Περὶ μύθου. Τὸν μῦθον πρῶτον ἀξιοῦσι προσάγειν τοῖς νέοις ,διότι 1
τὰς ψυχὰς αὐτῶν πρὸς τὸ βέλτιον ῥυθμίζειν δύναται·
 ἔτι οὖν αὐτοὺς ἁπαλοὺς ὄντας ἀξιοῦσι πλάττειν. Φαίνονται δὲ τούτῳ χρησάμενοι καὶ οἱ ἀρχαῖοι, Ἡσίοδος 10 
μὲν τὸν τῆς ἀηδόνος εἰπών, Ἀρχίλοχος δὲ τὸν τῆς
ἀλώπεκος. Ὀνομάζονται δὲ ἀπὸ τῶν εὑρόντων οἳ μὲν Κύπριοι,
 οἳ δὲ Λιβυκοί, οἳ δὲ Συβαριτικοί· πάντες δὲ κοινῶς 11 
 Lb Ρζ 
 Ph, (1, 1—3, 1 et 21, 5 sq. multa evanuerunt) Pg 
 AcOn (24, 2—26, 9. 7) 
 1 sic sic Ph​ ζχψ AiNbSc T; ἑρμογένους ῥήτορος προγυμνάσματα Lb;
ἑρμογένους τοῦ τεχνογράφου προγυμνάσματα PφΟl; evan. Pg
3 Priscianus definitionem praefigit: fabula est oratio ficta verisi-
mili dispositione imaginem exhibens veritatis (Nicolaus: μῦθος
τοίνυν ἐστὶ λόγος ψευδὴς τῷ πιθανῶς συγκεῖσθαι εἰκονίζων τὴν
ἀλήθειαν] ἀξιοῦσι πρῶτον Lb | cf. Plat. Reip. II 377 A | διότι
Lb Ph ζ Ai, Dox.; ὡς ῥᾴδιον ϛ (Prisciani facile mera interpretatio
est; cf. Dox. II 142,17 W.) 5 ἔτι οὖν Pζ, (οὖν evan) Lb; ? Pg;
οὖν om. Ph; ἔτι δὲ καὶ Dox (Wc; καὶ om. Vδ); καὶ ἔτι ϛ | αὐτοὺς
post ὄντας ϛ (γρ καὶ ἔτι ἁπαλοῖς οὖσιν αὐτοῖς Ρφχψ) | πλάττειν
Finckh, cf. Plat. Reip. II 377 B, Hermog. p. 419,15 Sp.; τάττειν
Lb Phg ζ Ai, Dox.; προτάττειν ς 6 καὶ om. ς | Hes. Op. 203;
etiam Homerum nominant Theon II 73, 15 Sp. Philostr. mai. Imag.
I 3 (II 298, 24 K.2) 7 Archil. fr. 86 Bergk 9 ὀνομάζεται Pζ
10 οἱ δὲ λιβυκοί Phg, Prisc., Dox., (λυβικοὶ) Lb; om. Pζ: οἱ δὲ
τυρσηνοί ς | πάντως Ρζ | ult. δὲ om. Ρζ 

 
Αἰσώπειοι λέγονται, διότι τοῖς μύθοις Αἴσωπος ἔχρῆτο
πρὸς τὰς συνουσίας. Ὑπογραφὴν δέ τινα τοιαύτην ἀποδιδόασιν αὐτοῦ·
ψευδῆ μὲν αὐτὸν ἀξιοῦσιν εἶνὰι, πάντως δὲ χρήσιμον
 12 πρός τι τῶν ἐν τῷ βίῳ· ἔτι δὲ καὶ πιθανὸν εἶναι βούλονται. 
πῶς δʼ ἂν γένοιτο πιθανός; ἂν τὰ προσήκοντα
πράγματα τοῖς προσώποις ἀποδιδῶμεν. οἶον περὶ κάλλους
τις ἀγωνίζεται· ταὼς οὗτος ὑποκείσθω. δεῖ τινι
 13 σοφόν τι περιτεθῆναι· ἀλώπηξ ἐνταῦθα. μιμούμενοι
τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα· ἐνταῦθα οἱ πίθηκοι. Χρὴ δὲ αὐτοὺς ποτὲ μὲν ἐκτείνειν, ποτὲ δὲ συστέλλειν.
πῶς δʼ ἂν τοῦτο γένοιτο; εἰ νῦν μὲν αὐτὸν ψιλὸν
λέγοιμεν κατὰ ἀφήγησιν, νῦν δὲ λόγους πλάττοιμεν
τῶν δεδομένων προσώπων· οἶον, ἵνα σοι καὶ ἐπὶ παραδείγματος
 14 γένηται φανερόν, ῾ οἱ πίθηκοι συνελθόντες 
 1 διὸ ϛ | αἴσωπος LbPζ, Prisc.; om. Phϛ; ?Pg | ἐχρήσατο ὁ
αἴσωπος Dox. II 164, 10 W. | ἐχρῆτο Pζ, (frequenter solebat . . . 
uti) Prisc.; ἐχρήσατο LbPφOl, (ex cr.) Ρχψ, cf. Theon II 73, 20
Sp.; ἐχρήσαντο PhgAiNbSc 3 ἀποδιδοασιν LbPhgAi; ἀποδε-
δώκασιν ϛ; διδόασι περὶ Pζ αὐτοῦ (αὐτῷ Vδ) ἀποδιδόασιν Dox.
