Frag. I Column 1 ἀλλʼ ἐγώ, ὦ ἄνδρες Coll. 1 et 2 plerumque restituit Blass. δικασταί, ὅπερ καὶ πρὸς τοὺ ς παρακαθη μένους ἀρτίως ἔλ εγον, θαυ μάζω θαυμάζω Jensen: θαῦμα τηλικουτὶ νομίζω Blass. τουτὶ τὸ πρᾶ γμα, εἰ δ ὴ εἰ δὴ Jensen: εἰ μὴ Blass. νὴ Δία κατὰ Δημ οσθένους μό νου τ ῶν ἐν τῇ πόλει μήτε οἱ νόμοι ἰσχύου σιν, οἱ κελεύοντες κύ ρια εἶν αι ὅσα ἄν τις αὐτ ὸς καθʼ αὑτοῦ διάθηται, μήτε τὰ ψηφίσματα τοῦ δήμου, καθʼ ἃ ὑμεῖς μὲν ὀμωμόκατε τὴν ψῆφον οἴσειν, ἔγραψεν δὲ αὐτὰ οὐδεὶς τῶν ἐχθρῶν τῶν Δημοσθένους, ἀλλʼ αὐτὸς οὗτος, ἐψηφίσατο δὲ ὁ δῆμος το ύτου κελεύο ντο ς κελεύοντος Sauppe. καὶ μόνον οὐχ ἑκου σίως αὑτὸν ἀπο λλύ οντος Desunt col. 1 versus fere tres. καίτοι τὸ Column 2 δίκαιον, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἁπλοῦν ὑπολαμβάνω ἡμῖν εἶναι πρὸς Δημοσθένη. ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν ἰδίων ἐγκλημάτων πολλὰ διὰ προκλήσεων κρίνεται, οὕτως καὶ τουτὶ τὸ πρᾶγμα κέκριται. σκέψασθε γάρ, ὦ ἄνδρες δικασταί, οὑτωσί. ᾐτιάσατό σε, ὦ Δημόσθενες, ὁ δῆμος εἰληφ έναι εἴκοσι τάλαντ α ἐπὶ τῇ πολιτείᾳ κ αὶ τοῖς νόμοις. ταῦτα ς ὺ ἔ ξαρνος ἐγένου μὴ λαβεῖν, καὶ πρόκλησιν γράψας ἐν ψηφίσματι προσήνεγκας τῷ δήμῳ, ἐπιτρέπων ὑπὲρ ὧν τὴν αἰτίαν ἔσχες τῇ βουλῇ τῇ ἐξ Ἀρείου πά γου Desunt col. 2 versus fere tres et col. 3 versus fere quattuordecim. Frag. II Column 3 καὶ συκοφαντεῖς τὴν βουλήν, προκλήσεις ἐκτιθεὶς καὶ ἐρωτῶν ἐν ταῖς προκλήσεσιν, πόθεν ἔλα βε ς Coll. 3 et 4 composuit et plerumque restituit Blass: verba συκοφαντεῖς usque ad ἀπαιτῶν citat Alexander *numen, ΠερὶΣχημ. viii. 457 *walz. τὸ χρυσίον, καὶ τίς ἦν σο ι ὁ δούς, καὶ ποῦ. τελευτῶν ποῦ et τελευτῶν A: πῶς et τελευταῖον Alexander. δʼ ἴσως ἐρωτήσεις καὶ ὅτι ὅ τι εἰ Alexander. ἐχρήσω λαβὼν λαβὼν om. Alexander. τῷ χρυσίῳ, ὥσπερ τραπεζιτικὸν λόγον παρὰ τῆς βουλῆς ἀπαιτῶν. ἐγὼ δ ὲ τ οὐναντίον Column 4 ἡδέως ἂ ν παρὰ σοῦ πυθοίμ ην, τίνος ἂν ἕν εκα ἕνεκα Egger. ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου βου λὴ βουλὴ Egger. ἔφη ις ἀδίκ ως τατοχρυ φησι του ωτατις . ε δικαστ ἂν ἐνοι εσθαι ἐμ δι καίως τω ι Desunt col. 4 versus fere viginti et col. 5 versus fere decem. Frag. III Column 5 τὰς ἀποφάσεις. οὐκ ἔστι ταῦτα, ἀλλὰ πάντων φανήσον τα ι μάλιστα δημο τικώ τατα τῷ πράγμα τι κ εχρημένοι· τοὺς μὲ ν γὰρ ἀδικοῦντας ἀπ έφηναν, καὶ ταῦ τʼ οὐ χ ἑκόντες, ἀλλʼ ὑπὸ τοῦ δ ήμου πολλάκις ἀναγ καζόμενοι· τὸ δὲ κο λάσαι τοὺς ἀδι κοῦντα ς δημοτικώτατα usque ad ἀδικοῦντας Sauppe. οὐκ ἐφʼ αὑτοῖς ἐποί ησαν, ἀλλʼ ὑμῖν ἀπέδ οσαν τοῖς κυρίοις. δ ημοσθένης ἐποίησαν usque ad Δημοσθένης Blass. δʼ οὐ μόνον ἐπὶ τοῦ Column 6 αὑτοῦ ἀγῶνος οἴεται δεῖν ὑμᾶς παρακρούσασθαι διαβαλὼν τὴν ἀπόφασιν, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους ἀγῶνας ἅπαντας ἀφελέσθαι ζητεῖ τοὺς τῆς πόλεως· ὑπὲρ οὗ δεῖ ὑμᾶς νυνὶ βουλεύσασθαι προσέχοντας τὸν νοῦν, καὶ μὴ τῷ λόγῳ ὑπὸ τούτου ἐξαπατηθῆναι. τὰς γὰρ ἀποφάσεις ταύτας τὰς ὑπὲρ τῶν χρημάτων Ἁρπάλου πάσας ὁμοίως ἡ βουλὴ πεποίηται καὶ τὰς αὐτὰς κατὰ πάντων, καὶ οὐδεμιᾷ προσγέγραφεν διὰ τί ἕκαστον ἀπο φαί νει, ἀλλὰ ἐπὶ κεφαλαίου γράψασα ὁπόσον ἕκαστος εἴληφεν χρυσίον, τοῦτʼ οὖν ὀφε ιλέτω. ὀφειλέτω Boeckh. ἢ ἰσχύ σει Δημοσθ ένης παρʼ Column 7 ὑμ ῖν τῆς κατʼ αὐτοῦ ἀπο φάσεως Col. 7 plerumque restituit Sauppe, sed ὑμῖν usque ad ἀποφάσεως Blass. μεῖζον ; μεῖζον Fuhr: μᾶλλον Blass. οὐκ ἐσ ἀπογι ἀπόφα ἔλαβεν σι καὶ οἱ ἄ λλοι πάντες· οὐ γὰρ δή που Δημο σθένει μόνῳ τοῦ το ἰσχυρὸ ν δήπου usque ad ἰσχυρὸν Kenyon, sed μόνῳ Jensen (μὲν Kenyon). ἔσται, τοῖς δʼ ἄλλοις ο ὔ. καὶ γὰρ οὐχ ὑπὲρ εἴκοσι εἴκοσι Boeckh. τα λάντων δ ικάζετε , ἀλλὰ ὑπὲρ τ ετρακο σίων, οὐδʼ ὑ πὲρ ἑνὸς ἀδικήμ ατ ο ς, τετρακοσίων usque ad ἀδικήματος Boeckh: τριακοσίων Sauppe. ἀλλʼ ὑ πὲρ ἁπάντ ων. ἡ γὰρ ἡ γὰρ Blass. σὴ ἀπόνο ια, ὦ Δημό σθενες, ὑπ ὲρ ἁπάντων τῶν ἀδικούντων νῦν προκινδυνεύει καὶ προαναισχ υν τεῖ. ἐγὼ δʼ ὅτι μὲν ἔλαβες τὸ χρυσίον ἱκανὸν οἶμαι εἶν αι σημεῖον τοῖς δικασταῖς τὸ τὴν βουλήν σου καταγνῶναι, Column 8 ᾗ σαυτὸν Col. 8 composuit Sauppe et Blass, plerumque restituit