Ἅλις μὲν δὴ τούτων. ἀκριβωτέον δὲ τὸ ζητούμενον, ἵνα μὴ
τῇ τῶν ὀνομάτων ἀσαφείᾳ παραγόμενοι πλαζώμεθα, καταλαβόντες δὲ 
 1 ἐζήλουν] ἐζήτουν M
 2 ἑαυτοῖς H1P
 6 δεῖ om. FG; γὰρ conicio ἱερώτατον M: λιγυρώτατον ceteri (v)
 7 δέ M: τε ceteri (Turn., om. Mang.) κοινωνικώτατον] κοινότατον Turn.
 8 ἀναπεπταμένη Η2: ἀναπεπταμένως MQT, ἀναπεπταμένῳ GAH1P, ἀναπεπταμένοις F δέ om. FT ἀεὶ M: om. ceteri (Turn.) δέχεται codd: εἰσδέχεται Mang. ποτίμοις διψῶντας λόγοις F 
 9 οἷς] εἰς M ἐπαντλοῦσα] γρ. ἐπαντλοῦντες mg M
 10 δέ MA: δ’ ceteri 
 11 γεμισθῶσι] μεθυσθῶσι G; γε μυηθῶσι coni. Mang. κακίζωσιν H1P 
 12 χρόνου M: χρόνων ceteri (Turn.)
 14 μηδενὶ ἄλλω μᾶλλον G ἐνηβάσαι Α καὶ αἰ 
 15 φασί] φησι M καινά M: κοινὰ F, κενὰ Α, κενὰ ceteri (Turn.) ἀναφέρει codd.: ἀναφέρειν v πρώτων] πρώτως MA, πρῶτον QT
 16 ἐγχυθέντων εἰς αὐτὰ transp. M ἐγχυθέντων MQT: ἐκχυθέντων ceteri οὕτως M: οὕτω ceteri (v) τῶν νέων codd.: τῶν om. v τοὺς om. AQT
 18 ἐπιρρεόντων M κατακλυζόμεναι] κατασκευαζόμεναι HP (Turn.)
 19 τούτων] τοῦτο QT
 20 ὀνομάτων] νοημάτων coni. Mang. ἀσαφείᾳ] ἀσφαλεία M 6 Plat. Phaedr. 247 a.
 7 cf. Diog. La. VII 123 κοινωνικὸς γὰρ φύσει καὶ πρακτικός (ὁ σπουδαῖος).
 8 ποτίμων λόγων: Plat. Phaedr. 243 d ἐπιθυμῶ ποτίμῳ οἷον ἁλμυρὰν ἀκοὴν ἀποκλύσασθαι.
 15 Horat. Episi. I 2,69 quo semel est imbuta recens, servabit odorem | testa diu. Quintil. I 1,
 5 et natura tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus, ut sapor, quo nova imbuas, durat. cf. A. Otto, Die ӧrter der ӧmer 346. 

 
περὶ οὗ ὁ λόγος τὰς ἀποδείξεις εὐσκόπως ἐφαρμόττωμεν. δουλεία τοίνυν ἡ μὲν ψυχῶν, ἡ δὲ σωμάτων λέγεται· δεσπόται δὲ τῶν μὲν σωμάτων
ἄνθρωποι, ψυχῶν δὲ κακίαι καὶ πάθη. κατὰ ταὐτὰ δὲ καὶ ἐλευθερία·
ἡ μὲν γὰρ ἄδειαν σωμάτων ἀπ’ ἀνθρώπων δυνατωτέρων, ἡ δὲ διανοίας
 ἐκεχειρίαν ἀπὸ τῆς τῶν παθῶν δυναστείας ἐργάζεται. τὸ μὲν οὖν πρότερον οὐδὲ εἷς ζητεῖ· μυρίαι γὰρ αἱ ἀνθρώπων τύχαι, καὶ πολλοὶ
πολλάκις καιροῖς ἀβουλήτοις τῶν σφόδρα ἀστείων τὴν ἐκ γένους ἀπέβαλον
ἐλευθερίαν· ἀλλ’ ἔστιν ἡ σκέψις περὶ τρόπων, οὓς οὔτ’ ἐπιθυμίαι οὔτε
φόβοι οὔθ’ ἡδοναὶ οὔτε λῦπαι κατέζευξαν, ὥσπερ ἐξ εἱρκτῆς προεληλυθότων
 καὶ δεσμῶν οἷς ἐπεσφίγγοντο διαφειμένων. ἀνελόντες οὖν ἐκποδὼν τὰς προφασιστικὰς εὑρεσιλογίας καὶ τὰ φύσεως μὲν ἀλλότρια δόξης δ’ ἠρτημένα
ὀνόματα οἰκοτρίβων ἢ ἀργυρωνήτων ἢ αἰχμαλώτων τὸν ἀψευδῶς ἐλεύθερον ἀναζητῶμεν, ᾧ μόνῳ τὸ αὐτοκρατὲς πρόσεστι, κἂν μυρίοι γράφωσι
δεσπότας ἑαυτούς. ἀναφθέγξεται γὰρ ἐκεῖνο τὸ Σοφόκλειον οὐδὲν τῶν
πυθοχρήστων διαφέρον·
 "θεὸς ἐμὸς ἄρχων, θνητὸς δ’ οὐδείς”. 