4 cf. Plat. l. l Plut. De glor. Ath. 4. Eustath. Antioch. p. 70, 23
Jahn (Rhein. Museum 62, 630) | δὲ (pro μὲν) Pζ 5 ἐν τῶ βίω
LbPhgζAi; ἀναγκαίων ϛ δὲ LbPζ: om. Phg ς 6 δὲ (pro δʼ
ἂν) Pζ | πιθαν|ὸ]ς Lb 7 τοῖς om. ς 8 ἀγωνίζεται ταῶνος·
οὗτος Pgς | εἴδει ϛ | ταῶνος οὗτος ὑποκείσθω εἴδει Ward (saltem
scribendum erat εἴδει, 〈δεῖ〉) 8. 9 τινι σοφόν τι Phgς, (om.
τινι) Pζ; τι σοφὸν (omn τινι) Lb 9 παρατεθῆναι Pζ; cf. Sard.,
Dox. II 162, 4 W. π εριθεῖναι | ἀλώπηξ Walz ex Prisc. (oportet
alicui astutiam tribuere: vulpecula est subicienda); ἀνουσ· Phς,
(ανου certum) Pg; ἀνοῑσ LbPζ | ἐνταῦθα Phgς; πιθήκους LbPζ
Pζ | μιμούμενοι ς; μιμούμενος (vix -νους) Pg; μιμούμεν [evan.]
Ai; μιμουμένους LbPhζ, cf. Prisc. (imitatores aliquos hominum
volumus ostendere: hic simiis est locus); 〈εἰσάγομεν〉 μιμουμέ-
νους? 10 οἱ κιθηκοὶ Phg; οἱ πιθανοὶ ϛ ; ὑποθήσεις LbPζ
11 igitur Prisc. (pro δὲ) | cf. Theon II 74, 4 Sp. 12 γένοιτο
τοῦτο Sard. (Wc f. 65v), Dox. II 176,4 W. | ψιλῶς ς 18 κατὰ
ἀφήγησιν λέγομεν Dox. | πλάττομεν Sard. (Wc f. 65v), Dox. 14 σοι
LbΡζ, Sard., Dox., cf. p. 12, 13; om. Phς; ? Pg 15 γένοιτο Ρζ 

 
ἐβουλεύοντο περὶ τοῦ χρῆναι πόλιν οἰκίζειν· καὶ ἐπειδὴ
ἔδοξεν αὐτοῖς, ἤμελλον ἅπτεσθαι τοῦ ἔργου. γέρων
 4 οὖν πίθηκος ἐπέσχεν αὐτοὺς εἰπών, ὅτι ῥᾷον ἁλώσονται
περιβόλων ἐντὸς ἀποληφθέντες᾿. οὕτως ἂν συντέμοις.
 εἰ δὲ ἐκτείνειν βούλοιο, ταύτῃ πρόαγε· ῾οἱ πίθηκοι
συνελθόντες ἐβουλεύοντο περὶ πόλεως οἰκισμοῦ. καὶ 15 
δή τις παρελθὼν ἐδημηγόρησεν, ὅτι χρὴ καὶ αὐτοὺς
πόλιν ἔχειν· ὁρᾶτε γάρ, φησίν, ὡς εὐδαίμονες διὰ τοῦτο
οἱ ἄνθρωποι· καὶ οἶκον ἔχει ἕκαστος αὐτῶν καὶ εἰς
 ἐκκλησίαν οἱ σύμπαντες καὶ εἰς θέατρον ἀναβαίνοντες
τέρπουσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν θεάμασί τε καὶ ἀκούσμασι
παντοδαποῖς᾿, καὶ οὕτω πρόαγε διατρίβων καὶ λέγων,
ὅτι καὶ τὸ ψήφισμα ἐγέγραπτο, καὶ λόγον πλάττε καὶ
παρὰ τοῦ γέροντος πιθήκου. Καὶ ταῦτα μὲν ταύτῃ. Τὴν δὲ ἀπαγγελίαν βούλονται περιόδων ἀλλοτρίαν
εἶναι γλυκύτητος ἐγγύς. 1 ἐβουλεύοντο Phg, Sard. (Wc), Dox. ; ἐβούλοντο Pζ: ἐβουλεύ-
σαντο Lb, Sard. (Vω) περὶ om. Phg 2.3 sed vetus Prisc. 3 τις
πίθηκος Lb | ῥᾷον ἂν Dox. 4 ἀπολειφθέντες Phg, Sard. (Vω)
5 πρόσαγε Ph, Dox.;? Pg; om. Prisc. 10 εἰ θέατρον Pζ | ἀνα-
βαίνουσι τέρποντες Sard., Dox. 11 τε om. Sard 12 πρόσαγε