Blass. ἐ πέτρεψας· τίνων δὲ ἕ νεκα ἔλαβες, καὶ ἐπὶ καὶ ἐπὶ Jensen: ἔτι δὲ Blass. τί σιν αἰτίαις πᾶσαν τὴ ν πόλιν κα ενος χρυσί τος τοὺς ὥς περ εἰ φανερ ὸν ποι ήσω. ποιήσω Fuhr. ἐπ ειδὴ γὰρ ἦλ θεν, ὦ ἄν δρες δικα σταί, Ἅρπα λος εἰς τὴν Ἀττική ν, καὶ οἱ πα ρὰ Φιλοξέ νου ἐξαι τοῦντες αὐ τὸν ἅμα προσήχθης αν πρὸς τὸν δῆμον, τότε παρελθὼν τότε παρελθὼν Jensen: μέμνησθε ὡς τότε Blass. Δημ οσθένης διεξῆλθεν μακρὸν λόγον, φά σκων φάσκων Kenyon. οὔτε τοῖς παρ ὰ Φιλοξέ νου ἐλθο ῦσι καλῶς ἔχειν τὸν Ἅρπαλον ἐκδοῦναι ἐκδοῦναι Kenyon. τ ὴν πόλιν, οὔτε δεῖν αἰτίαν οὐ δεμίαν τ ῷ δήμῳ διʼ ἐκεῖνο ν παρʼ Ἀ λεξάνδρο υ Column 9 καταλείπεσθαι, ἀσφαλέστατον δʼ εἶναι τ ῇ πόλει Col. 9 composuit Sauppe et Kenyon, plerumque restituit Kenyon. τά τε χρήματα καὶ τὸν ἄνδρα φυλάτ τειν , καὶ ἀναφέρει ν τὰ χρή ματα ἅπα ντα εἰς τὴν ἀκρόπολιν, ἃ ἦλθ εν ἔχων Ἅρπαλος εἰ ς τὴν Ἀττικήν, ἐν τῇ αὔρι ον ἡμέρᾳ· Ἅρπαλο ν δʼ ἤ δη δʼ ἤδη Schaefer: δὲ δὴ Sauppe. ἀποδεῖξαι τὰ χρή ματα, ὁπόσα ἐστ ίν · οὐχ ὅπως πύθο ιτο τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ὡς ἔοικεν, ὁπόσα ἦν, ἀλλʼ ἵνα εἰδῇ ἀφʼ ὅσων αὐτὸν δεῖ τὸν μισθὸν πράττεσθαι. καὶ καθήμενος κάτω ὑπὸ τῇ κατατομῇ, οὗπερ εἴω θε κα θῆς θ αι , ἐκέλευ ε Μνης ίθεον Μνησίθεον Blass. τὸν χορευτὴν ἐρωτῆσαι τὸν Ἅρπαλον, ὁπόσα εἴη τὰ χρήματα τὰ ἀνοισθησόμενα εἰς τὴν ἀκρόπολιν. ὁ δʼ ἀπεκρίνατο ὅτι Column 10 ἑπτα κόσια τάλαντα Desunt col. 10 versus duodecim. τὰ χρήματα εἶναι τη λικ αῦτα Col. 10 plerumque restituit Blass. αὐτὸς ἐν τῷ δ ήμῳ πρὸς ὑμᾶς ε ἰπών , ἀναφερομέν ων τρια κοσίων ταλά ντων καὶ πεντ ήκοντα ἀν θʼ ἑπτακοσίων, λ αβὼν τὰ εἴκοσι τάλα ντα οὐ δένα λόγον ἐπ οιήσα το Desunt versus tres. ἐν τῷ δήμῳ ἑ πτα κόσια φήσας εἶν αι τάλαντα, νῦν τὰ Column 11 ἡ μί ση ἀναφέρεις, κα ὶ ω ὅτι Col. 11 om. Kenyon. τοῦ ἀν ενεχθῆναι εἰς ἀκρόπολιν τα ῦτα τὰ πρά γματα Desunt versus quattuor. ονλι ἔκρινον τ ὸν οὔτʼ ἂν ἐπρί ατο Ἅρπαλ ος τὰς φε ο ὔτʼ ἂν ἡ πόλις ἐν αἰτίαις καὶ διαβο λαῖς ἦν. ἀλλὰ πάν τω ν τούτων, ὦ Δημό σθενες ἐστίν μως