra metropolis Arabiae. appellatur autem et alia Bosor ciuitas Esau in montibus Idumaeae, cuius Esaias recordatur dicens: »quis est iste qui uenit de Edom? fuluida uestimenta eius ex Bosor«. Beroth filiorum Iacim. in deserto locus, in quo obiit Aaron. et ostenditur usque hodie in decimo lapide urbis Petrae in montis uertice. De libro Iesu. Bunos, hoc est cottis, praeputiorum. locus in Galgalis ubi circumcidit Iesus populum Israel in secundo ab Iericho lapide. et ostenduntur usque hodie saxa quae de Iordane illuc translata scriptura commemorat. Bethoron, ad quam usque inimicos persecutus est reges Iesus, quae cecidit in sortem filiorum Iosef, id est Efraim. sunt autem duo uici in duodecimo ferme ab Aelia lapide Nicopolim pergentibus, e quibus propter situm unus dicitur || Bethoron superior, quem aedificauit Salomon, et 103 alius Bethoron inferior, datus Leuitis in possessionem. Barne, haec ipsa est quae et Cadesbarne, in deserto quod extenditur usque ad urbem Petram. 7 ff. vgl. Hier, comm. in Jes 34, 1 ff. ? 18 ff. vgl. Hier. ep. 108, 8: Bethoron inferiorem et superiorem, urbes a Salomone conditas, sed uaria postea bellorum tempestate deletas 14 de libro Iesu] < A de Hiesu libris C de libro Iesu Naue La AC Baalgad ciuitas in eampestribus Libani ad radices montis Aermon, quam et ipsam cepit Iesus. Bethfogor urbs filioruin Ruben trans Iordanem iuxta montem Fogor contra Iericho sex milibus supra Liuiadem. Betbsimuth, hoc est domus siue locus Isimuth. est autem usque hodie nicus Isimuth contra Iericho decem ab ea milibus distans in meridiana plaga iuxta mare mortuum. Beeroth sub colle Gabaon. ostenditur hodieque uilla ab Aelia euntibus Xeapolim in septimo lapide. Bothnim trans Iordanem ciuitas tribus Gad, usque hodie similiter appellatur. Betharam ciuitas tribus Gad iuxta Iordanem, quae a Syris dicitur Bethramtha et ab Herode in honorem Augusti Liuias cognominata est. Bethnemra urbs tribus Gad iuxta Liuiadem trans Iordanem. Bethagla tribus Iudae. est autem uicus euntibus Gazam de Eleutheropoli in deeimo lapide qui Agla appellatur. et alia uilla Bethagla maritima in oetauo a Gaza miliario. Betharaba in tribu Iudae. Baal, haec est Cariathiarim, id est uilla siluarum, sine ut quidam putant ciuitas Iarim, in tribu Iudae. et est usque hodie uicus descendentibus ab Aelia Diospolim Cariathiarim in deeimo miliario. Baala in tribu Iudae. Baloth in tribu Iudae. Bethfali in tribu Iudae. 9 Nicopolitn Yullarsi 10 Bothnin A 12 Betharan A*C 13 Bethramta et A Bethramthet 20 Iarim nach VLXX Iarib AC 21 Bala C Balaa Va Eusebius III. AC Bersabee in tribu Iudae siue Symeonis. est usque hodie cicus grandis in uicesimo a Chebron miliario uergens ad austrum, in quo et Romanorum militum praesidium positum est. || a quo loco termini 104 Iudaeae terrae incipientes tendebantur usque ad Dan, quae iuxta Paneadem cernitur. interpretatur uero Bersabee puteus iuramenti eo, quod ibi Abraam et Isaac foedus cum Abimelech sociauere iurantes. nee mouere debet quempiam, si interdum ciuitates Iudae easdem in tribu Symeonis siue Beniamin repperiat. tribus enim Iudae bellicosissimis uiris pollens et crebro aduersarios superans in omnibus tribubus tenuit prineipatum, et ideirco etiam aliarum tribuum sortes in eius interdum funiculo nuneupantur. alioquin in medio tribus Iudae habitasse Symeonem scriptura manifestissime docet. Balam in tribu Iudae. Bascatb in tribu Iudae. Bethdagon in tribu Iudae. sed et usque bodie grandis uicus Caferdago inter Diospolim et lamniam demonstratur. Bethaloth in tribu Iudae. Bethaffu in tribu Iudae. uicus trans Rafiam milibus quattuordecim euntibus Aegyptum, qui est terminus Palaestinae. Betharaba, pro qua Symmaobus transtulit in locis quae iuxta inhabitabilem sunt, significans eremum. Beesthara in tribu Manasse separata Leuitis in regione Basanitidi. Bethaun in tribu Beniamin iuxta Gai et Bethel contra Machmas, licet plerique, ut supra dictum est, eandem putent esse Bethel. Baliloth in tribu Beniamin. 