Pg, m. 1Ph; proferes orationem Prisc. 13 γέγραπτο Ph: scriptum
est Prisc. ς | πλάττε LbPζ: om. Phg | καὶ λέγε ς | καὶ LbPhg, Sard.;
om. Pζ 14 τοῦ ante πιθήκου add. Phg Lb; om. Pζ, Sard. (Vω) |
post πιθήκου Sard. (certe non ex Progymnasmatum exemplari
pleniore): οἷον ὅτι πολλῶν ἡμῖν αἴτιος ἔσται κακῶν ὁ συνοικισ-
μός· τρόπον γάρ τινα καὶ μαλακώτεροι γενησόμεθα· ἡ γὰρ ἂν ἡ
δίαιτα καὶ τὸ τρυφᾶν ἐκλύειν [ἔμελλε Wc: om. Vω] πέφυκε μετὰ
τῶν σωμάτων καὶ τὰς ψυχάς. ἔπειτα καὶ σπάνις τῶν ἐπιτηδείων
τοῖς ἐν τῷ αὐτῷ συνηθροισμένοις ἀκολουθεῖ, ἐκ τούτου καὶ λιμὸς
ἐπιγίνεται. οὐ μὴν οὐδὲ τὰ τῆς ἀσφαλείας ἡμῖν ὑπάρξει (ὑπάρξει
ὑμῖν Wc)· εἰ γὰρ νῦν διεσπαρμένους ἡμᾶς (ὑμᾶς Vω) χειροῦνται
οἱ ἄνθρωποι, πῶς οὐ ῥᾳδίως ἀποκεκλεισμένους λήψονται; καὶ τὸ
δεινότατον (χαλεπώτατον Wc), παγγενῆ φθαρησόμεθα οὐδὲ σπέρμα
τοῦ γένους καταλιπόντεςʼ 15 ἐπαγγελίαν Pg | cf. Theon II
74,10 Sp. | περίοδον Pg 16 εἶναι 〈καὶ〉 ? 16 Ὁ δὲ λόγος ὁ τὴν ὠφέλειαν δεικνύς τὴν ἀπὸ τοῦ
μύθου ποτὲ μὲν προταχθήσεται, ποτὲ δὲ ὑποταχθήσεται. Φαίνονται δὲ καὶ οἱ ῥήτορες αὐτῷ χρησάμενοι ἀντὶ παραδείγματος. Περὶ διηγήματος. 2 Τὸ διήγημα βούλονται εἶναι ἔκθεσιν πράγματος γεγονότος
ἢ ὡς γεγονότος. ἔνιοι μέντοι τὴν χρείαν ἔταξαν
πρὸ τούτου. Διαφέρει δὲ διήγημα διηγήσεως, ὡς ποίημα ποιήσεως·
ποίημα μὲν γὰρ καὶ διήγημα περὶ πρᾶγμα ἕν, 
ποίησις δὲ καὶ διήγησις περὶ πλείονα, οἷον ποίησις ἡ
Ἰλιὰς καὶ ποίησις ἡ Ὀδύσσεια, ποιήματα δὲ ἀσπιδοποιία,
νεκυομαντεία, μνηστηροφονία. καὶ πάλιν διήγησις
μὲν ἡ ίστορία Ἡροδότου, ἡ συγγραφὴ Θουκυδίδου,
διήγημα δὲ τὸ κατὰ Ἀρίονα, τὸ κατὰ Ἀλκμαίωνα. 17 Εἴδη δὲ διηγήματος βούλονται εἶναι τέτταρα· τὸ μὲν
γὰρ εἶναι μυθικόν, τὸ δὲ πλασματικόν, ὃ καὶ δραματικὸν
καλοῦσιν, οἷα τὰ τῶν τραγικῶν, τὸ δὲ ἱστορικόν,
τὸ δὲ πολιτικὸν ἢ ἰδιωτικόν. ἀλλὰ νῦν ἡμῖν περὶ τοῦ
τελευταίου ὁ λόγος. Σχήματα δὲ διηγημάτων ἔστιν ε΄· ὀρθὸν ἀποφαντικόν, 5 
 2 ποτὲ — ὁτὲ Lb 3 δὲ om. Lb 6 cf. Cic. De inv. I 27 Theon
II 78, 15 Sp. 7 ἔνιοι: cf. Theon II 64, 30 Sp. (Dox. II, 192, 14
W. cod. Vat. 901: οἱ δὲ περὶ Θέωνα καὶ Ἁρποκρατίωνα τὴν
χρείαν ἔταξαν πρὸ τοῦ διηγήματος κτλ.) | μέντοι Phζ; μὲν LbPg
10 cf. Merx ad Lucil. v. 338 | γὰρ LbPζ; om. Phg 11 ἡ om. Ph
12 ποίημα Pg 15 ἀρίωνα LbPζ (cf. Her. 1, 23); ὠρίωνα Pg, (alt.