ἐγ στους α ἰσχυν νει χρ υσίον γὰρ ὅτι νοιω του πεν Column 12 ς τατῆρας ἔλαβε· σὺ δʼ ὁ τῷ ψηφίσματι τοῦ σώματος αὐτοῦ τὴν φυλακὴν καταστήσας καὶ οὔτʼ ἐκλειπομένην ἐπανορθῶν οὔτε καταλυθείσης τοὺς αἰτίους κρίνας, προῖκα δηλονότι τὸν καιρὸν τοῦτον τεταμίευσαι; καὶ τοῖς μὲν ἐλάττοσι ῥήτορσιν ἀπέτινεν ὁ Ἅρπαλος χρυσίον, τοῖς θορύβου μόνον καὶ κραυγῆς κυρίοις, σὲ δὲ τὸν τῶν ὅλων πραγμάτων ἐπιστάτην παρεῖδεν; καὶ τῷ τοῦτο πιστόν; τοσοῦτον δʼ, ὦ ἄνδρες δικασταί, τοῦ πράγματος καταπεφρόνηκεν Δημοσθένης, μᾶλλον δέ, εἰ δεῖ μετὰ παρρησίας εἰπεῖν, ὑμῶν καὶ τῶν νόμων, ὥστε τὸ μὲν πρῶτον, ὡς ἔοι κεν, Column 13 ὁμο λογεῖν Col. 13 plerumque restituit Blass. μὲν εἰληφέ ναι εἰληφέναι Boeckh. τὰ χρήματ α, ἀλλὰ κατακεχρῆσθαι αὐτὰ ὑμῖν προδεδανεισμένος δεδανεισμένος εἰς τὸ θεωρικόν· καὶ περιὼν Κνωσίων καὶ οἱ ἄλλοι φίλοι αὐτοῦ ἔλεγον ὅτι ἀναγκάσουσι τὸν ἄνθρωπον οἱ αἰτιώμενοι εἰς τὸ φανερὸν ἐνεγκεῖν ἃ οὐ βούλεται, καὶ εἰπεῖν ὅτι τῷ δήμῳ προδεδάνειστ αι τὰ χρήματα εἰς τὴν διοίκησιν. ἐπειδὴ δʼ ὑμῶν οἱ ἀκούσαντες πολλῷ μᾶλλον ἠγανάκτουν ἐπὶ τοῖς κατὰ τοῦ πλήθους τοῦ ὑμετέρου λόγοις, εἰ μὴ μόνον ἱκανὸν εἴη αὐτῷ ἰδίᾳ δεδωροδοκηκέναι, ἀλλὰ καὶ τὸν δῆμο ν οἴοιτο δεῖν ἀνα πιμ πλάναι Desunt col. 13 versus unus et col. 14 versus octo. Column 14 λέγων καὶ αἰτιώ με νος, Col. 14 composuit Sauppe et Blass: αἰτιώμενος Blass. ὅτι Ἀλεξάνδρῳ χαριζομένη ἡ βουλὴ ἀνελεῖν αὐτὸν βούλεται· ὥσπερ οὐ πάντας ὑμᾶς εἰδότας, ὅτι οὐδεὶς τὸν τοιοῦτον ἀναιρεῖ, ὃν ἔστιν πρίασθαι, ἀλλʼ ὅντινα μήτε πεῖσαι ἔστιν μήτε χρήμασιν διαφθεῖραι, τοῦτον δ ὴ ς κοποῦσιν ὅπω ς ἐ κ παντὸς τρόπ ου ἐκ ποδὼν ποιήσουσιν. κίνδυνος δʼ ὡς ἔ οι κεν ἐστίν, μὴ σύ, ὦ Δημόσθενες, ἀπαραίτητος καὶ ἄπειστος εἶ πρὸς δωροδ οκίαν ; δὴ usque ad δωροδοκίαν Kenyon. Column 15 μὴ νομίζ ετε δὲ μὴ νομίζετε δὲ Colin: ἢ μὴ νομίζῃ τις Kenyon. διὰ τῆς τούτω ν δωρο δοκίας τὰ τυ χόντα τῶν τυχόντα τῶν Boeckh. πραγμάτω ν ἁλίς κεσθαι. ἁλίσκεσθαι Blass. ο ὐ γὰρ ἄδηλόν ἄδηλόν Sauppe. ἐστιν ὅτι πάντες πάντες Sauppe. οἱ ἐπιβουλεύοντες