5 vgl. Hier, quaest. in Gen S. 42, 21 ff. 24 S. 43, 3 ff. 3 a] ex Α 9 crebros La | aduersariis C 10 interdum in eius C 18 Raphaim nhaim Va (La) AC Bethsur in tribu Iudae siue Beniamin. et est hodie Bethsoro uicus euntibus nobis ab Aelia Chebron in uicesimo lapide, iuxta quem fons ad radices montis ebulliens ab eadem, in qua gignitur, sorbetur humo. et apostolorum Acta referunt eunuchum Candacis reginae in hoc esse a Filippo baptizatum. est et alia uilla Bethsur in tribu Iudae mille passibus distans ab Eleutheropoli. Boon in tribu Beniamin. || Bethalon in tribu Beniamin, pro qua Symmachus interpretatur in 105 campestribus. Bethalla in tribu Beniamin. Beroth in tribu Beniamin. Bola in tribu Symeonis. Bathul in tribu Symeonis. Beth in tribu Symeonis. Baaleth in tribu Symeonis. Berammoth in tribu Symeonis. Bethlabaoth in tribu Symeonis. Bethleem in tribu Zabulon, ad cuius distinctionem altera Bethleem appellatur Iudae. Bethfases in tribu Issachar. Batnae in tribu Aser. et nunc appellatur uicus Bethbeten in octauo miliario Ptolomaidis contra orientem. Bethdagon locus in quo duae tribus Zabulon et Issachar habent confinia. Bethemec, quod interpretatur Symmachus locum uallis. est autem sortis Aser. Bethana in tribu Nefthalim. et est uilla nomine Batanaea in quinto decimo a Caesarea lapide, in qua dicuntur lauacra esse salubria, quam et supra sub nomine Aneae posuimus. 1 ff. vgl. Hier. ep. 108, 11: coepit per uiam ueterein pergere, quae ducit Gazam . . . et tacita secum uoluere quomodo eunuchus Aethiops . . . inutauerit pellern suarn; et . . . fontem reperit euangelii. atque iride ad dexteram transit. a (transita Grauiiis) Bethsur uenit Escol etc. 18 f. vgl. Hier. comm. in Matth 2. 5: quae est enirn aliarum gentium Bethleem, ut ad distinctionem eius hie Iudaeae poneretur? Iudae autem ideirco scribitur, quia est et alia Bethleem in Galilaea. lege libruni Iesu filii Naue 1 Bethsor Α Bethsoron Va 3 radicem A 8 Betholon C) | in] + eā A 12 Bala AG 14 Bethir Α 23 Betjdagp ABC Bane in tribu Dan. Barac in tribu Dan. usque hodie prope Azotum Bareca uiculus appellatur. De Iudicum libro. Bezec urbs regis Adonibezec. et bodieque duae uillae sunt nomine Bezec uicinae sibi in septimo decimo lapide a Neapoli descendentibus Scythopolim. Bethsan. ex hoc oppido tribus Manasse accolas pristinos non potuit expellere. et nunc appellatur Scytbopolis urbs nobilis Palaestinae, quam interdum scriptura cognominat domum San, quod in lingua 106 nostra inteqoretatur inimicus. Bethsames ciuitas sacerdotalis in tribu Beniamin, quae usque hodie demonstratur de Eleutheropoli pergentibus isicopolim in decimo miliario contra orientalem plagam. Bethnath in sorte tribus Nefthalim. sed nee de hac pristinos accolas tribus Nefthalim ualuit expellere. Bethsames altera in tribu Nefthalim, in qua et ipsa eultores pristini permansere. Baalermon niorjs circa Libanum in finibus Allofylorum. Baaleth in tribu Dan. ACH Bethbera, quod interpretatur domus aquae siue putei, quam expeditione bellandi oecupauit Gedeon. Bethasetta ubi terga uertit Madiam. Baianus, id est quercus, Sicimorum, ubi regnauit Abimelech. quae usque hodie ostenditur in suburbano rure Xeaspoleos propter sepulcrum Iosef. Borconni, quod Aquila in spinas, Symmachus uertit in tribulos. Bera, ubi cum Abimelech Ioatham fugisset, habitauit. distat autem uicus Bera ab Eleutheropoli octo milibus ad aquilonem. 