ω ex ο) Ph | Thuc. 2,102 16 narrationum Prisc. 17 πλαστικὸν
Ph | δραμα|τουρ del.⌉⌊τι ex γι]κὸν Ph 19 ἢ ἰδιωτικόν non no-
minat Dox. II 199,13 (201, 30) W. | οὐ περὶ Ph 20 τελευταίου πο-
λιτικοῦ διηγήματος Pζ, (διηγηματικοῦ) Lb 21 sq. cf. p. 245. 246
Sp. | σχήματα δὲ διηγημάτων ἔστιν LbPζ, (εἰσὶν) Dox. II 216, 4 W.;
γυμνάσια δέ ἐστιν Phg | ad 19—20 cf. Prisc.: nunc autem de ea,
quae ad exercitationem pertinet, dicimus; quam variis proferre
modis solemus | ε΄ Pζ; om. LbPhg, Dox, Prisc. | ἀποφατικὸν Phg 

 
ἀποφαντικὸν ἐγκεκλιμένον, ἐλεγκτικόν, ἀσύνδετον,
συγκριτικόν. ὀρθὸν μὲν οὖν ἀποφαντικόν, οἷον
῾Μήδεια ἦν Αἰήτου θυγάτηρ· αὕτη προὔδωκε τὸ χρυσόμαλλον
δέραςʼ· ὀρθὸν δὲ καλεῖται, διότι παρʼ ὅλον
 τὸν λόγον ἢ τὸν πλείω τηρεῖ τὴν πτῶσιν τὴν ὀνομαστικήν.
ἀποφαντικὸν δὲ ἐγκεκλιμένον, οἷον ῾ Μήσειαν 18 
τὴν Αἰήτου θυγατέρα λόγος ἐρασθεῖσαν Ἰάσονοςʼ καὶ
τὰ ἑξῆς· ἐγκεκλιμένον δὲ λέγεται, διότι καὶ τὰς ἄλλας
πτώσεις προσίεται. ἐλεγκτικὸν δέ ἐστι σχῆμα τόδε, οἷον
 ῾τί γὰρ οὐκ ἔδρασε Μήδεια δεινόν; οὐκ ἠράσθη μὲν
Ἰάσονος, προὔδωκε δὲ τὸ χρυσόμαλλον δέρας, ἀπέκτεινε
δὲ τὸν ἀδελφὸν Ἄψυρτον;ʼ καὶ τὰ ἑξῆς. ἀσύνδετον δὲ
γίνεται ὧδε, οἷον ῾ Μήδεια ἡ Αἰήτου θυγάτηρ Ἰάσονος
ἠράσθη, προὔδωκε τὸ χρυσόμαλλον δέρας, τὸν ἀδελφὸν
 Ἄψυρτον ἐφόνευσε᾿ καὶ τὰ ἐξῆς. συγκριτικὸν δέ
ἐστι τὸ τοιοῦτο ῾ Μήσεια ἡ Αἰήτου θυγάτηρ ἀντὶ μὲν
τοῦ σωφρονεῖν ἠράσθη, ἀντὶ δὲ τοῦ φυλάττειν τὸ χρυσόμαλλον
δέρας προὔδωκεν, ἀντὶ δὲ τοῦ σῴζειν τὸν
ἀδελφὸν Ἄψυρτον ἐφόνευσενʼ. — Τὸ μὲν οὖν ὀρθὸν 19 
 ἱστορίαις πρέπει, σαφέστερον γάρ· τὸ δὲ ἐγκεκλιμένον
 1 ἀποφατικὸν Pg; om. Ph 2 ἀποφατικὸν Phg 3 ἦν
scripsi, cf. Prisc. fuit; ἡ LbPhgζ, Dox | ⌊γὰρ del.⌉ πρόυδοκε Ph
4 vellus et sequentia Prisc. 6 ἀποφατικὸν δὲ κεκλιμένον Phg |
οἷον Lb, Dox., Prisc.; om. Phgζ 7 θυγατέρα Lb, Dox.; om.
Phgζ 9 προΐεται Ph | τὸ σχῆμα τόδε Pζ | οἷον om. Pg 10 ἔδρα-
κες Pζ | ἠράσθην Pζ | μὲν om. Dox. 11 οὐ ante προὔδωκε add.
LbPζ, Dox. ; om. Phg, Prisc. δὲ om. Lb, Dox.; | οὐκ ante ἀπέκ-
τεινε add. LhPζ: om. Phg, Dox., Prisc. | ἀπέκτειν|evan.⌉ τὸν
Ph 12 δὲ om. Prisc. | ἄψυρτον LbPζ, Dox.; om. Phg, Prisc.
18 οἷον LbPζ; om. Phg, Dox., Prisc. | ἡ om. Pζ 18. 14 ἰάσονος
ἠράσθη Pζ; om. LbPhg, Dox., Prisc. 14 τὸν ἀδελφὸν Pζ,
Prisc.; om. LbPhg, Dox. 16 ἐστι LbPζ. Dox., Prisc; om. Phg
17. 18 sic Pζ; ἀντὶ — 18 προὔδωκεν post 19 ἐφόνευσεν (ἀπέκτεινεν
Lb) LbPhg, Dox., Prisc. 19 ἄψυρτον Pζ: om. LbPhg, Dox.,
Prisc. | historiae Prisc. 