τοῖς Ἑλληνικοῖς πράγμασιν τὰς μὲν μικρὰς πόλεις τοῖς ὅπλοις συσκευάζονται, τὰς δὲ μεγάλας τοὺς δυναμένους ἐν αὐταῖς ὠνούμε νοι, ο ὐδʼ ὅτι Φίλιππος τηλικ οῦτος τηλικοῦτος Boeckh. ἐγένετο ἐξ ἀρχ ῆς ἐξ ἀρχῆς Boeckh. χρήματα δια πέμψα ς διαπέμψας Sauppe. εἰς Πελο πόννη σον καὶ Θετ ταλίαν καὶ τὴν ἄλλην Ἐλλάδα , καὶ τοὺς ἐν δυνάμει ὄντας ἐν ταῖς πόλε σιν καὶ προ εστῶτας δυνάμει usque ad προεστῶτας Blass. Desunt col. 15 versus quinque et col. 16 fere tota. Frag. IV (V) Column 17 τερα τεύῃ, Col. 17 plerumque restituit Blass. καὶ οὐχ ἅπασιν οἴει φανερὸν εἶναι ὅτι φάσκων ὑπὲρ τοῦ δήμου δήμου Babington. λέγειν ὑπὲρ Ἀλεξά νδρου φανερῶς ἐδημηγ όρεις; ἐγὼ γὰρ οἶμαι καὶ ἔμπροσθεν γνῶναι ἐδημηγόρεις usque ad γνῶναι Sauppe. ἅπαντας ὅτι τοῦτʼ ἐ ποίησας καὶ περὶ Θη βαί ων καὶ περὶ τῶν ἄλ λων ἁπάντων, καὶ ὅτι χρήματα εἰς ταῦτα δοθέντα ἐκ τῆς Ἀσίας αὐ τὸς σαυτῷ ἰδίᾳ περιπ οιησάμε νος περιποιησάμενος Sauppe. κατανήλω σας τὰ πολλά, καὶ νῦν δὲ ναυ τικοῖς ἐργάζῃ χ ρήμα σιν χρήμασιν Jensen. καὶ ἐκδόσεις δί δως , καὶ πριάμενος ο ἰκί αν μο Colin sic restituit: ὕφορμον, ὅποι ὑπάγοις ἐν τῷ καιρῷ. υπα ν τω ρωι , οὐκ οἰκεῖς ἐ ν Π ειραιεῖ, ἀλλʼ ἐξορμεῖς ἐκ τῆς πόλεως. δεῖ δὲ τὸν δίκαιον δημαγωγὸν σω τῆρα τῆς ἑαυτοῦ ἑαυτοῦ Jensen. πατρίδος εἶναι, πατρίδος εἶναι Kenyon. μὴ δραπέτην. ἐπειδὴ δὲ νῦν Ἅρπαλος οὕτως ἐξαίφνης μὴ usque ad ἐξαίφνης Blass. Column 18 πρὸς τὴν Ἑλλάδα προσέπεσεν ὥστε μηδένα προαισθέσθαι, τὰ δʼ ἐν Πελοποννήσῳ καὶ τῇ ἄλλῃ Ἑλλάδι οὕτως ἔχοντα κατέλαβεν ὑπὸ τῆς ἀφίξεως τῆς Νικάνορος καὶ τῶν ἐπιταγμάτων ὧν ἧκεν φέρων παρʼ Ἀλεξάνδρου περί τε τῶν φυγάδων καὶ περὶ τοῦ τοὺς κοινοὺς συλλόγους Ἀχαιῶν τε καὶ Ἀρκάδων καὶ Β οιωτῶν Βοιωτῶν Blass: τοιούτων Colin. Desunt col. 18 versus fere duodecim. Column 19 ταῦτα Col. 19 plerumque restituit Boeckh. σὺ πα ρεσκεύ ακας παρεσκεύακας Jensen: παρῄρησαι Blass. τῷ ψηφ ίσματι , συλλαβὼν τὸ ν Ἅρπα λον, καὶ τοὺς μὲ ν Ἕλ ληνας ἅπαντας πρες βεύεσθαι πεπ οίη κας ὡς Ἀλέξανδ ρον , οὐκ ἔχοντας ἄλλ ην οὐδεμίαν ἀπος τρο