2 Bare C 5 hodie C 20 Baalech Α 21 quam] + in H 23 Bathasepta ABH Bethtasetta C 28 Ioatha Α Ioatlian H ACH Baalthamar iuxta Gaba, ubi filii Israel aduersus tribum Beniamin iniere certaraen. et tisque hodie Beththamari in supra dictis locis uiculus appellatur. De Regnorura libris. Bethcbur. usque ad bunc locurn populus Israel fugientes alienigenas persecutus est, appellans eum lapidem adiutorii. Bama, ubi Saul ungendus in regem cum Samuel cibum sumit. porro Bama Aquila semper excelsum transtulit. Boses nomen petrae, super qua in libris Hebraicarum quaestionuvi diximus. || Besor torrens ad quem uenit Dauid. 107 Borasan ad quem locum Dauid praedae partem misit. Baurim locus ad quem usque prosecutus est Micbol filiam Saulis uir suus lacrimans. Baalasor iuxta Efraim, ubi Abessalom pecora tondebantur. Bethmacha. usque ad banc persecutus est Ioab perduellem Sabee, et postea eam legimus ab Assyriorum rege captam. est autem ascendentibus de Eleutberopoli Aeliam in octauo lapide nunc uilla quae Macbamim dicitur. Balaath urbs quam aedificauit Salomon. Betbsarisa unde uenit homo cum muneribus ad Elissaeum profestamest autem uilla in finibus Diospoleos quindecim ferme ab ea milibus distans contra septentrionem in regione Thamnitica. Bethagan uia per quam Ocboziam fugisse legimus. Bazecatb urbs antiqua Iudaeae. Bethacath uicus Samariae ad quem uenit Ieu rex Israel, qui in 16 II Sam 20, 13 ὖ. 17 II Kön 15, 29 2 Bethamari (A)H 7 assumit C sumsit Va 8 excelsaui ΑΗ 11 torrens Martianay fcurria ABCH Ι quam ΒΗ 17 post eam (A)H 19 Achamim C Mechamim La 24 viam ACH 25 Bazechath C ACR latissimo campo situs non amplius quindecini milibus a Legionis oppido separatur. pro quo Aquila interpretatus est donium curuantium, Symmachus domum singulornm, eo quod angustus et humilis introitus singulos tantum, et nee ipsos stantes, ingredi sustineret. Baenith quam construxerunt Samaritani, qui de Babylonis regione transierant. Byblus ciuitas Foenices, cuius meminit Iezecbiel, pro qua in Hebraico continetur Gobel. Bubastus ciuitas Aegypti iuxta Iezecbiel. Boz in terra Cedar, sicut scribit Ieremias. Bei idolum Babylonium. De Euangeliis. Bethsaida ciuitas in Galilaea, Andreae et Petri et Filippi apostolorum, prope stagnum Genesaretb. || Betbfage uillula in monte Oliueti, ad quam uenit dominus Iesus. 108 Bethania uilla in seeundo ab Aelia miliario in latere montis Oliueti, ubi saluator Lazarum suscitauit, cuius et monumentum ecclesia nunc ibidem extrueta demonstrat. Bethabara trans Iordanem, ubi Ioannis in paenitentiam baptizabat, unde et usque hodie plurimi de fratribus, hoc est de numero credentium, ibi renasci cupientes uitali gurgite baptizantur. Bethsaida piscina in Ierusalem quae uocobatur προβατική, et a nobis hilerpretari potest pecualis. haec quinque quondam porticus habuit, ostendunturque gemini lacus, quorum unus hibernis pluuiis adimpleri solet, alter mirum in modum rubens quasi cruentis aquis antiqui in se operis signa testatur. nam hostias in eo lauari a sacerdotibus solitas ferunt, unde et nomen aeeeperit. 13 f. vgl. Hier. comm. in Ez 28, 20 ff. 13 Bethsaidan AH | in < AC | et1 < AC 14 Genesar Α Genessareth Η 19 Bethtabera C 22 Bethesda Bonfrere 23 porticos AC 25 cruentus aquis antiquis operis signa testatur H 26 proferunt C AC || De Genesi. 