 
μᾶλλον ἀγῶσι. τὸ δὲ ἐλεγκτικὸν ἁρμόττει τοῖς ἐλέγχοις,
τὸ δὲ ἀσύνδετον τοῖς ἐπιλόγοις· παθητικὸν γάρ. Περὶ χρείας. 3 Χρεία ἐστὶν ἀπομνημόνευμα λόγου τινὸς ἢ πράξεως
ἢ συναμφοτέρου σύντομον ἔχον δήλωσιν, ὡς ἐπὶ τὸ 
πλεῖστον χρησίμου τινὸς ἕνεκα. Τῶν δὲ χρειῶν αἳ μέν εἰσι λογικαί, αἳ δὲ πρακτικαί,
αἳ δὲ μικταί· λογικαὶ μέν, αἷς λόγος ἔνεστι μόνον, οἷον
Πλάτων ἔφησε τὰς Μούσας ἐν ταῖς ψυχαῖς τῶν εὐφυῶν 
οἰκεῖνʼ· πρακτικαὶ δέ, ἐν αἷς πρᾶξις μόνον, οἶον 6 
῾Διογένης ἰδὼν μειράκιον ἀτακτοῦν τὸν παιδαγωγὸν
 20 ἐτύπτησεʼ. μικταὶ δὲ αἰ μῖξιν ἔχουσαι λόγου καὶ πράξεως,
οἶον ῾ Διογένης ἰδὼν μειράκιον ἀτακτοῦν τὸν παιδαγωγὸν
ἐτύπτησε λέγων· τί γὰρ τοιαῦτα ἐπαίδευες;᾿ Διαφέρει δὲ χρεία ἀπομνημονεύματος μάλιστα τῷ 
 21 μέτρῳ· τὰ μὲν γὰρ ἀπομνημονεύματα καὶ διὰ μακροτέρων
ἂν γένοιτο, τὴν δὲ χρείαν σύντομον εἶναι δεῖ.
γνώμης δὲ διαφέρει τῷ τὴν μὲν ἐν ἀποφάνσει ψιλῇ
 1 ἁρμόζει Lb; om. Dox. 2 παθητικὸν γάρ om. Dox.; at
cf. Anon. I 2 p. 377, 1 Sp. -H. | ῾ omittitur … συγκριτικόν᾿ Ward;
Nic. plura praebet: τῇ δὲ κατὰ τὸ συγκριτικὸν 〈sc. ἀπαγγελίᾳ〉
ὅπου ὁ καιρὸς δέδωκε (δίδωσι P W II 581, 6; cf. W I 129, 15.
Max. II 14,14 W.)· πανταχοῦ (πολλαχοῦ On) γὰρ καὶ ἐν ἅπασι
τοῖς τῆς ῥητορικῆς εἴδεσι καὶ τοῖς τοῦ πολιτικοῦ λόγου (εἴδεσι —
λόγου om. On) μέρεσι τῆς ἐργασίας δεόμεθα (μέρεσιν αὐτῷ χρώ-
μεθα P. W I 129. W II 14) 4 τινὸς om. Pζ 5 ἢ τὸ συν-
αμφότερον Dox. 9 ἔφη Pφ ; dicebat Prisc. 10 ἐν om. ϛ |
πρᾶξις T (cf. Heren), cf. Prisc.; πρᾶξιν Pζ: πράξεις LbPhg
14 λέγων LbPζ; εἰπών Phg; ἐπειπὼν Loban. IV 862 R., (v. l. εἰ-
πὼν) Aphth. παιδεύεις Aphth., (mg. ἐπίτηδες) Lb 16 τὰ
μὲν γὰρ LbPζ; τῶ τὰ μὲν Phg 17 εἰδέναι δεῖ Pg | post δεῖ
addit Pζ ex Theone II 97, 5. 6 Sp. (om. LbPhg, Prisc.!): ἔτι δὲ
ὅτι ἡ μὲν ἀναφέρεται εἴς τινα πρόσωπα, τὸ δὲ ἀπομνημόνευμα
καὶ καθʼ αὐτὸ μνημονεύεται 18 ἀποφάσει LbPhg | ψιλὴν Pζ 

 
λέγεσθαι, τὴν δὲ χρείαν πολλάκις καὶ κατὰ ἐρώτησιν
καὶ κατὰ ἀπόκρισιν· καὶ πάλιν τῷ τὴν μὲν χρείαν καὶ
ἐν πράξεσιν εἶναι, τὴν δὲ γνώμην ἐν λόγοις μόνον·
καὶ πάλιν τῷ τὴν μὲν χρείαν τὸ πεποιηκὸς πρόσωπον
 ἔχειν ἢ εἰρηκός, τὴν δὲ γνώμην ἄνευ προσώπου
λέγεαθαι. Λέγεται δὲ περὶ διαφορᾶς χρειῶν πλεῖστα παρὰ τοῖς
παλαιοῖς, ὅτι αἳ μὲν αὐτῶν εἰσιν ἀποφαντικαί, αἳ δὲ
ἐρωτηματικαί, αἳ δὲ πυσματικαί. Ἀλλὰ νῦν ἐπὶ τὸ συνέχον χωρῶμεν, τοῦτο δέ ἐστιν
ἡ ἐργασία. ἐργασία τοίνυν οὕτως ἔστω. πρῶτον ἐγκώμιον
διὰ βραχέων τοῦ εἰπόντος ἢ πράξαντος, εἶτα αὐτῆς 22 