φήν, τοὺς δὲ ς ατράπας , σατράπας Sauppe. οἳ αὐτοὶ ἂν ἧκο ν ἑκόν τες πρὸς ταύτη ν τὴν δύναμιν, ἔχοντες τὰ χρήματα καὶ τοὺς στρατιώτας ὅσους ἕκαστος αὐτῶν εἶχεν, τούτους σύμπαντας οὐ μόνον κεκώλυκας ἀποστῆναι ἐκείνου τῇ συλλήψει τῇ Ἁρπάλου, ἀλλὰ καὶ ἕ καστον αὐτῶν . αὐτῶν Jensen. Desunt col. 19 versus fere sex et col. 20 versus fere undecim. Frag. V (VI) Column 20 ὑπὸ Coll. 20 et 21 plerumque restituit Blass. δη μοσθένο υς ἀπο σταλείς, παρὰ δʼ Ὀλυμ πιάδι Καλλίας ὁ Χαλ κιδεύς, ὁ Ταυροσθένους ἀδελφός· τούτους γὰρ ἔγραψε Δημοσθένης Ἀθηναίους εἶναι καὶ χρῆται τούτοις πάντων μάλιστα. καὶ οὐδὲν θαυμαστόν· οὐδέποτε γὰρ οἶμαι ἐπὶ τῶν αὐτῶν μένων εἰκότως φί λους τοὺς ἀπʼ Εὐρίπου κέκτηται. εἶτα σὺ περὶ φιλ ίας πρὸς ἐμὲ τολ μήσεις αὐτίκα μά λα λέγειν Desunt col. 20 versus fere unus et col. 21 unus. Column 21 ταύτην τὴν φιλίαν διέ λυσας αὐ τό ς, ὅ τε χρ υσίον κατὰ τῆς πατρ ίδος πατρίδος Boeckh. ἔλαβες καὶ μετ εβάλο υ . καὶ κατα γέλα στον καταγέλαστον Babington. μὲν σαυ τὸν ἐποίησας, κατῄ σχυν ας δὲ τοὺς ἐκ τῶν ἔμπρ οσθεν ἔμπροσθεν Boeckh. χρόνων τῶν α ὐτῶν τί σοι προ ελομέ νους· καὶ ἐξὸν ἡμῖν λαμπροτάτοις εἶναι παρὰ τῷ δήμῳ καὶ τὸ ν ὑπόλοιπον βίον ὑ πὸ δόξης χρη στῆς πα ραπεμφθῆ ναι, ἅπα ντα ταῦτα ἀνέτρ εψας, κα ὶ οὐκ αἰσχύνει νυνὶ τηλικοῦτ ος ὢν ὑπὸ μειρακίων κρινόμενος περὶ δωροδοκίας. καίτοι ἔδει τοὐναντίον ὑφʼ ὑμῶν παιδεύεσθαι τοὺς νεωτέρους τῶν ῥητόρων, καὶ εἴ τι προπετέστερον Column 22 ἔπραττον ἐπιτιμᾶσθαι καὶ κολάζεσθαι. νῦν δὲ τοὐναντίον οἱ νέοι τοὺς ὑπὲρ ἑξήκοντα ἔτη σωφρονίζουσιν. διόπερ, ὦ ἄνδρες δ ικα σταί, δικαίως ἂν ὀργίζοι σθ ε Δημοσθένει, εἰ καὶ δόξης ἱκανῆς καὶ πλούτου πολλοῦ δ ιʼ ὑ μᾶς διʼ ὑμᾶς Sauppe. μετεσχηκὼς μηδʼ ἐπὶ γήρως ὀ δῷ ὀδῷ Babington, coll. Polluce ii. 15. κήδεται τῆς πατρίδος. ἀλλʼ ὑμεῖς μὲν ᾐσχύνεσθε ἐπὶ ης υ τοὺς περιεστηκότας τῶ ν Ἑλλήνων, ὅτε τινῶ ν τινῶν Blass. κατεχειρο τον εῖτε, εἰ τοιούτο υς καὶ δημαγωγοὺς κα ὶ στρ ατηγοὺς καὶ φύλα κα ς τῶν πραγμ άτων Desunt col. 22 versus quattuor et col. 23 fere tota.