241 Geon fluuius qui apud Aegyptios Nilus uocatur, in paradiso oriens et uniuersam Aethiopiam circumiens. Gomorra una de quinque ciuitatibus Sodomorum, quae cum reliquis diuina ultione subuersa est. Gerara, ex cuius nomine nunc Geraritica uocatur regio trans Daroma, procul ab Eleutheropoli milibus uiginti quinque ad meridiem. erat autem olim terminus Chananaeorum ad australem plagam et ciuitas metropolis Palaestinae. scriptura commemorat fuisse eam inter Cades et Sur, hoc est inter duas solitudines, quarum una Aegypto iungitur. ad quam populus trans fretum rubri maris peruenit, altera uero, Cades, usque ad Saracenorum eremum extenditur. AC Galaad mons, ad quem septimo die profectionis e Carris Iacob profugus uenit. est autem ad tergum Foenices et Arabiae, collibus Libani copulatus, extenditurque per desertum usque ad eum locum, ubi trans Iordanem habitauit quondam Seon rex Amorraeorum. cecidit supra dictus mons in sortem filiorum Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse. sed et Ieremias loquitur: „Galaad, tu mihi initium “. a quo monte 2 vgl. Hier, comm. in Jer 2, 18 14 ff. vgl. Hier, comm. in Ez 47, 18: Galaad, qui mons Libani collibus copulatus cecidit in sortem Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse et est a tergo Phoenicis et Arabiae, ad quem montem peruenit de Charris profectus Iacob et comprehensus est a Laban; de quo et Ieremias loquitur: Galaad, tu mihi initium Libani; quam cepit de Amorrhaeorum regione Galaad filius Machir filii Manasse; vgl. comm. in Jer 22, 6 6 Doromam C. 14 Charris Α 15 Foenicis A(C) AC et ciuitas in eo condita sortita uocabulum est, quam cepit de Amorraeorum manu Galaad filius Machir filii Manasse. Gader turris, ubi habitante Iacob Ruben patris uiolauit torum. quae absque G littera in Hebraeo Ader scribitur. || Gethaim, pro qua in Hebraeo positurn est Auith, ciuitas Adad, 125 qui quartus regnauit in terra Idumaea, quae nunc Gebalene dicitur. Gesem regio Aegypti, in qua habitauit Iacob cum liberis suis. De Numeris et Deuteronomio. Gasiongaber castra in solitudine filiorum Israel, sicut in Numerorum libro scriptum est. porro iuxta Deuteronomium ciuitas est Esau, quam nunc Essiam nuncupari putant. iuxta mare rubrum et Ailam. Gai castra in solitudine filiorum Israel, et usque hodie Gaia urbs dicitur Palaestinae iuxta ciuitatem Petram. Gelmon Deblathaim castra, id est mansio, filiorum Israel in deserto. Gadgad mons in derserto, ubi castra metati sunt filii Israel. Gaza ciuitas Euaeorum, in qua habitauere Cappadoces, pristinis cul- ACH toribus | interfectis. apud ueteres erat terminus Chananaeorum iuxta Aegyptum, ceciditque in sortem tribus Iudae, sed eam tenere non potuit, quia Enacim, id est gigantes, Allofylorum fortissimi restiterunt. et est usque hodie insignis ciuitas Palaestinae. quaeritur autem quomodo in quodam profeta dicatur Gaza futura in tumulum sempiternum. quod soluitur ita: antiquae ciuitatis locum uix fundamentorum praebere uestigia, hanc autem, quae nunc cernitur in alio loco, pro illa quae corruit, aedificatam. 7 vgl. Hier, quaest. in Gen S. 62, 15 ff.: si, ut in nostris codicibus est, per extremum Μ scribitur Gesem, quod mihi nequaquam placet etc. 21 Jer 32, 6? 47, 5? Amos 1, 7? Zeph 2, 4? Sach 9, 5? 