τῆς χρείας παράφρασις, εἶτα ἡ αἰτία, οἷον ῾Ἰσοκράτης
ἔφησε τῆς παιδείας τὴν μὲν ῥίζαν εἶναι πικρὰν
 τὸν δὲ καρπὸν γλυκύνʼ. ἔπαινος ῾ Ἰσκράτης σοφὸς ἦν᾿ ,
καὶ πλατυνεῖς ἡρέμα τὸ χωρίον. εἶθʼ ἡ χρεία ῾ εἶπε
τόδε᾿, καὶ οὐ θήσεις αὐτὴν ψιλὴν ἀλλὰ πλατύνων τὴν
ἑρμηνείαν. εἶτα ἡ αἰτία ῾ τὰ γὰρ μέγιστα τῶν πραγμάτων
ἐκ πόνων φιλεῖ κατορθοῦσθαι, κατορθωθέντα δὲ
 τὴν ἡδονὴν φέρει᾿. εἶτα κατὰ τὸ ἐναντίον ῾ τὰ μὲν γὰρ
τυχόντα τῶν πραγμάτων οὐ δεῖται πόνων καὶ τὸ τέλος
 1 πολλάκις LbPhgζ; ἐν λόγῳ Dox. II 305, 9 W. (Wc Vδ) | καὶ
addit Dox. (Wc Vδ), cf. Prisc. 2 κατὰ om. Sc, Dox, cf. Sard. |
τῷ om. Pζ | καὶ om. Lb | καὶ ἐν — 4 χρείαν om. Pg 3 in actu
Prisc. 4 μὲν om. Pζ | τὸ πεποιηκὸς πρόσωπον ἔχει ἢ εἰρηκὸς
Pζ, (τὸ om.; ἔχειν) Lb; τὸ πρόσωπον τὸ πεποιηκὸς εἰρηκέναι
Phg; quoniam usus habet omnimodo personam, quae fecit vel
dixit Prisc. 7 cf. Theon II 97 Sp. 8 ἀποφατικαί Phg
10. 11 hoc est ad operationem et ordinationem ad usus pertinen-
tium capitulorum Prisc. 11 ἐργασία δὲ ἔστω . . τοιαύτη Dox.
II 275, 23 W. 12 βραχέος Lb 13 fort. post αἰτία cetera ca-
pita (20. 8, 2. 7) enumerata erant 14 ἔφη Aphth., Dox., Nic.;
dicebat Prisc. 16 πλατύνεις Phgζ; producis vel producens
Prisc. | εἶτα καὶ ἡ Dox. 17 πλατύνεις Pg 

 
ἀηδέστατον ἔχει, τὰ σπουδαῖα δὲ τοὐναντίον᾿. εἶτα ἐπ
παραβολῆς ῾ ὥσπερ γὰρ τοὺς γεωργούς δεῖ πονήσαντας
 23 περὶ τὴν γῆν κομίζεσθαι τοὺς καρπούς, οὕτω καὶ περὶ
τοὺς λόγους᾿. εἶτα ἐκ παραδείγματος ῾Δημοσθένης 7 
καθείρξας ἑαυτὸν ἐν οἰκήματι καὶ πολλὰ μοχθήσας 
ὕστερον ἐκομίζετο τοὺς καρπούς, στεφάνους καὶ ἀναρρήσεις᾿.
ἔστι δὲ καὶ ἐκ κρίσεως ἐπιχειρῆσαι, οἷον
῾Ἡσίοδος μὲν γὰρ ἔφη
 τῶς δʼ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν, 
ἄλλος δὲ ποιητής φησι 
 τῶν πόνων πωλοῦσιν ἡμῖν πάντα τἀγάθ᾿ οἱ θεοί.᾿ 
ἐν δὲ τῷ τέλει παράκλησιν προσθήσεις, ὅτι χρὴ πείθεσθαι
τῷ εἰρηκότι ἢ πεποιηκότι. — Τοσαῦτα πρὸς τὸ
παρόν· τὴν δὲ τελεωτέραν διδασκαλίαν ὕστερον εἴσῃ. 24 Περὶ γνώμης. 4 Γνώμη ἐστὶ λόγος κεφαλαιώδης ἐν ἀποφάνσει καθολικῇ
ἀποτρέπων τι ἢ προτρέπων ἐπί τι ἢ ὁποῖον ἕκαστόν
ἐστι δηλῶν· ἀποτρέπων μὲν ὡς ἐν ἐκείνῳ
 «οὐ χρὴ παννύχιον εὕδειν βουληφόρον ἄνδρα», 
προτρέπων δὲ ὡς ἐν ἐκείνῳ 
 «χρὴ πενίην φεύγοντα καὶ ἐς μεγακήτεα πόντον ῥιπτεῖν καὶ πετρῶν, Κύρνε, κατʼ ἠλιβάτων»· 
 25 ἢ τούτων μὲν οὐδέτερον ποιεῖ, ἀποφαίνεται δὲ περὶ
 1 ἀηδέστερον Pg | δὲ σπουδαῖα Phg 5 ἐν om. Pζ | καὶ om.
