ΕΥΣΗΒΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ A Ι. τὰς τῶν ἱερῶν ἀποστόλων διαδοχὰς σὺν καὶ
τοῖς ἀπὸ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν καὶ εἰς ἡμᾶς διηνυσμένοις
χρόνοις, ὅαα τε καὶ πηλίκα πραγματευθῆναι
κατὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴν ἱστορίαν λέγεται, καὶ
ὅσοι ταύτης διαπρεπῶς ἐν ταῖς μάλιστα ἐπισημοτάταις
παροικίαις ἡγήσαντό τε καὶ προέστησαν,
ὅσοι τε κατὰ γενεὰν ἑκάστην ἀγράφως ἢ καὶ διὰ
συγγραμμάτων τὸν θεῖον ἐπρέσβευσαν λόγον,
τίνες τε καὶ ὅαοι καὶ ὁπηνίκα νεωτεροποιίας
 1 Tim 6, 20 ἱμέρῳ πλάνης εἰς ἔσχατον ἐλάσαντες, ψευδωνύμου
γνώσεως εἰσηγητὰς ἑαυτοὺς ἀνακεκηρύχασιν ,
 Αcts 20, 29 ἀφειδῶς οἷα λύκοι βαρεῖς τὴν χριατοῦ ποίμνην
ἐπεντρίβοντες, πρὸς ἐπὶ τούτοις καὶ τὰ παραυτίκα
τῆς κατὰ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἐπιβουλῆς τὸ πᾶν
Ἰουδαίων ἔθνος περιελθόντα, ὅσα τε αὖ καὶ ὁποῖα
καθ’ οἵους τε χρόνους πρὸς τῶν ἐθνῶν ὁ θεῖος
πεπολέμηται λόγος, καὶ πηλίκοι κατὰ καιροὺς
τὸν δι’ αἵματος καὶ βασάνων ὑπὲρ αὐτοῦ διεξῆλθον
ἀγῶνα, τά τ’ ἐπὶ τούτοις καὶ καθ’ ἡμᾶς
 
 
αὐτοὺς μαρτύρια καὶ τὴν ἐπὶ πάσιν ἵλεω καὶ
εὐμενῆ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἀντίληψιν γραφῆ παραδοῦναι
προῃρημένος, οὐδ’ ἄλλοθεν ἢ ἀπὸ πρώτης
ἄ,ρξομαι τῆς κατὰ τὸν σωτῆρα καὶ κύριον ἡμῶν
Ιησοῦν τὸν χριστὸν τοῦ θεοῦ οἰκονομίας. ἀλλά
μοι συγγνώμην εὐγνωμόνων ἐντεῦθεν ὁ λόγος
αἰτεῖ, μείζονα ἢ καθ’ ἡμετέραν δύναμιν ὁμολογῶν
εἶναι τὴν ἐπαγγελίαν ἐντελῆ καὶ ἀπαράλειπτον
ὑποσχεῖν, ἐπεὶ καὶ πρῶτοι νῦν τῆς ὑποθέσεως
ἐπιβάντες οἷά τινα ἐρήμην καὶ ἀτριβῆ ἰέναι ὁδὸν
ἐγχειροῦμεν, θεὸν μὲν ὁδηγὸν καὶ τὴν τοῦ κυρίου
συνεργὸν σχήσειν εὐχόμενοι δύναμιν, ἀνθρώπων
γε μὴν οὐδαμῶς εὑρεῖν οἷοί τε ὄντες ἴχνη γυμνὰ
τὴν αὐτὴν ἡμῖν προωδευκότων, μὴ ὅτι σμικρὰς
αὐτὸ μόνον προφάσεις, δι’ ὧν ἄλλος ἄλλως ὧν
διηνύκασι χρόνων μερικὰς ἡμῖν καταλελοίπασι
διηγήσεις, πόρρωθεν ὥσπερ εἰ πυρσοὺς τὰς ἑαυτῶν
προανατείνοντες φωνὰς καὶ ἄνωθέν ποθεν ὡς ἐξ
ἀπόπτου καὶ ἀπὸ σκοπῆς βοῶντες καὶ διακελευόμενοι,
ᾖ χρὴ βαδίζειν καὶ τὴν τοῦ λόγου πορείαν
ἀπλανῶς καὶ ἀκινδύνως εὐθύνειν. δάα τοίνυν
εἰς τὴν προκειμένην ὑπόθεσιν λυσιτελεῖν ἡγούμεθα
τῶν αὐτοῖς ἐκείνοις σποράδην μνημονευθέντων,
ἀναλεξάμενοι καὶ ὡς ἂν ἐκ λογικῶν λειμώνων
τ,ὰς ἐπιτηδείους αὐτῶν τῶν πάλαι συγγραφέων
ἀπανθισάμενοι φωνάς, δι’ ὑφηγήσεως ἱστορικῆς
πειρασόμεθα σωματοποιῆσαι, ἀγαπῶντες, εἰ καἰ
μὴ ἁπάντων, τῶν δ’ οὖν μάλιστα διαφανεστάτων
τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἀποστόλων τὰς διαδοχὰς
κατὰ τὰς διαπρεπούσας ἔτι καὶ νῦν μνημονευομένας
ἐκκλησίας ἀνασωσαίμεθα. ἀναγκαιότατα δέ 5
μοι πονεῖσθαι τὴν ὑπόθεσιν ἡγοῦμαι, ὅτι μηδένα
 

 
πω εἰς δεῦρο τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων
διέγνων περὶ τοῦτο τῆς γραφῆς σπουδὴν πεποιημένον
τὸ μέρος· ἐλπίζω δ’ ὅτι καὶ ὠφελιμωτάτη
τοῖς φιλοτίμως περὶ τὸ χρηστομαθὲς τῆς ἰατορίας
ἔχουσιν ἀναφανήσεται . ἤδη μὲν οὖν τούτων καὶ 
πρότερον ἐν οἷς διετυπωσάμην χρονικοῖς κανόσιν
ἐπιτομὴν κατεστησάμην , πληρεστάτην δ’ οὗν ὅμως
αὐτῶν ἐπὶ τοῦ παρόντος ὡρμήθην τὴν ἀφήγησιν
ποιήσασθαι. Καὶ ἄρξεταί γέ μοι ὁ λόγος, ὡς ἔφην, ἀπὸ τῆς 
κατὰ τὸν χριστὸν ἐπινοουμένης ὑψηλοτέρας καὶ
κρείττονος ἢ κατὰ ἄνθρωπον οἰκονομίας τε καὶ
θεολογίας. καὶ γὰρ τὸν γραφῇ μέλλοντα τῆς 
ἐκκλησιαστικῆς ὑφηγήσεως παραδώσειν τὴν ἱστορίαν,
ἄνωθεν ἐκ πρώτης τῆς κατ’ αὐτὸν τὸν
χριστόν, ὅτιπερ ἐξ αὐτοῦ καὶ τῆς προσωνυμίας
ἠξιώθημεν , θειοτέρας ἢ κατὰ τὸ δοκοῦν τοῖς
πολλοῖς οἰκονομίας ἀναγκαῖον ἂν εἴη κατάρξασθαι.