1 quam] + et Α 7 Gesen C 9 Gaziongaber AC 10 quam] + et C Esaiam (A*)A1C 11 Aialam AC 19 fortissimi Va fortissime ABCH 21 dicat Η ACH Gergasi ciuitas trans Iordanem iuncta monti Galaad, quam tenuit tribus Manasse. et haec esse nunc dicitur Gerasa, urbs insignis Arabiae. quidam autem ipsam esse Gadaram aestimant. sed et Euangelium meminit Gergessenorum. Gadgada, ubi aquarum torrentes sunt, est autem locus in solitudine. Gaulon siue Golam in tribu Manasse, ciuitas sacerdo talis et fugitiuorum 126 in regione Basanitide. sed et nunc Gaulon uocatur uilla pergrandis in Batanaea, ex cuius nomine et regio sortita uocabulum est. Gebal mons in terra repromissionis, ubi ad Imperium Moysi altare constructum est. sunt autem iuxta Iericho duo montes uicini contra se inuicem respicientes, e quibus unus Garizin alter Gebal dicitur. porro Samaritani arbitrantur hos duos montes iuxta Neapolim esse, sed uehementer errant: plurimum enim inter se distant, nec possunt inuicem benedicentium siue maledicentium inter se audiri uoces, quod scriptura commemorat. Garizin mons super quem steterunt hi qui maledicta resonabant iuxta supra dictum montem Gebal. Golgol, quae et Galgal, iuxta quam montes esse scribuntur Garizin et Gebal. Galgal autem locus est iuxta Iericho. errant igitur Samaritani, qui iuxta Neapolim Garizin et Gebal montes ostendere uolunt, cum illos iuxta Galgal esse scriptura testetur. Gai in Moab, quod interpretatur uallis Moab, iuxta Fogor, ubi sepultus est Moyses. De libro Iesu. Galgala, haec est quam supra posuimus Golgol, ad orientalem plagam antiquae Ierichus cis Iordanem, ubi Iesus secundo populum cir- 1 Gargasi B(CH) 11 ex H 21 testatur BH Eusebius III. ACH cumcidit et pascha celebrauit ac deficiente manna triticeis panibus usus est Israel, in ipso loco lapides quoque, quos de alueo Iordanis tulerunt, statuerunt. ubi et tabernaculum testimonii fixum multo tempore fuit. cecidit autem in sortem tribus Iudae. et ostenditur usque hodie locus desertus in secundo Ierichus miliario. ab illius regionis mortalibus miro cultu babitus. sed et iuxta Βethel quidam aliam Galgalam suspicantur. Gai iuxta Bethaun et Bethel, quam expugnauit Iesus, rege illius interfecto. et babitauit in illa quondam citra Iordanem Amorraeus; nunc desertus tantum ostenditur locus. || Gabaon, unde Gabaonitae supplices uenerunt ad Iesum. erat olim metropolis et regalis ciuitas Euaeorum, ceciditque in sortem tribus Beniamin. et nunc ostenditur uilla eodem nomine in quarto miliario Bethelis contra occidentalem plagam iuxta Rama et Remmon. ubi Salomon hostiis immolatis diuinum meruit oraculum. fuit autem et ipsa separata Leuitis. Gabe sortis Beniamin. et haec Leuitis ciuitas separata. Gazer in sorte tribus Efraim. urbs separata Leuitis. quam et ipsam expugnauit lesus rege illius interfecto. aedificata est autem postea a Salomone. nunc Gazara uilla dicitur in quarto miliario Nicopoleos 7 Bethan BCH (< A) 12 eodem nomine uilla Α 16 Gebe 18 postea < C ACH contra septentrionem. uerumtamen sciendum quod alienigenas ex ea Efraim nom potuit expellere. Goson. et hanc expugnauit Iesus. Geth. in hac gigantes, qui uocabantur Enacim, et Fylistinorum accolae permanserunt. ostenditur uicus in quinto miliario ab Eleutheropoli euntibus Diospolim. Gesom ciuitas alienigenarum, quae est et Gargasi in Basanitide, de qua filii Israel expellere non naluerunt Gesuri. Gader. et huius regem interfecit Iesus. legimus quod Iacob „trans turrim Gader fixerit tabernaculum “. Goim in Gelgel, quod Aquila et Symmachus interpretantur gentes in Gelgel. Gelgel. et hanc cepit Iesus. et nunc ostenditur uilla nomine Galgulis ab Antipatride in sexto miliario contra septentrionem. Golathmaim locus qui interpretatur possessio aquae. Gadda in tribu Iudae. est autem hodieque uilla in extremis finibus Daromae contra orientem imminens mari mortuo. Gadera in tribu Iudae. nunc appellatur uilla ad regionem ciuitatis Aeliensis pertinens nomine Gadora circa terebinthum. Gedur in tribu Iudae. hodieque uocatur Gedrus uicus || pergrandis 128 in decimo miliario Diospoleos pergentibus Eleutheropolim. Gabli terra Allofylorum. Gison in tribu Iudae. Gelon in tribu Iudae. Gaderoth in tribu Iudae. Gethremmon in tribu Manasse ciuitas separata Leuitis. 