Pζ e cf. Dem. 18, 58 7 ἐπιχείρημα Pg 9 Hes. Op. 289 | μὲν
(pro δʼ) Pζ 11 Epicharm. fr. 287 Kaibel | ἅκαντα τʼ ἀγαθὰ
Phg, (τὰ ἀγ.) LbPζ 13 cf. 14, 14 | τοσαῦτα — 14 εἴσῃ om. Prisc
16 cf. Arist. Rhet. B 21. 1394 a 22 | ἀποφάνσει Dox. II 287, 30 W.;
ἀποφάσει LbPhgζ 17 pr. ἢ LbPhg; καὶ Pζ 17. 18 ἔστιν
ἕκαστον Pζ 18 δηλῶν om. Phg 19 Hom. B 24 21 Theogn.
175 | οὐ χρὴ Ph 23 οὐδέποτέ τι ποιεῖ Pg 

 
τῆς τοῦ πράγματος φύσεως, οἷον «τὸ γὰρ εὖ πράττειν
παρὰ τὴν ἀξίαν ἀφορμὴ τοῦ κακῶς φρονεῖν τοῖς ἀνοήτοις
γίνεται». Ἔτι δὲ τῶν γνωμῶν αἳ μέν εἰσιν ἀληθεῖς, αἳ δὲ
 πιθαναί, αἳ δὲ ἀπλαῖ, αἳ δὲ συνεζευγμέναι, αἳ δὲ ὑπερβολικαί·
ἀληθεῖς μὲν οἷον
 «οὐκ ἔστιν εὑρεῖν βίον ἄλυπον οὐδενί», 
πιθαναὶ δὲ οἷον
 «ὅστις δʼ ὁμιλῶν ἥδεται κακοῖς ἀνήρ, Lοὐπώποτʼ ἠρώτησα, γινώσκων ὅτι τοιοῦτός ἐστιν, οἷσπερ ἥδεται ξυνών», 
ἀπλαῖ δὲ οἷον
 8 «δύναται τὸ πλουτεῖν καὶ φιλανθρώπους ποιεῖν», 
συνεζευγμέναι δὲ οἷον
 «οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη, εἷς κοίρανος ἔστω», 
ὑπερβολικαὶ δὲ οἷον
 «οὐδὲν ἀκιδνότερον γαῖα τρέφει ἀνθρώποιο», Ἡ δὲ ἐργασία παραπλησία τῆς χρείας, πρόεισι γὰρ 26 
τοῖσδε· ἐγκωμίῳ τοῦ εἰρηκότος βραχεῖ, καθάπερ ἐν
 1 Dem 1, 23 | cf. Π. εὑρ. 241, 20 Sp. 4 δὲ LbPζ; om. Phg,
Prisc. 7 Menandri fr. 411, III p. 120 Kock | οὐδενὶ LbPg,
Aphth., Nic., Sard.; οὐδενός Phζ (cf. Prisc. vita hominis); ἐν οὐ-
δενί Pφ Nb; om. Sc 8 οἷον om. Lb 9 Eurip. fr. 812 N.2 |
ἀνὴρ LbPζ, Nic., Sard.; ξυνὼν Phg 11 ἐστιν ἕκαστος οἷσπερ
ς, Aphth., Sard., Dox. ἥδεται Pζ (de hac ῾ v. l.᾿ in Aphthonii
codd.: Dox. II 302, 18 W.) 13 Menandri fr. 19, III p.9 Kock
14 δὲ om. Prisc. 15 Hom. B 204 | εἷς βασιλεύς add. Lb; om.
Phgζ, Prisc, Aphth. (praeter Ld); cf. Sard.: . . μία μέν ἐστιν ἡ
λέγουσα «οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη», εἶτα ἑτέρα «εῖς κοίρανος
ἔστω», εἶτα ἄλλη «εἷς βασιλεύς», 16 ὑπερβολικὸν Pζ | δὲ Pgζ;
om. LbPh, Prisc. 17 Hom. σ 130 18 ⌊τῆς⌉ς Pζ; τῇ τῆς Spengel;
cf. Prisc. meditationi usus | γὰρ LbPζ, Prisc.; om. Phg 19 ἐγ-
κώμια . . βραχέα Phg | ἐν om. Ph 

 
χρείᾳ, κατὰ τὸ ἀπλοῦν, κατὰ τὴν αἰτίαν, κατὰ τὸ ἐναντίον,
κατὰ τὸ ἐνθύμημα, κατὰ παραβολήν, κατὰ παράδειγμα,
κατὰ κρίσιν. ἔστω δὲ ἡ γνώμη ὡς ἐν
παραδείγματι
 «οὐ χρὴ παννύχιον εὕδειν βουληφόρον ἄνδρα». 