τῷ γὰρ ὄντι μόνος ἐλεύθερος ὁ μόνῳ θεῷ χρώμενος ἡγεμόνι, κατ’ ἐμὴν δὲ
 1 εὐσκόπως] εὐκόλως F ἐφαρμόττομεν M, ἐφαρμόσωμεν AQT δουλεία μὲν τοίνυν M
 2 ψυχῶν] ψυχῆς HP (Turn.)
 3 κακίαι M: κακία ceteri (Turn.) καταυτὰ M (κατὰ ταὐτὰ scripsi): κατὰ ταὐτὸν F, κατὰ τὰ αὐτὰ ceteri (v) ἐλευθερίαι M (ἐλευθερία scripsi): ἡ ἐλευθερία ceteri (v)
 4 σωμάτων] σώμασιν M ἀπ’] ἐπ’ F δυνατωτέρων] σωμάτων δυνατωτέρων Η (v)
 5 ἐκκεχειρίαν APQT δυναστείας] διανοίας HP (Turn.), δυναστείας mg P οὑν] δὴ M 
 6 μυρίων AQT αἱ M: om. ceteri (v) τύχαι M: ψυχαὶ ceteri (Turn.) πολλοῖς F
 7 καιροῖς] καὶ τοῖς QT σφόδρ’ FGH
 8 σκῆψις HP, post σκέψις add. τούτων F
 9 οὔτε ἡδοναὶ M εἰρκτῆς MPT 
 10 ἐκποδὼν] ἐκ ποδῶν FG, ἐκ προγόνων M
 11 προφητικάς G; σοφιστικάς coni. Mang. εὑρεσιλογίας] ἐλευθερίας Η mg P (v) εὑρησιλογίας G 
 12 ἡ ἀργυρωνήτων ἢ M: καὶ ἀργυρωνήτων (om. altero ἡ) ceteri (Turu.) 
 13 ἐπιζητῶμεν AQT
 14 ἀναφθέγγεται F 14.
 15 τῶν πυθοχρήστῳ Α 
 16 ἐμὸς codd.: ἐμοὶ v θνητὸς] θνητῶν HP (v) δ’ MA: δὲ ceteri (v) οὐδείς AQT: οὐδὲ εἷς ceteri (v)
 17 μόνῳ] μόνος QT δέ om. QT 1 sqq. Ambros. Epist. 37,
 24 . . . gemina enim servitus est, altera corporis, animarum altera: domini autem corporis quidem homines, animarum autem malitiae et passiones, a quibus sola animi libertas sapientem vindicat, ut servitio ei liceat exire. 
 13 Philo de post. Caini § 138 τοῦτο δ’ ἐστὶ τὸ δογματικώτατον (τὸ δόγμα τὸ Στωικὸν coni. Wendl.), ὅτι
 6 σοφὸς μόνος ἐλεύθερός τε καὶ ἄρχων, κἄν μυρίους τοῦ σώματος ἔχῃ δεσπότας.
 14 sqq. Ambros. Epist. 37,
 28 Quis est qui Sophoclea in medium ferat carmina dicentia: „Iupiter mihi praeest, nullus autem hominum?"
 16 Soph. frg. 688,3 ap. Arist. Eth. Eud. 7,10 p. 1242a 37, ubi εὺς ἐμὸς ἄρχων· fortasse etiam Philo Ζεὺς scripsit, si quidem Ambrosius Philonem transscribens vertit lupiter. 

 
διάνοιαν καὶ τῶν ἄλλων ἡγεμών, ἐπιτετραμμένος τὰ περίγεια, οἷα
μεγάλου βασιλέως, θνητὸς ἀθανάτου, διάδοχος. ἀλλ’ ὁ μὲν περὶ ἀρχῆς
τοῦ σοφοῦ λόγος εἰς καιρὸν ἐπιτηδειότερον ὑπερκείσθω, τὸν δὲ περὶ
 ἐλευθερίας τὰ νῦν ἀκριβωτέον.