4 ff. vgl. Hier, comm. in Mich 1, 10: Geth . . . una est de quinque urbibus Palaestinae, uicina Iudaeae confinio, et de Eleutheropoli euntibus Gazam nunc usque uicus uel maximus, unde fuit Goliath ille Gethaeus etc. 7 Gesom] l. Gesurim? Gergassi Α Gergasi Η 10 turrem ΑΗ torrentem C 13 et 2 Va < ABCH | Galgalis CH 19 Gadara C Gedora H* Gadora H 1 20 Gahedur (A)C | Cedrus Α 25 Gederoth Α ACH Gai uallis siue praeruptum. Geennom, quod interpretatur uallis Ennom. et ab hac quidam putant appellatam geennam. cecidit autem in sortem tribus Beniamin iuxta murum Ierusalem contra orientem. super qua in libris Hebraicarum quaestionum plenius dictum est. Geththefer in tribu Zabulon. Geefthael, id est uallis Efthael, in tribu Zabulon. Gabathon in tribu Dan, ciuitas separata Leuitis. est quoque oppidum, quod uocatur Gabe, in sexto decinio miliario Caesareae, et alia uilla Gabatha in finibus Diocaesareae iuxta grandem campum Legionis, nec non et Gabaa et Gabatha uiculi contra orientalem plagam Daromae. sed et alia Gabatha in tribu Beniamin, ubi fuit domus Saul. alienigenarum quoque in Regnorumm libris quaedam Gabatha scribitur et iuxta Bethleem in tribu Iudae. Gethremmon alia ciuitas in tribu Dan, separata Leuitis. est autem nunc uilla pergrandis in doudecimo miliario Diospoleos pergentibus ad eam de Eleutheropoli. Galiloth locus iuxta Iordanem in tribu Beniamin, ubi altare domino constituerunt filii Ruben. Gaas mons in tribu Efraim, in cuius septentrionali plaga sepultus est Iesus filius Naue. et usque hodie iuxta uicum Thamnam sepulcrum eius insigne monstratur. Gabaath in tribu Beniamin urbs Finees filii Eleazar, ubi sepultus est Eleazarus. est autem nunc Gabatha uilla in || douodecimo lapide 129 Eleutheropoleos, ubi et sepulcrum Abbacuc profetae ostenditur. Gabaam. usque ad hanc bellatum est contra tribum Beniamin, sicut in libro Judicum scribitur. 2 ff. vgl. Hier. comm. in Jer 7, 31; comm. in Matth 10, 28 12 ff. vgl. Hier, comm. in Hos 5, 8 f. : istae autem duae sunt in tribu Beniamin uicinae sibi mutuo ciuitates, id est Gabaa, in qua natus est Saul, et Rama, quae est iuxta Gabaa 2 Enom C 9 et — Diocaesareae < C 11 et1 < Α | et Gabaa et < Η 16 f. ab ea Eleutheropolim Vallarsi 24 lapide CH miliario ΑΒ 25 Ambacuc C ACH De Regnorum libris. Geththa ad quem locum transtulerunt arcam testamenti de Azoto. nunc uicus grandis uocatur Giththam inter Antipatridem et Iamniam. sed et alia appellatur Geththim. Gallim unde fuit Falti, qui post fugam Dauid Melchol uxorem eius acceperat. meminit huius loci et Esaias. dicitur autem esse et quidam iuxta Accaron uicus qui uocatur Gallaa. Gelamsur regio Allofylorum. Gelbue montes alienigenarum in sexto lapide a Scythopoli, in quibus et uicus est grandis qui appellatur Gelbus. Gedud ad quem descendit Dauid. pro quo Aquila τὸν εὔζωνον id est expeditum uel accinctum, Symmachus latronum cuneum transtulerunt. Gazera ubi percussit Dauid alienigenas. posuimus et supra Gazer. Gesur regio alienigenarurn in Syria. Gilon unde fuit Achitofel. Gob ubi commissum est proelium. Galilaea. duae sunt Galilaeae, e quibus una Galilaea gentium nocatur, uicina finibus Tyriorum, ubi et Salomon uiginti ciuitates donauit Chiram regi Tyri, in sorte tribus Nefthalirn, altera Galilaea dicitur circa Tiberiadem et stagnum Genesareth in tribu Zabulon. Gion ubi Salomon est unctus in regem. Ger locus in quo percussit Ieu rex Israel Ochoziam regem Iudae iuxta Ieblaam. Geththachofer unde Ionas profeta fuit. || Gaddi quam percussit Azael rex Damasci. posita est et supra 130 Gadda. Gemela regio Idumaeorum, pro qua Aquila et Symmachus interpretantur uallem salis. 