οὐκοῦν ἐπαινέσεις διὰ βραχέων τὸν εἰρηκότα. εἶτα κατὰ
τὸ ἀπλοῦν, τοῦτο δʼ ἔστι τὸ παραφράσαι τὴν γνώμην,
οἷον ῾ διʼ ὅλης νυκτὸς οὐ προσήκει ἄνδρα ἐν βουλαῖς ἐξεταζόμενον
καθεύδειν᾿. κατὰ τὴν σἰτίαν ῾ δεῖ μὲν γὰρ
ἀεὶ διὰ φροντίδος εἶναι τὸν ἡγούμενον, ὕπνος δὲ βουλὴν 
 27 ἀφαιρεῖται᾿. κατὰ τὸ ἐναντίον· ἐναντίον δʼ ἔστι
βασιλεῖ μὲν ἰδιώτης, τῷ δὲ ἐγρηγορέναι τὸ καθεύδειν·
πῶς ἂν οὖν λαμβάνοιτο; ‘εἰ τὸν ἰδιώτην οὐδὲν δεινὸν
διʼ ὅλης νυκτὸς καθεύδειν, εὔδηλον, ὡς τὸν βασιλέα
προσῆκον ἀγρυπνοῦντα φροντίζειν.᾿ κατὰ παραβολὴν 
‘ὥσπερ γὰρ οἱ κυβερνῆται ἐγρηγορότες ὑπὲρ τῆς κοινῆς
διατελοῦσι σωτηρίας, οὕτω προσήκει καὶ τοὺς ἡγεμόνας’.
κατὰ παράδειγμα καὶ γὰρ Ἕκτωρ νυκτὸς οὐ
καθεύδων ἀλλὰ φροντίζων κατάσκοπον ἐπὶ τὰς ναῦς
ἔπεμπε Δόλωνα᾿. ὕστατος δέ ἐστι τόπος ὁ κατὰ κρίσιν. 
τὸ δὲ τέλος παράκλησιν ἐχέτω. 2 κατὰ τὸ ἐνθύμημα om. Prisc.; deest l. 15; cf. Aphth. | τὸ
Pgζ; om. Lb Ph 3 a iudicio, a conclusione Prisc. | δὲ ἡ Pζ
5 Hom. B 24 e κατὰ Lb Pζ ; om. Phg 7 ἐστὶ Lb Ph; ἔσται
Pζ; ἐπὶ Pg; est enim Prisc. | τῶ Pg 8. 9 virum in summa po-
testate multis praesidentem Prisc. 10 αἰεὶ Pg | ἰέναι Spengel
12 (μὲν om.) ἰδιώτας Pζ 12 τὸ (pro τῷ) Ph 13 〈κατὰ τὸ
ἐνθύμημα〉 πῶς Ward 14 ὅλης τῆς Phg 15 προσῆκεν Pgζ
18 Hom. K 299 sq. 20 ὕστερός (om. δέ) Phg Περὶ ἀνασκευῆς καὶ κατασκευῆς. Ἀνασκευή ἐστιν ἀνατροπὴ τοῦ προτεθέντος πράγματος, 5 
κατασκευὴ δὲ τοὐναντίον βεβαίωσις. 9 Τὰ δὲ πάνυ ψευδῆ οὔτε ἀνασκευαστέον οὔτε κατασκευαστέον, 28 
 ὥσπερ τούς μύθους, ἀλλὰ δεῖ δήπου τὰς
ἀνασκευὰς καὶ τὰς κατασκευὰς τῶν ἐφʼ ἑκάτερα τὴν
ἐπιχείρησιν· δεχομένων ποιεῖσθαι. Ἀνασκευάσεις δὲ ἐκ τοῦ ἀσαφοῦς, ἐκ τοῦ ἀπιθάνου,
ἐκ τοῦ ἀδυνάτου, ἐκ τοῦ ἀνακολούθου τοῦ καὶ ἐναντίου
 καλουμένου, ἐκ τοῦ ἀπρεποῦς, ἐκ τοῦ ἀσυμφόρου. ἐκ
τοῦ ἀσαφοῦς οἷον ῾ ἀσαφὴς ἦν ὁ περὶ Νάρκισσον χρόνοςʼ.
ἐκ τοῦ ἀπιθάνου ῾ ἀπίθανον ἦν τὸν Ἀρίονα ἐν
κακοῖς ὄντα βουληθῆναι ᾆσαι᾿. ἐκ τοῦ ἀδυνάτου ῾ἁδύνατον
ἦν τὸν Ἀρίονα ἐπὶ δελφῖνος σωθῆναι᾿. ἐκ τοῦ
 ἀνακολούθου τοῦ καὶ ἐναντίου καλουμένου ἐναντίον
ἦν τῷ σῶσαι τὴν δημοκρατίαν τὸ καταλῦσαι ἂν αὐτὴν
ἐθελῆσαι. ἐκ τοῦ ἀπρεποῦς ἀπρεπὲς ἦν τὸν Ἀπόλλωνα
θεὸν ὄντα θνητῇ μίγνυσθαι᾿. ἐκ τοῦ ἀσυμφόρου, ὅταν
λέγωμεν, ὅτι οὐδὲ συμφέρει ταῦτα ἀκούειν. — Κατασκευάσεις
 δὲ ἐκ τῶν ἐναντίων.