25 ff. vgl. Hier. comm. in Jon praef.: Geth quae est in Ofer . . . . . in secundo Saphorim miliario, quae hodie appellatur Diocaesarea, euntibus Tiberiadem haud grandis est uiculus, ubi et sepucrum eius ostenditur. quamquam alii iuxta Diospolim, id est Lyddam, eum et natum et conditum uelint, non intelligentes hoc quod additur Οpher ad distinctionem aliarum Geth urbium pertinere, quae iuxta Eleutheropolim siue Diospolim hodie quoque monstrantur 4 alia] + uilla CH | Giththim Η 7 iuxta < ΑΒΗ 11 l. Gedur 19 uiginti] + quinque La 21 Gennesar Α Gennesareth Η ACH Gebin. meminit huius Esaias. et est uilla Geba in quinto miliario a Gufnis euntibus Neapolim. Gozan in regione Emath. et huius meminit Esaias. est autem in finibus Damasci. Gareb collis iuxta Ierusalem, sicut scribit leremias. Gebarth, pro quo Aquila interpretatur in saepibus, Symmachus uero in coloniis: lege Ieremiam. Gefa nomen regionis, ut in Esaia scriptum est. Gemen siue Gamon regio Moabitarum iuxta Esaiam. De Euangeliis. Gadara urbs trans Iordanem contra Scythopolim et Tiberiadem ad orientalem plagam sita in monte, ad cuius radices aquae calidae erumpunt, balneis desuper aedificatis. Gergesa ubi eos qui a daemonibus uexabantur saluator restituit sanitati. et hodieque super montem uiculus demonstratur iuxta stagnum Tiberiadis, in quod porci praecipitati sunt, diximus de hoc et supra. Gethsemani locus ubi ante passionem saluator orauit. est autem ad radices montis Oliueti nunc ecclesia desuper aedificata. Golgotha locus Caluariae, in quo saluator pro salute omnium crumcifixus est. et usque hodie ostenditur in Aelia ad septentrionalem plagam montis Sion. || De libro Geneseos. 114 Dasem urbs Assyriorum nobilis, quam exstruxit Assur inter Nineuen et Chalach. 6 l. Gebaroth 7 colonis CH 9 Gamen CH | Gamol C 14 Gergessa Α Gerges Η ACH Drys, id est quercus, Mambre iuxta Chebron, quae usque ad aetatem infantiae meae et Constantii regis Imperium terebinthus monstrabatur peruetus et annos magnitudine indicans, sub qua habitanit Abraam. miro autem cultu ab ethnicis habita est et ueluti quodam insigni nomine consecrata. Damascus nobilis urbs Foenices. eodem autern uocabulo et Masec ancillae Abraam filius appellatus est. porro Masec quid sibi uelit in libris Hebraicarum quaestionum plenius disputaui, hie tantum interpretis sum functus officio, non quo ancillam Abraae Masec nuncupatam probem. Dan uiculus in quarto a Paneade miliario euntibus Tyrum, qui usque hodie sic uocatur, terminus Iudaeae prouinciae contra septentrionem, de quo et Iordanis flumen erumpens a loco sortitus est nomen. Ior quippe ῥεῖθρον id est fluuium siue riuum Hebraei uocant. Dannaba ciuitas Balac filii Beor regis Edom, post quem regnauit lob. licet mihi longe aliter uideatur. et est usque hodie uilla Dannaia in octauo miliario Areopoleos pergen||tibus Arnonem, et altera Dannaba 115 super montem Fogor in septimo lapide Esbus. Dothaim ubi inuenit Iosef fratres suos pecora pascentes, qui et usque hodie in duodecimo a Sebaste miliario contra Aquilonis plagam ostenditur. De Numeris et Deuteronomio. Debon, quae et Dibon, in solitudine castra filiorum Israel, est autem et alia Dibon, uilla pergrandis iuxta Arnonem, quae cum prius fuisset filiorum Moab, et post eam Seon rex Amorraeorum belli iure tenuisset, a filiis Israel capta atque possessa in partem uenit tribus Gad. meminit huius Ieremias et Esaias in uisione contra Moab. Debongad castra filiorum Israel. 7 f. Hier, quaest. in Gen S. 24, 33: ubi nos habemus »et filius Masec uernaculae meae haeres meus « in hebraeo scriptum est »masech bethi« 13 vgl. Hier, quaest. in Gen S. 24, 3: »et persecutus est eos usque Dan«. ad Phoenicis oppidum, quod nunc Paneas dicitur. Dan autem unus e fontibus est Iordanis. nam et alter uocatur Ior, quod interpretatur ῥεῖθρον, id est riuus. duobus ergo fontibus, qui haud procul a se distant, in unum riuulum foederatis, Iordanis deinceps appellatur; vgl. comm. in Amos 8, 11 ff.: Dan in terminis Iudaeae, ubi nunc Paneas est etc. 2 Constantini regi Η 13 ριθρον ABCH 26 αρεοπολεως Α(Η) ACH Dysmae Moab, id est ad occidentem Moab, iuxta Iordanem contra Ierichum, ubi Balac rex Moab et maiores natu Madiam Israelem insidiis deceperunt, in quo loco et Moyses scribit Deuteronomium. De libro Iesu. Dabira ciuitas in tribu Dan, cuius regem interfecit Iesus. est autem et alia uillula Iudaeorum in monte Thabor regionis ad Diocaesaream pertinentis. Dor Nafeth, quod Symmachus transtulit Dor maritima, haec est Dora in nono miliario Caesareae Palaestinae pergentibus Tyrum, nunc deserta. quae cum cecidisset in sortem tribus Manasse, eam possidere non potuit, quia habitatores in illa pristini permansere. Dabir in tribu Iudae, quae uocabatur ciuitas litterarum. hanc praeoccupauit Gothoniel frater Chaleb, interfectis in ea Enacim. fuit autem et ipsa sacerdotibus separata. porro Gothoniel quidam arbitrantur filium fratris Chaleb. Dabir super Iordanem ciuitas Amorraeorum. Dimona in tribu Iudae. Dadan in tribu Iudae. Denna in tribu Iudae. eadem est autem. quae et Dabir ciuitas 116 litterarum. Dauia siue Dauid in tribu Iudae. Duma in tribu Iudae uicus grandis in Daroma, hoc est ad australem AC plagam, in finibus Eleutheropoleos, | decem et Septem ab ea milibus distans. Damna in tribu Zabulon, Leuitis ciuitas separata. Dasbath in tribu Zabulon. Dabrath in tribu Issachar. urbs separata Leuitis. 22 ff. vgl. Hier. comm. in Jes 21, 14 f.: est autem Duma non tota Idumaea prouincia, sed quaedam eius regio, quae ad austrum uergit et ab urbe Palaestinae quae hodie dicitur Eleutheropolis uiginti distat milibus 2 Balaac ACH 7 pertinens Α 18 l. Dalan 21 Dahuia (A)CH | Daubid Α (C) 23 ελευθεροπολεως AC 26 l. Dabasthe AC De libro Iudicum. Drys, id est quercus, in Efratha in tribu Manasse, unde fuit Gedeon. et de hac quid nobis uisum sit, in libris Hebraicarum quaestionum diximus. quaeritur enim quomodo Efratha in tribu Manasse nunc esse dicatur. De Regnorum libris. Dibon, de qua supra diximus, cuius meminit Esaias in uisione contra Moab. Deseth, quod Aquila transtulit parietem, Symmachus murum. Dodanim, de qua Esaias in uisione scribit Arabiae. est autem iuxta Areopolim. Darom. huius meminit Iezechiel, quod Symmachus uertit in africum. Diospolis ciuitas Aegypti, sicut scribit Iezechiel. Dadan in regione Cedar, de qua scribit Ieremias. Deblathaim in terra Moab, sicut scribit Ieremias. Daedan in regione Idumaea, sicut scribit Ieremias. est autem in quarto miliario a metallo Faeno contra aquilonem. Decapolis, sicut in Euangelio legimus. est autem regio decem urbium trans lordanem circa Hippum et Pellam et Gadaram.